مرتضی‌قلی صنیع‌الدوله: تفاوت میان نسخه‌ها

 

مرتضی‌قلی‌خان صنیع‌الدوله، فرزند علیقلی‏‌خان [[علی‌قلی مخبرالدوله|مخبرالدوله]]، و نوادهٔ [[رضاقلی‌خان هدایت]]، تحصیلات خود را در [[آلمان]] به پایان رسانید و پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۲۱ ه‍. ق. به ریاست ادارهٔ پست و گمرک منصوب شد. در همان سال یکی از اولین کارخانه‏‌های نخ‏‌ریسی را در [[تهران]] به راه انداخت، ولی به علت رقابت خارجی کارخانهٔ مزبور به‌زودی از ادامهٔ فعالیت باز ماند. در ۱۷ شعبان ۱۳۲۴ ه‍. ق. پس از افتتاح اولین دورهٔ [[مجلس شورای ملی]]، صنیع‏‌الدوله به ریاست آن انتخاب شد و در رجب ۱۳۲۵ از آن مقام استعفا داد. از آن پس با سمت [[وزارت مالیه|وزیر مالیه]] در دو کابینه مشیرالسلطنه، [[وزارت علوم|وزیر علوم]] و سرپرست [[وزارت فواید عامه]] در کابینه [[ناصرالملک]] و [[نظام السلطنه]] شرکت داشت. پس از دورهٔ [[استبداد صغیر]] و فتح تهران به‌دست مجاهدان در کابینهٔ اول [[سپهدار تنکابنی|محمدولی سپهدار تنکابنی]] به [[وزارت معارف و اوقاف]] منصوب شد. در کابینهٔ دوم [[حسن مستوفی‏‌الممالک]] مقام وزارت مالیه را داشت. در همین دوره به دست یک تن گرجی تبعهٔ [[روسیه]] و دو همدست او به قتل رسید.

صنیع الدوله در سند تاریخی که [[اردشیر جی]] در توجیه و تمجید [[رضاخان]] و کسانی که به او کمک کردند تا [[رژیم پهلوی]] را سرکار آورند، به عنوان خادم ایران و فدایی وطن پرست معرفی می شود و بدین گونه از ارتباط او با دستگاه جاسوسی انگلستان [[اینتلیجنت سرویس]] پرده بر می دارد.<ref>نقش روشنفکران در تاریخ معاصر ایران،موسسه فرهنگی قدر، تهران 1387، جلد 1، صفحه 575</ref>