آمادا (قبیله): تفاوت میان نسخه‌ها

* مقر: دژ آمادی (مادای)

==ماد در قرن هشتم پ. م.==

وقایع آغاز قرن هشتم - ۷۹۹ - پیش از میلاد از لحاظ تاریخ ماد اهمیت فوق‌العاده داشت. در آن دوران که ماد هنوز برای مبارزه با دشمن خطرناکی چون [[آشور]] متحد و آماده نبود و پادشاهی نظامی آشور آن سرزمین را هدف چپاول و غارت‌گری‌های منظّم قرار داده مرتباً قطعاتی از خاک آن را متنزع می‌نمود، تهاجم [[اورارتو]] منجر به ایجاد حایلی<ref>از [[دریاچه اورمیه]] تا درّهٔ [[رود دیاله]]، و تقریباً سرحد [[عیلام]] ممتد بود.</ref> میان آشور و [[ماد]] گشت و بدین منوال ماد از اینکه تحت انقیاد آشور در آید نجات یافت. و چون خود اورارتوییان از لحاظ اقوام ماد به صورت بزرگترین خطر در آمدند، مبارزهٔ آزادی طلبانهٔ [[ماننا]]<ref>که قبایل مجاور دریاچه اورمیه را در بر گرفته و متحد ساخت.</ref> این خطر جدید را از قبایل جنوب و مشرق ماننا دور کرد.

 

خشثریته خداوند ده [[کار کاشی]] رهبر و الهام بخش قیام بود. وی موفق به جلب دوساننی خداوند پیشین ده [[ساپاردا]] و مامی‌تیارشو خداوند ده پیشین در ناحیهٔ مادای گشت. لقب مامی‌تیارشو را در سئوالات چنین باید دانست و نباید تصور کرد<ref>بر خلاف آنچه گاهی گمان می‌کنند</ref> که وی تنها فرد مادی بوده که در [[اتحادیه قبایل ماد]] شرکت داشته. هر سه پیشوای شورش مادی بوده‌اند و نام‌های سه مرکز شورش یعنی کارکاشی، مادای<ref>ایالتی که رسماً آشوری بود و به این نام خوانده می‌شد</ref>، ساپاردا منقول است. این نواحی آشوری بود و باج و خراجی هر سال پرداخت می‌نمودند.

==موقعیت جغرافیایی مادای==

ویژگی رود قزل اوزن مارپیچی بودن آن است. قزل اوزن با لاتر از شمال غرب بسوی جنوب شرق میان کوه‌های آق‌داغ، دنبالهٔ [[البرز]] جاری می‌شود و درّه‌ای که در این محل تشکیل می‌دهد در دوران کهن [[اندیا]] نامیده می‌شد. در بخش شمال شرقی این درّه رودکی که از کوهستان [[سهند]] سرازیر می‌شود و شهر کنونی [[میانه]] بر کرانهٔ آن قرار دارد به قزل اوزن می‌ریزد. درّهٔ این رودک و جویبارهایی که بدان می‌ریزند در دوران باستان ناحیهٔ [[زیکرتو]] را تشکیل می‌داده. قزل اوزن بالاتر از محل تلاقی با رودک مزبور از جنوب به شمال جاری است بخش علیای آن را [[گیزیل بوندا]] از [[ماننا]] جدا می‌کرد. [[آشوریان]] بیشتر این بخش قرل اوزن را '''مادای''' می‌خواندند. در اینجا شعبهٔ راست قزل اوزن، [[زنجان رود]] درّهٔ جداگانه‌ای را تشکیل می‌دهد که اکنون در اطراف شهر زنجان قرار گرفته و [[خمسه]] نامیده می‌شود.

{{-}}