آرپاد گونتس
آرپاد گونتس (مجاری: Göncz Árpád; زاده ۱۰ فوریهٔ ۱۹۲۲ – درگذشته ۶ اکتبر ۲۰۱۵) سیاستمدار لیبرال، نویسنده، مترجم و برندهٔ لژیون دونور اهل مجارستان بود که از ۲ مه ۱۹۹۰ تا ۴ اوت ۲۰۰۰ به عنوان رئیس‌جمهور خدمت کرد. او در انقلاب ۱۹۵۶ مجارستان نقش داشت و به همین دلیل شش سال زندانی شد. پس از آزادی به عنوان مترجم آثار ادبی انگلیسی‌زبان مشغول به کار شد. گونتس اولین رئیس دولت مجارستان پس از ۴۲ سال تغییر رژیم کمونیستی بود که نه رفیق هم‌سفر محسوب می‌شد و نه عضویت در حزب نداشت.
آرپاد گونتس | |
|---|---|
 | |
| رئیس‌جمهور مجارستان | |
| دوره مسئولیت ۲ مه ۱۹۹۰ – ۴ اوت ۲۰۰۰ | |
| نخست‌وزیر | میکلوش نمت یوزف آنتال پیتر بوروش دیولا هورن ویکتور اربان |
| پس از | ماتیاش سوروش |
| پیش از | فرنتس مادل |
| سخنگوی مجلس شورای ملی مجارستان | |
| دوره مسئولیت ۲ مه ۱۹۹۰ – ۳ اوت ۱۹۹۰ | |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۱۰ فوریهٔ ۱۹۲۲ بوداپست، پادشاهی مجارستان |
| درگذشته | ۶ اکتبر ۲۰۱۵ (۹۳ سال) بوداپست، مجارستان |
| ملیت | مجارستان |
| تخصص | نویسنده سیاستمدار |
| امضا |  |
فعالیت سیاسی ویرایش
گونتس اولین رئیس دولت مجارستان با انتخابات آزاد و اولین رئیس‌جمهور غیر کمونیست مجارستان از زمان استعفای اجباری زولتان تیلدی در ۴۲ سال پیش از آن بود. او از حامیان پرشور ادغام مجارستان با غرب، پیوستن به ناتو و اتحادیه اروپا و برنامه «مشارکت برای صلح» بیل کلینتون در اروپای مرکزی بود.[۱][۲] به دلیل تلاش‌هایش در ایجاد اروپای متحد جایزه چشم‌انداز اروپا به وی اعطا شد.[۳] در داخل اما مخالفان ناسیونالیست، او را متهم به ابزار دست فرانسه، اسرائیل و ایالات متحده می‌کردند.[۴]
روابط او با یوژف آنتال، نخست‌وزیر و کابینه دولت هم پرتنش بود. اما علی‌رغم درگیری‌های ایدئولوژیکشان، آنتال که به شدت بیمار بود، در ۱۱ دسامبر ۱۹۹۳، یک روز قبل از مرگش، توسط گونتس نشان شایستگی مجارستان را دریافت کرد.[۵]
در اکتبر ۱۹۹۰، دولت آنتال تصمیم گرفت به دلیل جنگ خلیج فارس و اختلال عرضه نفت در شوروی، قیمت بنزین را ۶۵ درصد افزایش دهد؛ در پاسخ اعتصاباتی تحت عنوان شهربندان تاکسی آغاز شد. رانندگان تاکسی پل‌های اصلی بوداپست و مسیرهای اصلی کشور را مسدود و ترافیک را فلج کردند. گونتس میان دولت و رانندگان تاکسی تا حدی نقش میانجی داشت.[۶]
در سال ۱۹۹۵ گونتس برای یک دوره پنج ساله دیگر انتخاب شد و تا ۳ اوت ۲۰۰۰ سمت خود را حفظ کرد. در ۱۹۹۵ درجه طلایی نشان شایستگی المپیک آی‌اوسی و در سال ۱۹۹۷ نشان لژیون دونور فرانسه را دریافت کرد.[۷]
در دوره ریاست جمهوری ده ساله خود، او در صدر جدول محبوبیت سیاسی قرار گرفت، و «عمو آرپی» خطاب می‌شد.[۸] پس از بازنشستگی شهروندی افتخاری چندین شهر، دکترای افتخاری چندین دانشگاه، نشان لیاقت ایمره نادی، جایزه بیست ساله جمهوری و جوایز دولتی بیشماری از هجده کشور اروپایی و هشت کشور آمریکای جنوبی دریافت کرد. در آسیا نشان امپراتوری ژاپن و نشان کره جنوبی موگونگوا و از آفریقا نشان صلیب بزرگ را از نلسون ماندلا دریافت کرد.[۹][۱۰]
منابع ویرایش
- ↑ Out of Russian Orbit, Hungary Gravitates to the West (1997) by Andrew Felkay, pp. 84–5
- ↑ "Árpád Göncz, Hungarian president – obituary". The Telegraph. 6 October 2015. Retrieved 10 October 2015.
- ↑ "Árpád Göncz obituary". The Guardian. 7 October 2015. Retrieved 10 October 2015.
- ↑ Daily Telegraph, Obit. , p.33
- ↑ Sereg, András: Boross – Hadapródiskolától a miniszterelnöki székig. p. 98.
- ↑ "Taxi Blockade: A Chronicle of Four Remarkable Days". bbj.hu (به انگلیسی).
- ↑ "Meghalt Göncz Árpád". index.hu (به مجاری).
- ↑ Zsófia Kisőrsi. «„Máig Árpi bácsi maradt" – így fonódott össze Göncz Árpád személye és a köztársaság». hvg.hu.
- ↑ "GÖNCZ ÁRPÁDRA EMLÉKEZÜNK" (به مجاری). Archived from the original on 28 August 2017. Retrieved 2 March 2023.
- ↑ «Egy bizakodó kor elnöke volt Göncz Árpád». origo.hu. دریافت‌شده در ۲ مارس ۲۰۲۳.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Árpád Göncz». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ اکتبر ۲۰۲۲.
پیوند به بیرون ویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ آرپاد گونتس موجود است. |