جنگ ایران و عثمانی (۱۷۷۶–۱۷۷۵)

جنگ ایران و عثمانی ۱۷۷۵–۱۷۷۶ در دوران فرمانروایی کریم‌خان زند بین ایران و امپراتوری عثمانی روی داد. در این جنگ، ایرانیان به رهبری کریم خان و برادرش صادق خان زند به جنوب عراق حمله کردند[۶][۷] و پس از محاصره بصره به مدت یک سال، موفق به فتح شهر شدند.[۸] عثمانیان که در وضعیتی نبودند تا بتوانند برای پس گرفتن شهر نیرو ارسال کنند، از نیروهای مملوک عراق درخواست کمک کردند. سلطان عبدالحمید یکم، سلیمان الجلالی را برای بازپس‌گیری شهر مأمور کرد، اما او این دستور سلطان عثمانی را نادیده گرفت و در عوض، تاجران را مجبور کرد تا روابط تجاری خود با بصره را متوقف کنند.[۹] به هر صورت، شهر تا زمان مرگ کریم‌خان زند و حمله سلیمان آقا به شهر، در اختیار ایرانیان باقی ماند و در سال ۱۷۷۹ دوباره تحت کنترل عثمانی درآمد.[۱۰][۱۱]

جنگ ایران و عثمانی (۱۷۷۵–۱۷۷۶)
بخشی از جنگ‌های ایران و عثمانی

کریم خان زند و سفیر عثمانی
تاریخ۱۷۷۵–۱۷۷۶
موقعیت
نتایج

پیروزی ایران

  • عثمانی شهر بصره را برای سه سال از دست داد.[۲][۳]
  • تجارتخانه انگلیس در بصره از رونق افتاد
تغییرات
قلمرو
فتح بصره توسط ایران.[۱]
طرف‌های درگیر
ایران زندی
حکومت اردلان

امپراتوری عثمانی امپراتوری عثمانی

بریتانیا امپراتوری بریتانیا[۴]

  • مملوک‌های عراق
فرماندهان و رهبران
کریم خان زند
صادق خان زند
خسرو خان بزرگ
امپراتوری عثمانی عبدالحمید یکم
امپراتوری عثمانی سلیمان الجلالی ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ / بریتانیا هانری مور [۵]
قوا
نامشخص

امپراتوری عثمانی عثمانی :نامشخص

بریتانیا بریتانیا : چند کشتی جنگی
تلفات و خسارات
نامشخص نامشخص

منابع ویرایش

  1. Fattah, Hala Mundhir (1997). The Politics of Regional Trade in Iraq, Arabia, and the Gulf: 1745-1900. SUNY Press. p. 34. ISBN 978-1-4384-0237-6.
  2. Encyclopedia Iranica: "In 1775 the Wakil sent his brother (Moḥammad) Ṣādeq Khan to besiege Basra in Ottoman Iraq, which after a yearlong siege was taken and occupied until Karim Khan’s death in 1779"
  3. Dictionary of Battles and Sieges: A-E: page 113: "Jealous of the Turkish port of Basra, Persian Regent Karim Khan sent a siege force under his brother Sadiq Khan. an Omani fleet broke the blocade but a relief force from Baghdad was repulsed and Governor Sulayman Aqa was finally starved into surrender"
  4. {{[ http://www.persiangulfstudies.com/fa/NEWSVIEW/98 ] }}
  5. {{[ریاست نمایندگی بصره article_85057_601907da714be35fbd77f4a7297c4c7d.pdf ] }}
  6. Mohibbul Hasan, Waqai-i manazil-i Rum: Tipu Sultan's mission to Constantinople, (Aakar Books, 2005), 19.
  7. Dina Rizk Khoury, State and Provincial Society in the Ottoman Empire: Mosul, 1540-1834, (Cambridge University Press, 2002), 47.
  8. Dina Rizk Khoury, State and Provincial Society in the Ottoman Empire: Mosul, 1540-1834, 44.
  9. Dina Rizk Khoury, State and Provincial Society in the Ottoman Empire: Mosul, 1540-1834, 69.
  10. 'Abd al-Hamid I, M. Cavid Baysun, The Encyclopaedia of Islam, Vol. I, ed. H.A.R. Gibb, J.H. Kramers, E. Levi-Provencal and J. Schacht, (Brill, 1986), 62.
  11. Dionisius A. Agius, In the Wake of the Dhow: The Arabian Gulf and Oman, (Ithaca Press, 2010), 15.