ویکی‌پدیا

امامزاده سید محمد (بغداد): تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
M7S6M (بحث | مشارکت‌ها)
۵٬۰۴۵ ویرایش‌ها
جز 7 ویرایش خرابکارانهٔ Cobain (بحث) به آخرین ویرایش M7S6M واگردانی شد. (توینکل)
کپی/پیست‌های‌تان را برنگردانید!
خط ۱:
{{لحن نامناسب}}
{{تمیزکاری}}
{{ویکی‌سازی|تاریخ=مارس ۲۰۱۲}}
{{ جعبه اطلاعات امامزاده
| نام = محمد
سطر ۷ ⟵ ۴:
| اندازه تصویر =
| عنوان تصویر =
| نقش = عموی [[امامحجت زمانبن حسن (مهدی)|مهدی]]
| کنیه = اباجعفر، ابوجعفر
| زادروز = [[۲۲۸ (قمری)]]
سطر ۱۹ ⟵ ۱۶:
| همسران =
| فرزندان = [[امامزاده سید محمد (بغداد)#فرزندان سید محمد|نه فرزند]]
| طول عمر = ۲۴ سال قمری}}
'''سید محمد''' یکی از فرزندان [[علی نقی]]، امام دهم شیعیان است. مقبرهٔ او در ۵۰ کیلومتری جنوب سامراء، شمال بغداد و نزدیک قریه‌ای به نام بلد واقع شده‌است.
}}
 
حضرت امام هادی(ع) دارای پنج فرزند بود: امام حسن عسگری، حسین، جعفر، عائشه، یا علیه و محمد.<ref> (بحارالانوار، ج ۵۰، ص ۲۳۱، ح ۶و ۷ برای مطالعه حالات او به کتاب منتهی الامال شیخ عباسقمی، حالات حضرت امام هادی(ع) مراجعه کنید)</ref> کنیه ‏ی سید محمد ابوجعفر است و در جلالت و عظمت معروف است و در شأن او این بس است که قابلیت امامت را داشت و شیعیان گمان می‌کردند که پس از امام هادی، امام شیعیان خواهد بود.
 
