حمله نظامی ترکیه به شمال شرقی سوریه (۲۰۱۹)

حمله نظامی ۲۰۱۹ ترکیه به شمال شرقی سوریه (به انگلیسی: Turkish offensive into north-eastern Syria) با نام رمز عملیات چشمه صلح (ترکی استانبولی: Barış Pınarı Harekâtı‎، عربی: عملية نبع السلام)، یک عملیات نظامی فرا مرزی بود که توسط ارتش ترکیه (TSK) و ارتش ملی سوریه (SNA) علیه نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) و سپس ارتش عربی سوریه (SAA) در شمال سوریه صورت گرفت.

عملیات چشمه صلح
بخشی از جنگ در کردستان سوریه، مداخله ترکیه در جنگ داخلی سوریه، نبرد ترکیه و کردها (۲۰۱۵–تاکنون)

     کنترل توسط مخالفان سوریه تحت حمایت ترکیه     تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه     تحت کنترل ارتش سوریه     کنترل مشترک توسط ارتش سوریه و نیروهای دموکراتیک سوریه
تاریخمرحله اصلی نبرد:
۹–۱۷ اکتبر ۲۰۱۹[۹]
(۱ هفته و ۱ روز)
عملیات‌های پس از آتش‌بس:
۱۸ اکتبر – ۲۵ نوامبر ۲۰۱۹[۱۰][۱۱]
(۱ ماه و ۱ هفته)
موقعیت
استان‌های حلب، حسکه، و رقه، سوریه
نتایج

پیروزی ترکیه و متحدانش[۱۲]
پیروزی جزئی حکومت سوریه[۱۳]

  • در ۱۷ اکتبر آتش‌بس ۱۲۰ ساعته (۵ روزه) توسط ترکیه و ایالات متحده اعلام شد تا حدودی توسط نیروهای دموکراتیک سوریه رد شد،[۱۴] بعداً در ۲۲ اکتبر روسیه و ترکیه توافق‌نامه آتش‌بس ۱۵۰ ساعته امضاء کردند که سپس تمدید و دائمی شد.[۱۵][۱۶]
تغییرات
قلمرو
  • نیروهای مسلح ترکیه و متحدانش منطقه‌ای به مساحت ۴۸۲۰ کیلومتر مربع (۱۸۶۰ مایل مربع) را[۱۷] به همراه ۶۰۰ شهرک[۱۸] که شامل راس العین، تل ابیض، المناجیر، سلوک، مبروکه است تصرف کردند و بزرگراه M4 را قطع کردند.[۱۹][۲۰]
  • ارتش سوریه وارد شهرهای رقه، منبج، الطبقه، کوبانی، عین عیسی و تل تمر شد.[۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵]
  • نیروهای مسلح آمریکا کاملاً از استان‌های حلب و رقه و بخش‌هایی از استان حسکه خارج شدند؛[۲۶][۲۷][۲۸] اما در استان دیر الزور باقی ماندند.[۲۹]
  • طرف‌های درگیر
     ترکیه
    ارتش ملی سوریه[۱][۲][۳]
    روژاوا[۴][۵]
    یگان آزادی بین‌المللی[۶]
     سوریه (از ۱۳ اکتبر ۲۰۱۹)[۷][۸]
    فرماندهان و رهبران
    حلوصی آکار (وزیر دفاع ترکیه)
    ژنرال. یاشار گولر (رئیس ستاد کل ارتش ترکیه)[۳۰]
    سرتیپ ادریس اکارتورک[۳۱]
    (فرمانده تیپ هفتم کماندویی)
    هاکان فیدان[۳۲]
    (رئیس سازمان اطلاعات و امنیت ملی)
    سرلشکر سلیم ادریس
    (وزیر دفاع)
    سرلشکر ابوبکر سیف
    (فرمانده لشکر حمزه (حلب))[۳۳]
    ستوان عبدالله حلاوه (فرمانده لشکر حمزه)[۳۴]
    أبو حاتم شقرا
    (رهبر احرار الشرقیه)[۳۵]
    ابو حفص الغربی  
    (فرمانده احرار الشرقیه)[۳۶]
    مظلوم عبدی
    (فرمانده کل نیروهای دموکراتیک سوریه)
    ریاض خمیس الخلف
    (فرمانده شورای نظامی تل ابیض)[۳۷]
    عماد منو
    (فرمانده شورای نظامی سریکانی)[۳۸]
    تولهلدان زاگرس 
    (فرمانده نیروی‌های هات)[۳۹]
    سوریه سرلشکر شریف احمد زخمی شده در نبرد[۴۰][۴۱]
    (فرمانده استان حسکه)
    سوریه سرتیپ عقیل جمعه[۴۰]
    (فرمانده تیپ ۱۰۶ام)
    سوریه سرهنگ منیف منصور زخمی شده در نبرد[۴۱]
    (فرمانده گردان ۷۹ام)[۴۰]
    قوا
    ترکیه ۱۵۰۰۰ [۴۲]
    ۱۴۰۰۰ [۴۳][۴۴]
    نامعلوم
    ح. ۴۰۰۰ –۱۰۰۰۰[۴۰]
    تلفات و خسارات

    به گفته دیدبان حقوق بشر سوریه[۴۵]
    ۳۵۵ کشته
    ۱۱ کشته


    به گفته ترکیه:
    ۲۵۱ کشته، ۷۶۰ زخمی، ۱ مفقود الاثر[۴۶]
    ۱۶ کشته(۱ نفر بر اثر حادثه غیر رزمی)،[a] ۱۶۴ زخمی[۴۷]

    به گفته دیدبان حقوق بشر سوریه:[۴۵]
    ۴۴۵ کشته
    ۲۹ کشته


    به گفته نیروهای دموکراتیک سوریه:
    ۵۰۸ کشته، ۱۵۴۷ زخمی، ۷۳ اسیر[۴۸]
    سوریه ۲۵ کشته[۴۹]


    به گفته ترکیه:
    ۱۳۱۳ کشته، زخمی یا اسیر[۵۰]
    ۱۴۶ غیرنظامی سوری توسط نیروهای مسلح ترکیه و ارتش ملی سوریه کشته شدند[۱۷] و ۱ غیرنظامی سوری توسط نیروهای دموکراتیک سوریه کشته شدند. (به گفته دیدبان حقوق بشر سوریه)[۵۱]
    ۷۳ غیرنظامی سوری توسط نیروهای دموکراتیک سوریه کشته شدند. (به گفته ترکیه)[۵۲][۵۳][۵۴][۵۵][۵۶][۵۷]
    ۵۵۲ غیرنظامی سوری توسط ارتش ترکیه کشته شدند. (به گفته نیروهای دموکراتیک سوریه)[۴۸]
    ۲۲ غیرنظامی ترک بر اثر گلوله‌باران نیروهای دموکراتیک سوریه کشته شدند. (به گفته ترکیه)[۵۸]
    ۳۰۰۰۰۰+ غیرنظامی آواره شدند. (به گفته دیدبان حقوق بشر سوریه)[۵۹][۶۰]
    a دو سرباز ترک دیگر نیز در منطقه عملیات شاخه زیتون در شمال غربی سوریه کشته شدند،[۶۱] که توسط برخی رسانه جز تلفات این عملیات محسوب می‌شوند.[۶۲]

    در روز ۶ اکتبر ۲۰۱۹، دونالد ترامپ دستور داد تا نیروهای نظامی آمریکایی که در شمال شرقی سوریه حضور دارند از این منطقه خارج شوند، جایی که ایالات متحده از متحدان کرد خود پشتیبانی می‌کرد.[۶۳] عملیات نظامی در ۹ اکتبر ۲۰۱۹ با حمله هوایی نیروی هوایی ترکیه به شهرهای مرزی سوریه رسماً آغاز شد.[۶۴] درگیری منجر به آوارگی بیش از ۳۰۰۰۰۰ نفر و کشته شدن بیش از ۷۰ غیرنظامی در سوریه و ۲۰ غیرنظامی در ترکیه شد.[۶۵][۶۶][۵۱] نقض حقوق بشر نیز گزارش شده‌است. سازمان عفو بین‌الملل اظهار داشت این سازمان شواهدی از جنایات جنگی و سایر تخلفات صورت گرفته توسط نیروهای سوری تحت حمایت ترکیه و ترکیه جمع‌آوری کرده‌است که به گفته عفو بین‌الملل نشان دادن بی‌توجهی شرم آور نسبت به زندگی غیرنظامیان، انجام تخلفات جدی و جنایت جنگی، از جمله قتل‌های خودسرانه و حملات غیرقانونی که موجب کشته و زخمی شدن غیرنظامیان شده‌است از جمله این تخلفات هستند.[۶۷]

    به گفته رئیس‌جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان، این کشور به دنبال این است تا نیروهای دموکراتیک سوریه — که ترکیه آن را به‌خاطر روابطش با حزب کارگران کردستان (پ ک ک) یک گروه تروریستی می‌داند، در حالی که آمریکا و سایرین آن‌ها را یکی از متحدان غرب در مبارزه با داعش به حساب می‌آورد — را از مرز جنوبی ترکیه دور کرده و به‌علاوه آن «منطقه امنی» به عمق ۳۰ کیلومتر در خاک سوریه ایجاد کند تا ۳٫۶ میلیون پناهجوی سوری را در آن اسکان دهد.[۶۸]

    از آنجایی که منطقه امن پیشنهادی ترکیه یک منطقه کردنشین است، بسیاری هدف واقعی ترکیه را چنین می‌پندارند که ترکیه به دنبال آن است تا بافت جمعیتی منطقه را تغییر دهد و به همین دلیل آن را مورد انتقاد قرار داده‌اند؛[۶۹][۷۰][۷۱]اما ترکیه در پاسخ به این انتقادات اظهار داشت که می‌خواهد بافت جمعیتی را که توسط نیروهای دموکراتیک سوریه تغییر داده شده‌است «درست کند.»[۷۱][۷۲][۷۳]

    عملیات ترکیه با واکنش‌های متفاوتی از طرف جامعه جهانی روبرو شد.[۷۴] از جمله محکوم کردن و پشتیبانی از عملیات برای اسکان پناهندگان در شمال سوریه.[۷۵][۷۶][۷۷] در حالی که روسیه در ابتدا از عملیات ترکیه به عنوان «حق دفاع از خود» یاد کرد و آن را تصدیق نمود، در ۱۵ اکتبر موضع خود را در برابر این عملیات سخت کرد و اقدام به استقرار سربازان خود کرد.[۷۸][۷۹] ده کشور اروپایی و کانادا تحریم تسلیحاتی علیه ترکیه وضع کردند، در حالی که ایالات متحده آمریکا در واکنش به حمله ترکیه به شمال شرقی سوریه تحریم‌هایی را علیه چندین مقام ارشد دولت ترکیه و چند وزارتخانه این کشور وضع کرد.[۸۰] به‌علاوه، خروج ناگهانی نیروهای آمریکایی به دستور ترامپ از سوریه توسط خبرنگاران به عنوان «خیانت جدی به کردها» و «ضربه فاجعه آمیز به اعتبار آمریکا به عنوان یک متحد و ایستادن واشینگتن در صحنه جهانی» مورد انتقاد قرار گرفت، یک روزنامه‌نگار گفت که «این یکی از بدترین بلایای سیاست خارجی ایالات متحده پس از جنگ عراق است».[۸۱][۸۲][۸۳][۸۴] در ۱۹ نوامبر، بازرس کل وزارت دفاع گزارشی را منتشر کرد که نشان می‌دهد خروج آمریکا و متعاقب آن حمله ترکیه به شمال سوریه، به داعش اجازه داده‌است که قابلیت‌ها و منابع موجود در سوریه را مجدداً به دست‌آورد و توانایی خود در برنامه‌ریزی برای انجام حملات به خارج از کشور [سوریه] را تقویت کند.[۸۵]

    دولت سوریه در ابتدا نیروهای کرد را به دلیل تهاجم ترکیه و جدایی طلبی آنها و عدم آشتی با دولت مقصر دانست و درعین حال حمله خارجی به خاک سوریه را نیز محکوم کرد.[۸۶] با این وجود چند روز بعد، نیروهای دموکراتیک سوریه با دولت سوریه به توافق رسید، که بر اساس آن به ارتش سوریه اجازه داده می‌شود تا در تلاش برای محافظت از شهرها در برابر حمله ترکیه، به شهرهای منبج و کوبانی که تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه هستند وارد شود.[۸۷][۸۸][۸۹] اندکی پس از آن خبرگزاری سانا، اعلام کرد که ارتش سوریه اعزام نیرو به شمال این کشور را طبق آنچه که به عنوان «مقابله با تجاوز ترکیه» گفته شده، آغاز کرده‌است.[۹۰] ترکیه و ارتش ملی سوریه در همان روز تهاجمی را برای تصرف شهر منبج آغاز کردند.[۹۱]

    در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۹، مایک پنس معاون رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که ایالات متحده و ترکیه توافق کرده‌اند که عملیات نظامی ترکیه به مدت ۵ روز متوقف شود تا نیروهای دموکراتیک سوریه بتوانند از منطقه امن پیشنهادی این کشور که در جنوب مرز ترکیه-سوریه قرار دارد خارج شوند.[۹۲][۹۳] در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۹، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه به توافق رسیدند که آتش‌بس ۱۵۰ ساعت دیگر تمدید شود تا نیروهای دموکراتیک سوریه بتواند ۳۰ کیلومتر از منطقه مرزی و همچنین شهرهای تل رفعت و منبج خارج شود. از بندهای دیگر این توافق می‌توان به انجام گشت‌های مشترک توسط نیروهای روسیه و ترکیه تا عمق ۱۰ کیلومتری مرز سوریه به استثنای شهر قامشلی اشاره نمود. آتش‌بس جدید از ساعت ۱۲:۰۰ ظهر به وقت محلی در ۲۳ اکتبر آغاز شد.[۹۴][۹۵]

    پیش‌زمینه ویرایش

    انگیزه‌های ترکیه ویرایش

    جانباختگان مناطق مرزی ترکیه در شمال سوریه
    ژانویه ۲۰۱۸ – سپتامبر ۲۰۱۹، قبل از تهاجم ۹ اکتبر[۹۶]
    منطقه شمال نیروهای ترکیه غیرنظامی مربوط به پ ک ک
    ماردین سوریه ۷ ۵ ۲۵
    شانلی‌اورفه سوریه ۱ ۰ ۲
    شرناق سوریه ۳۰٪
    عراق ۷۰٪
    ۲۶ ۶ ۱۱۹
    مشخص نیست افراد منتسب به پ.ک. ک وابسته به پ ک ک یا نیروهای دموکراتیک سوریه/یگان‌های مدافع خلق هستند.

