منصور روحانی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰:
| کشور تولد = [[ایران]]
| تاریخ مرگ = [[۲۲ فروردین]] [[۱۳۵۸]]
| شهر مرگ = [[تهران]]
| کشور مرگ =ایران
| نام همسر = '''[[پروین شکیب]]'''
| فرزندان = '''داریوش''' و '''نسرین'''
|خویشاوندان سرشناس =
خط ۲۸:
'''منصور روحانی قزوینی'''، متولد سال ۱۳۰۰ شمسی در تهران، سیاست‌مدار و مسئول ارشد در دولت‌های پیش از انقلاب بود. وی از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۶ (به مدت ۱۴ سال) هدایت دو وزارت‌خانهٔ ''آب و برق'' و ''کشاورزی و منابع طبیعی'' را بر عهده داشت. روحانی یکی از کسانی بود که پس از انقلاب به حکم خلخالی اعدام شد.
 
<big>كشاورزي و آب و برق ايران در سال هاي 1340 تا 1357، با نام و كارنامه «منصور روحاني» گره خورده است
اين سياستمدار و مسوول ارشد در دولت هاي پيش از انقلاب، طرح هاي گوناگوني براي توسعه آب و برق و به ويژه كشاورزي ايران ارائه كرده است. تجميع اراضي زراعي كه پس از انقلاب ارضي ايران در اوايل دهه 1340 به زمين هاي خرد و پراكنده تبديل شده بودند، بخشي از طرح هاي منصور روحاني براي كشاورزي ايران به حساب مي آيد.
احداث [[شركت هاي سهامي زراعي]]،زراعي، ايجاد [[مجتمع هاي كشت و صنعت]] به ويژه در [[خوزستان]] نيز ناشي از نوآوري هاي اين مسوول ارشد اقتصادي ايران در سال هاي پيش از انقلاب است. [[فصلنامه تاريخ معاصر ايران]] تحت عنوان «بازخواني پرونده يك وزير: منصور روحاني» زندگي و كارنامه او را بررسي كرده است كه بخش هايي از آن را مي خوانيد:
زندگينامه
منصور روحاني قزويني كه 14 سال هدايت دو [[وزارتخانه آب و برق]]،برق، [[كشاورزي و منابع طبيعي]] (1342-1356ش) را به عهده داشت، در سال 1300 ش در بخش 5 تهران به دنيا آمد.
منصور روحاني تحصيلات دوره ابتدايي را در مدرسه انتصاريه تهران به سال 1313 به پايان برد. دوره اول و دوم متوسطه را در [[دبيرستان دارالفنون]] پشت سر گذاشت و در 1319 ديپلم علمي گرفت. وي براي ادامه تحصيل وارد [[دانشكده فني دانشگاه تهران]] شد و در رشته [[مهندسي راه و ساختمان]] درس خواند. از همان دوره دانشجويي مشغول كار شد. ابتدا به عنوان نقشه كش در بنگاه راه آهن دولتي ايران وابسته به وزارت راه استخدام شد (1321). در شهريور 1322 به اداره امور سيلوها رفت و يك سال به صورت روزمزد كار كرد. در 1323 پس از فارغ التحصيل شدن از [[دانشكده فني]]،فني، دوره يك ساله [[خدمت زير پرچم]] را با عنوان [[افسر وظيفه]] دوره هجدهم [[دانشكده افسري]]،افسري، پشت سر گذاشت. يك سال بعد (1324) براي كار به آبادان رفت و در شركت نفت ايران و انگليس با سمت تصدي ساختمان تصفيه خانه آب شهر آبادان مشغول شد؛ اما بيشتر از 9 ماه آن جا نماند و به تهران بازگشت.