== روایت‌ها ==
سید محمد پیش از پدر وفات یافت درباره او روایات زیادی نقل شده‌است که یکی را می‌آوریم: گروهی از [[بنی هاشم]] در روز وفات سیدمحمد به خانه امام [[علی بن محمد|هادی]] رفتند این گروه می‌گویند وقتی به خانه امام هادی رفتیم دیدیم که در صحن خانه برای امام هادی(ع) فرشی گسترده‏اند و مردم در اطراف آن حضرت نشسته‏اند در حدود یک صد و پنجاه نفر از آل ابی طالب، [[بنی عباس]] و [[قریش]] حاضر شده بودند. در این حال امام [[حسن عسکری]] وارد شد در حالیکه در مرگ برادرش سوگوار بود. امام حسن عسکری در سمت راست پدر ایستاد پس از چند لحظه امام هادی(ع) رو به فرزندش امام حسن عسکری کرد و گفت: پسرم شکر خدا را تازه کن که در وجودتو امامت را مقرر کرده امام حسن عسکری گریه کرد و گفت: «انالله و اناالیه راجعون». ما امام حسن عسگری را نمی‌شناختیم و پرسیدیم که این آقا زاده کیست؟ گفتند: پسر امام هادی(ع) است در آن زمان به نظر ما امام حسن عسکری بیست ساله می‌نمود ما از آن روز فهمیدیم که امام ما پس از حضرت هادی اوست.<ref>(منتهی الامال، چاپ قدیم یک مجلدی، جزء دوم، ص ۲۶۰.)</ref> جناب سید محمد بن علی از نظر علمای علم رجال جزو انسانهای ثقه و مورد اعتماد است و هیچ گونه قدح و ذمی ندارد.<ref>(جامع الرواه، ج ۲، ص ۱۵۸،)</ref> مردم عراق از این امامزاده خوف دارند و همواره حرمت او را حفظ می‌کنند.<ref>(مفاتیح الجنان، زیارت ائمه سرّ من رأی)</ref> علی بن عمر نوفلی می‌گوید: در خدمت امام هادی(ع) بودم که پسرش محمد از کنار ما گذشت. گفتم: فدایت شوم آیا پس از شما امام ما این آقازاده‌است؟ [این حدیث نشانه عظمت مقام این امامزاده نزد مردم و بزرگان است]. اما امام فرمود: پس از من امام و صاحب شمافرزندم حسن خواهد بود.<ref>(بحارالانوار، ج ۵۰، ص ۲۴۳، ح ۱۳)</ref> ناگفته نماند عظمت برخی امام‏زادگان در میان مردم آن گاه بیشتر آشکار می‌شود که بر آورده شدن حاجات و کراماتی از او ببینند که در این صورت اعتقاد مردم روز افزون می‌شود و نذورات و زیارت آنها بیشتر می‌شود و نسبت به حضرت [[عباس بن علی|ابوالفضل]](ع) و سیدمحمد(ع) بارهاکرامت و برآورده شدن حاجت اتفاق افتاده و برای منکران گرفتاری پیش آمد تا آن‏جا که حتی برخی اهل سنت و پیروان مسیحی اعتقاد پیدا کرده‏اند. در فروع کافی چنین آمده‌است: محمد بن یحیی از محمد بن حسین از محمد بن اسماعیل بن بزیع از خیبری از حسین بن ثویر و ابی سلمه سرّاج. حسین بن ثویر و ابی سلمه می‌گویند: ما از امام صادق(ع) شنیدیم که پس از هر نماز واجبی، چهار مرد و چهار زن را نفرین می‌کرد چهار مرد عبارتند از فلان، فلان، فلان، و [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]]. امام این سه نفر را هم نام می‌برد و فلان زن، فلان زن، هند و ام الحکم که خواهر معاویه‌است.<ref>(کافی، فروع، ج ۳، ص ۳۴۲، باب التعقیب بعد الصلواه و الدعاء، ح ۱۰.)</ref> در این باب، ۲۸ حدیث ذکر شده‌است که برخی از این حدیثها قابل اعتماد و برخی قابل اعتماد نیست این حدیث که حدیث دهم این باب است از نظر سند قابل اعتماد نیست چون خیبری بن طحّان کوفی مورد وثوق نیست.<ref>(جامع الرواه، ج ۱، ص۲۶۶)</ref> ابوسلمه سراج هم ثقه نیست.<ref>(همان، ج ۲، ص ۳۹۰)</ref>
 
