فمینیسم لیبرال: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
فمینیسم، فمینیسم لیبرال برچسب: میانویکی حذف شد (AF) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱:
[[پرونده:Womanpower logo.svg|بندانگشتی|چپ|220px|<!--توضیح-->]]
'''فمینیسم لیبرال''' در نظر '''[[جرج ریتزر]] جامعهشناس آمریکایی''' در کتاب
در واقع به دلیل این که [[فمینیسم]] کلیتی واحد نیست و پیوستاری از اندیشه و عمل را دربرمی گیرد که که هر یک می کوشند توصیفی از ستم بر زنان ارائه دهند و با تبیین علل و پیامدهای آن راهبردهایی برای رهایی زنان از قید آن تجویز کنند، به دست دادن تعریفی واحد از آن را تقریبا ناممکن می سازد. از این بابت است که امروزه نظریه پردازان فمینیست به جای کوشش در جهت ارائه ی تعریفی واحد از فمینیسم از «انواع فمینیسم» سخن می گویند.▼
البته باید یادآور شد که در بحث پیرامون فمینیسم این نکته از سوی برخی افراد مورد تأکید قرار می گیرد که اختلاف آراء در میان صاحب نظران فمینیست به قدری زیاد است که در تضاد با یکدیگر قرار می گیرند و بنابراین نمی توان آن ها را در یک مقوله جای داد.نکته ی قابل توجه در این جا این است که آن چه از تنوع یا آشفتگی که به فمینیسم نسبت داده می شود به هیچ وجه اختصاصی به این مکتب خاص ندارد. چون علیرغم تأکیدی که بر تعدد و تعارض ایده های مکتب فمینیسم می شود به دشواری می توان ادعا کرد که در مورد سایر مکاتب سیاسی- اجتماعی چنین چیزی وجود ندارد. همان طور که نمی توان از یک لیبرالیسم یا یک سوسیالیسم که اصول مشخص و مشترکی دارند سخن گفت بلکه سوسیالیسم ها و لیبرالیسم ها وجود دارند، فمینیسم نیز طیف گسترده ای از ایده ها را دربرمی گیرد. نظریه ی فمینیستی معاصر به شدت متنوع است، هم در مقدمات هم در نتایج؛ علت آن هم این است که آن چه وجود واقعی و ملموس در جهان دارد متفکران هستند نه مکاتب.▼
'''سوزان جیمز''' یادآور می شود که تفاسیر زیادی از زنان و ظلم وارد بر آنان تحت توصیف عام فمینیسم می گنجد تا جایی که نمی توان فمینیسم را یک اصل واحد فلسفی یا دربردارنده ی یک طرح سیاسی مورد وفاق دانست. وی چنین نتیجه می گیرد:«همان طور که دیدگاه های متفاوتی از آزادی داریم، فلسفه های فمینیستی متفاوتی نیز داریم که نه به دلیل دعاوی یا توصیه های خاصشان بلکه برای اهتمامشان به یک موضوع مشترک به هم پیوند خورده اند.▼
▲در واقع به دلیل این که [[فمینیسم]] کلیتی واحد نیست و پیوستاری از اندیشه و عمل را دربرمی گیرد که که هر یک می کوشند توصیفی از ستم بر زنان ارائه دهند و با تبیین علل و پیامدهای آن راهبردهایی برای رهایی زنان از قید آن تجویز کنند، به دست دادن تعریفی واحد از آن را تقریبا ناممکن می سازد. از این بابت است که امروزه نظریه پردازان فمینیست به جای کوشش در جهت ارائه ی تعریفی واحد از فمینیسم از
== '''فمنیسم و لیبرالیسم:''' ==▼
▲البته باید یادآور شد که در بحث پیرامون فمینیسم این نکته از سوی برخی افراد مورد تأکید قرار می گیرد که اختلاف آراء در میان صاحب نظران فمینیست به قدری زیاد است که در تضاد با یکدیگر قرار می گیرند و بنابراین نمی توان آن ها را در یک مقوله جای داد. نکته ی قابل توجه در این جا این است که آن چه از تنوع یا آشفتگی که به فمینیسم نسبت داده می شود به هیچ وجه اختصاصی به این مکتب خاص ندارد. چون علیرغم تأکیدی که بر تعدد و تعارض ایده های مکتب فمینیسم می شود به دشواری می توان ادعا کرد که در مورد سایر مکاتب سیاسی- اجتماعی چنین چیزی وجود ندارد. همان طور که نمی توان از یک لیبرالیسم یا یک سوسیالیسم که اصول مشخص و مشترکی دارند سخن گفت بلکه سوسیالیسم ها و لیبرالیسم ها وجود دارند، فمینیسم نیز طیف گسترده ای از ایده ها را دربرمی گیرد. نظریه
مکتب سیاسی [[لیبرالیسم]] که فمنیسم لیبرال از دل آن سر بر آورده است فرایدند بازنگری در مفاهیم و نظریات و ساختارهای خود را از سر می گذراند، و از این رو تبیین وضعیت اندیشه لیبرال فمنیستی اندکی دشوار می نماید. ▼
▲'''سوزان جیمز''' یادآور می شود که تفاسیر زیادی از زنان و ظلم وارد بر آنان تحت توصیف عام فمینیسم می گنجد تا جایی که نمی توان فمینیسم را یک اصل واحد فلسفی یا دربردارنده ی یک طرح سیاسی مورد وفاق دانست. وی چنین نتیجه می گیرد:«همان طور که دیدگاه های متفاوتی از آزادی داریم، فلسفه های فمینیستی متفاوتی نیز داریم که نه به دلیل دعاوی یا توصیه های خاصشان بلکه برای اهتمامشان به یک موضوع مشترک به هم پیوند خورده اند.
