آبدره: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
MerlIwBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: افزودن jv:Fyord
YasBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۳) +تمیز (۴٫۳): + رده:آبدره
خط ۱:
[[پرونده:Fjord1.JPG|thumbبندانگشتی|یک آبدره در نروژ]]
'''آبدَره''' یا '''فیورد''' [[شاخابه|شاخابهٔ]] باریک و ژرفی از [[دریا]] است که در خشکی پیش رفته باشد. آبدره معمولاً دارای دیواره‌های پرشیب و تندی است. این دیواره‌ها در پی زیر آب رفتن دامنه‌های کوه‌ها یا ادامه [[فرسایش]] [[یخچال (طبیعی)|یخچالی]] زیاد و عمیق شدن یک [[دره]] ساحلی تشکیل یافته‌است.
 
پدیده آبدره در کرانه‌های [[نروژ]] بسیار دیده می‌شود. واژه انگلیسی برای آبدره یعنی ''Fjord'' هم از زبان [[نروژ]]ی آمده‌است.
 
آبدره‌ها معمولاً در نقاطی دیده می‌شوند که [[یخگیری]]‌هایهای کهن یا امروزه به درون رویه دریا کشیده شده باشند. آبدره زمانی تشکیل می‌شود که یک یخچال طبیعی به دریا رسیده و آب شود. یخچال‌ها معمولاً دره‌های U شکل ویژه خود را برمی‌کنند. این آب شدن یخچال، دره‌ای پرشیب و باریک برجا میگذارد که آب دریا در آن می‌ریزد. این ریزش [[دریاچه]]‌ایای ژرف و باریک پدید می‌آورد (گاه تا ژرفای ۱۳۰۰ م) که به دریا پیوند دارد.
[[پرونده:Greenland.A2003233.1340.250m.jpg|thumbبندانگشتی|مجموعه‌ای از آبدره‌ها در [[گرینلند]]]]
[[یخرفت]] پایانه‌ای، که از سوی یخچال به پایین دره رانده می‌شود در دهانه آبدره در زیر آب برجا می‌ماند. این روند باعث می‌گردد تا آب در گلوگاه یک آبدره نسبت به پشت گلوگاه آن کم ژرفاتر باشد.
 
== منابع ==
{{پانویس}}
* جعفری، عباس: ''فرهنگ بزرگ گیتاشناسی،'' تهران، چاپ دوم ۱۳۷۲. (اصطلاح آبدره نیز از این منبع گرفته شده).
* ویکی‌پدیای انگلیسی.
{{انبارویکی‌انبار-رده|Fjords}}
 
[[رده:آبدره]]
[[رده:دریاچه‌ها]]
[[رده:زمین‌چهره ساحلی و اقیانوسی]]