== آستان سید محمد ==
ابو جعفر، سید محمد فرزند امام هادی(علیه السلام) در ۵۰ کیلومتری جنوب سامراء و در شمال بغداد و نزدیک قریه‌ای به نام بلد(قریه بلد امروزه در استان صلاح الدین واقع شده‌است که به سبب وجود این قبر به «بلد سید محمد» معروف است. این قریه تا بغداد هشتاد کیلومتر فاصله دارد) از نواحی دُجَیل، بین راه بغداد و سامراء، دفن شده‌است. او، که از بزرگان و مبارزان عصر خود بود، در میان شیعیان و دوست داران اهل بیت به «سبع الدجیل»، شیر دجیل، معروف بود. سید محمد در ۲۲۸ ق، به دنیا آمد و در ۲۵۲ق دو سال قبل از شهادت امام هادی(علیه السلام)، درحالی که از زیارت پدر باز می‌گشت در قریه بلد بیمار شد و از دنیا رفت و در همان جا خاک شد. از تاریخ بنای بقعه او اطلاعی در دست نیست و به نظر می‌رسد در دوران عضد الدوله دیلمی ساخته شده باشد. نخستین کسی که به تعمیر و مرمت بقعه این بزرگوار اقدام کرد شاه اسماعیل صفوی بود. سپس، مولی محمد رفیع بن محمد شفیع در ۱۱۹۸ق، به نمایندگی از سوی احمد خان دنبلی به ادامه این کار همت گماشت. این بقعه تا زمان یاد شده به دلیل دوری از جاده اصلی سامراء چندان مورد اعتنا و توجه نبود و متروک شده بود. با قرار گرفتن این آستان برسرراه اصلی بغداد ـ سامراء، زائران بی شماری را به سوی خود جلب کرد و رو به آبادانی نهاد. در ۱۲۰۸ ق، شیخ زین العابدین کاظمی آل سلماسی گنبدی از گچ و آجر برروی آن مزار بنا کرد و کاروان سرایی نیز جهت سکونت زائران، به هزینه احمد خان دنبلی، ساخته شد. در ۱۲۴۴ ق، ملامحمد صالح برغانی قزوینی با نظارت سردار حسن خان تعمیراتی روی آستان سید محمد انجام داد. او عمارت قبلی را تخریب و آستان و گنبد را به صورت مجلل بنا کرد که بازسازی آن شش سال طول کشید.<ref>[http://www.shamsa-co.ir/places-people/iraq/other/137-seyyed-mohammad/915-seyyed-mohammad شمسا/آستان سید محمد]</ref>
در ۱۳۱۰ ق به کوشش مرحوم [[محدث نوری]] برخی از کاشی‌های گنبد مرمت و هشت حجره در جنوب و چهار حجره در طرف غرب صحن احداث شد. ضریحی از فولاد روی مرقد مطهر قرار گرفت و کف صحن با سنگ مرمر فرش شد. دیوارهای اطراف، تا نیمه، با سنگ تزیین و بقیه آینه کاری گردید. در سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ق توسعه‌ای در آستان مقدس امام زاده محمد توسط حاج آقا محمد طباطبایی قمی انجام یافت که آخرین تعمیرات در آن بود. اکنون، صحن به شکل مربعی با ضلع‌های ۱۵۰ متری است. محیط گنبد پنجاه و ارتفاع آن ۴۵ متر است و در کنار آن مناره‌ای به ارتفاع چهل متر قرار دارد که در ۱۳۷۹ ق ساخته شده‌است. داخل حرم نیز با کاشی کاری و آینه کاری هنرمندان ایرانی تزیین شده‌است.<ref>[http://www.shamsa-co.ir/places-people/iraq/other/137-seyyed-mohammad/915-seyyed-mohammad شمسا/آستان سید محمد]</ref>
 
=== تاریخچه حرم سید محمد ===
آستانه سید محمد، مدفن ابی جعفر محمد فرزند حضرت امام علی الهادی علیه السلام که در حدود ۲۲۸ قمری به دنیا آمد و در یکی از مسافرت‌های خویش بین سامرا و بغداد حدود ۲۵۲ قمری وفات یافت. وی از برادر خود حضرت امام حسن عسکری علیه السلام بزرگتر بوده، مقام امامت با ایشان بود که پس از حصول بداء یک و یا دو سال به اختلاف روایات قبل از پدر خود فوت نمود. این آستانه که معروف به آستانه سید محمد می‌باشد، در هشت فرسخی شرق شهر سامرا و نزدیک شهر بلد، از نواحی دوجیل، در پنج کیلومتری غرب شط دجله، بین راه بغداد – سامرا واقع است و امروز یکی از عظیم ترین زیارتگاه‌های شیعیان است و اعراب عراق ارادت خاصی به این آستانه دارند.<ref>[http://www.sibtayn.com/fa/index.php?option=com_content&view=article&id=17557:2010-06-07-05-14-24&catid=1584:2010-06-06-16-31-12&Itemid=2153 پایگاه جهانی سبطین/تاریخچه حرم]</ref>
 