== '''ریشه های فمینیسم لیبرال''' ==▼
▲مکتب سیاسی [[لیبرالیسم]] که فمنیسم لیبرال از دل آن سر بر آورده است فرایدند بازنگری در مفاهیم و نظریات و ساختارهای خود را از سر می گذراند، و از این رو تبیین وضعیت اندیشه لیبرال فمنیستی اندکی دشوار می نماید.
'''آلیسون جاگر''' در سیاست فمینیستی و [[طبیعت انسان]] به تامل در تفکر سیاسی لیبرال پرداخت. به بیان او، با درکی که این تفکر از طبیعت انسان دارد وجه ممیزه ما انسان ها در قابلیت خردورزی است. حکم بر این که خردورزی ما را از موجودات دیگر متمایز می کند البته چندان گویا نیست، بنابراین لیبرال ها کوشیده اند از راه های گوناگون تعریفی برای خردورزی با تاکید بر جنبه های اخلاقی یا جنبه های مصلحت جویانه آن به دست دهند. هرگاه عقل به توانایی درک اصول عقلانی اخلاق تعبیر شود تاکید بر ارزش آزادی عمل افراد است. در مقابل، هرگاه عقل به توانایی محاسبه بهترین راه برای نیل به هدفی دلخواه تعبیر شود ارزش خودشکوفایی مورد تاکیید قرار می گیرد.
لیبرال ها هر تعریفی که از خردورزی داشته باشند در هر حال اتفاق نظر دارند که جامعه سالم جامعه ای است که به افراد امکان آزادی عمل و شکوفایی خود را بدهد. برای نمونه دفاع لیبرالیسم از [[آزادی مذاهب]] بر این مبنا نیست که رفاه عمومی جامعه بیش تر می شود یا اینکه زندگی مومنانه در ذات خود از زندگی کفر آمیز ارزشمندتر است، بلکه به این دلیل است که افراد حق دارند زندگی معنوی خویش را به اختیار برگزینند. همین حکم برای تمامی حقوقی که ما عموماً از آن ها به حقوق بنیادین انسان تعبییر می کنیم صادق است.
هرگاه صحبت از دخالت دولت در سپهر خصوصی
لیبرال های کلاسیک دولت ارمانی را دولتی می دانند که از [[آزادی های مدنی]] ( مثلاً حق مالکیت، حق رای، [[آزادی بیان]]، آزادی مذهب و آزادی معاشرت) حمایت می کند و به جای دخالت در بازار آزاد فقط در پی آن است که همه شهروندان برای رسیدن به آن چه می توانند از این بازار کسب کنند از فرصت های برابر برخوردار باشند. اما از نظر لیبرال های مساوات طلب دولت آرمانی دولتی است که به جای آزادی های مدنی بر عدلت اقتصادی تکیه کند. به اعتقاد این گروه افراد با پیشینه های متفاوتی به بازار وارد می شوند که به امتیار اولیه، استعداد ذاتی و بخت ایشان بستگی دارد. ▼
▲لیبرال های کلاسیک دولت ارمانی را دولتی می دانند که از [[آزادی های مدنی]] (
بسیاری از لیبرال فمینیست های قرن نوزدهم در ردیف لیبرال های کلاسیک جای می گیرند اما لیبرال فمنیست های قرن بیستم اغلب به گروه مساوات طلب تعلق دارند.
