طبیعتگرایی (فلسفه): تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات: افزودن ky:Натурализм, da:Naturalisme (filosofi) |
جز ربات:افزودن الگو ناوباکس {{فلسفه تحلیلی}}+املا+مرتب+تمیز (۴٫۳) |
||
خط ۱:
{{ویکیسازی}}
{{About|استفاده طبیعتگرایی در فلسفه||طبیعتگرایی (ابهامزدایی)}}
'''طبیعتگرائی''' یا '''ناتورالیسم''' {{انگلیسی|Naturalism}}
فیلسوف پاول کورتس میگوید بهترین راه شرح طبیعت کارگیری اصول مادی، از جمله جرم و دیگر خواص فیزیکی و شیمیائی پذیرفته شده جامعه علمی است. افزون بر این این معنا از طبیعتگرایی بر این است که روح، شبح و خدایان واقعیت نداشته طبیعت را هدفی نیست.
خدا باوران مخالف این اندیشهاند که هرچه هست طبیعت است و دیگر هیچ. به ایزد یا خدایانی که طبیعت را آفریدهاند باور دارند. در یزدان شناسی اینان نیز جای دارند و آنها را معلول علتهای ثانوی میدانند. در سده بیستم دبلیو وی کواین و جورج سانتی انا همراه فیلسوفانی دیگر چنین استدلال میکردند که موفقیت طبیعتگرایی در علم بدین معناست که روشهای علمی باید در فلسفه نیز کار گرفته شود. از این دیدگاه علم و فلسفه تشکیل یک پیوستار میدهند.
خط ۱۴:
علاقه به مطالعه طبیعت گرانه طبیعت در قرن شانزدهم و هفدهم وقتی بالا گرفت که مسیحیان بیشتری توجه خود را معطوف آنچه علل ثانویهای نامیده میشد که خداوند در تمشیت جهان کار میگرفت کردند. کاتولیک ایتالیایی، گالیلئو گالیلهای (۱۶۴۲-۱۵۶۴) یکی از پیش تازان ترویج فلسفه نو بر این پای میفشرد که طبیعت «هیچگاه از اصول قانونی که بر او تحمیل شده سر نمیتابد.»
توجیه فلسفی برای از بین بردن «توسل به نیروهای فراطبیعی» حین
در طول [[عصر روشنگری]]، [[فلاسفه|فلاسفهای]] از جمله [[فرانسیس بیکن]] و [[ولتر]] به شرح توجیهات فلسفی رد توسل به نیروهای فراطبیعی در پژوهش جهان طبیعی پرداختند. [[انقلاب علمی|انقلابهای علمی]] آتی توانستند توضیحاتی برای [[زیست شناسی]]، [[زمین شناسی]]، [[فیزیک]] و دیگر علوم طبیعی ارائه دهند که ذاتاً یزدانگرایانه نبود.
خط ۲۵:
رابرت پناک از سال ۱۹۹۶ بدین سو در مجموعهای از کتاب و مقاله از اصطلاح ناتورالیسم روشمند برای روشن سازی این معنا استفاده کرد که روش علمی خود را به توضیحات طبیعی محدود کرده پروای وجود یا نبود امر فرا طبیعی نمیکند و آنطور که آفرینش گرایان و مدافعان نظریه طراحی هوشمندانه، بویژه فیلیپ ائی. جانسون میگویند بر پایه ناتورالیسم متافیزیک جزمی نیست. شهادت پناک بعنوان شاهد خبره درپرونده شکایت کیتسمیلر از منطقه مدارس دور (Dover Area School District) را قاضی در حکم خود بکار گرفته اینطور نتیجه گیری کرد که «ناتورالیسم روشمند» «قانون پایه ی» علم امروز است."
== طبیعتگرایی مابعد الطبیعی ==
طبیعتگرایی مابعد الطبیعی که ناتورالیسم هستی شناسانه و ناتورالیسم فلسفی نیز نام گرفته جهان بینی فلسفی و نظام اعتقادی ای است که معتقد است جز عناصر طبیعی، اصول و روابطی از دست که در علوم طبیعی پژوهیده میشود، یعنی آنچه برای فهم محیط فیزیکی و مدلهای ریاضی نیاز است چیزی نیست. در حالی که طبیعتگرایی روشمند
طبیعتگرایی ما بعد الطبیعی بر آن است که کلیه ویژگیهای مرتبط با آگاهی و ذهن قابل تقلیل به طبیعت یا حدوث در آنند. بطور کلی میتوان گفت دیدگاه معادل طبیعتگرایی متافیزیکی در منظری یزدان شناسانه عبارت است از ناتورالیسم دینی یا طبیعتگرایی معنوی. بطور اخص تر، ناتورالیسم ما بعد الطبیعی افکار و توضیحات فراطبیعی را که بخشی از عناصر متشکله بسیاری از ادیان است رد میکند.
