بوم‌سازگان آبی

بوم‌سازگانی که عنصر اصلی آن آب است، مانند رودخانه‌ و برکه‌ و دریاچه‌ و دریا

بوم‌سازگان آبی[۱] یا اکوسیستم آبی (به انگلیسی: Aquatic ecosystem) عبارت است از یک بوم‌سازگان در پهنه آبی. جامعهٔ زیست‌بوم‌ها که به یکدیگر و به محیط شان وابسته اند و در یک محیط آبی زندگی می‌کنند. در جهان دو گونهٔ اصلی از بوم‌سازگان وجود دارد که عبارتند از بوم‌سازگان آب‌های شور (دریا و اقیانوس) و بوم‌سازگان آب‌های شیرین.[۲]

گونه‌ها ویرایش

آب‌های شور ویرایش

 
تقسیم‌بندی بوم‌سازگان دریا.

بوم‌سازگان آب‌های شور نزدیک به ۷۱ درصد از سطح زمین را پوشانده‌است و نزدیک به ۹۷ درصد از آب‌های کرهٔ زمین را دربر می‌گیرد. فرق این بوم‌سازگان با بوم‌سازگان آب‌های شیرین وجود ترکیبات شیمیایی به ویژه نمک در آب است. ۸۵ درصد از مواد حل شده در آب دریا را سدیم و کلر تشکیل می‌دهند. بسته به بوم‌سازگان‌های آب‌های شور مختلف میزان شوری می‌تواند متفاوت باشد.[۳] ولی معمولاً 35 (ppt) در نظر گرفته می‌شود.

آب‌های شیرین ویرایش

 
سه بخش اصلی یک دریاچه.

بوم‌سازگان آب‌های شیرین نزدیک به ۰٫۷۸ درصد از سطح زمین را پوشش می‌دهند. ۴۱ درصد از گونه‌های شناخته شدهٔ ماهی‌های جهان در آب‌های شیرین زندگی می‌کنند.[۴]

سه نوع اصلی از بوم‌سازگان آب‌های شیرین وجود دارند:

  • آب‌های راکد: آب‌هایی که جریان آهسته دارند مانند آبگیر و دریاچه
  • موج زی: آب‌هایی که جریان تند دارند مانند جویبار و رود
  • تالاب: محیط‌هایی که خاک اشباع دارند یا برای مدتی آب روی آن‌ها را پوشانده‌است.[۵]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. «بوم‌سازگان آبی» [مهندسی منابع طبیعی- محیط‌زیست و جنگل] هم‌ارزِ «aquatic ecosystem»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر پنجم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۷۶-۴ (ذیل سرواژهٔ بوم‌سازگان آبی)
  2. Alexander, David E. (1 May 1999). Encyclopedia of Environmental Science. Springer. ISBN 0-412-74050-8.
  3. United States Environmental Protection Agency (2 March 2006). "Marine Ecosystems". Retrieved 2006-08-25.
  4. Daily, Gretchen C. (1 February 1997). Nature's Services. Island Press. ISBN 1-55963-476-6.
  5. Vaccari, David A. (8 November 2005). Environmental Biology for Engineers and Scientists. Wiley-Interscience. ISBN 0-471-74178-7.