اسماعیل قاآنی
اسماعیل قاآنی (زادهٔ ۱۷ مرداد ۱۳۳۶) نظامی ایرانی است که از سال ۱۳۹۸ به‌عنوان سومین فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران فعالیت می‌کند.[۲] او از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۸ جانشین قاسم سلیمانی در فرماندهی نیروی قدس بود.[۳]
اسماعیل قاآنی | |
|---|---|
 قاآنی در ۱۳۹۸ | |
| نام تولد | اسماعیل قاآنی اکبرنژاد |
| زاده | ۱۷ مرداد ۱۳۳۶ (۶۶ سال) مشهد، ایران |
| وفاداری | ایران |
| شاخه نظامی | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی |
| سال‌های خدمت | اکنون–۱۳۵۸ |
| درجه | سرتیپ پاسدار |
| یگان | نیروی زمینی سپاه پاسداران نیروی قدس سپاه پاسداران |
| فرماندهی | لشکر ۲۱ امام رضا لشکر ۵ نصر نیروی قدس |
| جنگ‌ها و عملیات‌ها | شورش کردها در ایران[۱] جنگ ایران و عراق (مجروح) جنگ داخلی سوریه جنگ با داعش |
قاآنی فعالیت در سپاه پاسداران را از سال ۱۳۵۸ آغاز کرد و در طول جنگ ایران و عراق، از فرماندهان میانی سپاه بود. وی از ۱۳۶۳[۴] تا ۱۳۶۶ فرماندهی لشکر ۲۱ امام رضا را برعهده داشت و از ۱۳۶۶ تا پایان جنگ نیز فرماندهٔ لشکر ۵ نصر بود.[۵] او از ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۶ به‌عنوان معاون اطلاعات ستاد مشترک سپاه پاسداران (سازمان اطلاعات سپاه) فعالیت می‌کرد.
وی هم‌اکنون در لیست تحریم‌های ایالات متحده آمریکا و بریتانیا قرار دارد.[۶][۷][۸]
زندگی‌نامه ویرایش
اسماعیل قاآنی اکبرنژاد[۹] در ۱۷ مرداد سال ۱۳۳۶ در شهر مشهد زاده شد و دوران کودکی و نوجوانی، تا دریافت مدرک دیپلم متوسطه را در شهر مشهد سپری کرد.[۱۰][۱][۱۱] پس از تأسیس سپاه پاسداران، از سال ۱۳۵۸ به عضویت در سپاه پاسداران درآمد.[۱]
فعالیت نظامی ویرایش
جنگ ایران و عراق ویرایش
اسماعیل قاآنی در اواسط سال ۱۳۵۹ با وقوع ناآرامی‌های کردستان، به آن منطقه رفت و در درگیری‌های این ناحیه حضور فعال داشت.[۱] او از ابتدای سال ۱۳۶۰ تا پایان جنگ ایران و عراق نیز در استان خوزستان مستقر بود. قاآنی در سال ۱۳۶۲ به فرماندهی تیپ ۲۱ امام‌رضا منصوب شد و تا سال ۱۳۶۶ در این جایگاه فعالیت نمود. او از سال ۱۳۶۶ تا پایان جنگ، فرماندهی لشکر ۵ نصر را برعهده داشت.[۱۲][۱۳][۱۴]
پس از جنگ ایران و عراق ویرایش
با پایان یافتن جنگ، محسن رضایی فرماندهٔ وقت سپاه پاسداران، قاآنی را به قائم‌مقامی واحد هشتم عملیات نیروی زمینی سپاه پاسداران؛ مستقر در مشهد، منصوب کرد.[۱۵] وی برای مدت بیش از یک سال، از ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۶ معاونت اطلاعات ستاد مشترک سپاه پاسداران را برعهده داشت. او در سال ۱۳۸۶ به‌عنوان جانشین فرمانده نیروی قدس سپاه منصوب شد و تا سال ۱۳۹۸ در این جایگاه فعالیت نمود.[۱۶]
فرماندهی نیروی قدس ویرایش