    ترکیه از زمان حضور نیروهای وابسته به پ.ک. ک در مرزهای جنوبی خود و از سال ۲۰۱۲ که اولین واحدهای ی.پ. گ ظاهر شد اظهار ناراحتی کرده‌است.[۹۷] پس از محاصره کوبانی در سال ۲۰۱۴ و گسترش نیروهای ی.پ. گ/ نیروهای دموکراتیک سوریه و خودمدیریتی دموکراتیک غرب کردستان، دولت اردوغان این نیرو را تهدیدی برای امنیت ملی ترکیه تلقی کرد.[۹۷] روند صلح ۲۰۱۵–۲۰۱۳ در ژوئیه ۲۰۱۵ فروپاشید و در نتیجه جنگی تمام عیار بین پ.ک. ک و نیروهای ترکیه درگرفت. مانند مناطق دیگر در جنوب شرقی ترکیه، مناطقی در شمال مرز با سوریه شاهد کشته‌های بی شماری مرتبط با پ.ک. ک بوده‌اند. براساس تجزیه و تحلیل آمار تلفات توسط گروه بین‌المللی بحران، بر اساس گفته‌های دولت ترکیه و نشریات ترکیه، در مناطق مرزی واقع در شمال مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه به تنهایی ۸ نیروی امنیتی ترکیه و ۵ غیرنظامی در خشونت‌های مربوط به پ.ک. ک کشته شدند که مربوط به سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ و قبل از حمله بوده‌است. در منطقه شرناق، واقع در شمال سوریه و عراق، در همین مدت ۲۶ نیروی امنیتی و ۶ غیرنظامی جان باختند.[۹۶] گروه بحران مشخص نمی‌کند که افراد کشته شده «مربوط به پ.ک. ک» آیا واقعاً با یگان‌های مدافع خلق و نیروهای دموکراتیک سوریه پیوندی دارند و اینکه آیا این افراد جزو شاخه‌های پ.ک. ک در عراق و ترکیه هستند.[۹۶]

    انگیزه‌های سیاسی احتمالی نیز مطرح شده‌است. افزایش نرخ بیکاری و همکاری احزاب مخالف دولت با یکدیگر در انتخابات شهرداری استانبول منجر به شکست قابل توجه حزب عدالت و توسعه در انتخابات شهرداری ۲۰۱۹ استانبول شد، که مشکلات رهبری حزب را نشان می‌دهد.[۹۸] همچنین از اهداف این عملیات نظامی می‌توان به تقویت حس ملی‌گرایی و جلب محبوبیت برای قوه مجریه ترکیه اشاره کرد.[۹۸] همچنین به عنوان روشی مؤثر برای جدا کردن ائتلاف‌های مخالف، بین نمایندگان طرفدار کرد و طرفدار صلح که به طور جدی توسط دولت به عنوان جنایتکار شناخته می‌شوند، و سایر احزاب مخالف که با دو راهی خیانت به اتحاد سیاسی غیررسمی و نشان دادن میهن‌پرستی مردمی مواجه‌اند در نظر گرفته شده‌است.[۹۸][۹۹] علاوه بر این، یکی دیگر از محرک‌های عملیات ترکیه، سیاست داخلی ترکیه است که شامل ۳٫۶ میلیون پناهنده سوری مقیم ترکیه نیز می‌شود - بیشترین تعداد پناهنده به میزبانی هر کشوری - که منجر به افزایش نارضایتی عمومی و در نتیجه حمایت و فشار عمومی برای مداخله در سوریه شده‌است.[۱۰۰] افزایش احساسات منفی مردم ترکیه علیه پناهندگان سوری، به اردوغان و حزب عدالت و توسعه اجازه می‌دهد تا از بازگشت پناهندگان به سوریه به نفع خود استفاده کنند.[۹۸] این استراتژی سیاسی از سال ۲۰۱۵ باعث شده که حزب عدالت و توسعه ۵۰ درصد حمایت کردهای محافظه کار خود را از دست بدهد.[۱۰۱]

    زمینه‌های فوری ویرایش

    ترکیه و ایالات متحده پس از گذشت ماه‌ها از تهدیدهای ترکیه مبنی بر حمله یک جانبه به شمال سوریه، در اوت ۲۰۱۹ به توافق رسیدند. ایالات متحده نیروهای دموکراتیک سوریه را یکی از متحدان اصلی خود در مداخله نظامی علیه داعش در سوریه تلقی می‌کند، در حالی که ترکیه این گروه را گسترش یافته حزب کارگران کردستان می‌داند و آن را به عنوان یک گروه تروریستی تلقی می‌کند. در این توافقنامه منطقه حائلی در شمال سوریه ایجاد شد که هدف آن از بین بردن تنش‌ها با پرداختن به نگرانی‌های امنیتی ترکیه به وسیله نظارت و گشت‌های مشترک است، در حالی که هنوز هم به نیروهای دموکراتیک سوریه اجازه داده شد تا کنترل مناطقی را که در آن زمان تحت کنترل خود داشت همچنان حفظ کند.[۱۰۲][۱۰۳] توافق‌نامه توسط ایالات متحده و نیروهای دموکراتیک سوریه مطلوب دانسته شد، اما ترکیه به‌طور کلی از آن ناراضی بود. نارضایتی‌های ترکیه منجر به کوشش‌های بی شمار ترکیه برای گسترش منطقه تحت پوشش منطقه حائل، تضمین کنترل ترکیه بر بخش‌هایی از آن یا جابجایی میلیون‌ها پناهنده به منطقه شد این تلاش‌ها در برابر مقاومت محکم نیروهای دموکراتیک سوریه و دوگانگی آمریکا ناکام ماند.[۱۰۴]

    نیروهای دموکراتیک سوریه استحکامات خود را که باعث نگرانی برای ترکیه شده بود، برای حمایت از «مکانیسم امنیتی» در شمال شرقی سوریه خراب می‌کنند. ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۹

    علیرغم شروع رسمی گشت‌های زمینی ایالات متحده و ترکیه و از بین رفتن استحکامات نیروهای دموکراتیک سوریه و خروج واحدهای یگان‌های مدافع خلق از بخش‌هایی از منطقه حائل، تنش همچنان رو به افزایش بود زیرا ترکیه خواسته‌های بیشتری را در مورد نیروهای دموکراتیک سوریه وضع کرد - که همه آنها توسط نیروهای دموکراتیک سوریه رد شد. زیرا آنها احساس کردند که با اجازه دادن به سربازان ترک برای شرکت در گشت‌های مشترک با همتایان آمریکایی خود در شمال سوریه، سازش سختی را پذیرفته‌اند.[۱۰۵] نارضایتی ترکیه از توافقنامه تبدیل به به خصومت آشکار شد، به طوری که رئیس‌جمهور ترکیه آشکارا علیه نیروهای دموکراتیک سوریه اولتیماتوم صادر کرد.[۱۰۶] اولتیماتوم توسط این گروه نادیده گرفته شد و ترکیه اعلام کرد «مهلتش» در اوایل اکتبر همان سال به پایان رسیده‌است.[۱۰۷]

    مقدمه ویرایش

     
    سربازان آمریکایی در تاریخ ۴ اکتبر ۲۰۱۹ به سربازان ترکیه برای گشت مشترک در شمال سوریه تبریک می‌گویند.

    مقدمات اولیه این عملیات در ژوئیه ۲۰۱۹ آغاز شد و سپس مقدمات نهایی در ماه اکتبر و با عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از مواضع نزدیک مرز ترکیه آغاز شد، پس از آنکه رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه در تماس تلفنی با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده خبر از برنامه‌ریزی این کشور برای انجام یک عملیات نظامی علیه مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه در شرق فرات داد.[۱۰۸][۱۰۹] دولت ایالات متحده اعلام کرد که از حمله به رهبری ترکیه پشتیبانی نمی‌کند، کاخ سفید نیز در تاریخ ۶ اکتبر ۲۰۱۹ اعلام کرد که مداخله نمی‌کند، و تمام پرسنل آمریکایی حاضر در منطقه را به منظور جلوگیری از بن‌بست احتمالی بین ایالات متحده و ترکیه از سوریه خارج خواهد کرد. وزیر امور خارجه آمریکا، پومپئو، منکر این امر شد که ایالات متحده به نیروهای مسلح ترکیه برای حمله به نیروهای دموکراتیک سوریه چراغ سبز نشان داده‌است، در حالی که سخنگوی نیروهای دموکراتیک سوریه خروج آمریکا از شمال شرقی سوریه را خیانت به کردها توصیف کرد.[۶۳] طبق گزارش‌ها، آمریکا همچنین کمک‌ها به نیروهای دموکراتیک سوریه را برای عدم تسلیح آنها در برابر متحد ناتو قطع کرد.[۱۱۰]

    در ۸ اکتبر سال ۲۰۱۹، ارتش ترکیه گزارش داد که یک کاروان تسلیحات اعزامی از عراق به مقصد سوریه جهت تحویل به نیروهای دموکراتیک سوریه را بمباران کرده‌است. با این حال نیروهای دموکراتیک سوریه این حمله را تلافی نکرد و از این حمله تلفاتی گزارش نشد.[۱۱۱] در همان روز نیروهای ویژه روسیه با عبور از رودخانه فرات یک گذرگاه بین مناطق در دست دولت سوریه و نیروهای دموکراتیک سوریه در استان دیرالزور، باز کردند.[۱۱۲] در حالی که نیروهای دموکراتیک سوریه اظهار داشت که ارتش سوریه در حال آماده‌سازی برای ورود به شهر منبج در شمال شرقی حلب است، دولت سوریه پاسخ داد که تجمع ارتش سوریه در نزدیکی منبج به منظور جلوگیری از ورود ارتش ترکیه به این شهر انجام می‌شود.[۱۱۳] در همان روز، نیروهای ترکیه راس العین را گلوله‌باران کردند و مسلسلها در مجاورت این شهر اقدام به شلیک کردند.[۱۱۴]

    مایکل مالروی، معاون دفاعی آمریکا در حوزه خاورمیانه در شورای روابط خارجی گفت: ایالات متحده نمی‌تواند استراتژی خود را در سوریه بدون شرکایی مانند نیروهای عمدتاً کرد دموکراتیک سوریه، که بیشترین فشار را در از بین بردن خلافت دولت اسلامی (داعش) متحمل شده‌است، پیش ببرد. وی گفت که ایالات متحده نباید قبل از ثبات منطقه آنجا را ترک کند. مالروی گفت: و اگر این کار را نکنیم، مطمئناً دوباره به آنجا برخواهیم گشت. ما به مردم ساکن آنجا که مسئولیت سنگین و ناگواری را متحمل شده‌اند مدیون هستیم، ما به مردان و زنانی که پشت سر ما در وزارت امور خارجه و وزارت دفاع می‌آیند مدیون هستیم و ما آن را انجام نشده نمی‌گذاریم.[۱۱۵]

    روزشمار درگیری‌ها ویرایش

     
    بمباران راس العین در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹

    ۹ اکتبر ۲۰۱۹ ویرایش

    این عملیات با حمله هوایی جنگنده‌های ترکیه و بمباران شهرهای تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه شامل تل ابیض، راس العین توسط هویتزرهای ترکیه رسماً در تاریخ ۹ اکتبر ۲۰۱۹، آغاز شد،[۱۱۶] جایی که گفته می‌شود هزاران نفر از شهرهای عین عیسی و قامشلی فرار کرده‌اند. شروع حمله به صورت نمادین بود، زیرا بیست و یکمین سالگرد اخراج رهبر پ.ک. ک، عبدالله اوجالان از سوریه در سال ۱۹۹۸ توسط دولت حافظ اسد بود.[۱۱۷][۱۱۸]

    سخنگوی نیروهای دموکراتیک سوریه ادعا کرد که ترکیه غیرنظامیان را هدف حملات خود قرار داده.[۱۱۹] در پاسخ به حمله ترکیه، یگان‌های مدافع خلق شش موشک به شهر نصیبین و دو موشک به شهر جیلان‌پینار شلیک کرد.[۱۲۰][۱۲۱][۱۲۲]