==
'''زیلا آیزنشتاین''' در کتاب آینده انقلابی فمینیسم لیبرال به ما یادآوری می کند که [[مری ویلستون کرافت]] (
▲'''زیلا آیزنشتاین''' در کتاب آینده انقلابی فمینیسم لیبرال به ما یادآوری می کند که مری ویلستون کرافت ( 1799 – 1759 ) در زمانه ای دست به قلم برد که موقعیت اقتصادی و اجتماعی زن اروپایی به قهقرا می رفت. تا پیش از قرن هیجدهم کار تولیدی در درون یا پیرامون محل سکونت خانواده و به دست مرد و زن، هر دو، انجام می شد. اما فشار سرمایه داری صنعتی به مرور کار را از قلمرو خصوصی خانه بیرون برد و به کارگاه های عمومی کشاند. صنعتی شدن در ابتدا فرآیندی آهسته و ناهمگون بود و بیش ترین اثر آن بر زنان بورژوای متاهل وارد می شد، یعنی نخستین کسانی که دریافتند کما بیش بدون هیچ کار تولیدی یا درآمد زا در کنج خانه اسیر شده اند. این زنان که به مردانی صنعتگر یا بازرگان و نسبتاً ثروتمند شوهر کرده بودند نه انگیزه ای برای کار تولیدی در بیرون از خانه داشتند و نه، در مواردی که خدمتکارن متعدد در اختیار بود، انگیزه ای برای کار غیر تولیدی در درون خانه.
به نظر ولستون کرافت مردان هم اگر همچون زنان خود را در قفس محبوس می افتند همین خصوصیات را به هم می رساندند. مردان هم اگر بخت پرورش قوای عقلانی خود را نداشتند تا انسانی اخلاقی با دغدغه ها و انگیزه ها و تعهداتی فراتر از لذات شخصی بشوند به اندازه زنان (( عاطفی )) می شدند، که از نظر ولستون کرافت به معنای حساسیت مفرط و افراط در خود شیفتگی و از خود گذشتگی بود.
[[پرونده:Marywollstonecraft.jpg|بندانگشتی|چپ|150px|تصویری از مری ولستون کرافت]]
'''[[مری ولستون کرافت]]'''از فلسفه تربیتی [[ژان ژاک روسو]] در کتاب [[امیل]] متنفر بود، چرا که روسو در این اثر کلاسیک رشد قوای عقلانی را مهمترین هدف تربیتی اما فقط برای پسران معرفی می کرد. او به دوگونگی جنسی انسان اعتقاد داشت یعنی معتقد بود
ولستون کرافت بیش از هر چیزی خواهان شخصیت انسانی برای زنان بود. او می گفت زن (( بازیچه مرد یا زنگوله او)) نیست که (( در هنگام فراغت از تعقل، با صدای جرینگ و جرینگ آن خود را سرگرم کند.)) به بیان دیگر، او چنان که [[کانت]] می گفت وسیله محض یا ابزاری برای خوش بختی یا کمال شخصی دیگر نیست بلکه همان چیزی است که کانت آن را (( هدف )) نامید، یعنی عاملی خردورز که کرامت او در قابلیت خود سامانی خویش نهفته است. هرگاه با فردی همچون وسیله محض رفتار کنید گویی او را کم تر از شخص می دانید، یعنی وجود او قائم به خود نیست بلکه از ضمائم شخصی دیگر است. پس مثلاً اگر رفتار شوهری با زن خود در حد رفتار با یک گیاه زیبای خانگی باشد گویی او را شیئی پنداشته که فقط برای کام روایی خود آب و نانش می دهد. به همین ترتیب، اگر زنی اجازه دهد که با او چنین رفتاری یشود از منزلت انسانی خود نزول کرده است؛ یعنی به جای آن که مسئولیت پرورش خود رای تبدیل شدن به سپیداری تنومند را بپذیرد از آزادی خود دست شسته و اجازه می دهد دیگران از او درختچه ای کوتوله ( گرچه زیبا ) بسازند.▼
فمینیسم لیبرال در قرن نوزدهم: حقوق مدنی و فرصت های اقتصادی برابر برای مردان و زنان.▼
▲ولستون کرافت بیش از هر چیزی خواهان شخصیت انسانی برای زنان بود. او می گفت زن
تقریباً یک صد سال بعد [[جان استوارت میل]] و هریت تیلور در بزرگداشت عقل به ولستون کرافت پیوستند. اما عقلانیت در نظر آن دو هم جنبه اخلاقی داشت ( یعنی استقلال در تصمیم گیری ) و هم جنبه مصلحت جویانه ( یعنی خودشکوفایی یا به کارگیری فکر برای رسیدن به خواسته های خویش ). طبیعی است که درک آنان از عقلانیت با ولستون کرافت تفاوت داشت چون تیلور و میل معتقد بودند مسیر عادی برای رسیدن به بیش ترین فایده کلی ( خوش بختی / کام روایی) آن است که همگان در پیگیری خواسته های خود آزاد باشند البته به این شرط که در این رهگذر مانع پیشرفت یکدیگر نشوند و راه را بر یکدیگر نبندند. تفاوت دیگر تیلور و میل با ولستون کرافت پافشاری بر این نکته بود که اگر قرار باشد به برابری جنسی یا عدالت جنسیتی دست یابیم جامعه باید نه تنها زنان را از آموزشی برابر با مردان برخوردار سازد بلکه باید آزادی های مدنی و فرصت های اقتصادی مشابه با مردان را نیز برای زنان فراهم کند.▼
[[پرونده:JohnStuartMillfa.JPG|بندانگشتی|چپ|150px|جان استوارت میل▼
'''هریت تیلور و جان استوارت میل به صورت مشترک مقالات متعددی درباره برابری جنسی به رشته تحریر در آوردند. از جمله؛▼
* مقالات اولیه در باب ازدواج و طلاق ( 1832 )▼
▲تقریباً یک صد سال بعد [[جان استوارت میل]] و هریت تیلور در بزرگداشت عقل به ولستون کرافت پیوستند. اما عقلانیت در نظر آن دو هم جنبه اخلاقی داشت
* اعطای حق رای به زنان ( 1851 )▼
▲[[پرونده:JohnStuartMillfa.JPG|بندانگشتی|چپ|150px|جان استوارت میل فیلسوف، اقتصاددان و سیاستمدار]]
*انقیاد زنان (1869)'''▼
▲
البته آن دو گاه در این که چه نوع اصلاحات قانونی بیش تر به نفع زنان و همچنین کودکان است توافق نداشتند و احتلاف نظر میان این دو در موضوع مشارکت زنان در بازار کار خیلی بالاتر از هر موضع دیگری بود. میل با نظر تیلور در این مورد که زن برای رهایی کامل حتماً باید بیرون از خانه کار کند، مخالف بود. به نظر او همین که زنی اجازه داشته باشد به خواست خود به بازار کار وارد یا از آن خارج شود آزادی او کامل است.