پس از اینکه قاسم سلیمانی در ۱۳ دی ۱۳۹۸ در عملیات آذرخش کبود به‌دستور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات وقت متحده، کشته شد، قاآنی با حکم سید علی خامنه‌ای، رهبر ایران، به‌عنوان فرماندهٔ نیروی قدس سپاه پاسداران منصوب شد.[۱۷] سلیمانی در وصیت‌نامه‌اش به او اشاره کرده بود.[۱۸] خامنه‌ای او را یکی از «برجسته‌ترین فرماندهان سپاه در دفاع مقدس» توصیف کرد.[۱۹] سعید گلکار، استاد علوم سیاسی در دانشگاه تنسی معتقد است که برای خامنه‌ای مهم بود که فرماندهٔ جدید خصوصیاتی مانند «وفادار» و «متعهد» بودن به او و سپاه پاسداران داشته باشد.[۲۰]
در سال ۲۰۲۰، در سفری به منظور هماهنگی انتخاب نخست‌وزیر در عراق، دفتر سید علی سیستانی درخواست نشست با قاآنی را رد کرد.[۲۱] به گزارش خبرگزاری آسوشیتد پرس، اسماعیل قاآنی برای دومین سفرش به عراق که ماه آوریل انجام شد ناچار بود ویزا بگیرد.[۲۲] آسوشیتد پرس نوشته‌است در حالی که قاسم سلیمانی مستقیماً به زبان عربی با گروه‌های مرتبط با ایران صحبت می‌کرد، اسماعیل قاآنی از طریق مترجم و عمدتاً با مدیریت و هماهنگی ایرج مسجدی (سفیر ایران در بغداد) ایفای نقش می‌کند و با رهبران گروه‌های شبه‌نظامی آشنایی کمتری دارد.[۲۳][۲۴][۲۵]
تهدیدات آمریکا ویرایش
رئیس گروه اقدام ایران در وزارت امور خارجهٔ ایالات متحدهٔ آمریکا در مصاحبه با روزنامهٔ شرق‌الاوسط، در حاشیهٔ اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در داووس، تهدید کرد چنانچه اسماعیل قاآنی، همان سیاست قاسم سلیمانی را پیش بگیرد و دست به کشتن آمریکایی‌ها بزند، به سرنوشتی مشابه سرنوشت او دچار خواهد شد.[۲۶][۲۷][۲۸] به دنبال اظهارات برایان هوک، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، این اظهارات هوک را غیرقابل قبول خواند و گفت چنین اظهاراتی خارج از حقوق و قانون است و نمایندگان کشورها حق بیان چنین تهدیداتی را ندارند.[۲۹][۳۰] وزارت امور خارجه ایران نیز این تهدید را «علنی سازی رسمی و پرده‌برداری آشکار از تروریسم هدفمند و دولتی ایالات متحده آمریکا» دانست.[۳۱]
تحولات افغانستان ویرایش
پس از اشغال مجدد افغانستان توسط طالبان، اسماعیل قاآنی برای پاسخگویی به سوالات نمایندگان مجلس در زمینه موضع ایران در مورد افغانستان به مجلس رفت. از این دیدار بخشی از سخنان قاآنی منتشر شد:
آنچه برای ما در افغانستان اهمیت دارد، این است که امنیت جمهوری اسلامی مخدوش نشود. نقشه آمریکا این است که ایران را با جهان اهل سنت درگیر کند، بنابراین جمهوری اسلامی باید به گونه‌ای عمل کند که امنیت ایران مخدوش نشده و آمریکا به اهداف خود دست نیابد. شیعیان افغانستان برای جمهوری اسلامی اهمیت زیادی دارند و ایران تلاش دارد حل موضوع افغانستان از طریق جنگ نباشد و همه اقوام افغانستان در اداره کشور سهیم باشند.[۳۲]
تحریم‌ها ویرایش
قاآنی در ۲۷ مارس ۲۰۱۲ میلادی توسط دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی وزارت امور خزانه‌داری ایالات متحده در جزء افراد تحریم شده قرار گرفت و فعالیت مالی ممنوعه و دارایی‌های مفروض او با نهادهای ایالات متحده بلوکه شد.[۳۳] ایالات متحده قاآنی را به دلیل نظارت بر توزیع بودجهٔ نیروی قدس به متحدان منطقه‌ای هدف تحریم قرار داد.[۳۴]
