شخص حقیقی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Taranet (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش Aslani.ali1983 (بحث) به آخرین تغییری که Rezabot انجام داده بود واگردانده شد
Taranet (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش Taranet (بحث) به آخرین تغییری که Aslani.ali1983 انجام داده بود واگردانده شد
خط ۱:
در اصطلاح حقوقی, '''شخص حقیقی''' به هر یک از افراد نوع بشر گفته می‌شود. این واژه در مقابل واژه ی [[شخص حقوقی]] که ممکن است [[شخص حقوقی حقوق عمومی]] مانند [[دولت]] یا [[شخص حقوقی حقوق خصوصی]] مانند یک [[شرکت تجاری]] یا یک [[نهاد غیر تجارتی]] باشد, قرار میگیرد.
'''شخص حقیقی''' به شخصی گفته می‌شود که نماینده خویش باشد و از طرف ارگان خاص و یا موسسه‌ای نمایندگی نداشته باشد. به طور کلی هر شخص، یک شخص حقیقی است، اما زمانی که به عنوان نماینده شرکت، موسسه و یا ارگانی فعالیت کند، [[شخص حقوقی]] خوانده می‌شود. شخص حقیقی به انسان اختصاص داشته که هر انسانی دارای چهار رویداد مهم قابل ثبت است: [[تولد]]، [[ازدواج]]، [[طلاق]]، [[مرگ]].
==ویژگی های شخص حقیقی ==
[[شخص حقیقی]] که [[شخص حقیقی|شخص طبیعی]] هم گفته میشود, ویژه ی هر یک از آدمیان است که میتواند طرف حق قرار بگیرد چه آن که از [[مباشرت در استیفا]]ی آن به جهت [[حجر|حَجر]] ممنوع باشد یا نباشد. در واقع, [[شخصیت حقوقی]] نیز بنا به مصالح [[شخصیت حقیقی]] بنیانگذاری شد.
===انحصار [[وضع حقوقی|اوضاع حقوقی]] تولد و مرگ به [[شخص حقیقی]]===
درست است که [[شخص حقوقی]] نیز در یک روزی به وجود می آید و در روزی هم به پایان میرسد, ولی اطلاق اصطلاح تولد یا مرگ به این قبیل اشخاص, به دور از معنا است. برای [[شخص حقوقی|اشخاص حقوقی]], به جای تولد, روز تإسیس و به جای مرگ, انحلال به کار میرود. زیرا تولد به معنای به وجود آمدن از راه زاییده شدن است هرچند مجازاً به هر پیدایشی اطلاق شود.
===انحصار [[حق طبیعی|حقوق طبیعی]] به [[شخص حقیقی|اشخاص حقیقی]]===
منظور از واژه ی حقوق در این بخش, جمع واژه ی حق میباشد نه [[علم حقوق]]! پس مختصراً حقوق طبیعی به حقوقی گفته میشود که برگرفته از ویژگی و طبیعت اشخاص باشد و ماهیت این حقوق نیز کاملاً طبیعی است و نیازی به تإسیس ندارد. بنا بر این, [[شخص حقوقی|اشخاص حقوقی]] نمیتوانند دارای این حقوق باشند. حقوقی مانند حق پدر-فرزندی, ازدواج, [[حق حضانت|حق حضانت]] و مانند اینها نمیتوانند برای [[شخص حقوقی]] حتی تصور شوند. مگر این که آن قدر دایره ی اعتبارات, گسترده شود که بخواهند محیطی کاملاً مجازی را برای آن قبیل اشخاص متصور باشند. چگونه میشود حق ازدواج را برای این قبیل اشخاص قایل شد در حالی که طرفیت در حق ازدواج, محتاج طبیعت خاصی است که [[شخص حقوقی]] دارای این طبیعت نیست. البته ممکن است در برخی نظامهای حقوقی, [[حق حضانت]] به [[شخص حقوقی]] نیز واگذارده شود. ولی نزدیکتر به واقع, آن است که تحمیل تکلیف حضانت به این قبیل اشخاص, جایز باشد و از مجرای حق, حضانت قابلیت تحمیل به این اشخاص را نداشته باشد.
===انحصار ارتکاب جرم به [[شخص حقیقی|اشخاص حقیقی]]===
خیلی از نوگرایان, بر این باور هستند که [[شخص حقوقی]] نیز میتواند مرتکب جرم شود. اینان حتی چنین مثال می آورند که یک شرکت مطبوعاتی میتواند به شخص یا شرکتی توهین کند پس مرتکب جرم شده است. درست این است که [[شخص حقوقی]] اصلاً توان ارتکاب جرم را ندارد. حتی با بدترین مرامهایی که در اساسنامه اش باشد, در فرجام این [[شخص حقیقی]] است که به نمایندگی از [[شخص حقوقی]] در ارتکاب جرم, مباشرت میکند.
برای عدم امکان مباشرت [[شخص حقوقی]] در ارتکاب جرم, چنین استدلال میشود:
*هدف از جرم انگاری, کیفردهی است.
*جرمی که قابلیت کیفردهی را داشته باشد, محتاج سه عنصر زیر است:
**الف- [[عنصر مادی ارتکاب جرم|عنصر مادی]]
**ب- [[عنصر معنوی ارتکاب جرم|عنصر معنوی]]
**ج- [[عنصر قانونی جرم|عنصر قانونی]]
*[[عنصر معنوی ارتکاب جرم|عنصر معنوی]], نیازمند دارا بودن اراده است.
*[[شخص حقوقی]] به خودی خود و بینیاز از نماینده ی خود, اراده ای ندارد.
*نسبت به [[شخص حقوقی]] یک عنصر, امکان تحقق ندارد.
"پس [[شخص حقوقی]] نمیتواند مستقلاً مجرم باشد."
در پاسخ به این پرسش که آیا محدود کردن [[شخص حقوقی]] آیا نوعی کیفردهی است یا نه و این که آیا نباید به واسطه ی مرامی بد از یک [[شخص حقوقی]], آن را بتوان کیفر داد, باید گفت که در هر حال, حریم حقوق کیفری اگر بخواهد با واقعیات همسو باشد, ناگزیر از قبول استدلال فوق در خصوص عدم امکان ارتکاب جرم از سوی [[شخص حقوقی|اشخاص حقوقی]] است.
 