    نیروهای دموکراتیک سوریه، در واکنش به عملیات ترکیه اعلام کرد عملیات ضد داعش را متوقف می‌کند[۱۲۳][۱۲۴] و از ایالات متحده درخواست کرد تا منطقه پرواز ممنوع در شمال سوریه ایجاد کند.[۱۲۵]

    در طول روز، تحت فشار کنگره و افکار عمومی، ترامپ نامه‌ای را به اردوغان ارسال کرد که پیشنهاد انجام توافق را می‌داد، او گفته بود در غیر این صورت اقتصاد ترکیه را نابود خواهد کرد. طبق گزارش‌ها نامه باعث دلخوری اردوغان شده و آن را در سطل آشغال انداخته‌است.[۱۲۶] کاخ سفید نامه را در ۱۶ اکتبر در مطبوعات منتشر کرد که با تمسخر گسترده‌ای روبرو شد.[۱۲۷][۱۲۸]

    تهاجم زمینی ویرایش

    در پایان روز، ارتش ترکیه اعلام کرد که مرحله زمینی این عملیات از سه نقطه از جمله تل ابیض آغاز شده‌است.[۱۲۹]

    ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹ ویرایش

     
    تظاهرات ضد عملیات نظامی ترکیه در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹

    قبل از طلوع آفتاب صبح ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹، ارتش ترکیه رسماً حمله زمینی علیه نیروهای دموکراتیک سوریه را آغاز کرد. ترکیه اعلام کرد که به ۱۸۱ هدف در شمال سوریه حمله کرده‌است و ۱۴٬۰۰۰ شورشی تحت حمایت ترکیه، از جمله گروه‌های شورشی احرار الشرقیه،[۴۴][۱۳۰] لشکر سلطان مراد،[۴۴] و لشکر حمزه، نیز در حمله به رهبری ترکیه شرکت می‌کنند.[۴۴][۴۴] براساس یک مقاله تحقیقاتی که در ماه اکتبر از طرف اندیشکده طرفدار دولت ترکیه ستا (SETA) منتشر شد: «از ۲۸ گروهی که در ارتش ملی سوریه قرار دارند، ۲۱ مورد توسط ایالات متحده حمایت می‌شدند. سه گروه از آنها در برنامه پنتاگون برای مبارزه با داعش قرار داشته‌اند و ۱۸ مورد دیگر توسط سازمان سیا و در چهارچوب اتاق عملیات MOM مورد حمایت قرار گرفته‌اند؛ همان اتاق عملیات «دوستان سوریه» که برای حمایت از اپوزیسیون مسلح سوریه تشکیل شده بود. ۱۴ گروه از ۲۸ گروه، موشک‌های هدایت‌شونده ضدتانک تاو را از آمریکا دریافت کرده‌اند».[۱۳۱][۱۳۲] نیروهای دموکراتیک سوریه گفت که آنها پیشروی ترکیه به سمت تل ابیض را متوقف کرده‌اند.[۱۱۷] در اواخر روز گفته شد که درگیری بین نیروهای دموکراتیک سوریه و شورشیان تحت حمایت ترکیه در نزدیکی الباب رخ داده‌است.[۱۳۳] شورشیان تحت حمایت ترکیه در اطراف منطقه تل ابیض دست به پیشروی زدند و روستاهای طباطین و المشریفه را تصرف کردند.[۱۳۴] تا شب نیروهای مسلح ترکیه کنترل ۱۱ روستا را به دست گرفتند. در حالی که درگیری‌ها در نزدیکی تل ابیض ادامه داشت، ارتش ملی سوریه اعلام کرد که روستاهای میشیفا، الحوی، برزان، حاج علی و مزرعه‌ای را در شرق شهر تل ابیض تصرف کرده‌است.[۱۳۵] در همان روز نیروهای دموکراتیک سوریه ادعا کرد که نیروی هوایی ترکیه به یک زندان که در آن جنگجویان داعش را زندانی کرده بودند، حمله کرده‌است.[۱۳۶][۱۳۷] رسانه‌های ترکیه در اواخر عصر گزارش دادند که ۱۷۴ جنگجوی نیروهای دموکراتیک سوریه کشته، زخمی یا اسیر شده‌اند.[۱۳۸]

    رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در آن روز ادعا کرد که در این عملیات ۱۰۹ تن از جنگجویان نیروهای دموکراتیک سوریه کشته شده و همچنین تعداد نامشخصی از نیروهای آنها زخمی و اسیر شده‌اند. رئیس‌جمهور ترکیه در حالی‌که در نشست نمایندگان حزب عدالت و توسعه سخنرانی می‌کرد تهدید کرد که اگر کشورهای اروپایی همچنان عملیات نظامی ترکیه را اشغالگری توصیف کنند، ۳٫۶ میلیون پناهنده سوری را روانه اروپا خواهد کرد.[۱۳۹][۱۴۰]

    به دنبال بمباران مناطق شمال سوریه توسط ترکیه، ۷۰ هزار نفر آواره شدند.[۱۴۱][۱۴۲]

    براساس اعلام وزارت دفاع ملی ترکیه، یک سرباز ترک توسط یگان‌های مدافع خلق کشته شد.[۱۴۳]

    ۱۱ اکتبر ۲۰۱۹ ویرایش

    دبیرکل ناتو، ینس استولتنبرگ با رئیس‌جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان دیدار و گفتگو می‌کند.
    مقام ارشد وزارت دفاع ایالات متحده (پنتاگون) در جمع خبرنگاران خلاصه گزارش‌های مربوط به عملیات ترکیه را شرح می‌دهد.
    کنفرانس مطبوعاتی مشترک دبیرکل ناتو و وزیر امور خارجه ترکیه مولود چاووش اوغلو در ۱۱ اکتبر

    دو روزنامه‌نگار در نصیبین زخمی شدند، زمانی که روزنامه نگاران در یکی از ساختمان‌های این شهر در حال فیلمبرداری بودند توسط سلاح‌های دوربرد از قامشلی که در آن سوی مرز قرار داشت مورد هدف گلوله قرار گرفتند. به گفته منابع ترکیه، این حادثه به صورت مستقیم از کانال‌های تلویزیونی ترکیه پخش شد.[۱۴۴] سه غیرنظامی در سوروچ در اثر گلوله‌باران نیروهای دموکراتیک سوریه کشته شدند.[۱۴۵][۱۴۶] ترکیه در واکنش به این حمله، مواضع ی پ گ را در کوبانی، گلوله‌باران کرد.[۱۴۷] به گفته منابع ترکیه‌ای، ۸ غیرنظامی دیگر بعداً در همان روز در نصیبین کشته شدند و ۳۵ نفر بر اثر حمله خمپاره‌ای نیروهای دموکراتیک سوریه زخمی شدند و تعداد کل غیرنظامیان ترک کشته شده توسط نیروهای دمکراتیک سوریه به ۱۸ نفر افزایش یافت.[۱۴۸][۱۴۹][۱۵۰]

    طبق گفته دیدبان حقوق بشر سوریه ۷ غیرنظامی در سوریه توسط نیروهای ترکیه در منطقه تل ابیض کشته شدند که سه نفر از آن‌ها به وسیله تک تیراندازان ترکیه کشته شده بودند.[۱۵۱]

    در همین روز و طبق اعلام وزارت دفاع ملی ترکیه از زمان آغاز عملیات نظامی ترکیه، در مجموع ۳۹۹ جنگجوی نیروهای سوریه دموکراتیک کشته، اسیر یا زخمی شده‌اند.[۱۵۲]

    ارتش ملی سوریه اعلام کرد که روستای حلوا در جنوب شرقی تل ابیض را تصرف کرده‌است.[۱۵۳] در اواخر این روز نیروهای مسلح ترکیه و ارتش ملی سوریه از تصرف تل حلاف خبر دادند و ویدئویی را از داخل این شهر منتشر کردند.[۱۵۴]

    در شهر قامشلی، بر اثر انفجار یک خودروی بمب‌گذاری شده که توسط یک فرد وابسته به داعش انجام شد ۵ نفر کشته شدند. نیروهای دموکراتیک سوریه ادعا کرد بر اثر حمله توپخانه‌ای ترکیه به نزدیکی یک زندان، پنج عضو داعش که پیش از این در بازداشت نیروهای دموکراتیک سوریه بوده‌اند، از زندان فرار کرده‌اند.[۱۵۵]

    در شهر کوبانی گزارش شد که یک پایگاه نظامی متعلق به نیروهای ویژه آمریکایی، مورد حمله توپخانه ترکیه قرار گرفته‌است. سربازان ایالات متحده حمله را تلافی نکردند، اما پس از پایان گلوله‌باران عقب‌نشینی کردند. ترکیه با تکذیب اینکه پایگاه ایالات متحده را هدف قرار داده‌است، ادعا کرد که به مواضع نیروهای دموکراتیک سوریه شلیک کرده‌است.[۱۵۶] پنتاگون ابراز نگرانی کرد که ارتش ترکیه عمداً نیروهای «آمریکایی» مستقر در کوبانی را با توپخانه هدف قرار داده‌است.[۱۵۷] به گفته وزیر دفاع ترکیه، حمله خمپاره ای که توسط نیروهای دموکراتیک سوریه در اوایل روز انجام و شهر سوروچ را هدف قرار داده بود، عمداً از ۱۰۰۰ متری پایگاه آمریکا در کوبانی صورت گرفته تا از تلافی ترکیه جلوگیری کند و حمله توپخانه ای ترکیه در پاسخ به این حمله خمپاره‌ای بوده‌است.[۱۵۸]

    به گزارش بی‌بی‌سی ۱۰۰٬۰۰۰ نفر از خانه‌های خود در شمال سوریه گریخته‌اند. هلال احمر روژاوا (هیوا سر) گفت که آنها تا به امروز کشته شدن ۱۱غیرنظامی را تأیید کرده‌اند. ارتش ترکیه کشته شدن یک سرباز خود را تأیید کرد و گفت که سه سرباز دیگر زخمی شده‌اند.[۱۵۹]

     
    یک پست بازرسی رهاشده متعلق به نیروهای دموکراتیک سوریه در خارج از شهر راس العین، ۱۱ اکتبر

    وزارت دفاع ترکیه اعلام کرد که سه سرباز آنها نیز توسط یگان‌های مدافع خلق کشته شده‌اند که دو تن از آنها در حمله خمپاره‌ای که به یک پایگاه نظامی ترکیه واقع در مناطق تصرف شده از دست نیروهای دموکراتیک سوریه، صورت گرفته کشته شده‌اند. با کشته شدن این سربازان مجموع کشته‌های ترکیه به چهار تن رسید.[۱۴۳] دیدبان حقوق بشر سوریه گزارش داد که تعداد واقعی سربازان ترک کشته شده از زمان شروع این عملیات تاکنون شش نفر بوده‌است.[۱۶۰] در اواخر روز، دیدبان حقوق بشر سوریه گزارش داد که در درگیری مرزبانان ترکیه با نیروهای دموکراتیک سوریه در کوبانی دست کم ۱۲ مرزبان ترکیه کشته یا زخمی شده‌اند.[۱۶۱]

    ۱۲ اکتبر ۲۰۱۹ ویرایش

    نیروهای مسلح ترکیه و ارتش ملی سوریه اعلام کردند که به بزرگراه M4، در ۳۲ کیلومتری (۲۰ مایل) عمق خاک سوریه وارد شده‌اند و به طور مؤثری خطوط تدارکاتی بین منبج و قامشلی را قطع کرده‌اند.[۱۶۲] ارتش ملی سوریه اعلام کرد که آنها ۱۸ روستای نزدیک بزرگراه M4، در شرق رقه را تصرف کرده‌اند.[۱۶۳]

    سلیمان سویلو، وزیر کشور ترکیه اعلام کرد که از زمان آغاز این عملیات، نزدیک به ۳۰۰ گلوله خمپاره توسط نیروهای دموکراتیک سوریه به استان ماردین شلیک شده‌است.[۱۶۴]

    حوالی ساعت ۱۲:۰۰ (UTC + ۰۳: ۰۰)، نیروهای ترکیه و ارتش ملی سوریه خبر از تصرف راس العین دادند،[۱۶۵][۱۶۶] ولی نیروهای دموکراتیک سوریه این خبر را تکذیب کرد.[۱۶۷][۱۶۸]

    اعضای گروه اسلام‌گرای احرار الشرقیه که تحت حمایت ترکیه هستند، هورین خلف دبیرکل حزب آینده سوریه را اعدام کردند. ۹ غیرنظامی، از جمله خلف، توسط جنگجویان احرار الشرقیه در یک راه‌بند جاده‌ای در بزرگراه M4 در جنوب تل ابیض اعدام شدند.[۱۶۹][۱۷۰] منبع خبری ترکیه ینی شفق گزارش داد که خلف در «عملیاتی موفقیت‌آمیز» علیه یک سیاستمدار وابسته به یک سازمان «تروریستی» خنثی شد.[۱۶۹]خبر اعدام وی در رسانه‌های غربی، براساس قوانین بین‌المللی جنایت جنگی توصیف شد.[۱۷۱]سخنگوی احرار الشرقیه اعلام کرد که خلف به دلیل «جاسوسی برای آمریکا» اعدام شده‌است.[۱۷۲]