==== حرم مطهر محمد ====
عمارت اول: این آستانه مبارکه چون در مسیر اصلی راه سامرا نبود و با راه اصلی فاصله داشته، بر اثر نا امن بودن آن منطقه تا عصر صفویه متروکه مانده بود، لذا بطور دقیق از تاریخ بنای آن اطلاعی در دست نیست، جز اینکه در تعمیرات اساسی که در سالهای ۱۳۷۹-۱۳۸۴ قمری در این آستانه انجام گشت و از قرائن و پیها که مشاهده شد، بعضی از اهل اطلاع اظهار می‌دارند که عمارت اول این آستانه متعلق به قرن چهارم است که توسط عضد الدوله دیلمی انجام گرفته‌است.<ref>[http://www.sibtayn.com/fa/index.php?option=com_content&view=article&id=17557:2010-06-07-05-14-24&catid=1584:2010-06-06-16-31-12&Itemid=2153 پایگاه جهانی سبطین/تاریخچه حرم]</ref>
عمارت دوم: در قرن دهم هجری، توسط شاه اسماعیل صفوی، پس از فتح بغداد انجام گشت که در آن هنگام قسمتی هم جهت سکونت زائرین که قصد زیارت سامرا را داشتند از این آستانه زیارت کرده و در آنجا توقف می‌نمودند.<ref>[http://www.sibtayn.com/fa/index.php?option=com_content&view=article&id=17557:2010-06-07-05-14-24&catid=1584:2010-06-06-16-31-12&Itemid=2153 پایگاه جهانی سبطین/تاریخچه حرم]</ref>
عمارت سوم: در سال ۱۱۹۸ قمری، توسط ملا محمد رفیع فرزند محمد شفیع خراسانی تبریزی، به هزینه احمد خان دنبلی انجام گشت. سید حسن امین در دائره المعارف الاسلامیه الشیعه به نقل از کتاب تحفهالعالم میرزا عبد اللطیف تستری آنرا عمارت اول ثبت کرده‌است.<ref>[http://www.sibtayn.com/fa/index.php?option=com_content&view=article&id=17557:2010-06-07-05-14-24&catid=1584:2010-06-06-16-31-12&Itemid=2153 پایگاه جهانی سبطین/تاریخچه حرم]</ref>
عمارت چهارم: حدود ۱۲۰۸ قمری توسط شیخ زین العابدین کاظمی آل سلماسی انجام گرفت و گنبدی از گچ و آجر بر روی قبر شریف بنا شد و همچنین کاروانسرای بزرگی در جهت شرقی آستانه برای سکونت زائرین ایجاد گردید که قسمتی از هزینه آنرا احمد خان دنبلی تقبل کرد. این عمارت را شیخ ذبیح الله محلاتی در کتاب خود تاریخ سامرا به عنوان عمارت اول ثبت کرده و سید حسن امین به نقل از ماثر الکبراء شیخ ذبیح الله محلاتی، در دائره المعارف الاسلامیه الشیعه عمارت سوم آستانه سید محمد ثبت نموده‌است.<ref>[http://www.sibtayn.com/fa/index.php?option=com_content&view=article&id=17557:2010-06-07-05-14-24&catid=1584:2010-06-06-16-31-12&Itemid=2153 پایگاه جهانی سبطین/تاریخچه حرم]</ref>
عمارت پنجم: در ۱۲۴۴ قمری توسط ملا محمد صالح بزغانی قزوینی حائری و با نظارت سردار حسن خان و حسین خان قزوینی انجام گشت که تمامی عمارت سابق را خراب نمودند و آستانه مجللی با گنبد بزرگ کاشیکاری بنا کردند، که شروع آن در سال ۱۲۴۴ قمری و پایان آن عمارت در سنه ۱۲۵۰ قمری بود. تارخ مذکور بر روی سنگ مرمر به خط ثلث در دو طرف ایوان آستانه نصب است. سید حسن امین بر آنست که در سال ۱۲۵۰ قمری سردارحسین خان آنرا تعمیر نموده و این عمارت در سال ۱۳۱۰ قمری توسط میرزا حسین نوری تعمیر گشت و قسمت‌هایی از کاشیکاری گنبد که ریخته بود مرمت شد و تاریخ آن در پیشانی گنبد ثبت شده و هشت حجره در جنوب صحن شریف جهت سکونت زائرین احداث گردیده بود. پس از هجرت میرزای شیرازی به سامرا، در یکی از مسافرت‌های میرزا که همراه شاگردانش پیاده از سامراء به آستانه سید محمد مشرف گشتند تعمیراتی انجام داده و چند حجره به حجرات صحن افزودند. سپس میرزا محمد تهرانی عسکری صحن شریف را توسعه داد و حجراتی بدان اضافه نمود. در عصر مرجعیت حاج آقا حسین قمی جمعی از مردم ایران اموال زیادی جهت تعمیر آستانه سید محمد ارسال داشتند و مخصوصا بین سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ قمری این آستانه به شکل باشکوهی تکامل یافت. عمارت جدید دارای صحن مربع شکل به ضلع ۱۵۰ متر است و در وسط صحن شریف حرم مطهر واقع است که گنبد کاشیکاری آن نظر هر بیننده را به خود جلب می‌دارد. محیط گنبد حدود ۵۰ متر و ارتفاع آن ۴۵ متر است و در کنار آن مناره‌ای به ارتفاع ۴۰متر در سال ۱۳۷۹ قمری برافراشته‌اند. در مقابل حرم یک ایوان مسقف با ستون‌های باشکوه خودنمایی می‌کند. حرم مطهر با کاشیکاری وآیینه کاری هنرمندان ایرانی مزین شده و آیتی از هنر اسلامی را منعکس می‌کند. قبر مطهر در وسط حرم واقع است و بر روی آن صندوق نفیس و ضریح نقره نصب است.<ref>[http://www.sibtayn.com/fa/index.php?option=com_content&view=article&id=17557:2010-06-07-05-14-24&catid=1584:2010-06-06-16-31-12&Itemid=2153 پایگاه جهانی سبطین/تاریخچه حرم]</ref>
 
== فرزندان سید محمد ==
سید محمد فرزند امام هادی علیه السلام شخصیت بلند مرتبه‌ای است که در زمان حیاتش امید می‌رفت جانشین پدرش باشد و امامت به ایشان برسد ولی تقدیر الهی بر این قرار گرفته بود که ایشان در زمان پدرشان (امام هادی علیه السلام) در حدود سال ۲۵۴ هجری قمری از دنیا رفتند و درروستایی به نام بلد در اطراف سامرا مدفون شدند. مزار سید محمد امروزه در عراق آباد بوده و بر روی قبر ایشان گنبد و بارگاه مجللی ساخته‌اند که مردم از دور و نزدیک به زیارت مزارش می‌شتابند.<ref>[http://www.sibtayn.com/fa/index.php?option=com_content&view=article&id=17556:2010-06-07-05-12-02&catid=1584:2010-06-06-16-31-12&Itemid=2153 پایگاه جهانی سبطین/فرزندان]</ref>
 
در کتاب بحر الانسا ب نوشته شده که سید محمد نه فرزند داشته که از ترس مخالفین خود در سامرا به ایران مهاجرت کرده و در ایران به شهادت رسیده‌اند. در این کتاب می‌نویسد: که پنج فرزند وی به نام‌های لطف الله و ابوطالب و رحمه الله و عنایت الله و هدایت الله به شهر لار حرکت کردند و در آنجا به شهادت رسیدند.<ref>[http://www.sibtayn.com/fa/index.php?option=com_content&view=article&id=17556:2010-06-07-05-12-02&catid=1584:2010-06-06-16-31-12&Itemid=2153 پایگاه جهانی سبطین/فرزندان]</ref>
چهار نفر دیگر از اولاد سید محمد به خوی و سلماس مهاجرت کرده و در آنجا به شهادت رسیده‌اند. نام این چهار برادر عبارتند از:
سید اسحاق، سید محمود، سید جعفر و سید اسکندر
درشهر خوی دو مزار به امامزاده معروف هستند یکی امامزاده سید بهلول واقع در محله امامزاده، دومی امامزاده‌ای واقع در اوایل یدیلر که به بالا امامزاده و به نام سید محمد معروف است. بقعه دیگری در داخل مسجد یدیلر واقع است که بقعه سید حسن نامیده می‌شود. گویا این سه مزار (دو امامزاده و مزار سید حسن) متعلق به سه تن ازنوادگان امام هادی علیه السلام است که به مرور زمان نامشان در بین مردم به سید بهلول و سید محمد و سید حسن تغییر یافته‌است.<ref>[http://www.sibtayn.com/fa/index.php?option=com_content&view=article&id=17556:2010-06-07-05-12-02&catid=1584:2010-06-06-16-31-12&Itemid=2153 پایگاه جهانی سبطین/فرزندان]</ref>
 
== جستارهای وابسته ==
* [[امام هادی]]
* [[امام حسن عسکری]]
* [[جعفر کذاب]]
{{ادامه دارد}}
 
== منابع ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/امامزاده_سید_محمد_(بغداد)»