تیلور در مقاله (( اعطای حق رای به زنان)) استدلال می کرد که نابرابری جنسی محصول قوانین طبیعت نیست بلکه از آدب و رسوم و سنت های جامعه نشئت می گیرد. به نظر او، همین که سه امکان زیر در اختیار زنان قرار گیرد این واقعیت بر همگان روشن خواهد شد.▼
آموزش در دبستان و دبیرستان و دانشگاه و نهادهای پزشکی و حقوقی و دینی▼
مشارکت در کار، و در سود و زیان و مخاطرات و خسارات صنایع تولیدی▼
سهم مساوی در وضع و اجرای قوانین- اعم از قوانین عمومی و دولتی و ملی- از طریق نهادهای قانون گذاری و قضایی و اجرایی.▼
▲تیلور در مقاله
میل در مقالات خود بر آموزش و سهم مساوی تاکید می کرد ولی تیلور غالباً بحث مشارکت را پیش می کشید. میل اعتقاد داشت که زنان حتی اگر از آموزش و فرصت های اقتصادی و ازادی های مدنی مشابه مردان برخوردار شوند باز ازدواج و مادر شدن را بر مشاغل رقابتی دیگر ترجیح خواهند داد. اما تیلور معتقد بود اگر آزادی انتخاب وجود داشته باشد شماری از زنان ممکن است به جای ازدواج و مادر شدن زیست راه دیگری برگزینند.▼
▲* آموزش در دبستان و دبیرستان و دانشگاه و نهادهای پزشکی و حقوقی و دینی
▲* مشارکت در کار، و در سود و زیان و مخاطرات و خسارات صنایع تولیدی
▲* سهم مساوی در وضع و اجرای قوانین- اعم از قوانین عمومی و دولتی و ملی- از طریق نهادهای قانون گذاری و قضایی و اجرایی.
▲میل در مقالات خود بر آموزش و سهم مساوی تاکید می کرد ولی تیلور غالباً بحث مشارکت را پیش می کشید. میل اعتقاد داشت که زنان حتی اگر از آموزش و فرصت های اقتصادی و ازادی های مدنی مشابه مردان برخوردار شوند باز ازدواج و مادر شدن را بر مشاغل رقابتی دیگر ترجیح خواهند داد. اما تیلور معتقد بود اگر آزادی انتخاب وجود داشته باشد شماری از زنان ممکن است به جای ازدواج و مادر شدن زیست راه دیگری برگزینند.
