امام‌الحرمین جوینی
ابوالمعالی عبدالملک بن عبدالله بن یوسف جوینی مشهور به امام الحرمین جوینی متکلم، دانشمند و فقیه ایرانی و مسلمان شافعی مذهب، از مدرسین معروف نظامیه نیشابور بود. او شاگردانی بسیاری را آموزش داد و به دلیل چند سال اقامت و بحث و تدریس در مکه و مدینه، «امام الحرمین» لقب گرفت.[۱]
عبدالملک بن عبدالله جوینی | |
|---|---|
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۱۸ محرم ۴۱۹ (قمری)۱۰۲۸ (میلادی)آزادوار، ولایت جوین |
| درگذشته | ۲۵ ربیع‌الثانی ۴۷۸ (قمری)۱۰۸۵ (میلادی)نیشابور، گورستان تلاجرد |
| دوران | سده پنجم هجری |
| منطقه | نیشابور حجاز مکه مدینه بغداد |
| مذهب | سنی شافعی |
| پیشه | فقه، اصول، تدریس |
| مرتبه | |
تأثیرگذاران | |
او در در ۱۸ محرم ۴۱۹ هجری قمری در آزادوار مرکز ولایت جوین خراسان دیده به جهان گشود.
پدر وی رکن الاسلام ابومحمد جوینی و عمویش علی بن یوسف جوینی هر دو از علما و فقهای بزرگ دوران خود بودند.
امام‌الحرمین در کودکی در محضر پدرش یادگیری فقه را آغاز کرد تا آنجا که تمامی تألیفات او را بازبینی کرد و بر تحقیقات پدرش افزود. بیست ساله بود که پدرش از دنیا رفت و او بر کرسی تدریس پدر نشست. او از ابوالقاسم اسکافی اسفراینی در مدرسه بیهقی علم اصول آموخت و از ابونعیم اصفهانی کسب فیض نمود و اجازه دریافت کرد.
از اطرافیان وی نقل شده که او در هنگام مرگ و احتزار گفته‌است که: " می‌میرم و نمی‌دانم به چه چیز باور دارم. ای کاش مثل پیرزنان نیشابور می‌مردم که دست کم می‌دانند که به چه چیزی باور دارند. من هر حرفی را و هر اصلی را ده دلیل علیه آن و ده دلیل له آن دارم و در این میان نمی‌دانم حق کدام است و باطل کدام. "
نام و نسب ویرایش
| نام | کنیه | نام پدر | کنیه پدر | جد/پدربزرگ | شهرت | لقب |
|---|---|---|---|---|---|---|
| عبدالملک | ابوالمعالی | عبدالله | ابومحمد | یوسف | امام الحرمین | ضیاءالدین |
آثار و نوشته‌ها ویرایش
- الارشاد در اصول دین
- الاسالیب فی الخلاف الغیابی
- البرهان، در اصول فقه
- الشامل، در اصول دین
- العقیدهٔ النظامیهٔ یا الرسالهٔ النظامیهٔ
- الورقات، در اصول فقه
- تلخیص التقریب
- غیاث المم، در امامت
- غُنیهٔ المسترشدین، در خلاف
- مغیث الخلق فی اختیار الاحق، در اصول
- نهایهٔ المطلب فی درایهٔ المذهب، در فقه شافعی، ۱۲ مجلد
- فرائد المسمطین
به هر حال آنچه از آثار کلامی بر جای مانده از جوینی بر می‌آید این است که وی کاملاً به دیدگاه‌های معروف اشعری پایبند بوده و در دفاع از آنها می‌کوشیده‌است. با این همه، گاه او را _ همچون باقلانی _ دارای دیدگاه‌هایی دانسته‌اند که نشان از رأی او دارد.[۲]
منابع ویرایش
- JOVAYNI, EMĀM-AL-ḤARAMAYN – Encyclopaedia Iranica
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Al-Juwayni». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۴.
- تاریخ ادبیات در ایران (۲۶۸ /۲)
- سیر النبلاء (۴۷۷–۴۶۸ /۱۸)،
- معجم المؤلفین (۱۸۵–۱۸۴ /۶)
- ابوالمعالی جوینی در ویکی فقه
پیوند به بیرون ویرایش
- مدخل «جوینی، ابوالمعالی» در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
- مدخل «خاندان جوینی» در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی