گرته‌برداری: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Xqbot (بحث | مشارکت‌ها)
جز r2.7.3) (ربات: تغییر ms:Calque به ms:Pinjam terjemah
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
'''گرته‌برداری''' نوعی [[وامگیری زبانی]] است که در آن صورت ترکیبی یا اصطلاحات زبان دیگری، تجزیه می‌شود و برای هر یک از کلمه‌های آن اصطلاح یک معادل قرار داده می‌شود و عبارت به زبان وام‌گیرنده [[ترجمه]] می‌شود. برای مثال زمانی که «[[سیب‌زمینی]]» وارد ایران شد، واژه‌ای برای نامیدن آن وجود نداشت، و برای نامیدن آن اصطلاح [[فرانسوی]] «Pomme de terre» را به صورت واژه‌های تشکیل‌دهندهٔ آن (سیب و زمین) تجزیه کردند و عبارت «سیب‌زمینی» به جای آن قرار دادند.
 
گرته‌برداری بسیار پنهان‌تر و پیچیده‌تر از [[وام‌واژه]] (گرفتن عین کلمات از زبان بیگانه، مانند: کامپیوتر) است و کمتر مورد توجه ادیبان و حتی زبان‌شناسان قرار گرفته است. در گرته‌برداری برخلاف وام‌واژه‌ها، عین کلمه را از زبان بیگانه نمی‌گیرند بلکه اصطلاح یا عبارت بیگانه‌ای را اخذ می‌کنند و هر کلمه از آن اصطلاح را به زبان خودی ترجمه می‌کنند و بدین ترتیب آن عبارت بیگانه را با استفاده از واژه‌های خودی به‌کار می‌برند. در [[زبان فارسی]] بسیاری از واژه‌هاییواژه‌ها و اصطلاح‌هایی که به امور و چیزهای جدید و معاصر مربوط هستند و در زبان فارسی قبلاً وجود نداشته‌اند، گرته‌برداری از زبان‌های اروپایی (به‌ویژه [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]) هستند. مانند: آسمان‌خراش، بادام‌زمینی، راه‌آهن و ... .
 
البته گرته‌برداری محدود به واژه‌ها و اصطلاحات نیست، بلکه حیطهٔ وسیعتری دارد و به [[ترجمه]]، معناکردن، جمله‌سازی، نحوه نگارش، و [[نحو]] نیز کشیده می‌شود. مانند آنکه در [[فارسی]] گفته می‌شود: «فناوری‌های نو می‌رود که چهرهٔ زمین را به کلی دگرگون کند.»، این نوع نگارش (می‌رود که ...) گرته‌برداری نحوی از زبان‌های غربی است که در این مثال باید گفته شود که «فناوری‌های نو نزدیک است که ...».