== '''سمت و سوی فمینسم لیبرال''' ==▼
[[بتی فریدان]] تنها یکی از هزاران زنی است که می توان در ردیف لیبرال فمینیست ها قرار داد. چنان که زیلا آیزنشتاین خاطر نشان کرده است الیزابت هولتزمن، بلا آبزوگ، النور اسمیل، پتسی مینک و نیز بسیاری از رهبران و اعضای سازمان ملی زنان و لیگ زنان برای اقدام منصفانه لیبرال فمنیست به شمار می آیند. هر چند این زنان گه گاه مسیر های جداگانه ای پی می گیرند اما همگی اتفاق نظر دارند که یگانه هدف مهم آزادسازی زنان همانا برابری جنسی یا عدالت جنسیتی است. آرزوی لیبرال فمینیست ها رهایی زنان از قید نقش هاس سرکوبگر جنسیتی است، یعنی نقش هایی که دستاویز یا توجیهی برای اختصاص جایگاهی نازل تر به زنان یا حتی ممانعت از حضور آنان در دانشگاه و عرصه عمومی و بازار به دست داده است. '''حرف لیبرال فمینیست ها این است که'''؛ جامعه [[مردسالار]] گمان می کند زنان فقط برای بعضی مشاغل مانند معلمی و پرستاری و منشی گری به درد می خورند و عمدتاً وظایف دیگر مثلاً حکومت کردن، وعظ و خطابه، یا سرمایه گذاری بر نمی آیند. جامعه مرد محور مشاغلی را برای زنان مناسب می داند که مستلزم خصلت های مرتبط با شخصیت زنانه باشند، نظیر از خودگذشتگی و رسیدگی به دیگران، و برای مردان مشاغلی را مناسب می داند که مستلزم خصلت های مرتبط با شخصیت مردانه نظیر اعتماد به نفس و ارتقای نفس است. لیبرال فمینیست ها اعتقاد دارند که این نوع کلیشه بندی جنسیتی به شدت نابرابر است.
▲== '''برابری''' ==
مفهوم برابری بنیادی ترین اصل اندیشه لیبرال فمینیستی است و همین اصل است که مبنای تحلیل های فمینیست های اولیه را از وضعیت زنان تشکیل می دهد و داعیه ای می شود بر خواست های آن ها مبنی بر آموزش برابر زنان و مردان، مشارکت آنان درحیات سیاسی و اجتماعی و برخورداری آنان از حقوق مساوی با مردان. در واقع بر مبنای تأکید بسیار به مفهوم برابری است که فمینیست های لیبرال تحت عنوان جناح برابری خواه شناخته می شوند.
[[فمینیسم]] در ابتدای راه خود، متناسب با روحیه ی عصر روشنگری و تحت تأثیر فضای مسلط فکری مدرن، بر ارزش برابری تأکید خاص نهاد. بر اساس فضای مسلط فکر لیبرال، برابری همه ی انسان ها بنیان تقاضاهای زنان را برای رفع موانع اجتماعی پیشرفت آنان، که بر اساس جنس تعیین شده بود، تشکیل می داد؛ تحلیل های متکی به عادت و تربیت و فرهنگ، تفاوت های جنسیتی را تبیین می کرد و خواست هایی چون آزادی و فرصت برابر با مردان را توجیه می نمود. آن چه بیش از هر چیز در نوشته ها و گفته های رهبران جنبش در این مرحله دیده می شود، تأکید بر جوهره ی انسانی مشترکی است که صرف نظر از تفاوت های جنسی باید اساس رفتارها، شئون، حقوق و شخصیت افراد قرار گیرد و تقریبا همه ی حقوقی که آن ها طلب می کنند بر مبنای همین مفاهیم و به ویژه برابری است.
فمینیسم لیبرال جزء نظریه های نابرابری جنسی طبقه بندی می شود. بر مبنای این نظریه زنان و مردان نه تنها موقعیت های متفاوتی در جامعه دارند بلکه در موقعیت های نابرابری نیز قرار گرفته اند. زنان در مقایسه با مردانی که در همان جایگاه اجتماعی زنان قرار دارند از منابع مادی، منزلت اجتماعی، قدرت و فرصت های تحقق نفس کمتری برخوردارند(این جایگاه اجتماعی می تواند بر طبقه، نژاد، شغل، قومیت، دین، آموزش، ملیت یا بر هر عامل مهم اجتماعی دیگری مبتنی باشد). در برابر استدلال هایی که موقعیت نابرابر زنان را محصول طبیعت آنان می دانستند و به نظر می رسید محصول عادات فکری و فرهنگی و منافع باشد، فمینیست ها استدلال می کردند که نابرابری میان زنان و مردان ازسازمان جامعه سرچشمه می گیرد و از هیچ گونه تفاوت مهم زیست شناختی یا شخصیتی میان و زنان و مردان ناشی نمی شود. هر چند افراد انسانی ممکن است از نظر استعدادها و ویژگی هایشان با یکدیگر تا اندازه ای تفاوت داشته باشند اما هیچ گونه الگوی تفاوت طبیعی مهمی وجود ندارد که دو جنس را از هم متمایز سازد. در واقع همه ی انسان ها با یک نیاز عمیق به آزادی برای تحقق نفس و نوعی انعطاف پذیری مشخص می شوند که باعث می شود خودشان را با الزام ها و فرصت های موقعیت های زندگیشان تطبیق دهند. نابرابری جنسی برای آن وجود دارد که زنان در مقایسه با مردان از قدرت کمتری برای برآوردن نیاز به تحقق نفس برخوردارند.