== طبیعتگرایی روشمند ==
این هم گونهای دیگر از طبیعتگرایی است که توجهش نه به دعاوی راجع به امر موجود بلکه شیوههای یاد گیری فهم طبیعت است. این نوع طبیعتگرایی دقیقاً بدین معناست که کلیه تلاشهای علمی – تمامی فرضیهها و رویدادها – را باید به یاری علتها و معلولهای طبیعی سنجید و توضیح داد. به پیدایش طبیعت به عنوان عملی الهی نمیپردازند. این معنای دوم طبیعتگرایی تنها در پی آن است مه چارچوبی فراهم آورد تا بتوان در آن به پژوهش علمی قوانین طبیعت پرداخت.
طبیعتگرایی روشمند راهی است برای کسب دانش و عبارت است از نظام متمایزی از اندیشید که رویکرد شناختی به واقعیت در ارتباط و از این رو نوعی فلسفه دانش است. پژوهشهای ایلین اکلوند نشان میدهد عالمان دین مدار نیز در واقع طبیعتگرایی روشمند را کار میگیرند. آنها میگویند اعتقادات دینی بر شیوه اندیشیدن شان در باره دلالتهای
«شهادتهای کارشناسان نشان میدهد پس از انقلاب علمی سدههای شانزدهم و هفدهم علم به جستجوی علل طبیعی برای توضیح پدیدههای طبیعی محدود شده... در حالی که گرچه این احتمال هست که توضیحات فراطبیعی مهم و ارزشمند باشد بخشی از علم به شمار نمیروند.» بدین ترتیب «طبیعتگرایی روشمند نوعی آئین تصنعی علم» است. این دست طبیعتگرایی «قاعدهای بنیادی» است که «از دانشمندان میخواهد توضیحات جهان پیرامونمان را برپایه آنچه توان دید، سنجید، تکرار و راستی آزمائی کرد بجویند.»
=== رابرت تی. پناک ===
رابرت پناک معتقد است عوامل و قدرتهای فراطبیعی «بالاتر و فراتر از عوامل و قدرتهای دنیای طبیعی» بوده «قید و بندهای قوانین طبیعی محدودشان نمیکند» و تنها غیر ممکنهای منطقی است که تعیین میکند عامل غیر طبیعی چه نتوانست کرد، و «گر بتوانیم دانش طبیعی را در فهم قدرتهای فراطبیعی کار گیریم در آنصورت آن قدرتها طبق تعریف دیگر فراطبیعی نخواهند بود. از آنجا که امر غیر طبیعی لزوماً ج راز دارد نمیتواند زمینهای برای ارزیابی مدلهای علمی در اختیار گذارد.»آزمایشگری نیازمند مشاهده و تسلط بر متغیر هاست... اما طبق تعریف هیچ تسلطی بر موجودیتها یا نیروهای فراطبیعی نداریم.«گر به علم اجازه دهیم دست بدامن نیروهای فرا طبیعی سنجش ناپذیر گردد کار دانشمند بی معنا میگردد (علم به معانی نمیپردازد؛ و کار دانشمند بی معنا میشود و نظام بسته استدلال علمی نمیتواند در توضیح خودش بکار گرفته شود) و از این طریق نظامی که پیشرفت علمی را ممکن میکند تخریب میشود و»به همان شدت ناپذیرفتنی میشود که
این دست طبیعتگرایی هیچ چیز از وجود و نبود امر فراطبیعی که طبق این تعریف ورای آزمون طبیعی قرار میگیرد نمیگوید. دیگر فیلسوفان علم بر آنند برخی توضیحات فراطبیعی میتواند در اصل سنجش پذیر باشند اما با توجه با نتایج گذشته چنان نا محتملند که نباید منابع را صرف اکتشاف شان کرد. به هر روی رد اصول فراطبیعی تنها مسئلهای مربوط به عمل است و از همین رو میشود همزمان طبیعتگرایی روشمند و هستی شناسی معتقد به فرا طبیعت (مابعد الطبیعه) بود. مثالش اینکه گرچه عالمان طبیعت گرا در تلاش علمی خویش از طبیعتگرایی روشمند پیروی میکنند همزمان میتوانند خدا باور باشند (هستی شناسی معتقد به وجود امر فراطبیعی)، یا میتوانند طبیعت گرایانی متافیزیکی و از این طریق ملحد باشند. این موضع منکر دانش بر خاسته از آنچه در گذشته فراطبیعی شمرده میشد نمیشود هر چند میگویند گر بتوان چنین پدیدهای را به شکلی طبیعت گرایانه آزمود و روشن ساخت، طبق تعریف دیگر از مقوله فراطبیعی شمرده نمیشود.