روحاني در سال 1325 برگ درخواست كار را در شهرداري تهران پر كرد و مدتي بعد در اداره لوله كشي تهران استخدام شد. سير ترقي او از همين زمان آغاز گشت. دوسال از كار او در اين اداره گذشته بود كه شوراي فرهنگي [[بريتانيا]] در سال 1327 آمادگي خود را براي پرداخت هزينه سفر مطالعاتي منصور روحاني و عزيزالله كهكشان در [[يونيورسيتي كالج دانشگاه لندن]] اعلام كرد. رييس اين شورا در آن زمان وي.ئي.بلومفيل V.E.Blomfiele بود. محمد خلعتبري شهردار وقت تهران از شوراي فرهنگي بريتانيا خواست تا دو مهندس ديگر يعني محمد ظهيري و تقي سرلك را هم براي اين سفر مطالعاتي بپذيرد، اما ظاهرا فقط روحاني و كهكشان در سال 1327 عازم [[انگلستان]] شدند. جزئيات مواد مطالعاتي اين دو تحت نظر [[سرالكساندر گيب]] و [[پروفسور كالينز]] بود.
روحاني و همراهش حدود 10 ماه در تاسيسات آب آن كشور، مطالعاتي صورت دادند و پس از بازديد از شركت هاي لوله سازي در شهريور 1328 به ايران بازگشتند.سمت بعدي او در اداره لوله كشي تهران- كه اينك سازمان ناميده مي شد- معاونت دفتر فني بود. در سال 1330 روحاني رياست دفتر فني را به عهده گرفت. [[غلامعلي ميكده]] مديركل سازمان آب تهران در سال 1332 روحاني را به معاونت اين سازمان برگزيد و در غياب خود، قائم مقام سازمان ناميد.
در همين سال او با مشاركت چهارنفر از دوستانش [[شركت ساختماني سيويل]] را تاسيس كرد. تا پنج سال بعد در كنار سمت هاي دولتي يكي از سهامداران اين شركت بود. خود مي گويد با تصويب قانون منع مداخله كاركنان دولت در قراردادهاي دولتي، سهام خود را كه معادل بيست درصد بود به دوميليون ريال به ديگر شركا فروخت و ترجيح داد در مناصب دولتي بماند.
سازمان آب تهران در سال 1334 براي ده نفر از كاركنان خود تقاضاي اعطاي نشان از طرف محمدرضا پهلوي كرد كه منصور روحاني در رديف اول قرار داشت. شاه نشان درجه چهارم تاج را در چهارم آبان، روز تولدش، به روحاني هديه كرد. [[عزيزالله كهكشان]] و [[محمد ظهيري]] نيز در شمار دريافت كنندگان اين نشان بودند. شاه در سال 1337 منصور روحاني را به مديريت عامل سازمان آب تهران برگزيد. در حكم او آمده بود:
«نظر به استدعاي [[تيمسار سپهبد باتمانقليچ]][[ وزير كشور]] كه به وسيله جناب [[دكتر منوچهر اقبال]] نخست وزير معروض افتاده است، به موجب اين فرمان منصور روحاني را براي مدت سه سال به سمت مديريت عامل سازمان آب تهران منصوب فرموديم.»
روحاني سال 1339 از طرف وزير كشور به عضويت كميته دائمي برنامه پنج ساله سوم درآمد.يك سال بعد در چهارم آبان 1340 [[محمدرضا پهلوي]] نشان [[درجه سوم همايون]] را به روحاني داد. در اين زمان او به اندازه اي معروف شده بود كه [[مدير موسسه اكو]] در تهران كه زندگي نامه رجال ايران را براي درج در كتاب Who' & chr(39) & 's Who جمع آوري مي كرد، با او مكاتبه و تقاضاي زندگينامه اش را نمود.
مديرعاملي منصور روحاني در [[سازمان آب تهران]] يك بار ديگر در زمان نخست وزيري [[علي اميني ]]از طرف شاه به او ابلاغ شد. زماني كه حسنعلي منصور به نخست وزيري رسيد، منصور روحاني را به عنوان وزير آب و برق برگزيد و شاه نيز حكم او را در 17 اسفند 1342 صادر كرد. وزارت ديرپاي او در حكومت شاهنشاهي از همين دوره آغاز شد. پس از كشته شدن [[حسنعلي منصور]] و روي كار آمدن [[اميرعباس هويدا]]،هويدا، [[وزارت آب و برق]] براي روحاني محفوظ ماند. دوستان قديمي روحاني نيز با او به اين وزارتخانه آمدند.