==
هدفی که فمینیست های لیبرال دنبال کرده اند اثبات این نکته بوده که تفاوت های قابل مشاهده میان دو جنس ذاتی نیست، بلکه نتیجه
▲هدفی که فمینیست های لیبرال دنبال کرده اند اثبات این نکته بوده که تفاوت های قابل مشاهده میان دو جنس ذاتی نیست، بلکه نتیجه ی جامعه پذیری و «همگون سازی جنس و نقش» است. تفاوت رفتار با دختران و پسران که کمابیش از بدو تولد آغاز می شود از شکوفایی کامل ظرفیت های انسانی زنان جلوگیری می کند. پژوهشگران فمینیست با تحقیقات خود وجود تبعیض علیه زنان و برخورد متفاوت با آنان را نشان داده و همین مسئله را زمینه ساز جایگاه فرودست زنان در جامعه دانسته اند. برای آزاد کردن زنان باید نشان داد که زن ومرد از ظرفیت های یکسان برخوردارند، زنان خصوصیات کامل انسانی دارند و تفاوت میان زنان و مردان ناشی از تفاوت تربیت دختر و پسر و همچنین ناشی از انتظارات متفاوت جامعه از آنان و وجود قوانین تبعیض آمیز است.
اگر یکی از دلایل نابرابری زنان و مردان در عرصه ی عمومی فقدان برخی از صلاحیت ها نزد زنان باشد، با توجه به باور به برابری بنیادی زن و مرد باید مشکل را در جای دیگر جستجو کرد و این نقطه عبارت است از آموزش متفاوتی که دختران و پسران چه در مدرسه و چه در خانواده می بینند. از آن جا که فرض نظام آموزشی این است که باید دختران و پسران برای نقش های متفاوتی در آینده آماده شوند، همیشه دختران در معرض آموزش هایی قرار می گیرند که آنان را از زندگی شغلی دور می کند و باعث می شود آن ها سرنوشت خود را در خانه داری ببینند.درک این نکته مهم است که در واقع، نظام آموزشی مؤلفه ای مهم در روند جامعه پذیری است که نتیجه ی آن فرودست ساختن زنان است. همین آموزش متفاوت انگاره های مربوط به تفاوت ذاتی زنان و مردان را تقویت می کند. حال آن که اگر از آغاز دختران و پسران در شرایط مساوی و با برنامه ای واحد آموزش ببینند، مشخص خواهد شد که تفاوت های ذهنی و فیزیکی دختران و پسران تفاوت تعیین کننده ای ندارد و زمینه برای برابری کامل زن ومرد به عنوان یک باور عمومی نیز از این طریق فراهم خواهد شد.
لیبرال ها نیروی اساسی در نظام نابرابر جنسی را [[تبعیض جنسی]] می دانند. تبعیض جنسی که مانند [[ایدئولوژی]] [[نژادپرستی]] است، از پیشداوری ها و عرف های تبعیض آمیز علیه زنان و باورهای پذیرفته شده درباره ی تفاوت های طبیعی میان زن ومرد که سرنوشت های اجتماعی متفاوتی را برای دو جنس رقم می زنند، ساخته می شود. به خاطر همین تبعیض جنسی است که زنان از همان کودکی محدود می شوند تا آن که نقش هایی را در بزرگسالی پذیرا گردند که آن ها را از انسانیت کامل محروم سازد. در واقع همین نقش های خاص جنسی اند که با قید و بندها و شرایط ویژه ای که به زنان تحمیل می کنند، از آن ها یک چنین موجوداتی بوجود می آورند. بر مبنای این تحلیل از نابرابری زنان و مردان(نقش جامعه پذیری و تربیت متفاوت)، فمینیست های لیبرال به آموزش برابر زنان و مردان تأکید می کردند.
فمینیسم متأثر از لیبرالیسم بر آموزش به عنوان مهم ترین ابزار تقویت عقل و توسعه ی علم و شناخت طبیعت تأکید می کرد.همان طور که در عصر روشنگری گسترش آموزش اصلی ترین راه کشف حقیقت و پیشرفت و توسعه دانسته می شد، مدافعان حقوق زنان نیز بر همین موضوع تأکید کردند و آموزش زنان را رمز راهیابی آنان بهعرصه ی آزادی و استقلال و ترقی برشمردند. در نظر آنان همانطور که دنیای قدیم با انحصاری کردن آموزش، مانع درک قوانین طبیعت بوسیله ی عقل، در میان اکثریت مردم می شد، دنیای جدید هم با انحصاری کردن آموزش در میان مردها، نیمی از جامعه یعنی زنان را از درک قوانین طبیعت بوسیله ی تقویت درک عقلانی، محروم کرده بود. بنابراین نخستین حق قابل استیفا برای زنان حق آموزش و مهم ترین توصیه به آنان تلاش در زمینه ی یادگیری بود.▼
▲فمینیسم متأثر از لیبرالیسم بر آموزش به عنوان مهم ترین ابزار تقویت عقل و توسعه ی علم و شناخت طبیعت تأکید می کرد.همان طور که در عصر روشنگری گسترش آموزش اصلی ترین راه کشف حقیقت و پیشرفت و توسعه دانسته می شد، مدافعان حقوق زنان نیز بر همین موضوع تأکید کردند و آموزش زنان را رمز راهیابی آنان بهعرصه ی آزادی و استقلال و ترقی برشمردند. در نظر آنان همانطور که دنیای قدیم با انحصاری کردن آموزش، مانع درک قوانین طبیعت بوسیله ی عقل، در میان اکثریت مردم می شد، دنیای جدید هم با انحصاری کردن آموزش در میان مردها، نیمی از جامعه یعنی زنان را از درک قوانین طبیعت بوسیله ی تقویت درک عقلانی، محروم کرده بود. بنابراین نخستین حق قابل استیفا برای زنان حق آموزش و مهم ترین توصیه به آنان تلاش در زمینه ی یادگیری بود.