    ۱۳ اکتبر ۲۰۱۹ ویرایش

    یک ویدئو متعلق به صدای آمریکا که یک ساختمان را که در شهر آقچه‌قلعه مورد حمله خمپاره‌ای قرار گرفته‌است نشان می‌دهد، ۱۳ اکتبر
     
    نبرد تل ابیض ۱۳–۹ اکتبر
     
    پیشروی ارتش ملی سوریه در منطقه تل ابیض

    در اوایل صبح نیروهای مسلح ترکیه و ارتش ملی سوریه از تصرف شهر سلوک واقع در منطقه تل ابیض خبر دادند.[۱۷۳] دیدبان حقوق بشر سوریه تأیید کرد که نیروهای ترکیه و ارتش ملی سوریه کنترل کامل سلوک را در دست گرفته‌اند، و درگیری‌ها به نزدیکی عین عیسی رسیده‌است. دیدبان حقوق بشر سوریه گزارش داد که جناح‌های سوری طرفدار ترکیه یک آمبولانس را در نزدیکی منطقه تل ابیض هدف قرار دادند و نظر به این که تماس با خدمه آمبولانس قطع شده از سرنوشت آنان اطلاعی در دست نیست.[۱۷۴][۱۷۵]

    دیدبان حقوق بشر سوریه همچنین گزارش داد که نیروهای دمکراتیک سوریه توانست تقریباً کنترل تمام شهر مورد مناقشه راس العین را پس از یک ضدحمله به دست‌آورد.[۱۷۶]

    تل ابیض تصرف شد و بزرگراه M4 توسط ترکیه و ارتش ملی سوریه قطع شد ویرایش

    نیروهای مسلح ترکیه و ارتش ملی سوریه در بعد از ظهر اعلام کردند که مرکز تل ابیض را تصرف کرده‌اند.[۱۷۷] براساس گزارش دیدبان حقوق بشر سوریه، نیروهای مسلح ترکیه و ارتش ملی سوریه اواخر بعد از ظهر کنترل کامل تل ابیض را در دست گرفتند.[۱۷۸][۱۷۹] طبق گفته دیدبان حقوق بشر سوریه نیروهای مسلح ترکیه و ارتش ملی سوریه بزرگراه M4 را قطع کردند.[۱۷۸][۱۸۰] منابع ترکیه‌ای گزارش دادند که بر اثر گلوله‌باران جرابلس توسط نیروهای دمکراتیک سوریه، ۲ غیرنظامی سوری کشته شده‌اند.[۱۸۱]

    با توجه به پیشروی نیروهای طرفدار ترکیه در عین عیسی، نیروهای دموکراتیک سوریه ادعا کرد که ۷۸۵ نفر از افراد مرتبط با داعش از یک زندان واقع در این منطقه فرار کرده‌اند. نیروهای دموکراتیک سوریه همچنین ادعا کرد که این زندانیان هنگام حمله نیروهای طرفدار ترکیه و حملات هوایی ترکیه از زندان فرار کرده‌اند.[۱۸۲] در مقابل، ترکیه اظهار داشت که نیروهای دمکراتیک سوریه قبل از ورود نیروهای ترکیه به تل ابیض زندانیان داعش را از زندان این شهر فراری داده‌اند.[۱۸۳] اظهارات ترکیه توسط دونالد ترامپ مورد پشتیبانی قرار گرفت، اما با مخالفت مقامات ارشد آمریکا مواجه شد آنان اظهار داشتند که نیروهای ارتش آزاد سوریه (تحت حمایت ترکیه) کسانی هستند که زندانیان داعش را آزاد کرده‌اند.[۱۸۴][۱۸۵]

    وزیر دفاع آمریکا مارک اسپر اعلام کرد آمریکا قصد دارد همه ۱۰۰۰ سرباز باقی مانده خود را از شمال سوریه خارج کند.[۱۸۶] طبق گزارش‌های دیدبان حقوق بشر سوریه و واشینگتن پست، ایالات متحده نیروهای دمکراتیک سوریه را از قصد خود برای خروج از پایگاه‌های نظامی‌اش که در منبج و کوبانی قرار دارند آگاه کرده‌است. نیروهای آمریکایی قبلاً از عین عیسی خارج شده بودند.[۱۸۷]

    توافق حکومت سوریه – نیروهای دموکراتیک سوریه ویرایش

    اندکی پس از تصرف تل ابیض توسط ترکیه و ارتش ملی سوریه، توافقی بین دولت سوریه و نیروهای دمکراتیک سوریه حاصل شد که به موجب آن به ارتش سوریه اجازه ورود به شهرهای کوبانی و منبج به منظور جلوگیری از حمله احتمالی ترکیه به آن مناطق داده شده‌است.[۸۸]

    یاسین اکتای، مشاور رئیس‌جمهور ترکیه گفت در صورتی که دولت سوریه سعی کند وارد شمال شرقی سوریه شود، امکان درگیری بین دو ارتش وجود دارد.[۱۸۸]

    فرمانده کل نیروهای دمکراتیک سوریه، مظلوم عبدی گفت که وی به خاطر نجات جمعیت کرد در شمال سوریه از آنچه او آن را نسل‌کشی خوانده‌است، حاضر است با دولت سوریه متحد شود.[۱۸۹]

    ۱۴ اکتبر ۲۰۱۹ ویرایش

    بنا بر گزارش‌ها، نیروهای روسیه و سوریه در خط مقدم بین مناطقی که به ترتیب تحت کنترل شورای نظامی منبج وابسته به نیروهای دموکراتیک سوریه و نیروهای سپر فرات وابسته به ترکیه قرار داشتند مستقر شده‌اند و قرار است اعزام‌های بعدی در مرز سوریه و ترکیه انجام شود. علاوه بر این، دیدبان حقوق بشر سوریه گزارش داد که نیروهای آمریکایی حاضر در منطقه در تلاش بودند که مانع استقرار نیروهای روسیه و سوریه در این منطقه شوند.[۱۹۰] دیدبان حقوق بشر سوریه گزارش داد که درگیری‌های خشونت‌آمیز در رأس العین و حومه آن در نوار مرزی همچنان ادامه دارد، جایی که نیروهای ترکیه در تلاش بودند تا شهر را به طور کامل محاصره کنند و جاده بین راس العین و تل تمر را قطع کنند، ارتش ترکیه تحت پوشش آتش توپخانه و حملات هوایی در نظر دارد تا کنترل شهر را در ۱۵ اکتبر در دست بگیرد.[۱۹۱][۱۹۲][۱۹۳] بنا بر گزارش‌ها، حملات هوایی و زمینی ارتش ترکیه به شهر مرزی الدرباسیه باعث هدف قرار گرفتن منازل غیرنظامیان شده و طبق گزارش دیدبان حقوق بشر سوریه این حملات منجر به مجروح شدن ۴ نفر از پرسنل پزشکی شد.[۱۹۴]

    رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت هم‌اکنون با توجه به رویکرد مثبت روسیه، مشکلی در کوبانی (عین العرب) به وجود نخواهد آمد. در مورد منبج تصمیمی که اتخاذ کرده‌ایم را اجرا می‌کنیم.[۱۹۵] به گفته منابع ترک نیروهای مسلح ترکیه شب گذشته تعداد زیادی سرباز به خط مقدم منبج اعزام کرد.[۱۹۶] حلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه اظهار داشت که تل ابیض و راس العین واقع در شمال سوریه تحت کنترل درآمده‌اند و تلاش‌ها برای کنترل مناطق دیگر ادامه دارد.[۱۹۷] بنا بر گزارش‌ها، ارتش سوریه به شهر الثوره[۱۹۸] و همچنین عین عیسی، تل تمر وارد و در فاصله ۶ کیلومتری از مرز سوریه و ترکیه مستقر شده‌است.[۱۹۹][۲۰۰][۲۰۱] دیدبان حقوق بشر سوریه گزارش داد که نیروهای ارتش سوریه در مقر تیپ ۹۳ ارتش در عین عیسی مستقر شده‌اند و همچنین کنترل الجرنیه در شرق فرات را نیز در دست گرفته‌اند.[۲۰۲][۲۰۳] ارتش سوریه همچنین از کنترل خود بر سد الطبقه خبر داد. بنا بر گزارش‌ها، پرچم سوریه برای نخستین بار پس از سال‌ها در چندین شهر و روستا در استان الحسکه، مانند شهر یعربیه، برافراشته شد.[۲۰۴][۲۰۵] بنا بر گزارش‌ها، شورای نظامی جرابلس وابسته به نیروهای دموکراتیک سوریه همزمان با ترور اعضای جناح وفادار به ترکیه در جنوب اعزاز با یک موشک هدایت شونده یک وسیله نقلیه را در جنوب جرابلس هدف قرار داد که در نتیجه ۲ نفر کشته شدند.[۲۰۶]

    نیروهای مسلح ترکیه و ارتش ملی سوریه در اواخر بعد از ظهر عملیاتی را برای تصرف منبج آغاز کردند.[۲۰۷] به گفته منابع ترک، نیروهای مسلح ترکیه و ارتش ملی سوریه ۳ روستا در حومه منبج را تصرف کردند.[۲۰۸] در همین زمان، رسانه‌های دولتی سوریه اظهار داشت که ارتش سوریه شروع به وارد شدن به این شهر کرده‌است.[۲۰۹]

    اعلام خبر خروج کامل نیروهای آمریکایی از شمال سوریه ویرایش

    در اواخر روز رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ اعلام کرد که تمام پرسنل آمریکایی به جز افراد حاضر در پایگاه التنف از سوریه خارج خواهند شد.[۲۱۰]

    ۱۵ اکتبر ۲۰۱۹ ویرایش

     
    پیشروی ارتش ملی سوریه در منطقه منبج

    دیدبان حقوق بشر سوریه خبر از ضد حمله نیروهای دموکراتیک سوریه در پیرامون و حومه غربی شهر راس العین داد که نتیجه آن برای نیروهای دموکراتیک سوریه موفقیت‌آمیز بوده‌است و موجب دستیابی به پیشرفت در منطقه برای آنها شده‌است. در نتیجه این ضد حمله نیروهای دموکراتیک سوریه موفق به باز پس‌گیری ۳ منطقه که قبلاً از دست داده بود شد.[۲۱۱]

    بر اساس گزارش منابع ترکیه دو غیرنظامی در نتیجه حملات خمپاره ای نیروهای دموکراتیک سوریه به قزل‌تپه کشته و ۱۲ نفر نیز زخمی شدند.[۲۱۲]

    اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در سخنرانی که در شورای همکاری کشورهای ترک‌زبان در باکو انجام داد اظهار داشت: «ما اکنون ایجاد منطقه امنی به طول ۴۴۴ کیلومتر از غرب تا شرق و عمق ۳۲ کیلومتر از شمال تا جنوب را اعلام می‌کنیم که پناهجویانی که در کشورما هستند به آنجا بازخواهند گشت».[۲۱۳] اردوغان همچنین گفت که از زمان آغاز عملیات، در مجموع ۱۰۰۰ کیلومتر مربع (۳۹۰ مایل مربع) توسط ترکیه و ارتش ملی سوریه تصرف شده‌است.[۲۱۴] اردوغان همچنین گفت که یک سرباز ترکیه در منبج بر اثر آتش توپخانه ارتش سوریه کشته شد و در پاسخ حمله تلافی جویانه شدیدی ترتیب داده شد که باعث شد رژیم [سوریه] بهای سنگینی بپردازد.[۲۱۵]

    طبق گفته دیدبان حقوق بشر سوریه، نیروهای ارتش سوریه شروع به وارد شدن به شهر منبج کردند.[۲۱] مطابق گفته دیدبان حقوق بشر سوریه، نیروهای آمریکایی مانع ورود کاروان ارتش سوریه به کوبانی شدند، که منجر به بازگشت کاروان به منبج شد.[۲۱۶] همچنین مطابق گفته رسانه‌های دولت سوریه، نیروهای ارتش سوریه وارد الثوره شدند.[۲۲] در واکنش به این اقدام، رجب طیب اردوغان گفت «حکومت [سوریه] وارد منبج شده‌است. برای من این موضوع خیلی هم منفی نیست. چرا؟ چون در نهایت این کشور آنهاست. آنچه برای من مهم است این موضوع است که گروه تروریستی باقی نماند».[۲۱۷]

    ۱۶ اکتبر ۲۰۱۹ ویرایش

    بنا بر گزارش‌ها، روستاهای اطراف بزرگراه M4 در منطقه الجزیره در سپیده دم توسط ارتش ترکیه گلوله‌باران شدند. گلوله‌باران و درگیری‌ها باعث قطع برق و کمبود آب در شهر حسکه شد، آب پس از ۵ روز قطع شدن دوباره وصل شد.[۲۱۸] به گفته دیدبان حقوق بشر سوریه، درگیری‌ها بین نیروهای ترک-ارتش ملی سوریه و نیروهای دموکراتیک سوریه در غرب عین عیسی ادامه یافت، نیروهای دموکراتیک سوریه برای انجام ضد حمله تلاش کرد و موفق به باز پس‌گیری ۲ موقعیت شد.[۲۱۹][۲۲۰] براساس گزارش دیدبان حقوق بشر سوریه، در درگیری بین خانواده‌های اعضای داعش و آوارگان غیرنظامی در اردوگاه پناهندگان عین عیسی که در کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه بود ۲ تن کشته شدند.[۲۲۰] دیدبان حقوق بشر سوریه خبر از انجام حملات هوایی سنگین و گلوله‌باران راس العین توسط ترکیه داد. همزمان با این حملات ترکیه، درگیری‌های شدید بر روی زمین گزارش شد.[۱۸۴] دیدبان حقوق بشر سوریه در ادامه گزارش داد که نیروهای ترکیه به همراه متحدانش دست به حمله گسترده‌ای زده‌اند و موفق به پیشروی در بخش‌هایی از شهر راس العین شدند.[۲۲۱] رئیس‌جمهور ترکیه، اردوغان اعلام کرد که ترکیه از زمان آغاز عملیات، بیش از ۱۲۰۰ کیلومتر مربع از خاک سوریه را تحت کنترل خود درآورده است.[۲۲۲]