دولت ترامپ نیز تحریم‌های جدیدی را علیه سپاه پاسداران به‌عنوان حامی گروه‌های تروریستی به اجرا گذاشت.[۳۵] در ۳ اکتبر ۲۰۲۲، قاآنی در فهرست تحریم‌های کانادا قرار گرفت که شامل ۹ نهاد ایرانی و ۲۵ مقام ارشد بود. این تحریم‌ها در واکنش به کشته‌شدن مهسا امینی و آزار و اذیت معترضان در اعتراضات گسترده‌ای بود که در پی آن رخ داد.[۳۶]
دولت بریتانیا روز پنجشنبه ۱۴ دسامبر (۲۳ آذر) اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه و ۶ تن دیگر از فرماندهان ارشد این نهاد نظامی را به دلیل همکاری با گروه‌های تروریستی حماس و جهاد اسلامی فلسطین مورد تحریم قرار داد.[۳۷]
فعالیت و دیدگاه سیاسی ویرایش
قاآنی یکی از امضا کنندگان نامهٔ تهدید آمیز فرماندهان سپاه در جریان وقایع ۱۸ تیر ۱۳۷۸ به سید محمد خاتمی؛ رئیس‌جمهور وقت بود.[۳۸]
اسماعیل قاآنی در ژوئیه سال ۲۰۱۸ تحت عنوان معاون سفیر ایران به دیدار استاندار بامیان در مرکز افغانستان رفته بود و گفته شده علت این دیدار ساختن بیمارستان ۲۰۰ تختخوابی در شهر بامیان بود.[۳۹]
اسماعیل قاآنی در ۲۶ دی ۱۳۹۳ در سخنرانی علیه آمریکا و اسرائیل گفت: «آمریکا و اسرائیل کوچک‌تر از آن هستند که خود را همتراز با قدرت نظامی ایران بدانند. این قدرت اکنون خود را در کنار مردم مظلوم فلسطین و غزه در قالب موشک و سلاح به منصه ظهور رسانیده‌است.»
وی همچنین در ۱۸ فروردین ۱۳۹۶ بیان داشت: «ما وقتی برای دفاع از مسلمانان کشورهای اسلامی گام برداشتیم، هدفمان انجام وظیفه الهی بود و اولین نتیجه‌اش متوجه خود نظام شد. به برکت دستگیری از مسلمانان، خداوند خطراتی را از این کشور دفع کرد و باعث شد تا ایران اسلامی به یک مرکز امنیت و ایجاد امنیت برای دیگر کشورها، تبدیل شود.»[۱۲]
قاآنی روز ۲۸ آبان ۱۳۹۹ به‌صورت محرمانه به عراق رفت، ولی سعید خطیب‌زاده؛ سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت که این اخبار «تأیید نمی‌شود» و آن را «گمانه‌زنی رسانه‌ای» خواند. اما ایرج مسجدی؛ سفیر ایران در عراق، سفر وی را تأیید کرد و گفت این سفر با «هماهنگی مسئولان عراقی» انجام شده و موضوع آن «تقویت روابط امنیتی» ایران و عراق و «پیگیری بعضی از پرونده‌های اقتصادی» بوده‌است.[۴۰]
وال استریت ژورنال خبر داده‌است که ۵۰۰ نفر از شبه‌نظامیان حماس و جهاد اسلامی در تهران زیر نظر نیروی قدس و با حضور اسماعیل قاآنی فرمانده این نیرو آموزش‌های تخصصی و نظامی دیده‌اند.[۴۱]
منابع ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ «اسماعیل قاآنی، جانشین قاسم سلیمانی کیست؟». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۱-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۰۳.
- ↑ «قاآنی: سپاه قدس بشار اسد را به تهران آورد». یورونیوز. ۶ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۵ ژوئن ۲۰۱۹.
- ↑ «اسماعیل قاآنی، جانشین قاسم سلیمانی کیست؟». بی‌بی‌سی. دریافت‌شده در ۳ فوریه ۲۰۲۳.