== '''[[سپهر عمومی]]''' ==▼
یکی از اصلی ترین انتقادهای فمینیست های لیبرال متوجه تقسیم بندی جامعه به دو حوزه ی عمومی و خصوصی است. آن ها محصور کردن زنان به حوزه ی خصوصی (خانه) را دلیل وضعیت موجود آنان و ورود به عرصه ی عمومی (جامعه) و مشارکت در فعالیت های آن را لازمه ی رهایی آنان می دانند. در رهیافت لیبرال فمینیستی، تبیین جایگاه زنان در جامعه بر حسب حقوق نابرابر یا موانع مصنوعی در برابر مشارکت زنان در جهان عمومی که فراسوی خانواده و خانه داری واقع شده است، صورت می پذیرد. بدین ترتیب در این اندیشه تمرکزی بر حوزه ی عمومی و بر منازعات قانونی سیاسی و نهادی برای برابری حقوقی افراد به منظور رقابت در آن حوزه ی عمومی، ملاحظه می شود. شهروندی عمومی و حصول برابری با مردان در [[سپهر عمومی]] از اهمیتی محوری نزد فمینیسم لیبرال برخوردار است.
فریدان و سایر فمینیست های لیبرال بر آن بودند که زنان باید از تعلق خود به خانه بکاهند و بااین باور که خانه جایگاه مناسبی برای زنان است، مقابله کنند.آن چه این فمینیست ها می خواستند بر آن فائق آیند، حذف زنان از جریان اصلی حیات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه ی لیبرال آمریکا و یا در حاشیه گذاشتن آنان بود. این موضع به خوبی در متن بیانیه ی اهداف سازمان ملی زنان دیده می شود:«…هدف سازمان ملی زنان اقدام برای بازگرداندن زنان به مشارکت کامل در جریان اصلی جامعه ی آمریکاست تا همه ی امتیازات و مسئولیت های ناشی از آن را در مشارکت کامل با مردان به انجام رسانند… ما معتقدیم زنان می توانند با پذیرش کامل چالش ها و مسئولیت هایی که با همه ی اشخاص دیگر جامعه در آن سهیمند، به عنوان بخشی از جریان اصلی تصمیم گیری در زندگی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آمریکا به این برابری نائل شوند.
==
فمینیست های لیبرال عمدتا از نظریه پردازی اجتناب کرده و خود را بیش از هر چیز عمل گرا می دانند. آن ها اساسا به دنبال اصلاح نظام اجتماعی و فرهنگی از طریق اقدام در درون نظام به ویژه از طریق ایجاد تغییرات حقوقی و یا عملی بودند. از این رو به فعالیت مستقیم در درون نهادها و نیز اعمال فشار بر نهادها از بیرون توجه داشتند. ▼
فمینیست های لیبرال با توجه به این واقعیت که نظام سیاسی [[لیبرال]]-
▲فمینیست های لیبرال عمدتا از نظریه پردازی اجتناب کرده و خود را بیش از هر چیز عمل گرا می دانند. آن ها اساسا به دنبال اصلاح نظام اجتماعی و فرهنگی از طریق اقدام در درون نظام به ویژه از طریق ایجاد تغییرات حقوقی و یا عملی بودند. از این رو به فعالیت مستقیم در درون نهادها و نیز اعمال فشار بر نهادها از بیرون توجه داشتند.
▲فمینیست های لیبرال با توجه به این واقعیت که نظام سیاسی [[لیبرال]]- [[دموکراتیک]] در مقابل خواسته های گروه های اجتماعی کم و بیش انعطاف پذیر است از کانال های عادی برای اقناع تصمیم گیرندگان و تأثیرگذاری بر فرآیندهای تصمیم گیری و سیاست گذاری استفاده می کردند. بر این اساس فمینیست های لیبرال اقدامات عملی همچون برگزاری تظاهرات، گردهمایی ها و کنفرانس ها، تشکیل سازمان های متشکل زنان- که سازمان ملی زنان بزرگترین شان بود- پیگیری های حقوقی و قضایی و اعمال نفوذ و فشار بر نهادهای دولتی و سازمان های خصوصی را برای دست یابی به خواست های خود مدنظر قرار دادند. بسیاری از خط مشی هایی که جنبش زنان آمریکا مبتکر آن بوده اند و در اعلام برنامه ی نیرومندترین سازمان زنان، سازمان ملی زنان، گنجانده شده اند، با الهام از همین نظریه تنظیم شده اند.
