تیلیم خان
حکیم تیلیم‌خان (زاده ۱۱۳۶ خورشیدی - درگذشته ۱۲۰۹ خورشیدی) از شعرای ترک‌زبان ساوه تیلیم خان میان ترک های ساوه، همدان، قزوین و آذربایجان نامی شناخته شده‌است.
تیلیم خان | |
|---|---|
| نام اصلی | حکیم تیلیم خان |
| زاده | ۱۱۳۶ خورشیدی روستای مراغه، ساوه |
| درگذشته | ۱۲۰۹ خورشیدی روستای مراغه |
| زمینه کاری | شعر |
| ملیت | ایرانی |
| پدر و مادر | تیمور خان |
تلیم خان در سال ۱۱۲۰ شمسی در روستای مراغه از توابع ساوه بخش نوبران منطقه تاریخی قارقان به دنیا آمده است. حکیم و عارف شاعر بود. اشعار تلیم خان اشعار عارفانه و عاشقانه بود که میان مردم منطقه تاریخی قارقان سینه به سینه نقل میشود. دیوان‌ها و کتب نوشته شده توسط تلیم خان در طول تاریخ متاسفانه از بین رفته است. علی کمالی از ترک‌ها ساوه حدود ده هزار بیت از اشعار تلیم خان را جمع آوری عمر خود را وقف این کار کرده است و به صورت دیوان درآورده است. امروز کتاب‌ها بسیاری از اشعار تلیم خان با استناد به این دیوان چاپ شده است. اشعار عارفانه این حکیم بزرگ پندهای طلایی زندگی است که مردم قارقان از کودکی این اشعار را از والدین خود فرا می‌گیرند همچنین داستان عاشقانش با مهری خانم عشق شکست خورده‌اش که تا آخرین نفس او را دوست داشته است از داستان‌ها فاخر عاشقانه ترکی است. اعتقاد بر این است که او عاشق حقیقت است زیرا او اشعار زیبای بسیاری را سرود و در عشق کامل بود. همچنین داستان‌ها حماسی سرای اسطورهای ترکی از دیگر اشعار این حکیم بزرگ هستند اشعار تلیم خان بیشتر داستان‌ها و اشعار نوازنده ها سنتی عاشیق ترک‌ها ساوه، قزوین، همدان و منطقه قارقان است.
نمونهٔ اشعار ویرایش
| اؤلکه‌میز عراق‌دیرشهریمیز ساوا | مزلقان چاییندان گؤتؤردؤم هاوا | |
| عاشیقلار دردینه اِیلرم داوا | من طبیبم هندوستاندان گلیرم | |
| بیلن‌لربیلسین‌لرمن تیلیم خانام | بیلمیین‌لربیلسین، گؤوهرم، کانام | |
| مرغی ساکینی، اصلی تؤرکمانام | گزه‌گزه بو جهاندان گلیرم |
| هر مصلحت اولسا ائلینن گرک | مثلدیر بو، بیر گولونن یاز اولماز |
