آق سنقر الحاجب
آق‌سُنقُر الحاجب، با نام کامل ابوسعید قَسیم‌الدوله آق‌سنقر، فرمانده تُرک[۱] و از حاکمان گماشته ملکشاه سلجوقی در سوریه اواخر قرن یازدهم میلادی است. وی پدر عمادالدین زنگی از قهرمانان جنگهای صلیبی و بنیانگذار دودمان زنگیان است.[۲][۳][۴]
| آق‌سُنقُر الحاجب | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| آق‌سنقر الحاجب | |||||
 آق‌سنقر، در کنار ملکشاه (شخص نشسته در سمت راست با عمامه سفید)، مینیاتوری از جامع التواریخ تألیف رشیدالدین فضل‌الله همدانی | |||||
| پیشین | ملکشاه یکم سلجوقی | ||||
| درگذشته | سوریه | ||||
| |||||
حکمرانی حلب و اصلاح اوضاع امنیتی و اقتصادی ویرایش
.PNG)
سوریه پیش از ورود آق‌سنقر دچار ناآرامی و هرج و مرج بود. به دلیل درگیری‌های زیاد بین حاکمان و شاهزادگان مناطق، شرایط درون شهر دشوار بود. ترکیبی از مالیات بالا و قیمت کالاها منجر به افزایش جرم و جنایت شده بود.[۵] ملکشاه اول در سال ۱۰۸۷ میلادی آق‌سنقر را به عنوان فرماندار حلب و حما و اراضی اطراف آن منصوب کرد. آق‌سنقر با اصلاح اوضاع امنیتی در حلب و مناطق اطراف آن، اصلاحات را آغاز نمود. وی با سارقان و راهزنان مبارزه کرد و موجب برقراری امنیت شد. او استفاده از نیروی نظامی برای تأمین حقوق غیرنظامیان را افزایش داد و از مقامات پلیس برای محافظت از مردم استفاده کرد نه اینکه آنها را کنترل کند. آق سنقر «اصل مسئولیت جمعی» را برای هر روستا یا بخش ایجاد کرد، به این معنی که اگر یک دهکده توسط سارقان مورد حمله قرار گیرد، کل روستا مسئولیت دفاع از آن را بر عهده داشت. به دلیل سیاستگذاری وی برای نظم در شهرها، سوریه به مکانی مناسب برای تجارت و کشاورزی تبدیل شد، اقتصاد بهبود یافت و تورم کاهش یافت.[۶]
از دیدگاه مورخین ویرایش
ابن اثیر در مورد او می‌گوید: آق‌سنقر بهترین حکمران در امور رفع امور مردم و محافظت از آنها بود و در دوران او مردم از امنیت کامل، عدالت و رفاه برخوردار بودند.[۷]
ابن کثیر وی را از بخشنده‌ترین و بهترین پادشاهان می‌داند که امنیت و عدل را برقرار کرد و باعث رونق تجارت شد.[۸]
ابن قلانسی در کتاب تاریخ دمشق دربارهٔ او می‌گوید: «او عدل را گسترش و راه‌ها را امن ساخت، با مردم به انصاف رفتار کرد و مجرمین را تحت تعقیب قرار داد و همین باعث شهرت وی و رضایت مردم شد. با اقدامات او تجارت و کسب و کار فزونی یافت.[۹]
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ "Zangid dynasty | History, Architecture, & Facts". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). Retrieved 2020-08-13.
- ↑ Maalouf, Amin (1985). The Crusades Through Arab Eyes. Schocken.
- ↑ "Zangī | Iraqi ruler". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). Retrieved 2020-08-13.
- ↑ Bosworth, C.E. (1996). The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual. New York: Columbia University Press - 191.
- ↑ Shaker, Mustafa. دخول الترک الغز إلی الشام Entering of Turks to Sham. pp. 307، 314، 315.
- ↑ Shaker, Mustafa. دخول الترک الغز إلی الشام Entering of Turks to Sham. pp. 307، 314، 315.
- ↑ ابن الأثیر: الکامل فی التاریخ 8/495.
- ↑ ابن کثیر: البدایة والنهایة 12/147.
- ↑ ابن القلانسی: ذیل تاریخ دمشق ص196.