    نیروهای آمریکایی از سوریه خارج و مرکز فرماندهی خود در سوریه را از بین می‌بردند ویرایش

    به گزارش دیدبان حقوق بشر سوریه، نیروهای آمریکایی پس از عقب‌نشینی از پایگاه هوایی خود در نزدیکی خراب عشک در جنوب کوبانی، در صبح چهارشنبه آن را به وسیله هواپیما بمباران و از بین بردند.[۲۲۳] این پایگاه هوایی بزرگترین پایگاه آمریکایی در سوریه بود که توانایی فرود هواپیماهای سنگینی همچون لاکهید سی-۱۳۰ هرکولس و سی-۱۷ گلوبمستر ۳ را در خود داشت.[۲۲۴] سخنگوی نیروهای عملیات راهکار ذاتی سرهنگ مایلز کاگینز در توئیتی گفت نیروهای ائتلاف خروج برنامه‌ریزی شده خود را از شمال شرقی سوریه ادامه می‌دهند. در ۱۶ اکتبر، کارخانه سیمان لافارج، رقه و الطبقه را تخلیه کردیم.[۲۲۵] سخنگوی عملیات راهکار ذاتی انهدام پایگاه را بعداً در همان روز تأیید کرد و گفت:در تاریخ ۱۶ اکتبر، پس از عزیمت کلیه نیروهای ائتلاف و تجهیزات ضروری تاکتیکی، دو فروند اف-۱۵ئی اس ائتلاف با موفقیت یک حمله هوایی دقیق از پیش برنامه‌ریزی شده به کارخانه سیمان لافارج برای از بین بردن مهمات و کاهش سودمندی نظامی تأسیسات آن انجام دادند.[۲۲۶]

    به گزارش دیدبان حقوق بشر سوریه نیروهای روسیه در روز ۱۶ اکتبر از منبج به سمت کوبانی حرکت کرده و پس از عبور از پل «قره‌قوزاق» در بعد از ظهر این روز در نزدیکی شهر کوبانی در شرق فرات مستقر شدند.[۲۲۷] دیدبان حقوق بشر سوریه خبر از استقرار کامل نیروهای مسلح سوریه در عین عیسی، واقع در شمال رقه داد.[۲۲۰] بنا بر گزارش‌ها، ارتش سوریه در شب وارد شهر کوبانی شد.[۲۲۸] ورود ارتش سوریه به کوبانی باعث پیشروی ناگهانی نیروهای نیابتی تحت حمایت ترکیه به سمت این شهر مرزی در دست کردها شد.[۲۲۹]

    ۱۷ اکتبر ۲۰۱۹ ویرایش

    طبق گفته دیدبان حقوق بشر سوریه نیروهای ترکیه و ارتش ملی سوریه پس از کامل کردن محاصره و تصرف اطراف شهر راس العین و قطع جاده‌های منتهی به آن در میان درگیری‌های سنگین، نیمی از راس العین را تصرف کردند.[۲۳۰]

    سلیمان سویلو، وزیر کشور ترکیه اظهار داشت: بیش از ۹۸۰ گلوله خمپاره و راکت توسط نیروهای دموکراتیک سوریه از زمان آغاز این عملیات به ترکیه شلیک شده که باعث کشته شدن ۲۰ غیرنظامی شده‌است.[۲۳۱]

    آتش‌بس ۱۲۰ ساعته ویرایش

     
    معاون رئیس‌جمهور مایک پنس و وزیر امور خارجه ایالات متحده مایک پومپئو در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک در آنکارا در تاریخ ۱۷ اکتبر ۲۰۱۹

    در تاریخ ۱۷ اکتبر ۲۰۱۹، مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه به توافق رسیدند تا ترکیه ۱۲۰ ساعت عملیات خود را به حال تعلیق درآورد تا به نیروهای دموکراتیک سوریه اجازه داده شود از منطقه امن تعیین شده،[۱۴][۹۲][۹۳][۲۳۲] (از مرز ترکیه- سوریه تا ۲۰ مایل (۳۲ کیلومتری) به سمت جنوب) خارج شوند.[۲۳۲] مایک پنس اظهار داشت: هرگاه عملیات نظامی کاملاً متوقف شود تمام تحریم‌های وضع شده آمریکا علیه ترکیه برداشته خواهد شد و تحریم‌های بیشتر وجود نخواهد داشت.[۹۳] طبق بیانیه ایالات متحده، منطقه امن «در درجه اول توسط نیروهای مسلح ترکیه اجرایی خواهد شد».[۲۳۳] بسیاری از مفسران و مقامات آمریکایی از توافقنامه آتش‌بس به عنوان خیانت دیگر ایالات متحده به کردها و تسلیم کردها به ترکیه یاد کردند.[۲۳۴][۲۳۵][۲۳۶]

    وزیر امور خارجه ترکیه، مولود چاووش اوغلو اظهار داشت که این آتش‌بس نیست بلکه مکث موقت برای اجازه خروج به نیروهای دموکراتیک سوریه از منطقه امن تعیین شده‌است، پس از آن در صورت انجام [عقب‌نشینی]، این عملیات پایان می‌یابد و در صورت عدم انجام [عقب‌نشینی] این عملیات ادامه خواهد یافت.[۲۳۷][۲۳۸] فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه، مظلوم کوبانی گفت که آنها توافق آتش‌بس را فقط در منطقه بین تل ابیض و راس العین قبول کرده‌اند.[۱۴]

    رهبر سیاسی کرد سوریه، صالح مسلم اظهار داشت: «مردم ما این جنگ را نمی‌خواستند. ما از آتش‌بس استقبال می‌کنیم، اما در صورت هرگونه حمله از خود دفاع خواهیم کرد … آتش‌بس یک چیز است و تسلیم چیز دیگری است و ما آماده دفاع از خود هستیم. ما اشغال شمال سوریه را نمی‌پذیریم».[۲۳۳]

    ۱۸ اکتبر ۲۰۱۹ ویرایش

    به گفته دیدبان حقوق بشر سوریه در صبح روز ۱۸ اکتبر با وجود درگیری‌های جزئی و محاصره راس العین، آرامش محتاطانه ای در شرق فرات حاکم است.[۲۳۹] نیروهای دموکراتیک سوریه ترکیه را متهم به نقض آتش‌بس و بمباران مناطق غیرنظامی راس العین کرد.[۲۴۰] در روز بعد یک مقام آمریکایی ناشناس گفت نیروهای تحت ترکیه آتش‌بس را نقض کرده‌اند، و نیروهای دموکراتیک سوریه از جنگ دست کشیده‌اند.[۲۴۱]

    ترکیه اعلام کرد که قصد دارد ۱۲ «پست دیده‌بانی» در منطقه امن خود ایجاد کند، همچنین اردوغان گفت:اگر دولت سوریه مرتکب اشتباهی در منطقه شود، ترکیه بی درنگ پاسخ آن را خواهد داد.[۲۴۲]

    ۱۹ اکتبر ۲۰۱۹ ویرایش

    دیدبان حقوق بشر سوریه گزارش داد که علی‌رغم گذشت ۳۷ ساعت از توافق ایالات متحده و ترکیه مبنی بر تعلیق ۱۲۰ ساعته عملیات نظامی ترکیه، نیروهای دموکراتیک سوریه از هیچ موقعیتی در شرق فرات خارج نشده‌اند. دیدبان حقوق بشر سوریه همچنین گزارش داد که از زمان آغاز این عملیات، نیروهای مسلح ترکیه و متحدانش مساحت ۲۴۱۹ کیلومتر مربع (۹۳۴ مایل مربع) را تصرف کرده‌اند.[۲۴۳] هر دو طرف یکدیگر را به نقض آتش‌بس متهم کردند، نیروهای دموکراتیک سوریه اظهار داشت که نیروهای ترکیه مانع رسیدن کمک‌های پزشکی به راس العین شدند، این ادعا توسط دیدبان حقوق بشر سوریه مورد تأیید قرار گرفت.[۲۴۴] چند مقام ناشناس آمریکایی گفتند که «آتش‌بس در شمال سوریه برقرار نیست». بعد از ظهر روز پنج شنبه، نیروهای دموکراتیک سوریه اعلام کرد که یک کاروان امدادرسانی پس از ممانعت از ورود به شهر راس العین، از آنجا عبور کرده‌است.[۲۴۱]

    ۲۰ اکتبر ۲۰۱۹ ویرایش

    خروج نیروهای دموکراتیک سوریه از راس العین ویرایش

     
    نبرد راس العین ۲۰–۹ اکتبر ۲۰۱۹
     
    پیشروی ارتش ملی سوریه در منطقه راس العین

    وزارت دفاع ترکیه اعلام کرد کردها آتش‌بس را نقض کرده‌اند و یک سرباز ترک بر اثر حمله خمپاره‌ای یگان‌های مدافع خلق در نزدیکی تل ابیض کشته شد،[۲۴۵] در همین حال نیروهای دموکراتیک سوریه ادعا کرد که ۱۶ جنگجوی این گروه توسط نیروهای ترکیه کشته شده‌اند.[۲۴۶] به گفته دیدبان حقوق بشر سوریه نیروهای دموکراتیک سوریه همراه با کاروان امدادرسانی که قبلاً وارد راس العین شده بود کاملاً از این شهر خارج شدند.[۲۴۷][۲۰] هر دو طرف به متهم کردن طرف مقابل به نقض آتش‌بس ادامه دادند.[۲۴۶]

    ادامه خروج ایالات متحده ویرایش

    به گفته دیدبان حقوق بشر سوریه، نیروهای آمریکایی از پایگاه‌های هوایی خود در نزدیکی صرین و تل بیدر خارج شده و اقدام به نابود کردن آنها کرده‌اند.[۲۴۸][۲۸] طبق گفته مرکز اسناد سوریه نیروهای آمریکایی به طور کامل از حومه حلب و رقه خارج شده‌اند.[۲۶] در بزرگترین حرکت زمینی ایالات متحده آمریکا در سوریه تا به امروز، یک کاروان نظامی ایالات متحده با حدود ۵۰۰ پرسنل از راه شمال سوریه به سمت شرق این کشور حرکت کرد تا وارد خاک عراق شود.[۲۴۹] در هنگام خروج نیروهای آمریکایی، مردم محلی محصولات فاسد شده را به سمت آن‌ها پرتاب می‌کردند و به آنها توهین می‌کردند و احساس عصبانیتی که از خیانت آمریکا به کردها را در وجود خود داشتند نمایان کردند.[۲۵۰][۲۵۱]

    به گفته وال استریت جورنال و نیویورک تایمز رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ طرفدار باقی ماندن مشروط یک گروه ۲۰۰–۳۰۰ نفری از سربازان آمریکایی در حومه دیرالزور در شرق سوریه است جایی که بیشتر میادین نفتی سوریه در آن قرار دارد.[۲۵۲][۲۵۳] با این حال نیروهای دموکراتیک سوریه اظهار داشت: این میادین در دست ما باقی مانده‌است. ما با رژیم [سوریه] توافق داریم که برخی از مواضع ما را در امتداد مرز ترکیه به آنها بدهیم، اما ما هنوز با آنها در زمینه‌های نفتی مذاکره نکرده‌ایم. احتمالاً یک نسخه از کنترل مشترک و اشتراک درآمد با رژیم از این میادین وجود دارد. نمی‌دانم ترامپ این را درک می‌کند.[۲۵۴]

    ۲۱ اکتبر ۲۰۱۹ ویرایش

    دیدبان حقوق بشر سوریه گزارش داد که نقض آتش‌بس علی‌رغم خروج نیروهای دموکراتیک سوریه از راس العین همچنان ادامه یافت. طبق گفته دیدبان حقوق بشر سوریه، هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه یک وسیله نقلیه حامل ۴عضو نیروهای دموکراتیک سوریه در نزدیکی عین عیسی را هدف قرار دادند که منجر به کشته شدن همه سرنشینان آن شد. طبق گفته دیدبان حقوق بشر سوریه، منطقه ابو راسین در شرق راس العین نیز درگیری‌های سنگین و گلوله‌باران توسط ترکیه را تجربه کرد.[۲۵۵]

    طبق گفته دیدبان حقوق بشر سوریه، در پی خروج نیروهای دموکراتیک سوریه از راس العین، گزارش‌های گسترده‌ای از غارت، سرقت، سوزاندن خانه‌ها و آدم‌ربایی توسط نیروهای طرفدار ترکیه با نمونه‌های مستند از اعضای لشکر حمزه صورت گرفت.[۲۵۵]