- ↑ «گزارش ۳»، روزشمار دفاع مقدس، ۲۴ اردیبهشت ۱۳۶۳
- ↑ «نگاهی به تأسیس و عملکرد لشکر ۵ نصر». شهرآرا نیوز. ۱ مهر ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۳ فوریه ۲۰۲۲.
- ↑ «تحریم‌های جدید بریتانیا علیه ایران اجرایی شد؛ اسماعیل قاآنی، جانشین قاسم سلمیانی، هم تحریم شد». BBC News فارسی. ۲۰۲۳-۱۲-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۱۴.
- ↑ «آمریکا چند فرد مرتبط با نیروی قدس و گروه‌های شبه‌نظامی فلسطینی را تحریم کرد». صدای آمریکا. ۲۰۲۳-۱۲-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۱۴.
- ↑ فردا، رادیو (۲۰۲۳-۱۲-۱۴). «اقدام هماهنگ بریتانیا و آمریکا در تحریم فرمانده سپاه قدس و مهره‌های کلیدی حامی حماس و جهاد اسلامی». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۱۴.
- ↑ «اسماعیل قاآنی اکبرنژاد؛ فرمانده جدید سپاه قدس؛ سرداری که به ویترین آمد». شبکه کانال یک. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژانویه ۲۰۲۲.
- ↑ قناطیر، حسام (۵ ژانویه ۲۰۲۰). «اسماعیل قاآنی اکبرنژاد؛ فرمانده جدید سپاه قدس؛ سرداری که به ویترین آمد». ایران‌وایر. دریافت‌شده در ۴ ژوئیه ۲۰۲۱.
- ↑ Sayed, Nawal (2020-01-03). "Esmail Ghaani: Who is Qasem Soleimani Successor?". Sada El balad (به انگلیسی). Retrieved 2020-01-03.
{{cite web}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link) - ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ «سردار اسماعیل قاآنی». تابناک. دریافت‌شده در ۱۷ دی ۱۳۹۸.
- ↑ «تصویر کمتر دیده شده از سردار قاآنی در کنار رهبر انقلاب». خبرگزاری دفاع مقدس. ۱۳۹۶-۰۱-۱۸. دریافت‌شده در ۱۳۹۸-۰۳-۱۵.
- ↑ «دبیر شورای عالی امنیت ملی در جمع کادر فرماندهی لشکر ۲۱ امام رضا». خبرگزاری دفاع مقدس. ۱۳۹۵-۰۵-۱۹. دریافت‌شده در ۱۳۹۸-۰۳-۱۵.
- ↑ «دربارهٔ اسماعیل قاآنی». خبرگزاری ایرنا. ۲۰۲۰-۰۱-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۰۴.
- ↑ سردار اسماعیل قاآنی کیست؟ خبرگزاری تابناک
- ↑ «با حکم رهبر معظم انقلاب/ سردار اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه شد». تسنیم. ۳ ژانویه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۲۰.
- ↑ «وصیت نامه قاسم سلیمانی». تسنیم. ۲۴ بهمن ۱۳۹۸.
- ↑ «اسماعیل قاآنی، جانشین قاسم سلیمانی کیست؟». دویچه وله. ۱۴ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۳۰ دسامبر ۲۰۲۲.
- ↑ Ibrahim, Arwa. "EsmaiI Qaani: New 'shadow commander' of Iran's Quds Force". Al Jazeera.
- ↑ «تکلیف الکاظمی بالحکومة یحظی بدعم مکونات العراق الثلاثة». ایلاف. ۸ آوریل ۲۰۲۰.
- ↑ «جانشین قاسم سلیمانی برای سفر به عراق باید ویزا بگیرد».
- ↑ «آسوشیتدپرس: فرمانده جدید نیروی قدس با روادید به عراق می‌رود و انتقال پول قطع شده».
- ↑ «آسوشیتدپرس: قاآنی به جای پول نقد به رهبران گروه‌های شبه‌نظامی عراق انگشتر نقره داد».
- ↑ «جانشین قاسم سلیمانی برای سفر به عراق باید ویزا بگیرد».
