'''داوری همتا''' ، ''مرور همتا'' یا ''همتراز داوری'' ، به روند مرور همه جانبه مقاله هایمقالههای علمی توسط متخصصان همان رشته گفته می شودمیشود.زبده گان آن رشته ، پژوهش هایپژوهشهای دریافت شده را تجزیه تحلیل و یافته هاییافتههای آنرا بررسی می نمایندمینمایند و به پرسشهای ویژه ایویژهای که دیگر صاحبنظران ، اعم از مسئولین مجله ( معمولا سر دبیران ) و خوانندگان متخصص مطرح می کنند،میکنند، پاسخ می دهندمیدهند .سپس داوران همتا ، نکته هاینکتههای مفیدی در مورد میزان اهمیت و نو آوری و طرز ارائه نتایج و اعتبار آنها، رعایت اصول اخلاقی و سایر ویژگیویژگیهای های مقاله هاییمقالههایی که داوری می نمایندمینمایند ، مطرح می کنندمیکنند<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= Fiona Godlee and Tom Jefferson|نام= |کتاب=Peer Review in Health Sciences | ناشر= Wiley-Blackwell|سال=October 6, 2003 }} ISBN-10: 0727916858 و صفحه ۷ ، ۶۶ ، ۷۱ و ۱۴۸</ref>. تا سالهای دهه نود ، داوری همتا دقیقا مورد مطالعه قرار نگرفته بود <ref name="BMJ Trish">{{یادکرد وب |نویسنده = Dr Trish Groves|نشانی=http://www.bmj.com/sites/default/files/attachments/resources/2011/07/presentation-1what-do-we-know-about-peer-review.ppt |عنوان=Peer reviewer training part I: What do we know about peer review? | ناشر = BMJ (British Medical Journal)|تاریخ =۲۰۱۱ |تاریخ بازبینی= فروردین ۱۳۹۱ }}</ref>.
برای اولین بار در ایران ، میرزایی و همکاران (۱۳۸۵)واژه همترازخوانی را بعنوان معادل آن به کار بردند<ref>(میرزایی و همکاران، ۱۳۸۵)</ref>.
==روند داوری همتا ==
کس یا کسانی که بعنوان داور همتراز انتخاب می شوندمیشوند ، باید تا حد ممکن در زمینه علمی مربوطه توانا و مجرب باشند و فاقد هرگونه تعارض منافع شناخته شده در زمینه مقاله مورد داوری باشند <ref name="آرامش">{{یادکرد وب |نویسنده = دکتر کیارش آرامش و همکاران|نشانی= http://hbi.ir/ethics/aeeinnameh/publication_guideline.pdf |عنوان= راهنمای کشوری اخلاق در انتشار آثار پژوهشی علوم پزشکی| ناشر = دانشگاه علوم پزشکی تهران |تاریخ = ۱۳۸۸|تاریخ بازبینی=۱۳۹۱ }}صفحه ۱۵</ref> .در داوری همتا ، داور باید به نقاط قوت و ضعف مقاله توجه کند و در صورت امکان راهکارهایی را برای رفع اشکالات موجود توصیه نماید<ref name="آرامش"/> . داوران همتا ، انتظار دارند که مقاله ارائه شده مهم ، دست اول و غیر تکراری بوده و به خوانندگانی که مجله را می خوانندمیخوانند مربوط و در عمل کاربردی باشد ؛ همچنین راستگویی نویسنده ، ساده و واضح نوشته شدن مقاله و جلب توجه خواننده هم از موارد مورد انتظار از مقاله استمقالهاست<ref name="BMJ Trish"/>. داوری همتا هم شامل داوری گروه داوران مجله هایمجلههای معتبر علمی است (داوری درونی) و هم شامل داوری جامعه متخصصین آن علم (داوری بیرونی)<ref name="BMJ Trish"/>.داوران و نویسندگان تحقیق باید از برقراری ارتباط با یکدیگر (در رابطه با داوری ) در طول فرآیند داوری، بدون کسب اجازه از سردبیر مجلهمجله امتناع کنند<ref name="آرامش"/>.مجله هایمجلههای معتبرتر ، از داوران نمی خواهندنمیخواهند که در مورد مقاله اظهار نظر کنند ، بلکه تنها سوال میکنندمیکنند که این مقاله را منتشر بکنند یا خیر <ref name="BMJ Trish"/>.
==اشکالات داوری همتا==
این روند ، وقتگیر ، پرهزینه و مستعد به اشتباه استاشتباهاست و ممکن است راه را برای سواستفاده باز کند و برای اینکه حدود معقولی از استناد پذیری وجود داشته باشد ، حداقل شش داور همنظر مورد احتیاج هستند<ref name="BMJ Trish"/>.
==پانویس==
خط ۱۸:
*سید آیت الله میرزایی، محمد ابویی اردکان، معصومه قاراخانی و فاطمه شیخ شعاعی (۱۳۸۵) "همترازخوانی در مجلات علمی: مطالعه موردی مجله جامعه شناسی ایران" مجله جامعه شناسی ایران، دوره هفتم، شماره ۴ صص: ۱۴۷-۱۷۹.
*{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= مردانلو |نام= آرمیتا |کتاب=همتراز داوری 'کارشناسی طرحها و برنامههای پژوهش توسط صاحبنظران' | ناشر= مركزمرکز مليملی تحقيقاتتحقیقات علوم پزشكيپزشکی كشورکشور|سال=02۰۲/08۰۸/83۸۳}}
* Reitz، J. M. (۲۰۰۰) OLDS. Online Dictionary of Library and Information Science. available: WWW.WCSU.edu/Library/odlis.html
خط ۳۲:
* [http://www.bmj.com/sites/default/files/attachments/resources/2011/07/fletcher.pdf داوری همتا چقدر موثر است ؟]