لامپ بخار جیوه: تفاوت میان نسخه‌ها

[[Fileپرونده:Mercury Vapor Streetlight.JPG|thumbبندانگشتی|نمونه‌ای از روشنایی معابر با استفاده از یک لامپ ۲۵۰ وات بخار جیوه]]

'''لامپ بخار جیوه''' نوعی [[لامپ تخلیه در گاز]] است. این لامپ‌ها دارای [[بهرهٔ نوری]] بالاتری نسبت به [[لامپ‌های رشته‌ای]]، در حدود ۶۵ [[لومن بر وات]]، هستند. در این لامپ‌ها با عبور جریان برق از درون بخار [[جیوه]] نور تولید می‌شود. جیوه در حالت عادی مایع است و به همین دلیل برای راه‌اندازی آسان‌تر لامپ مقداری گاز [[آرگون]] به آن می‌افزایند. پس از روشن‌شدن لامپ رفته‌رفته جیوهٔ داخل لامپ به بخار تبدیل می‌شود و [[فشار]] داخل حباب لامپ به چند [[اتمسفر (یکا)|اتمسفر]] می‌رسد؛ با بالا رفتن فشار داخل لامپ الکترون‌های سطوح انرژی بالاتری تحریک می‌شوند و رفته‌رفته نور لامپ به [[نور مرئی]] نزدیک می‌شود.<ref>{{پک|کلهر|۱۳۸۶|ک=مهندسی روشنایی|ف=منابع نور|ص=۸۱}}</ref> با توجه به تأخیر در راه‌اندازی و نیز کم‌بودن طول موج‌های نور قرمز در این لامپ، معمولاً‌معمولاً در تأسیاست روشنایی در کنار این لامپ‌ها از لامپ‌های رشته‌ای استفاده می‌کنند.<ref>{{پک|کلهر|۱۳۸۶|ک=مهندسی روشنایی|ف=منابع نور|ص=۸۳}}</ref>

== ساختمان ==

[[Imageپرونده:MV Lamp 175 W.JPG|thumbبندانگشتی|نمای نزدیک یک لامپ بخار جیوهٔ ۱۷۵-[[وات|واتی]]. استوانهٔ‌استوانهٔ مورب کوچک پایین محفظهٔ قوس یک مقاومت است که جریان لازم برای الکترود استارتر را فراهم می‌کند.]]

لامپ‌های بخار جیوه دارای دو حباب داخلی و خارجی هستند. حباب داخلی باید بتواند دماهایی تا حدود ۱۰۰۰ درجهٔ [[کلوین]] و فشارهایی حدود ۳ اتمسفر را تحمل کند و به همین خاطر از جنس [[کوارتز]] ساخته می‌شود. حباب داخلی از هر دو انتها به حباب خارجی متصل است. حباب داخلی را ابتدا تخلیه و سپس مقداری گاز آرگون و جیوه به آن وارد می‌کنند. حباب خارجی استوانه‌ای یا بیضوی‌شکل است و معمولاً سطح داخلی آن را از [[فسفر]] می‌پوشانند تا برخی از طول موج‌های ناخواسته را جذب کند. حباب خارجی، حباب داخلی را در برابر عوامل جوی و محیطی (مانند تغییر درجه حرارت) محافظت می‌کند. الکترودهای لامپ از جنس [[تانگستن]] و به شکل مارپیچ به دور میله‌هایی از جنس [[مولیبدنوم]] پیچیده می‌شوند و روی آن‌ها را با [[اکسید باریوم]] یا [[توریوم]] که سادگی الکترون ساطع می‌کنند می‌پوشانند. یک الکترود کمکی در کنار یکی از دو الکترود اصلی قرار می‌گیرد که برای راه‌اندازی به کار می‌رود. بین دو حباب را با [[گاز خنثی|گازی خنثی]] مانند ازت پر می‌کنند تا مانع [[اکسید‌شدناکسیدشدن]] قسمت‌های داخلی شود. یک مقاومت نسبتاً بزرگ (۱۰ تا ۳۰ کیلواهم) با الکترود فرعی سری شده است که باعث می‌شود پس از راه‌اندازی الکترود فرعی از مدار خارج شود.<ref>{{پک|کلهر|۱۳۸۶|ک=مهندسی روشنایی|ف=منابع نور|ص=۸۱}}</ref>

== راه‌اندازی ==

[[Fileپرونده:Mercury vapour lamp.ogg|thumbبندانگشتی|گرم‌شدن یک لامپ ۸۰ وات بخار جیوه با تصحیح رنگ تا رسیدن به نیمی از شدت روشنایی اصلی]]

پس از راه‌اندازی لامپ، مقاومت بخار جیوهٔ داخل آن بسیار کم می‌شود و برای محافظت لامپ باید جریان لامپ را محدود کرد. برای این کار معمولاً‌معمولاً از یک [[خودالقا]] به صورت سری استفاده می‌کنند. برای اصلاح ضریب توان لامپ نیز یک خازن موازی قبل از خودالقا قرار می‌گیرد.<ref>{{پک|کلهر|۱۳۸۶|ک=مهندسی روشنایی|ف=منابع نور|ص=۸۳}}</ref>

== طول عمر و بهرهٔ نوری ==

[[Imageپرونده:MercuryVaporLampMercury vapor lamp 125 watts.jpg|thumbبندانگشتی|نمونه‌ای از یک لامپ بخار جیوهٔ ۱۷۵۱۲۵ [[وات]]، تقریباًبا ۱۵ ثانیه پس ازپوشش روشن‌شدنفسفر]]