این عملگرایی نتایج عملی زیادی نیز برای زنان به ارمغان آورد که از آن جمله می توان به افزایش حضور زنان در مراکز آموزش عالی، ورود بیشتر زنان به نیروی کار، افزایش میزان دستمزدها، ایجاد مراکز نگهداری از کودکان و… اشاره کرد. می توان موج اول جنبش زنان در آمریکا را بارزترین نمونه و نماینده ی فمینیسم لیبرال قلمداد کرد که نتیجه ی عملی اش '''کسب حق رأی برای زنان در سال 1920''' بود. در واقع عملگرایی لیبرال فمینیست ها بود که زمینه را برای نظریه پردازی فمینیستی در ابعاد گسترده فراهم ساخت.
فمینیسم لیبرال به هیچ وجه قدیمی نشده است و شاید حتی آینده ای انقلابی چنان که آیزنشتاین پیش بینی می کرد، پیش رو داشته باشد. نقاط قوت فمینیسم لیبرال انکار ناشدنی است. بسیاری از اصلاحات قانونی و آموزشی را که به کیفیت زندگی زنان بهبود بخشیده است نتیجه تلاش های فمینیسم های لیبرال بوده است. بعید بود بدون تلاش لیبرال فمینیست ها این همه زن بتوانند در شغل و حرفه به مراتبی که اکنون رسیده اند دست یابند. مسلماً لیبرال فمینیست ها تا تضمین کامل تمامی دست آوردهای آموزشی و قانونی و شغلی راه درازی در پیش دارند.
==موخره==
فمینیسم لیبرال خواستار [[حقوق شهروندی]] مساوی برای زنان و مردان است و با [[قوانین]] یا [[سنت|سنتهایی]] که حق را به مردان میدهند و به زنان نمیدهند، یا قوانینی که با ادعای «حمایت» از زنان وضع میشوند مبارزه میکند. این گرایش معتقد است زن موجودی انسانی است و همان حقوق طبیعی و سلبنشدنی مردان را دارد و [[جنس]] زن ربطی به حقوق او ندارد. این نظریه از نظر [[جامعهشناختی]] اعتقاد دارد که تفاوتهای مشاهده شده میان دو جنس ذاتی نیست بلکه تربیتی و نتیجه [[جامعهپذیری]] و همگونسازی جنس با نقش اجتماعی است.'''نظریه فمینیستی لیبرال''' (آزادیخواه) یا '''اصلاحطلب''' یکی از گرایشهای [[فمینیسم]] است. فمینیستهای لیبرال معتقدند برابری ظاهری کافی نیست و خواستار وضع [[قانون|قانونهایی]] هستند که تبعیض علیه زنان را غیرقانونی کند و زنان در محیط کار از حقوقی مانند [[مرخصی زایمان]] و [[حقوق زایمان]] برخوردار شوند<ref name="jz"/>.
==
[[مری ولستونکرافت]]، [[هریت تیلر میل]]، [[جان استوارت میل]]، [[گلوریا استینم]]، [[ربکا واکر]]، [[نائومی ولف]] و [[بتی فریدان]] اشاره کرد.
سطر ۸۸ ⟵ ۹۱:
*[[فهرست گرایشهای فمینیسم]]
== منابع
# [http://www.forouzesh.com/book/bookdetail.aspx?code=GfTbzfTfTfTfTJXtZtZrdfTJXbzYEbzbzJXMnbz جامعه شناسی زنان؛ ترجمه [[منیژه نجم عراقی]]؛ نشر نی]
# [http://www.roshangaran-pub.com/indexa.asp?id=sn&num=53 چیستی فمینیسم؛ ترجمه محمدرضا زمردی؛ انتشارات روشنگران و مطالعات زنان]
سطر ۹۶ ⟵ ۹۸:
# نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر؛ ترجمه [[محسن ثلاثی]]؛ انتشارات علمی
# [http://vista.ir/article/436873 از جنبش تا نظریه ی اجتماعی: تاریخ دو قرن فمینیسم؛ نشر شیرازه]
== پانویس ==
{{راست چین}}
{{پانویس}}
{{پایان راست چین}}
[[رده:فمینیسم]]
[[رده:فمینیسم لیبرالیسم]]
[[رده:جنبشهای فلسفی]]
[[رده:فردگرایی]]
[[رده:فرهنگ سیاسی]]
[[رده:فلسفه سیاسی]]
[[رده:مکاتب و ایدئولوژیهای سیاسی]]
[[رده:نظریههای اجتماعی]]
|