[[محمد ظهيري]] به معاونت اداري و پارلماني وزارتخانه رسيد و [[عزيزالله كهكشان]] به معاونت فني و سرپرست واحد آب و واحد طرح و بررسي ها. روحاني در كابينه دوم هويدا نيز سمت خود را حفظ كرد و شاه در 26 مهر 1346 او را در اين سمت ابقا نمود و يك ماه بعد در چهارم آبان مدال تاج گذاري را به او هديه داد. سال بعد، در نوزدهم دي 1347 نشان درجه يك اصلاحات ارضي از طرف شاه به او داده شد.
در سال 1348ش وزارت امور خارجه به منصور روحاني اطلاع داد كه شاه اجازه داده، نشان Legion DHonneur دولت فرانسه را بگيرد. اين نشان از درجه Croix Dommandeur بود. دولت اتريش هم در اواخر سال 1348 نشاني به او هديه كرد كه نمي توانست بي ارتباط با خريدهاي وزارت آب و برق از اين كشور باشد. در كابينه سوم هويدا، تصدي هشت ساله روحاني در وزارت آب و برق پايان يافت و او به وزارت كشاورزي و سرپرستي وزارت منابع طبيعي منصوب شد- كه يك سال بعد با ادغام آنها به نام وزارت كشاورزي و منابع طبيعي خوانده شد. در همان سال (1350) به مناسبت بيست و پنجمين سال سلطنت شاه يك قطعه مدال يادبود به روحاني هديه شد. شاه يك سال بعد به درخواست وزير كار و امور اجتماعي نشان درجه يك كار را به منصور روحاني داد. در سال 1352 رييس كشور سودان نشان درجه يك «النيلين» را به روحاني هديه كرد.
منصور روحاني در سال 1354 بنا به درخواست عبدالحسين سميعي، وزير علوم و آموزش عالي و پيرو فرمان شاه به عضويت هيات امناي دانشگاه سپاهيان انقلاب درآمد. در كابينه چهارم هويدا بار ديگر به پيشنهاد او و فرمان محمدرضا پهلوي، روحاني به سمت وزير كشاورزي و منابع طبيعي منصوب شد. در سال 1355 شاه در فرمان ديگري روحاني را به عضويت شوراي عالي موسسه پژوهش هاي دهقاني و روستايي برگزيد و نيز در همان سال به خواست شاه عضو شوراي عالي پيش آهنگي شد.
خط ۵۷:
در مهرماه 1347 يك روزنامه نگار در ديدار با رييس بازرسي مجلس سنا خبرهايي از سوءاستفاده منصور روحاني به وي داد. خبرها چنين بود:
«وزير آب و برق در نزديكي كرج و قزوين [داراي] تعداد زيادي زمين شخصي مي باشد كه وسيله تراكتور و ساير لوازمات متعلق به وزارتخانه خود نسبت به تسطيح زمين هاي مذكور اقدام و اين عمل وي در حدود 80هزار تومان براي وزارت آب و برق هزينه دربرداشته است... در سازمان آب تهران نيز همواره سوءاستفاده هايي صورت مي گيرد و از طرف سازمان برنامه يك نفر به عنوان ذي حساب در سازمان آب تهران ماموريت دارد، ليكن از نظر اينكه شخص مزبور مانع سوءاستفاده آنان نگردد با وي تباني و در عوض همه ماهه به عنوان يكي از كارمندان سازمان آب تهران در ليست پاداش بگيران سازمان آب تهران منظور و از مبلغ 2000تومان به عنوان حق السكوت استفاده مي نمايد.»
از موارد عمده ديگر مي توان به خريد چهار مولد برق از شركت جنرال الكتريك اشاره كرد. با اينكه يك شركت ايتاليايي فروش اين مولدها را با شرايط آسان تر (بدون دريافت پيش پرداخت، استهلاك 16ساله و بهره پايين) پيشنهاد كرده بود، اما روحاني خريد از شركت جنرال الكتريك را در كميسيون فني مطرح كرد. مورد ديگر، احتساب حقوق گمركي بر واردات كالاهاي مورد نياز وزارت آب و برق بود. با اينكه كالاهاي فني اين وزارتخانه از پرداخت حقوق گمركي معاف بود، مسوولان اداري و مالي وزارت آب و برق سندها را براساس محاسبه عوارض گمركي تنظيم مي كردند.</big>
 
 
== منابع ==