قبرستان باب‌الصغیر: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۲۴:
معصومه در کنار آن مکان که مقبره‌ای عمومی به نام مقبره [[باب‌الفرادیس]] بود به خاک سپرده شده. این مقبره در شمال غربی محله قدیمی دمشق و کنار باب‌الفرادیس قرار داشت. در ابتدا سلاطین ایوبی بر قبر او مقبره‌ای کوچک ولی زیبا ساختند؛ سنگ قبری که بر وی نهاده شد از سنگ موزائیک تزئین شده و به‌وسیله عاج و مرمر بود که اطراف آن را ضریح زیبایی احاطه کرده بود و بر فراز آن نیز گنبد و عمارتی بنا شد. مکان یاد شده که از همان ابتدا بصورت مسجد و مقبره بود، در سال [[۱۱۲۵ (هجری قمری)|۱۱۲۵]] مورد بازسازی قرار گرفت و در سال [[۱۳۲۳ (هجری قمری)|۱۳۲۳]] نیز (۱۲) به‌وسیله [[میرزا علی اصغر خان امین السلطان]] [[صدراعظم]] [[مظفر الدین شاه]] دوباره ترمیم شد. در آن زمان سه کتیبه سنگی در داخل حرم در سمت محراب شبستان آن دیده می‌شد. در کتیبه اول چند حدیث در فضایل اهل بیت و نام میرزابابا مستوفی گیلانی به‌عنوان تعمیرکننده بقعه مقام رقیه به تاریخ [[۱۱۲۵ (هجری قمری)|۱۱۲۵]] دیده می‌شد. در کتیبه دوم به مکان دفن ملک کامل ناصرالدین که در سال [[۸۸۰ (هجری قمری)|۸۸۰]] در این مکان مدفون شده بود اشاره و بر کتیبه سوم نیز چند بیت شعر نوشته شده بود.(۱۳)
==
[[پرونده:Baab-Sagheer.jpg|300px|بندانگشتی|چپ| گورستان باب‌الصغیر]]
* ارامگاههای فرزندان پیشوایان شیعه در باب‌الصغیر:
** ارامگاه سکینه دختر امام حسین:
آمنه، ملقب به سکینه یکی از دختران حسین بن علی بود که در جنگ کربلا حضور داشت. مادر وی رباب بنت امراء القیس بن عدی بن اوس بن جابر بن کعب بن علیم بن جناب بوده‌است. (۳۲)
ارامگاه سکینه در باب‌الصغیر ابتدای در اصلی است و دارای گنبدی بزرگ به رنگ سبز است که دو گنبد دیگر نیز اطراف آن هستند. بر فراز این مرقد مناره‌ای نیز برنگ سبز دیده می‌شود. مقبره سکینه و ام کلثوم زینب صغری (دختر علی) هر دو داخل یک حجره و شبستان بزرگی است. نمای این مرقد از قبل از دوران عثمانی است که به احتمال زیاد در آن دوران تجدید بنا شده و بر اساس تابلویی که بر در ورودی نصب گردیده در سال [[۱۳۳۰ (هجری قمری)|۱۳۳۰]] نیز مرمت شده‌است.
** ارامگاه‌ام کلثوم دختر امام علی:
در کنار آرامگاه سکینه - دختر حسین - ارامگاه‌ام کلثوم، دختر علی است. ام کلثوم وقتی همراه کاروان اسرا وارد کوفه شد، چون مردم به زنان اهل بیت نگاه می‌کردند فریاد زد: آیا از خدا و رسولش شرم نمی‌کنید که این گونه به حرم محمد(ص) نگاه می‌کنید او همچنین قبل از ورود به دمشق نزد [[عمربن سعد]] رفته و از وی خواست تا زنان حرم را از دری که مردم کمتری حضور داشته باشند وارد شهر کنند ولی او نپذیرفت. (۳۳)
** ارامگاه منسوب به فاطمه صغری دختر حسین :
خط ۳۸:
** ارامگاه عبدالله بن جعفر الصادق :
قبر فرزند جعفر صادق، کمی بالاتر از قبر فاطمه صغری و در سمت چپ آن قرار دارد که دارای گنبدی کوچک به رنگ سبز بوده و داخل آن تابوتی چوبین با محفظه‌ای فلزی دیده می‌شود؛ این جا قبر فرزند امام ششم شیعیان است.
**
* جای خاکسپاری سرهای کشته شدگان کربلا در باب‌الصغیر:
پس از آنکه اهل بیت محمد، پیامبر اسلام را در کربلا کشتند، عمر بن سعد دستور داد تا سرهای آنها را ببرند. پس از آن، سرها را بین قبایل قسمت نمود تا آنان بدین وسیله به ابن زیاد تقرب جویند. لذا قبیله کنده سیزده سر، به ریاست [[قیس بن اشعث کندی]]، قبیله هوازن دوازده سر، به ریاست [[شمر|شمر بن ذی الجوشن]]، تمیم هفت سر، بنی اسد شانزده سر بر نیزه کرده، و در مجموع با ۷۱ سر بریده وارد کوفه شدند. (۳۸)
خط ۴۵:
در عین حال چند سر را در باب‌الصغیر به خاک سپردند. این سرها عبارت‌اند از:
.۱ سر [[حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام]] .