=== آلوین پلاتینگا ===
فیلسوف مسیحی معاصر میگوید طبیعتگرایی معتقد به تکامل طبیعی نا منسجم است. وی در ساینس اند تکنولوژی نیوز به حکم پرونده کیتس میلر میتازد و میگوید هرگونه تلاش بسامان و منظم که یافتن حقیقت جهان را آماج خویش گیرد به شکلی تجربی معنی دار و
هرگونه فعالیت که چنین شرایطی را احراز کند علم شمرده میشود. وی چنین نتیجه میگیرد که «گر امر فراطبیعی را از علم مستثنی کنید چنانچه جهان یا بخشهائی در آن- همانطور که بسیاری از مردم باور دارند- علل فراطبیعی داشته باشند نمیتوانید بروش علمی به آن حقیقت برسید.»
=== دبلیو وی. کواین ===
دبلیو وی. کواین طبیعتگرایی را این موضع تعریف میکند که هیچ دادگاه عالی جز خود علوم طبیعی برای داوری در مورد حقیقت وجود ندارد. هیچ روشی بهتر از روش علمی برای داوری درباره دعاوی علم نیست و نیازی به «فلسفه اولی»، از جنس متافیزیک یا معرفت شناسی(انتزاعی) که بتواند پشت سر علم ایستاده به توجیه علم و روش علمی پردازد نیست و هیچ وجهی هم ندارد.
بنا براین فلسفه باید آزاد باشد تا یافتههای دانشمندان را در تلاشهای خود کار گیرد و همزمان در به چالش کشید نشان در مواقعی که بی پایه، در آشفته یا نا منسجم اند احساس آزادی کند. از این راه فلسفه پیوندی ناگسستنی با علم مییابد. طبیعتگرایی باور جزمی به درستی دربست دیدگاه مدرن نسبت به علم نیست. بجای آن صرفاً اعتقاد دارد که علم بهترین راه کشف ساز و کارهای عالم است، همان
=== کارل پوپر ===
کارل پوپر طبیعی گرائی را با نظریه استنتاج علمی برابر گرفت و بخاطر ایراداتی که به استنتاج داشت رد کرد (نک. اشکال استنتاج)، با این همه سودمندیش را بعنوان ابزار حدس و گمان پذیرفت.
روش طبیعت گرایانه (که گاه «نظریه استنتاجی دانش» نامیده میشود)ارزشهای خود را دارد و شکی در آن نیست... این دیدگاه طبیعت گرایانهاست که نمیپذیرم چرا که غیر نقادانهاست. معتقدان به آن به از این غافلند که هر زمان که فکر میکنند حقیقتی را کشف کردهاند تنها توافقی (convention) را پیشنهاد کردهاند و نه بیشتر. از اینجاست که توافق مستعد تبدیل شدن به اصلی جزمی شود. این انتقاد از دیدگاه طبیعت گرایانه نه تنها در مورد معیار معنا که در مورد ایده علم و در نتیجه ایده روش تجربی صدق میکند.
پوپر میگفت علم میبایست بجای اینکار روشی مبتنی بر امکان نشان دادن تفاوتها ایجاد شود زیرا هیچ تعداد از آزمایش نمیتوانند نظریهای را اثبات کنند بلکه ممکن است آزمایشی ناقض آزمایش دیگر باشد. به باور پوپر مشخصه تئوریهای تجربی این است که خطا بودن شان اثبات پذیر است.
==
{{پانویس}}
{{یادکرد-ویکی
|پیوند = http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Naturalism_(philosophy)&oldid=474397528
سطر ۶۱ ⟵ ۶۲:
|بازیابی = جمعه ۱۰ فوریه ۲۰۱۲
}}
{{فلسفه}}▼
{{فلسفه تحلیلی}}
{{فلسفه-خرد}}
▲{{فلسفه}}
[[رده:نظریههای شناختشناسانه]]▼
[[رده:فرافلسفه]]▼
[[رده:طبیعتگرایی (فلسفه)]]▼
[[رده:خداناباوری]]
[[رده:سکولاریسم]]
▲[[رده:فرافلسفه]]
[[رده:فلسفه علم]]
[[رده:مادهگرایی]]
▲[[رده:نظریههای شناختشناسانه]]
[[رده:نظریههای متافیزیک]]
▲[[رده:طبیعتگرایی (فلسفه)]]
{{Link FA|ko}}
|