آجرچینی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
درخواست حذف (ع۱۲). (توینکل) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
از آغاز تاريخ بشريت هر جا كه جستجو كنيم آجر را ميبينيم چه اكثر تمدنها از آن استفاده كردهاند. معجزه مرموز آجر كه از خاك درست شده و پخته شده احساسات ما را بر ميانگيزد زيرا آجر نمايانگر تمدنها، احساسات، فرهنگ و ذوق ملل بوده و همراه بشر گام برداشته است. و روابط نسلها است و از اين ميان ايرانيان بيش از هر ملتي با آجر كاركردند، تجربه كردند و از آن در جنبههاي مختلف ساختاري و زيبايي استفاده نموده اند .
آرتور پوپ: خشت وآجر جديد چهار گوش كه اطرافش مسطح است و در قالب زده ميشود در هزاره چهارم (قبل از ميلاد) آشكار شد. و ظاهراً اين نوآوري از ابداعات ايرانيان بوده است.
سطر ۷ ⟵ ۶:
به طور كلي آجر در دوره قبل از اسلام بيشتر جنبه استحكامي و كاربردي داشته است. بعد از اسلام ضمن دارا بودن جنبه استحكامي جنبه تزييني پيدا مينمايد.
گستردگي استفاده از آجر در ايران در ناحيههايي با شرايط طبيعي آب و هوايي مختلف از بنا با كاربردهاي متفاوت شيوههاي مختلف به وجود آورد.
يكي از اين شيوهها خوون است كه در شهرهاي دزفول و شوشتر به وجود آمده است. اين نوع آجر كاري( خوون چيني) كه به صورت آمود اجرا ميشود در دوره صفويه توسعه فراوان و گستردگي پيدا مينمايد و تا اواخر دوران قاجاريه و پهلوي اول ادامه پيدا ميكند.
آشنایی با واژه خوون :
در هنر و معماري در ايران قديم واژه خوون بسيار مشهور بوده است. اما در سدههاي اخير در زبان فارسي فصيح ناشخته مانده است.
واژه (خوون) Xowun كه يك نامگذاري در هنر معماري ايراني است و به نگارههاي زينتي موزاييك مانندي كه بر پيشاني بنا ميساختهاند گفته ميشده است،فراموش گرديده و در هيچيك از كتابهاي لغت و ادب نيامده است. در صورتي كه تا هم اكنون واژه «خوون» بي شك فارسي است .
خوون چيني كاربرد تزيين آجر است و از ضخامت آن در ايجاد انواع گرههاي زميني در پيشاني نما استفاده مينمايند. به قولي ديگر خوون چيني آرايش ساختمان به صورت (آمود) ميباشد.
سطر ۲۴ ⟵ ۲۳:
بدين ترتيب شبكهاي گسترده و ساده هندسي در زير ساخت كليه نقشهاي خوون قرار ميگيرد كه ضمن آسان نمودن طراحي و گستردگي صفحه انواع نقشها را به صورت گلهاي مختلف ميتواند در تركيبي متناسب در شبكه به دست آمده جاي گيرنده،و تركيبات مختلفي را به وجود آورد . اين شبكه نه تنها ميتواند انواع گلها و چند ضلعي هاي مختلف را در خود جاي دهد بلكه ميتوان نوشتههايي را با آن انجام داد.
در خوونهاي موجود شهر دزفول كلمه علي(ع) بيش از ديگر نوشتهها به چشم ميخورد كه اين خود نشانهاي است از اعتقادات بنايان و آناني كه با نام علي(ع) و به مدد او، كار روزانه را آغاز مينمايند.
برخي اعتقاد دارند كه نقش اصلي كليه تركيبات آجري چليپا است (آيين مهر) ولي به نظر من هنرمند به شبكهاي دست پيدا كرده است كه كليه تركيبات را وح دت ميبخشد و ناخودآگاهانهترين فرمها براساس تنظيمات آگاهانه قابل پيگيري ميباشد.
== پانویس ==
{{پانویس}}
== منابع ==
* نعیمیان، غلام رضا. ''دزفول شهر آجر''. تهران: سازمانمیارث فرهنگی، 1376.
* احمدی، احمد. ''فایل در فایل''. چاپ دوم. تهران: نشر۲، ۱۳۷۵.
|