.۲ سر [[حضرت علی اکبرعلیه السلام]] .
.۳ سر [[حبیب بن مظاهر]].
خط ۵۶:
بلال پس از درگذشت محمد(ص) وقتی لشکر اسلام برای فتح شام در مدینه آماده عزیمت شد به گفته ابن اعثم نزد خلیفه آمد و گفت تو مرا آزاد کردی تا کنار تو باقی بمانم و در مسجد محمد (ص)اذان بگویم چنین کردم، ماندم و برای او اذان گفتم، اکنون محمد(ص) از دنیا رفته است و من دوست ندارم پس از او برای کسی اذان بگویم، از تو می‌خواهم که اجازه دهی همراه این لشکر به جهاد در راه خدا بروم که آن را از ماندن بهتر دوست می‌دارم. ابوبکر گفت: هر آنچه خواهی بکن ولی دوست داشتم نزد من در مدینه می‌ماندی و اذان می‌گفتی، بلال نپذیرفت و همراه [[سعید بن عامر]] وارد لشکر شد. (۴۱)بلال به دمشق آمد و در آنجا و بقولی در داریا یکی از قریه‌های اطراف دمشق ساکن شده و سرانجام در سال [[۲۰ (هجری قمری)|۲۰]] (۴۲)یا به روایتی [[۱۷ (هجری قمری)|۱۷]] (۴۳) در خلافت عمر بن خطاب - در سن ۶۳ سالگی - درگذشت و در باب‌الصغیر بخاک سپرده شد. (۴۴)
در محل دفن بلال اختلاف است. [[ابن کثیر]] قبری که در باب‌الصغیر به او منسوب است را صحیح ندانسته و محل دفن وی را همان قریه داریا می‌داند. او می‌گوید قبری که در باب‌الصغیر از او نیست بلکه قبر [[بلال بن ابی الدردا]] قاضی دمشق است که فردی عابد و زاهد بوده‌است. (۴۵) در هر حال، قبری که اکنون به نام بلال در باب‌الصغیر معروف است کمی بالاتر از سکینه و ام کلثوم است؛ این قبر در کنار قبر منسوب به [[عبد الله بن جعفر طیار]] است و هر دو در یک بقعه قرار گرفته‌اند.
**
عبد الله بن ام مکتوم یکی از صحابه محمد و از مسلمانان است. وی کاتب و حافظ قرآن بوده و اغلب به هنگام غزوات محمد جانشینی او در مدینه را بر عهده داشته‌است.
** قبر منسوب به [[عبد الله بن جعفر بن ابیطالب]]:
در باب‌الصغیر قبری منسوب به عبد الله بن جعفر همسر حضرت زینب وجود دارد که قطع به یقین صحت تاریخی ندارد؛ زیرا عبد الله در سال حجاف در مکه وفات یافته (۴۶) و در قبرستان بقیع بخاک سپرده شده‌است. (۴۷)
**
اوس بن اوس یکی دیگر از صحابه محمد(ص) است. مقبره وی اکنون در مقابل مدرسه صابونیه در سمت دیواره غربی مقبره باب‌الصغیر است.
** [[واثله بن الاسقع]]:
یکی دیگر از صحابه محمد(ص) که همراه اوس بن اوس و [[عمار بن یاسر]] و دیگران بر ایوان صفه در مسجد النبی زندگی می‌کرد واثله بن الاسقع بود. او آخرین صحابه‌ای بود که در این شهر مرد. (۴۸) واثله پس از کشته شدن حسین به شدت خشمگین بوده و همواره به نقل آیه تطهیرمی‌پرداخته‌است. (۴۹)
**
ابان بن عثمان فرزند خلیفه سوم و از تابعین است. وی و سه تن دیگر از محدثان و مورخان مشهور مدرسه مدینه در سده اول هجری، پدران تاریخ نگاری اسلامی محسوب می‌شده و بیشتر محدثان و مورخان از نسل تابعین و غیره، به روایات آن استناد می‌کردند.
در منابع تاریخی نام وی در میان مدفونین در باب‌الصغیر دیده نشد ولی در سمت چپ مقابر سکینه و عبدالله و حدود دویست متر بالاتر از آنان یعنی پشت مقبره فضه، حجره کوچکی است که بر روی آن نام ابان بن عثمان دیده می‌شود. و داخل آن قبری بوده و بر بالای حجره نیز گنبدی سبز است که رنگ آن ریخته شده‌است.
| |||