در مورد اولین مسلمان اجماع فراگیری وجود دارد که [[خدیجه|خدیجه بنت خویلد]]، [[همسر]] [[محمد]] اولین مسلمان بوده است. هویت اولین مرد مسلمان از دوران ابتدایی اسلام مورد مناقشه بوده است.<ref name=Watt/> بگفته مونت گومری وات بعضی منابع علی بن علی طالب را اولین مسلمان معرفی کرده‌اند که در آن زمان کودکی نه یا دهساله بوده است.<ref name=Watt/> زید بن حارث٬ کاندیدای محتمل دیگر برای شناختن شدن بعنوان اولین مسلمان است.<ref name=Watt/> زید در آغاز بعنوان برده به مکه آورده شد و به خانه محمد و خدیجه راه یافت. آنها زید را آزاد نمودند و بمانند فرزند خود او را پذیرفتند. حارث بطور واضحی مورد اعتماد محمد بود و محمد علاقه بسیار زیادی به او (خصوصا پس از مرگ فرزند پسر محمد و خدیجه) نشان می‌داد. بگفته مونتگمری٬ زید در آن زمان جوانی بسیار با آتیه بنظر می‌رسید (بسیار بیشتر از علی) و بنابراین محتمل است که او اولین مسلمان مذکر بوده است.<ref name=Watt/> سومین کاندیدا٬ حتی اگر اولین مسلمان نبود٬ با اهمیت‌ترین از میان نخستین ایمان آورندگان بود. ابوبکر بازرگانی بود که تنها دو سال از محمد جوان‌تر بود و سال‌ها دوست صمیمی محمد بود.<ref name=Watt>Muḥammad: Prophet and Statesman
By William Montgomery Watt, Oxford University Press, 1974, Pages 34-35 </ref>
برخی دانشمندان اهل سنت مانند [[نسائی]] در [[سنن الکبری]]<ref>السنن الکبری، النسائی، دار الکتب العلمیه، بیروت، لبنان، جلد ۵، صفحه ۴۴ [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/653/653_5.htm#43]</ref>، [[بیهقی]] در [[سنن الکبری]]<ref>السنن الکبری، البیهقی، دار الفکر، جلد ۶، صفحه ۲۰۷</ref>، [[هیثمی]] در [[مجمع الزوائد]]<ref>مجمع الزوائد، الهیثمی، دار الکتب العلمیة، بیروت، جلد ۹، صفحه ۱۱۹ [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/582/582_9.htm]</ref>، [[عبدالرزاق صنعانی]] در [[المصنف]]<ref>المصنف، عبد الرزاق الصنعانی، منشورات المجلس العلمی، جلد ۱۱، صفحه ۲۲۷ [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/600/600_11.htm]</ref>، [[ابن ابی عاصم]] در [[کتاب الأوائل]]<ref>کتاب الأوائل، ابن أبی عاصم شیبانی، صفحه ۷۹ [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/3703/index.htm]</ref>، [[طبرانی]] در [[کتاب الأوائل]]<ref>کتاب الأوائل، الطبرانی، دار الخلفاء للکتاب الإسلامی، کویت، صفحه ۷۸ [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/3703/index.htm]</ref> و [[المعجم الکبیر]]<ref>المعجم الکبیر، الطبرانی، دار إحیاء التراث العربی، جلد۱۱، صفحه ۲۱ [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/687/687_11.htm#47]</ref>، [[ابن عبد البر]] در [[الاستیعاب]]<ref>الاستیعاب، ابن عبد البر، دارالجیل، بیروت، جلد ۳، صفحه ۱۰۹۲: أول من أسلم علی أو أبو بکر؟ قال: سبحان الله! علی أولهما إسلاما، و إنما شبّه علی الناس لأن علیا أخفی إسلامه من أبی طالب، و أسلم أبو بکر فأظهر إسلامه، و لا شک أنّ علیاأولهما إسلاما.</ref>، [[ابن ابی الحدید]] در [[شرح نهج البلاغه]]<ref>شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحدید، دار إحیاء الکتب العربیه، عیسی البابی الحلبی و شرکاه، جلد ۴، صفحه ۱۱۸ [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1352/1352_4.htm#116]</ref>، [[زرندی حنفی]] در [[نظم درر السمطین]]<ref>نظم درر السمطین، الزرندی الحنفی، ، صفحه ۸۲ [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/746/index.htm#77]</ref>، و دانشمندان [[شیعه]] مانند [[شیخ مفید]] در [[فصول المختاره]]<ref>الفصول المختارة، شیخ مفید، محمد بن محمد، دارالمفید، صفحه ۲۷۴: هَذَا اِبْنُ أَخِی مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ وَ هَذَا عَلِی بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَ هَذِهِ اَلْمَرْأَةُ خَدِیجَةُ بِنْتُ خُوَیلِدٍ وَ اَللَّهِ مَا عَلَی وَجْهِ اَلْأَرْضِ أَحَدٌ یعْبُدُ اَللَّهَ بِهَذَا اَلدِّینِ إِلاَّ هَؤُلاَءِ اَلثَّلاَثَةُ؛ این پسر برادرم محمد بن عبدالله و این علی بن ابی طالب و این زن هم خدیجه بنت خویلد است. به خدا قسم که بر روی زمین کسی خدا را عبادت نمی‌کند مگر این سه نفر.</ref>، [[محمد بن سلیمان الکوفی]] در [[مناقب الامام امیرالمؤمنین علیه السلام]]<ref>مناقب الإمام أمیر المؤمنین علیه السلام، محمد بن سلیمان الکوفی، مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة، جلد ۱، صفحه ۲۸۲ و ۲۹۵: أنّ علیا علیه السّلام أول من آمن باللّه و رسوله</ref> و همینطور نویسندگان مسیحی مانند جان اسپوزیتو<ref name="Esposito_p15">Esposito 2004, p.15: L. Esposito, John (۲۰۰۴). The Oxford dictionary of Islam, Oxford Paperback Reference. Oxford University Press. ISBN ۰۱۹۵۱۲۵۵۹۲, ۹۷۸۰۱۹۵۱۲۵۵۹۷.</ref> قرار گرفته‌است، ذکر [[علی بن ابی طالب]] [[امام]] اول [[شیعیان]] و خلیفه چهارم اهل سنت به عنوان اولین مرد مسلمان در سن هفت یا ده و یا پانزده سالگی (بر اساس اختلاف متون منابع) بوده‌است.