    طبق گزارش دیدبان حقوق بشر سوریه، در ادامه خروج نیروهای آمریکایی از شمال سوریه، یک کاروان نظامی آمریکایی در نیمه شب پس از گذر از مرز سیمالکا وارد عراق شد.[۲۵۵]

    ۲۲ اکتبر ویرایش

    وزیر دفاع روسیه، سرگئی شویگو اظهار داشت که روسیه برای گشت زنی در مرز باید نیروها و تجهیزات اضافی به سوریه اعزام کند.[۲۵۶] با پایان یافتن مهلت توافق آتش‌بس ۱۲۰ ساعته با واسطه گری ایالات متحده، وی در ادامه اظهار داشت که ایالات متحده آمریکا کمتر از دو ساعت به توافق‌نامه (یعنی حذف تحریم‌ها علیه ترکیه) عمل کرد و پیشنهاد داد که نیروهای آمریکایی تا پایان دوره ۱۲۰ ساعته از سوریه خارج شوند.[۲۵۶]

    به نقل از کانال خبری دولتی سوریه الاخباریه، رئیس‌جمهور سوریه اسد به رئیس‌جمهور روسیه پوتین در یک تماس تلفنی گفته‌است که دولت وی، با اشغال سرزمین‌های سوریه به هر بهانه ای مخالف است.[۲۵۷] رئیس‌جمهور سوریه با اشاره به نیروهای دمکراتیک سوریه در بازدید خود از منطقه جنگی الهبیط در نزدیکی ادلب اظهار داشت: "ما گفتیم ما آماده پشتیبانی از هر گروهی هستیم که مقاومت مردمی را علیه اردوغان و ترکیه به عهده بگیرد. این یک تصمیم سیاسی نیست، ما تصمیم سیاسی نگرفته‌ایم، این یک وظیفه قانون اساسی و وظیفه ملی است. اگر این کار را نکنیم، لیاقت وطن نداریم. "[۲۵۸]

    سناتور میچ مکانل قطعنامه ای را برای مقابله با تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از شمال سوریه ارائه داد.[۲۵۹]

    جیمز جفری نماینده آمریکا در امور سوریه و ائتلاف جهانی علیه داعش فاش کرد که دونالد ترامپ با او دربارهٔ عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از سوریه مشورت نکرده‌است.[۲۶۰]

    تفاهم‌نامه روسیه-ترکیه ویرایش

    در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۹، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه در سوچی دیدار کردند و در مورد اوضاع سوریه به توافق رسیدند.[۹۴][۲۶۱] آنها متعاقباً یک تفاهم نامه ۱۰ ماده ای را منتشر کردند که جزئیات مفاد توافق‌نامه را شرح می‌دهد.[۹۵][۲۶۲]

    در این توافق‌نامه، وضعیت فعلی ایجاد شده در منطقه عملیات «چشمه صلح» شامل تل‌ابیض و رأس العین به عمق ۳۲ کیلومتر حفظ خواهد شد.[۹۵][۲۶۲] با شروع ساعت ۱۲:۰۰ ظهر تاریخ ۲۳ اکتبر ۲۰۱۹، پلیس نظامی روسیه و نیروهای حفاظت مرزی سوریه وارد سمت سوری مرز ترکیه -سوریه، در خارج از منطقه عملیات چشمه صلح خواهند شد تا خروج عناصر یگان‌های مدافع خلق و سلاح‌های آنها تا عمق ۳۰ کیلومتری از مرز ترکیه-سوریه را تسهیل کنند که این مسئله باید در ۱۵۰ ساعت آینده نهایی شود.[۹۵][۲۶۲] سپس، گشت مشترک روسیه و ترکیه در غرب و شرق منطقه عملیات چشمه صلح تا عمق ۱۰ کیلومتری، به استثنای شهر قامشلی آغاز خواهد شد.[۹۵][۲۶۲] همه عناصر یگان‌های مدافع خلق و سلاح‌های آنها از منبج و تل‌رفعت خارج خواهند شد.[۹۵][۲۶۲]

    رئیس‌جمهور روسیه پوتین در تماس تلفنی با رئیس‌جمهور سوریه بشار اسد از مفاد توافق‌نامه خبر داد.[۹۴] دولت روسیه اعلام کرد که اسد حمایت خود را از این توافق ابراز کرده و آماده استقرار مرزبانان سوریه مطابق توافق است.[۹۴]

    ۲۳ اکتبر ویرایش

    ترامپ گفت: اوایل بامداد امروز دولت ترکیه به ما خبر داد که عملیات نظامی خود در سوریه را متوقف خواهند کرد. بدین ترتیب آتش‌بس در منطقه دائمی خواهد شد؛ هرچند در آن بخش از دنیا گاهی واژه دائمی زیر سؤال می‌رود، به هر حال فکر می‌کنم این آتش‌بس دائمی خواهد بود. از این رو تحریم‌ها علیه ترکیه برداشته می‌شود.[۲۶۳][۲۶۴] قانونگذاران آمریکایی علناً از تصمیم ترامپ برای لغو تحریم‌ها انتقاد کردند.[۲۶۵]

    دمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست جمهوری روسیه، از نیروهای کرد خواست تا از مرز سوریه خارج شوند، چرا که در غیر این صورت مرزبانان سوریه و پلیس نظامی روسیه مجبور به عقب‌نشینی خواهند شد، و افزود که واحدهای کُرد باقی مانده توسط ارتش ترکیه بخار [نابود] خواهند شد. وی اظهار داشت که ایالات متحده علی‌رغم اینکه در سالهای اخیر نزدیک‌ترین متحد آنها بوده‌است، هم به آنها خیانت کرد و هم رهایشان کرد.[۲۶۶][۲۶۷]

    نیوزویک برای اولین بار گزارش داد که ایالات متحده در حال آماده‌سازی و استقرار تانک‌ها و سربازان جهت حفظ سیطره خود بر میادین نفتی شرق سوریه است.[۲۶۸][۲۶۹][۲۷۰] اگر چه ایالات متحده اعلام کرده‌است که این کار را برای جلوگیری از کنترل مجدد داعش بر این میادین نفتی انجام می‌دهد اما به احتمال زیاد هدف از این کار دور نگه داشتن سوریه و روسیه از این میادین نفتی است.[۲۶۹][۲۷۰][۲۷۱]

    ۲۴ اکتبر ویرایش

    خبرگزاری دولتی سوریه سانا گزارش داد که نیروهای ترکیه و جنگجویان متحد ترکیه به مواضع ارتش سوریه در خارج از تل تمر حمله کردند و در نتیجه مقابله با آنها چندین سرباز ارتش سوریه کشته و زخمی شدند و از سوی دیگر درگیری‌هایی بین نیروهای دموکراتیک سوریه و نیروهای ترکیه در جنوب رأس العین به وقوع پیوست.[۲۷۲][۲۷۳] همچنین دیدبان حقوق بشر سوریه درگیری بین نیروهای دموکراتیک سوریه و نیروهای شورشی سوریه تحت حمایت ترکیه در نزدیکی تل تمر را تأیید کرد.[۲۷۴] نیروهای دموکراتیک سوریه گفت: سه سرباز آن‌ها در جریان درگیری با نیروهای تحت حمایت ترکیه کشته شدند.[۲۷۲]

    روسیه چندین حمله هوایی را در منطقه تحت کنترل شورشیان سوریه انجام داد و استان‌های ادلب، حماه و لاذقیه را هدف حمله قرار داد.[۲۷۵] طبق اظهار نظر تحلیلگران، ادلب سنگر باقی مانده شورشیان تحت حمایت ترکیه هدف بعدی حکومت سوریه است.[۲۷۶]

    در جلسه ناتو، وزیر دفاع آلمان، آنه‌گرت کرامپ- کارن بائر پیشنهادی را برای ایجاد یک منطقه امنیتی تحت نظارت بین‌المللی و تحت قیمومت سازمان ملل متحد در شمال شرقی سوریه ارائه کرد.[۲۷۷] روز بعد، وزیر امور خارجه روسیه سرگئی لاوروف ایده منطقه امنیتی تحت کنترل ناتو در سوریه را رد کرد.[۲۷۸] در ۲۶ اکتبر، وزیر امور خارجه ترکیه مولود چاووش اوغلو نیز طرح آلمان برای ایجاد منطقه امنیتی بین‌المللی را رد کرد و گفت که این پیشنهاد واقع بینانه نیست.[۲۷۹][۲۸۰]

    ۲۵ اکتبر ویرایش

    وزیر دفاع آمریکا، مارک اسپر گفت: ایالات متحده نیروهای خود را از جمله نیروهای «مکانیزه» را برای دفاع از میادین نفتی شرق سوریه به منظور محافظت از آن‌ها در برابر داعش به آن‌جا می‌فرستد.[۲۸۱][۲۸۲][۲۸۳] هنوز مشخص نیست که آیا کردها پس از خروج آمریکا دوباره از آمریکایی‌ها استقبال می‌کنند یا خیر، همان‌طور که رهبر کرد سوریه، الهام احمد در اوایل ۲۴ اکتبر اظهار داشت اگر حضور ایالات متحده در منطقه به نفع ما نباشد وقتی که صحبت از ثبات، امنیت، و [متوقف کردن] نسل‌کشی و پاکسازی قومی می‌شود، از آنها استقبال نمی‌شود.[۲۸۴]

    وزارت دفاع روسیه اعلام کرده‌است که حدود ۳۰۰ پلیس نظامی روسیه وارد سوریه شده‌اند.[۲۸۵] پلیس نظامی، اعزامی از چچن، ضمن گشت زنی در منطقه مرزی به خروج نیروهای کرد از منطقه مرزی کمک خواهد کرد.[۲۸۵]

    ۲۶ اکتبر ویرایش

    رئیس‌جمهور ترکیه اردوغان گفت اگر بعد از پایان ۱۵۰ ساعت منطقه از تروریست‌ها پاکسازی نشود، خودمان این کار را خواهیم کرد و تمام کارهای پاکسازی را انجام خواهیم داد.[۲۸۶][۲۸۰] رئیس‌جمهور ترکیه همچنین ضمن انتقاد از دروغگویی اتحادیه اروپا مبنی بر تأمین ۶ میلیارد یورو برای کمک به مسکن و تغذیه حدود ۳٫۶ میلیون پناهجوی سوری که در ترکیه ساکن هستند، بیان کرد که اتحادیه اروپا فقط نیمی از مبلغ وعده داده شده را تأمین کرده‌است وی افزود که ترکیه حدود ۴۰ میلیارد یورو خرج کرده‌است.[۲۸۶] وی هشدار داد که اگر کشورهای اروپایی نتوانند حمایت مالی بیشتری برای بازگشت پناهندگان به سوریه داشته باشند، مرزهای خود را برای رفتن پناهندگان به اروپا باز خواهد کرد.[۲۸۶]

    یک کاروان نظامی آمریکایی از جنوب قامشلی به سمت میادین نفتی دیرالزور حرکت کرد.[۲۸۷][۲۸۸] دیدبان حقوق بشر سوریه گزارش داد که این کاروان اخیراً از عراق وارد سوریه شده‌است.[۲۸۷] سرلشکر ایگور کونشنکوف، سخنگوی وزارت دفاع روسیه، اقدامات ایالات متحده را در خصوص ارسال خودروهای زرهی و نیروهای جنگی برای محافظت از میادین نفتی شرق سوریه را «راهزنی» توصیف کرد.[۲۸۷] وزیر خارجه روسیه، سرگئی لاوروف با مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در مورد سوریه گفتگو کرد، طرف روسی با استناد به بیانیه عمومی روسیه بر حق حاکمیت و حفظ تمامیت ارضی سوریه تأکید کرد.[۲۸۷]

    کاروان بزرگی از نیروهای دولتی سوریه در هشت روستا واقع در منطقه راس العین در امتداد بزرگراه M4 و نزدیک مرز سوریه و ترکیه مستقر شد.[۲۸۷][۲۸۹]

    طبق گزارش دیدبان حقوق بشر سوریه درگیری‌ها در منطقه بین تل تمر و راس العین، ۹ کشته در بین نیروهای طرفدار ترکیه و ۶ کشته در میان نیروهای دمکراتیک سوریه برجای گذاشت.[۲۹۰][۲۹۱]

    ۲۷ اکتبر ویرایش

     
    نقشه روزانه عملیات چشمه صلح، ۲۹–۹ اکتبر

    نیروهای دمکراتیک سوریه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «نیروهای دموکراتیک سوریه به منظور پایان دادن به خونریزی‌ها و محافظت از ساکنان منطقه در مقابل حملات ترکیه، مطابق با مفاد توافقنامه در حال عزیمت به موقعیت‌های جدیدی، به دور از مرز ترکیه در شمال‌شرق سوریه هستند».[۲۹۲][۲۹۳]

    ۲۹ اکتبر ویرایش

    دیدبان حقوق بشر سوریه گزارش داد که درگیری‌های مکرری بین نیروهای مشترک ارتش سوریه و نیروهای دمکراتیک سوریه و نیروهای تحت رهبری ترکیه در منطقه بین تل تمر و راس العین اتفاق افتاده‌است.[۲۹۴] بنابر گزارش‌ها گفته می‌شود که در جریان درگیری‌ها در امتداد مرز، نیروهای ترکیه ۶ سرباز سوری را در نزدیکی راس العین کشته‌اند.[۲۹۵] در همین حال، وزارت دفاع ملی ترکیه اعلام کرد که ۱۸ نفر را که گفته می‌شود نیروهای دولت سوریه هستند، اسیر کرده‌است.[۲۹۶]