== مقایسهٔ [[شخص حقیقی]] با [[شخص حقوقی ]]==
* [[شخص حقیقی]] به هر یک از افراد انسانی اطلاق می‌شود که دارای حقوق و مسئولیت‌های مشخصی در جامعه میباشد. [[شخص حقوقی]] به یک نهاد، موسسه، شرکت یا سازمان اطلاق می‌شود که برای آن نیز حقوق و مسئولیت‌های قانونی لحاظ گردیده است.
واژگان شخص حقیقی و [[شخص حقوقی]] از اصطلاحات [[حقوق اداری]] است. شخص حقیقی به هر یک از افراد انسانی اطلاق می‌شود که دارای حقوق و مسئولیت‌های مشخصی در جامعه است. شخص حقوقی به نهاد، موسسه، شرکت وسازمانی گفته می‌شود که برای آن نیز حقوق و مسئولیت‌های قانونی لحاظ گردیده است؛ منتهااین حقوق و مسئولیت‌ها در نماینده شخص حقوقی که معمولاً عناوینی مثل رئیس، مدیر عامل، سرپرست و غیره رادارد، تجلی می‌یابد. برای مثال وقتی از شخص حقیقی به خاطر مسئولیت خود شکایت می‌شود وی شخصاً عهده‌دار تبعات آن می‌باشد. ولی هنگامی که از سازمانی شکایت می‌شود؛ لاجرم رئیس سازمان به عنوان نماینده شخص حقوقی در مراجع ذیربط حضور یافته و جوابگو خواهد بود ولیکن تبعاتی مثل محکومیت را خود سازمان باید تحمل کند: مجازات‌هایی که برای شخص حقیقی در نظر می‌گیرند، عیناً درباره شخص حقوقی قابل اجرا نیست؛ شخص حقیقی را می‌توان محکوم به حبس و در موارد اشد مجازات بسته به جرم ارتکابی به اعدام محکوم ساخت. این مسئله درباره شخص حقوقی به صورت جریمه یا انحلال نمود پیدا می‌کند. معادل حبس برای شخص حقوقی توقیف و تعطیل فعالیت‌های آن است
*مجازات‌هایی که برای [[شخص حقیقی]] در نظر می‌گیرند، عیناً درباره [[شخص حقوقی]] قابل اجرا نیست؛ شخص حقیقی را می‌توان محکوم به حبس و در موارد اشد مجازات بسته به جرم ارتکابی به اعدام محکوم ساخت. این مسئله درباره شخص حقوقی به صورت جریمه یا انحلال نمود پیدا می‌کند. معادل حبس برای شخص حقوقی توقیف و تعطیل فعالیت‌های آن است
*[[شخص حقیقی]] تنها میتواند از [[حق طبیعی|حقوق طبیعی]] مانند حق ازدواج بهره مند شود ولی [[شخص حقوقی]], نمیتواند.
 
== جستارهای وابسته ==
سطر ۸ ⟵ ۲۹:
 
== منابع ==
*حقوق مدني اشخاص و محجورين, پدیدآورنده: سيد حسين صفايي
*ابو ابوالحمد،الحمد، عبدالحمید،عبد الحمید، ''حقوق اداری''، تهران: دانشگاه تهران، شماره کتابشناسی ملی: ۳۸۴۴۹.