- ↑ «Successor to slain Iran general faces same fate if he kills Americans: U.S. envoy». رویترز. دریافت‌شده در ۴ بهمن ۱۳۹۸.
- ↑ «تهدید سردار قاآنی». شرق الاوسط. دریافت‌شده در ۴ بهمن ۱۳۹۸.
- ↑ «آمریکا، سردار «قاآنی» را به ترور تهدید کرد». فارس. دریافت‌شده در ۴ بهمن ۱۳۹۸.
- ↑ «واکنش روسیه به تهدید آمریکا علیه سردار قاآنی». اسپوتنیک. دریافت‌شده در ۴ بهمن ۱۳۹۸.
- ↑ «واکنش روسیه به تهدید آمریکا دربارهٔ ترور سردار قاآنی». تسنیم. دریافت‌شده در ۴ بهمن ۱۳۹۸.
- ↑ «واکنش ایران به تهدید آمریکا دربارهٔ ترور سردار قاآنی». ایسنا. دریافت‌شده در ۴ بهمن ۱۳۹۸.
- ↑ «روایت یک نماینده از جلسه غیر علنی مجلس با سردار قآآنی». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۹-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۹-۱۰.
- ↑ "Specially Designated Global Terrorists Entries Added to OFAC's SDN List on March 27, 2012". OFAC SDN Sanctions Removal Lawyers (به انگلیسی). Archived from the original on 3 January 2020. Retrieved 2020-01-03.
- ↑ Cunningham, Erin. "Iran's new Quds Force commander brings continuity to the post held by his slain predecessor". The Washington Post.
- ↑ "Trump threatens to rip up Iran nuclear deal unless US and allies fix 'serious flaws'". The Guardian (به انگلیسی). 2017-10-13. Retrieved 2020-01-04.
- ↑ Aziz, Saba (3 October 2022). "Canada slaps new sanctions on Iran over death of Mahsa Amini". Global News.
- ↑ «بریتانیا فرمانده سپاه قدس و شش عضو ارشد سپاه را تحریم کرد». دویچه وله فارسی. ۲۳ آذر ۱۴۰۲.
- ↑ «بازخوانی: متن کامل نامه فرماندهان سپاه به خاتمی». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۲۰.
- ↑ «میزان نفوذ سپاه قدس در افغانستان». اینیدپندنت فارسی. ۱۸ دی ۱۳۹۸.
- ↑ «سفیر ایران در عراق: بنا نداریم اقدامی علیه آمریکا انجام دهیم». رادیو فردا. ۱۵ آذر ۱۳۹۹.
- ↑ «ادعای امواج مدیا: قاآنی ۱۱ روز اخیر در لبنان بوده‌است». ایندیپندنت فارسی. ۹ آبان ۱۴۰۲.
پیوند به بیرون ویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ اسماعیل قاآنی موجود است. |
| مناصب نظامی | ||
|---|---|---|
| پیشین: محمدباقر قالیباف به عنوان فرمانده تیپ ۲۱ امام رضا |
فرمانده لشکر ۲۱ امام رضا ۱۳۶۶–۱۳۶۳ |
پسین: محمدجواد مهدیان‌پور |
| پیشین: محمدباقر قالیباف |
فرمانده لشکر ۵ نصر ؟ –۱۳۶۶ |
پسین: ؟ |
| پیشین: ؟ |
جانشین فرمانده قرارگاه قدس ۱۳۸۴– ؟ |
پسین: حسین فتاحی |
| پیشین: ؟ |
جانشین رئیس سازمان حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران ۱۳۸۵–۱۳۸۴ |
پسین: ؟ |
| پیشین: غلامحسین رمضانی |
رئیس اداره اطلاعات سپاه پاسداران ۱۳۸۶–۱۳۸۵ |
پسین: سید مجید میراحمدی |
| پیشین: ؟ |
جانشین فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران ۱۳۹۸–۱۳۸۶ |
پسین: سید محمد حجازی |
| پیشین: قاسم سلیمانی |
فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران اکنون–۱۳۹۸ |
در حال تصدی |