اکسید سرب(II) (به انگلیسی: Lead(II) oxide) با فرمول شیمیایی PbO یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۱۴۸۲۷ است. که جرم مولی آن 223.20 g/mol می‌باشد. شکل ظاهری این ترکیب، پودر زرد یا زرد نارنجی است. این ترکیب اگر متبلور نباشد، ماسیکوت(به انگلیسی: Massicot) نام دارد، اما پس از ذوب و سرد شدن متبلور گشته و لیتارژ (به انگلیسی: Litharge) یا پروتوکسید سرب (به انگلیسی: protoxide of lead) نامیده می‌شود.

اکسید سرب (II)
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس 1317-36-8 ✔Y
پاب‌کم 14827
شمارهٔ یواِن 3288
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس OG1750000
خصوصیات
فرمول مولکولی PbO
جرم مولی 223.20 g/mol
شکل ظاهری red or yellow powder
چگالی 9.53 g/cm3
دمای ذوب ۸۸۸ درجه سلسیوس (۱٬۶۳۰ درجه فارنهایت؛ ۱٬۱۶۱ کلوین)
دمای جوش ۱٬۴۷۷ درجه سلسیوس (۲٬۶۹۱ درجه فارنهایت؛ ۱٬۷۵۰ کلوین)
انحلال‌پذیری در آب 0.00504 g/100 mL (alpha form)
0.01065 g/100 mL (beta form)
انحلال‌پذیری insoluble in dilute قلیایی الکل
soluble in concentrated alkalis
soluble in هیدروکلریک اسید آمونیوم کلرید
ساختار
ساختار بلوری دستگاه بلوری چهارگوشه tP4
گروه فضایی P4/nmm No. 129
خطرات
MSDS ICSC 0288
شاخص ئی‌یو 082-001-00-6
طبقه‌بندی ئی‌یو Repr. Cat. 1/3
Harmful (Xn)
Dangerous for the environment (N)
کدهای ایمنی R۶۱, R20/22, R33, R62, R50/53
شماره‌های نگهداری S53, S45, S60, S61
لوزی آتش
NFPA 704 four-colored diamondFlammability code 0: Will not burn. E.g., waterHealth code 3: Short exposure could cause serious temporary or residual injury. E.g., chlorine gasReactivity code 0: Normally stable, even under fire exposure conditions, and is not reactive with water. E.g., liquid nitrogenSpecial hazards (white): no code
0
3
0
نقطه اشتعال
ترکیبات مرتبط
دیگر آنیون‌ها Lead sulfide
سلنید سرب
تلورید سرب
دیگر کاتیون‌ها کربن مونوکسید
مونواکسید سیلیسیم
اکسید قلع(II)
مرتبط با سرب اکسید تتراکسید سرب
دی‌اکسید سرب
ترکیبات مرتبط اکسید تالیوم(III)
اکسید بیسموت(III)
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
 ✔Y (بررسی) (چیست: ✔Y/N؟)
Infobox references

لیتارژ در منابع کهن فارسی به نام مُرداسنگ یا مُردارسنگ یا مُرداسنج آمده‌است. این ماده در نقاشی به عنوان یکی از خشک‌کننده‌های رنگ‌های روغنی و در پزشکی جهت شستشو و ضدعفونی کردن وسایل پزشکی، در ترکیب برخی صابون‌های طبی مصرف می‌شود، و نیز در برخی صنایع از جمله کوزه گری جهت تهیه لعاب روی کوزه‌ها به کار میرفته‌است.

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  • «IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.

لغتنامه دهخدا. ذیل مرداسنگ