    وزیر دفاع روسیه، سرگئی شویگو اعلام کرد که نیروهای مسلح کرد از منطقه امن در امتداد مرز سوریه و ترکیه خارج شده‌اند.[۲۹۷]

    پس از آتش‌بس ویرایش

    روابط دیپلماتیک ویرایش

    وزارت دفاع سوریه در بیانیه مطبوعاتی خطاب به نیروهای دمکراتیک سوریه اعلام کرد که آنها هر گروهی را که مایل به پیوستن به ارتش سوریه در تلاش مشترک برای نبرد با اشغالگران ارتش ترکیه و شورشیان سوری تحت حمایت ترکیه باشند، خواهند پذیرفت و پیشنهاد آشتی بدون نیاز به تضمین را به آنها ارائه داد.[۲۹۸] وزارت کشور سوریه پیشنهاد ارائه خدمات اجتماعی در سراسر شمال شرقی سوریه را داد، زیرا آنها [وزارت کشور سوریه] شرایط دشوار زندگی مردم ساکن شمال سوریه را نتیجه تهاجم ترکیه به این منطقه می‌دانند.[۲۹۸] آنها همچنین پیشنهاد ادغام نیروهای دمکراتیک سوریه در یگان امنیت داخلی تحت عنوان آسایش را ارائه کردند.[۲۹۸] وزارت آموزش و پرورش سوریه پیشنهاد حمایت از کودکان این منطقه را ارائه داد، این وزارتخانه در ادامه افزود که کودکان به دلیل ناآرامی در این منطقه از رفتن به مدرسه محروم شده‌اند.[۲۹۸]

    در پاسخ، نیروهای دمکراتیک سوریه گفت که آنها از تلاش‌ها برای اتحاد و دفاع از سوریه و دفع تجاوزهای ترکیه قدردانی می‌کنند، اما اظهار داشت: موضع ما از آغاز آشکار بوده‌است. باید اتحادی مبنی بر راه‌حل سیاسی که خود ویژگی‌های نیروهای دمکراتیک سوریه و سازمانی آن را به رسمیت بشناسد آغاز شود. لازم است مکانیزم صحیحی برای نوسازی سازمانی نهاد ارتش سوریه در چهارچوب تلاش وحدت‌بخش در پیش گرفته شود.[۲۹۸]

    وضعیت اطراف منطقه امن ویرایش

    در تاریخ ۳۱ اکتبر، رئیس‌جمهور ترکیه اردوغان اعلام کرد که گشت‌های مشترک ترکیه و روسیه در شمال شرقی سوریه از روز جمعه آغاز می‌شود.[۲۹۹] در ۱ نوامبر ۲۰۱۹، نیروهای ترکیه و روسیه گشت مشترک را آغاز کردند.[۳۰۰]

    درگیری‌های متناوب بین سربازان دولت سوریه و نیروهای تحت حمایت ترکیه در اطراف راس العین و تل تمر صورت گرفت.[۲۹۹] ترکیه ۱۸ سرباز دولت سوریه را که توسط جنگجویان سوری تحت حمایت این کشور در جنوب راس العین در میان تنش‌های فزاینده بین سوریه و ترکیه اسیر شده بودند، آزاد کرد. وزارت دفاع ترکیه اعلام کرد که سربازان را در ۱ نوامبر تحویل دولت سوریه داده‌است.[۳۰۱]

    ۳۱ اکتبر ویرایش

     
    مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه (سبز) و مناطق تحت کنترل ترکیه (قرمز) در اکتبر ۲۰۱۹

    ارتش ملی سوریه روستای تل الورد را بمباران کرد و در نتیجه ۲ غیرنظامی کشته و ۵ نفر زخمی شدند.[۳۰۲] درگیری‌های جزئی در ضلع غربی تل الورد بین نیروهای دمکراتیک، ارتش سوریه و ارتش ملی سوریه رخ داد.[۳۰۳][۳۰۴] در پی بمباران ارتش ملی سوریه، ارتش سوریه از روستاهای اطراف تل تمر، زرگان و درباسیه عقب‌نشینی کرد.[۳۰۵] نیروهای دمکراتیک سوریه روستاهای عزیزیه و جمیلیه را بمباران کرد که باعث نابودی ۲ خودروی نظامی ارتش ملی سوریه شد. ۳ نفر در نتیجه بمباران دو روستای ابو راسین توسط ارتش ملی سوریه کشته و ۴ نفر زخمی شدند.[۳۰۶]

    مطابق گفته‌های رسانه‌های طرفدار نیروهای دموکراتیک سوریه قوای کمکی ایالات متحده شامل ۱۷ خودروی زرهی و ۸۲ کامیون وارد پایگاه صرین شدند.[۳۰۷] با این وجود، این پایگاه در ۱۷ نوامبر توسط نیروهای روسی اشغال شد.[۳۰۸]

    نیروهای دمکراتیک سوریه اقدام به انجام ضد حمله در حوالی تل تمر کرد.[۳۰۹]

    بمب‌گذاری ۲۰۱۹ تل ابیض: ۲ هفته پس از تصرف تل ابیض توسط ترکیه و نیروهای تحت حمایت این کشور، در تاریخ ۲ نوامبر در حمله یک خودروی بمب‌گذاری شده به این شهر دست‌کم ۱۳ غیرنظامی کشته شدند. ترکیه و ارتش ملی سوریه، نیروهای دمکراتیک سوریه را مسئول این حمله دانستند.[۳۱۰][۳۱۱] نیروهای دمکراتیک سوریه در بیانیه مطبوعاتی اظهار داشت: «ما معتقدیم این کار دولت ترکیه و جاسوسان و مزدوران آنها برای ترساندن و وحشت مردم محلی است».[۳۱۲]

    ۱ نوامبر ویرایش

    ارتش ملی سوریه تلاش کرد تا وارد حومهٔ تل تمر شود. همچنین در روستای عنیق الهوی از توابع شهر ابو راسین و شهر المناجیر در جنوب راس العین درگیری‌هایی بین نیروهای دموکراتیک سوریه و ارتش ملی سوریه رخ داد. نیروهای دمکراتیک سوریه ادعا کرد که در روستاهای خربه جاموس و محمودیه پیشروی کرده‌است.[۳۱۳]

    ۶ نوامبر ویرایش

    ارتش ملی سوریه با بمباران مواضع نیروهای دمکراتیک سوریه، اقدام به حمله به شمال عین عیسی کرد. نیروهای دمکراتیک سوریه و ارتش ملی سوریه در روستاهای محمودیه، سودا، اریشا، ابو راسین و منطقه القنطره همانند سایر مناطق حومه عین عیسی اقدام به تبادل آتش کردند و با یکدیگر درگیر شدند. همچنین در روستای عنیق الهوی از شهر ابو راسین و شهر المناجیر در جنوب راس العین درگیری اتفاق افتاد.[۳۱۴]

    ۸ نوامبر ویرایش

    در شمال سوریه اعتراضاتی علیه گشت مشترک ترکیه و روسیه صورت گرفت مردم معترض اقدام به پرتاب سنگ و کفش به سمت خودروهای زرهی کردند. گشت‌های ترکیه با گاز اشک آور پاسخ دادند. در جریان اعتراض یکی از معترضین زیر گرفته شد و مدتی بعد درگذشت.[۳۱۵][۳۱۶][۳۱۷]

    ۱۱ نوامبر ویرایش

    بر اثر انفجار یک خودروی بمب‌گذاری شده در جنوب تل ابیض ۸ غیرنظامی کشته و بیش از ۱۳ نفر زخمی شدند. ترکیه یگان‌های مدافع خلق را مسئول این حمله معرفی کرد.[۳۱۸]

    ۱۶ نوامبر ویرایش

    اتومبیل بمب‌گذاری شده در الباب با هدف قرار دادن پایانه اتوبوس آن شهر، باعث کشته شدن ۱۹ نفر از جمله ۱۳ غیرنظامی شد. ۳۰ نفر هم زخمی شدند.[۳۱۹] وزارت دفاع ملی ترکیه یگان‌های مدافع خلق و پ.ک.ک را مسئول این حمله اعلام کرد.[۳۲۰] هیچ گروهی مسئولیت این حمله را برعهده نگرفت.[۳۲۱][۳۲۱]

    وزارت دفاع ملی ترکیه اظهار داشت: ارتش ترکیه از زمان آغاز عملیات، بیش از ۹۸۸ بمب کنار جاده‌ای و ۴۴۲ مین را که توسط یگان‌های مدافع خلق کار گذاشته شده، خنثی کرده‌است.[۳۲۲]

    نیروهای دموکراتیک سوریه در حومه شمالی شهر تل تمر در منطقه منتهی به ابو راسین پیشروی کردند، با گرفته شدن مواضع و نقاطی در شمال تل تمر توسط نیروهای دمکراتیک سوریه، ارتش ترکیه به وسیله پهپاد به مواضع نیروهای دمکراتیک سوریه حمله کرد.[۳۲۳]

    ۱۷ نوامبر ویرایش

    نیروهای روسی وارد پایگاه رها شده آمریکا در نزدیکی صرین شدند و کنترل آن را به دست گرفتند. فیلم‌هایی از پایگاه رها شده آمریکا توسط نیروهای روسی که وارد پایگاه شده بودند گرفته شد که در آن فیلم، تجهیزات رها شده آمریکا دیده می‌شدند.[۳۰۸]

    ۱۸ نوامبر ویرایش

    به گفته یک رسانه طرفدار مخالفان سوری، یکی از فرمانده ارتش ملی سوریه به نام ابو حفص الغربی در درگیری با نیروهای دموکراتیک سوریه کشته شد.[۳۲۴]

    ۲۰ نوامبر ویرایش

    درگیری‌های عین عیسی ویرایش

    در ۲۰ نوامبر بین ارتش ملی سوریه و نیروهای دموکراتیک سوریه در اطراف مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه و این گروه در عین عیسی درگیری اتفاق افتاد، درگیری منجر به کشته شدن ۸ جنگجوی ارتش ملی سوریه و ۴ جنگجوی نیروهای دمکراتیک سوریه در اولین روز درگیری‌ها شد.[۳۲۵] طبق گزارش رسانه‌های طرفدار نیروهای دموکراتیک سوریه، ارتش ملی سوریه با موشک، پهپاد و سلاح‌های سنگین به روستاهای اطراف عین عیسی و مواضع این گروه در تل تمر، حمله کرد.[۳۲۶] در نتیجه درگیری در عین عیسی، نگهبانان اردوگاه پناهندگان عین عیسی - خانه خانواده‌های داعش، پست‌های خود را برای نبرد با ارتش ملی سوریه ترک کردند و چند تن از خانواده داعشی موفق شدند که فرار کنند.[۳۲۷] بعداً در همان روز، نیروهای دموکراتیک سوریه حمله ای را برای بازپس‌گیری سیلوهای شرکاک از ارتش ملی سوریه انجام داد، نیروهای دموکراتیک سوریه مواضع ارتش ملی سوریه را گلوله‌باران کرد همچنین ارتش ملی سوریه روستاهای اطراف تل ابیض را که تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه بود گلوله‌باران کرد.[۳۲۸] ارتش ملی سوریه به پیشروی خود به سمت عین عیسی ادامه داد، که منجر به کشته شدن ۱۳ جنگجوی ارتش ملی سوریه و ۶ جنگجوی نیروهای دموکراتیک سوریه شد.[۳۲۹] نیروهای دمکراتیک سوریه موفق شد دوباره کنترل کامل عین عیسی و مناطق آن را پس از یک ضد حمله و درگیری سنگین به دست‌آورد.[۳۳۰][۳۳۱][۳۳۲] هواپیماهای روسی پس از این حمله ناکام، بر فراز عین عیسی به پرواز درآمدند.[۳۳۱]

    ۲۳ نوامبر ویرایش

    یک اتومبیل بمب‌گذاری شده در تل ابیض منفجر شد که منجر به کشته شدن ۹ غیرنظامی و زخمی شدن ۲۰ نفر شد.[۳۳۳][۳۳۴]

    ۲۴ نوامبر ویرایش

    پس از حمله ناموفق ارتش ملی سوریه در نزدیکی عین عیسی، نیروهای دمکراتیک سوریه روستاهایی را در نزدیکی عین عیسی تصرف کردند. در این درگیری‌ها ۲۱ جنگجوی ارتش ملی سوریه کشته شدند. تلفات نیروهای دموکراتیک سوریه نامعلوم است.[۳۳۵]

    پیامدهای انسانی ویرایش

    نقض حقوق بشر ویرایش

    مقامات و پزشکان کرد سوریه در گزارشی از تعدادی بیمار مبتلا به سوختگی شدید که ظاهراً ناشی از استفاده از سلاح شیمیایی است خبر دادند[۳۳۶][۳۳۷] و ترکیه را به استفاده از ماده شیمیایی فسفر سفید برای هدف قرار دادن افراد متهم کردند.[۳۳۶][۳۳۷] همیش دی برتون گوردون سرهنگ سابق و رئیس هنگ انگلیسی مسئول مواد شیمیایی، میکروبی، رادیولوژیک و سلاح‌های هسته‌ای در مورد زخم‌هایی که توسط عکس به او نشان داده شده می‌گوید: عامل [سوختگی‌ها] به احتمال قوی فسفر سفید است.[۳۳۷][۳۳۸] مقامات کرد سوریه همچنین از ترکیه به دلیل استفاده از بمب ناپالم انتقاد کردند.[۳۳۹][۳۴۰]

