اوئیش‌دیش: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات:مرتب‌سازی عنوان‌ها
جز ویرایش با ابرابزار
خط ۵:
|طول جغرافیایی =
|تصویر =
|اندازه تصویر =250۲۵۰
|عنوان تصویر =افراد مادی یا ماننایی
|استان =[[آذربایجان شرقی]]
خط ۳۱:
|پانویس =
}}
'''اوئیش دیش''' (Uišdiš): سرزمین آذربایجان کنونی ایران بطور مستقیم یا غیر مستقیم در دههٔ هشتم قرن هشتم - ۷۲۰ - پ. م. تحت حکمرانی [[ایرانزو]] پادشاه [[ماننا]] قرار داشت ولی در مرزهای آن پادشاهی، متصرّفات فرمانفرمایان نیمه مستقلی قرار داشتند که برای موجودیت ماننا خطرناک بودند. یکی از نواحی نیمه مستقل کشور ماننا، عبارت بود از سرزمین '''اوئیش دیش''' به رهبری '''بگداتو'''. این پادشاهی را نزدیک شهر [[مراغه]] قرار می‌دهند اما ممکن است به سبب عدم دقّت در تعیین مسیر لشکرکشی‌های آشور، مکان جغرافیایی آن در نزدیکی کرانه‌های غربی [[دریای خزر]] قرار گرفته شود.
 
== موقعیت جغرافیایی ==
ناحیهٔ مزبور یکی از ایالت‌های کشور ماننا ( آذربایجان ) [[ایران]] بشمار می‌آمد و محل آن در کرانهٔ شرقی یا شمال‌شرقی [[دریاچه اورمیه]] نزدیک مراغهٔ کنونی قرار داشت. در آغاز جانشینانی<ref>تحت عنوان شاکنّو. Šakannu . رهبران و پیشوایانی که دست نشاندهٔ [[ماننا]] یا [[آشور]] بودند به این لقب موسوم می‌شدندو. در اصل این نوع نواحی تسخیر شده زمین اختصاصی شاهان آشور همان ''شهر شاهی''' بودند که آنرا به شاهزادگان یا معتمدین خویش واگداز می‌نمودند.</ref>. از جانب دولت ماننا یا [[آشور]] بر آن حکمرانی می‌نمود. اما اوئیش دیش و قبایل ساکن در آن نخستین ایرانیانی بودند که پرچم استقلال خواهی را قبل از دیگران بر دوش کشیدند. فرمانروایان کوچک ایرانی و استقلال طلب در اینگونه اراضی مستعمره را آشوریان [[بل آلی]]<ref>Bel-âli</ref> می‌نامیدند. این اصطلاح ممکن است در زبان فارسی معادل بلا، بلاکش یا بلا کشیده تعبیر شود.
 
== اوضاع سیاسی اوئیش دیش ==
ایرانزو شاه ماننا که بر نواحی مزبور نیز فرمانروا بود در سال - ۷۱۶ پ. م. - در گذشت، در آن سال پسر وی آزا از جانب [[سارگون دوم]] بر سریر سلطنت ماننا نشست. متاتی فرمانفرمای [[زیکرتو]] و تلوسینا فرمانفرمای [[آندیا]] به همراه '''بگداتو''' فرمانفرمای اوئیش‌دیش علیه حاکم منسوب ماننا خروج کردند و آزا دستگیر و به هلاکت رسید. سارگون‌دوم بیدرنگ مداخله نمود و موفق به دستگیر کردن بگداتو شد و فرمان داد پوست از تنش برکنند و لاشهٔ او را در معرض تماشای ماننائیان قرار دهند.
 
از مصائبی که بر سر بگداتو آمد بالنسبه می‌توان به مفهوم [[بل آلی]] پی برد در واقع اغلب فرمانفرمایان کوچک ایرانی که دچار چنین سرنوشتی می‌شدند و احتراز از بلا برای ایشان غیره ممکن بود. نزد عوام حاکمان دست نشانده به بلا کشیده، دردمند یا به '''بلالی''' شهره می‌شدند.
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
== جستارهای وابسته ==
* [[مادای]]
* [[اتحادیه قبایل ماد]]
* [[زیکرتو]]
* [[آندیا]]
* [[ماننا]]
 
== منابع ==
* ای. م. دیاکونوف. ''[[تاریخ ماد]]''. ISBN 964-445-106-6
 
{{ایران-خرد}}