سیردریا: تفاوت میان نسخه‌ها

| watershed = ۲۱۹٬۰۰۰ کیلومتر مربع

}}

'''سیردَریا''' ([[پارسی باستان]]: '''یَخشَه اَرتَه'''، به‌معنای ''مروارید واقعی''؛ [[زبان پهلوی|پهلوی]]: '''یَخشَرت'''<ref>J. Marquart, Die Chronologic der alttiirkischen Inschriften, Leipzig, 1898, 6.</ref>؛ [[زبان یونانی|یونانی]]: '''Jaxartes/Ιαξάρτης/یَکسارتِس'''؛ [[زبان عربی|عربی]]: '''سیحون'''<ref>Encyclopaedia of Islam, 'SIR DARYA'</ref>) یا '''گل‌زریون'''، یکی از دو رود پرآبی است که به [[دریاچه خوارزم]] (آرال) می‌ریزد. رود دیگر [[آمودریا]] نام دارد. بخش [[زبان‌های ترکی|تُرکی]] این نام، ''سیر''، تا پیش از سدهٔ دهم هجری|شانزدهم میلادی در هیچ منبع تاریخی یافت نشده‌است؛ نخستین مرجع این نام در این سده (دهم هجری) است، که [[ابوالغازی بهادرخان|ابوالغازی بهادُرخان]]، مورخ و [[خان]] [[خیوه]]، دریاچه خوارزم را ''سیر تِنیزی'' (دریای سرخ‌رنگ) نامید. در منابع اروپای غربی، سیردریا با نام [[زبان یونانی|یونانی باستانی‌اش]] ''Jaxartes/Ιαξάρτης/یَکسارتِس'' شناخته می‌شود، که برگرفته از واژهٔ [[زبان پهلوی]] ''یَخشَرت'' (آنطور که [[یوزف مارکوارت]]، خاورشناس نامدار [[آلمان|آلمانی]]، در «Die Chronologic der alttiirkischen Inschriften» یاد کرده)، برگرفته از واژهٔ [[پارسی باستانی]] ''یَخشَه اَرتَه''، به‌معنای ''مروارید واقعی'' است.<ref>Encyclopaedia of Islam, 'SIR DARYA'</ref>