    سازمان منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی(OPCW) اعلام کرد: از اوضاع با خبر است و در حال جمع‌آوری اطلاعات درخصوص استفاده احتمالی از سلاح‌های شیمیایی است و در حال بررسی این مسئله با دیگر ارگان‌های بین‌المللی است، اما هنوز استفاده از سلاح‌های شیمیایی را تأیید نمی‌کند.[۳۳۶][۳۳۷] دیدبان حقوق بشر سوریه اظهار داشت آنها نمی‌توانند استفاده از بمب ناپالم یا فسفر سفید را تأیید کنند.[۳۳۹]

    ترکیه همه این اتهامات را رد کرد. وزیر دفاع ترکیه حلوصی آکار در پاسخ به این ادعاها تصریح کرد: «شایعاتی مبنی بر اینکه گروه تروریستی سعی دارد استفاده از سلاح‌های شیمیایی را به گردن نیروهای مسلح ترکیه بیندازد، مطرح است. همه این واقعیت را می‌دانند که نیروهای مسلح ترکیه سلاح شیمیایی ندارد».[۳۳۷][۳۴۱]

    سازمان منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی از انجام تحقیقات دربارهٔ ادعای استفاده از فسفر سفید توسط نیروهای ترکیه امتناع ورزید، آنها اینگونه استدلال کردند: از آنجا که صدمات فسفر سفید بیشتر توسط خواص حرارتی ایجاد می‌شود تا خواص شیمیایی از این رو این مسئله بر عهده آنها نیست.[۳۴۲] آنها همچنین اظهار داشتند: فسفر سفید معمولاً در عملیات نظامی برای تولید دود یا تأمین نور استفاده می‌شود. هنگامی که از فسفر سفید به عنوان دود، روشنایی یا به عنوان سلاح آتش‌زا، استفاده می‌شود خارج از محدوده کنوانسیون بین‌المللی منع جنگ‌افزارهای شیمیایی قرار می‌گیرد.[۳۴۳]

    سازمان عفو بین‌الملل اظهار داشت که این سازمان شواهدی از جنایات جنگی و سایر تخلفات مرتکب شده توسط نیروهای سوری تحت حمایت ترکیه و ترکیه را جمع‌آوری کرده‌است همچنین سازمان عفو بین‌الملل اظهار داشت: نیروهای نظامی ترکیه و گروه‌های مسلح سوری تحت حمایت این کشور به شکل شرم آوری جان غیرنظامیان را نادیده گرفته‌اند و اقدام به تخلفات جدی و جرایم جنگی از قبیل کشتار شتاب‌زده و حملات غیرقانونی که منجر به کشته و زخمی شدن غیرنظامیان در جریان حمله به شمال سوریه شده‌است، کرده‌اند.[۶۷]

    فیلم‌ها و عکس‌های بی شماری بیرون آمده‌است که در آن دیده می‌شود نیروهای شورشی سوری تحت حمایت ترکیه در حال انجام جنایات جنگی و سایر خشونت‌ها هستند.[۳۴۴][۱۶۹][۳۴۵] جیمز جفری، نماینده آمریکا برای سوریه و ائتلاف جهانی علیه داعش، در جلسه کمیته روابط خارجی سنای آمریکا اظهار داشت که آنها چندین حادثه را که توسط نیروهای مخالف سوریه تحت حمایت ترکیه انجام شده دیده‌اند که آنها را جنایات جنگی می‌دانند، و این گروه‌ها را در بعضی موارد بسیار خطرناک و حتی افراطی توصیف کرد.[۳۴۶] او در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا اظهار داشت، که آنها از مقامات دولت ترکیه خواسته‌اند تا در مورد جنایات جنگی که توسط مخالفان سوری تحت حمایت ترکیه انجام شده‌است توضیح بدهند.[۳۴۷]

    هورین خلف، رهبر سیاسی کرد سوریه و افراد دیگر، به طور شتاب زده توسط گروه مسلح تحت حمایت ترکیه، احرار الشرقیه اعدام شدند.[۳۴۸][۳۴۹] روپرت کولویل، سخنگوی حقوق بشر سازمان ملل گفت: تا زمانیکه ترکیه کنترل این گروه‌ها را در دست دارد یا عملیاتی انجام می‌دهد که در آنها چنین خشونت‌هایی به وقوع می‌پیوندد، به نظر می‌رسد می‌توان این کشور را مسؤول این خشونت‌ها از سوی گروه‌های مرتبط با آنها دانست. ما به مقام‌های ترکیه تأکید داریم تا سریعتر تحقیقاتی بی‌طرفانه، شفاف و مستقل در مورد هر دو حادثه انجام دهند و مرتکبین این جنایات را دستگیر کند. برخی از آنها به آسانی قابل شناسائی هستند، زیرا خود این ویدئوها را تدارک دیده و بروی شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته‌اند.[۳۵۰][۳۴۸] براساس گزارش کمیته پیگیری تحت نظر وزارت دفاع دولت موقت سوریه، عاملان بازداشت و به دادگاه نظامی فرستاده شدند.[۳۴] وزیر امور خارجه ترکیه، مولود چاووش‌اوغلو اظهار داشت که ترکیه هرگونه ادعای نقض حقوق بشر در منطقه را بررسی خواهد کرد و هیچ نوع نقض حقوق بشر را تحمل نخواهد کرد.[۲۷۹][۲۸۰]

    اعضای جبهه شامیه که طرفدار ترکیه هستند مسیحیان را از خانه‌های خود در تل ابیض بیرون کردند، همچنین آنها منازل کردهای عضو حزب اتحاد دموکراتیک را مصادره کردند.[۳۵۱]

    گزارش‌های دیدبان حقوق بشر سوریه در مورد حقوق بشر ویرایش

    به گفته دیدبان حقوق بشر سوریه نیروهای تحت حمایت ترکیه، خانه‌های بی شماری را در رأس العین و تل ابیض غارت کردند. همچنین سرقت اموال، توهین‌های جسمی و کلامی، آدم‌ربایی غیرنظامیان برای باج خواهی و سوء استفاده از شهروندانی که فرار نکرده بودند از جمله اقدامات دیگری بود که این گروه‌ها انجام دادند.[۳۵۲] براساس این گزارش، برخی از غیرنظامیان، که موفق به فرار نشده بودند به قاچاقچیان ۳۰۰ دلار پرداخت می‌کردند تا آنها را به نزدیکترین نقطه از مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه ببرند که پس از گرفتن پول از آنها، در آن نقطه به عنوان اعضای نیروهای دموکراتیک سوریه به نیروی‌های اطلاعات ترکیه تحویل داده می‌شدند.[۳۵۲]

    گزارش دیدبان حقوق بشر سوریه حاکی از آن است که گروه‌های تحت حمایت ترکیه شروع به تخریب خانه‌های مردم کرد محلی در روستای کورمازات که از جنگ گریخته بودند و اعضای نیروهای دموکراتیک سوریه در تل ابیض کردند،[۳۵۳] همچنین آنها اقدام به دزدیدن محصول جو در روستای ابوجلود در منطقه المبروکه در حومه غربی راس العین کردند.[۳۵۳] از این عملیات به عنوان یکی از بزرگترین جنایات علیه کُردهای سوریه یاد میشود

    جابه‌جایی جمعیت ویرایش

    به گفته دیدبان حقوق بشر سوریه، تعداد آوارگان در میان بحران بشردوستانه و درگیری از ۳۰۰۰۰۰ نفر فراتر رفته‌است.[۵۹] مردم اقدام به فرار به سمت منطقه خودمختار کردستان عراق کردند.[۳۵۴]

    ابراهیم کالین سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه اظهار داشت که آنها نمی‌خواهند دولت سوریه یا نیروهای کرد در مناطق مرزی سوریه باشند، همچنین وی اظهار داشت که ترکیه می‌خواهد بر آن منطقه نظارت داشته باشد.[۳۵۵][۳۵۶] وی در ادامه اظهار داشت: ترکیه قصد دارد تا ۲ میلیون پناهنده سوری را که در حال حاضر در ترکیه هستند در این مناطق اسکان دهد که اگر این مناطق تحت کنترل هر یک از این نیروها [کردها و حکومت سوریه] قرار بگیرد، این پناهندگان دیگر باز نخواهند گشت.[۳۵۵][۳۵۶]

    در پاسخ به انتقادات اروپایی‌ها، اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه هشدار داد که اگر اروپایی‌ها این عملیات نظامی را تهاجم بنامند ترکیه مرزهای خود را بر روی ۳٫۶ میلیون پناهنده سوری که در ترکیه ساکن هستند، باز خواهد کرد تا به اروپا بروند.[۳۵۷][۳۵۸] این در شرایطی صورت می‌گیرد که اروپا از کشورهای خارجی مانند ترکیه برای خدمت به عنوان مرزبان، در سیاست خارجی سازی مرزها، استفاده کرده‌است.[۳۵۷]

    عفو بین‌الملل اظهار داشت که ترکیه «مسئولیت نامتناسبی را بر عهده گرفته‌است» در حالی که کشورهای اروپایی «اکثر انرژی خود را صرف نگه داشتن افرادی که از سرزمین‌های آنها درخواست پناهندگی می‌کنند اختصاص داده‌اند» تنش‌ها بین شهروندان ترکیه و پناهندگان سوری در حال افزایش است از جمله دلایل این تنش می‌توان به عدم اسکان مجدد پناهندگان مقیم ترکیه اشاره کرد، همچنین کاهش حمایت عمومی مردم ترکیه از پناهندگان منجر به اتخاذ سیاست‌هایی شده‌است که دولت ترکیه قصد دارد با عملیات نظامی ۲۰۱۹ به عنوان آخرین راهکار، اقدام به اسکان مجدد پناهندگان سوری خود در یک منطقه امن غیر نظامی کند.[۳۵۹]

    عفو بین‌الملل گزارش داده‌است که ترکیه به‌طور غیرقانونی و اجباری پناهندگان سوری خود را به سوریه اعزام می‌کند در حالی که آن را به صورت داوطلبانه نشان می‌دهد.[۳۶۰] حامی اکسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه اظهار داشت: ترکیه اظهارات عفو بین‌الملل دربارهٔ بازگشت به زور را رد می‌کند و تأکید کرد که ترکیه بازگشت ایمن و داوطلبانه سوری‌ها را انجام می‌دهد.[۳۶۱]

    ترس از پاکسازی قومی کردها از منطقه وجود دارد.[۳۶۲][۳۶۳][۳۶۴]

    ینس لارکه، سخنگوی دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد گفت: ۹۴۰۰۰ غیرنظامی به خانه‌های خود برگشته اند، در حالی که ۱۰۰۰۰۰ نفر هنوز آواره اند.[۳۶۵]

    زندانیان داعش ویرایش

    نگرانی‌هایی در مورد احیای احتمالی دولت اسلامی (داعش) در منطقه وجود دارد، زیرا نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) - که عملیات ضد تروریستی علیه داعش انجام داده و اسیران داعش را در منطقه نگه داری می‌کنند- در حال مبارزه با حمله به رهبری ترکیه هستند و از این رو می‌تواند منجر به از دست رفتن کنترل آنها بر بازداشت شدگان شود.[۳۶۶][۳۶۷] حداقل چندین هزار زندانی داعشی و بیش از ۱۰۰۰۰۰ نفر از خانواده آنها و سایر آوارگان در چندین اردوگاه در شمال شرقی سوریه وجود دارند.[۳۶۸][۳۶۹] تعدادی از بازداشت شدگان داعش جنگجویان خارجی هستند، اما وضعیت آنها به دلیل حمله ترکیه به طور فزاینده ای نامشخص است زیرا کشورهای خودشان از پذیرش آنها خودداری می‌کنند.[۳۷۰] در نتیجه تهدید ظهور مجدد داعش، کشورهای اروپایی به دلیل قصور در بازگرداندن اتباع خود مورد انتقاد قرار گرفتند، در حالی که اوضاع بدتر می‌شود.[۳۷۱] وقتی از وضعیت پس از خروج آمریکا از سوریه سؤال شد، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تهدید داعش را رد کرد و اظهار داشت: «آنها به اروپا می‌گریزند، نه به ایالات متحده».[۳۷۲][۳۷۳]

    الهام احمد یک مقام کرد سوری اظهار داشت که نیروهای دموکراتیک سوریه احساس می‌کنند که از طرف متحدان آمریکایشان به آنها خیانت شده‌است زیرا ما را در معرض تهاجم نیروهای ترکیه قرار دادند که هدف آنها [ترکیه] نابودی ما است وی اظهار داشت: آنها منابع لازم برای دفاع در برابر حملات ترکیه و حفظ امنیت اسیران داعش را ندارند.[۳۷۴] با این وجود، همان‌طور که جیمز جفری، نماینده ویژه ایالات متحده برای سوریه و ائتلاف جهانی علیه داعش در ۲۳ اکتبر اظهار داشت، تقریباً تمام زندانهایی که نیروهای دموکراتیک سوریه از آن محافظت می‌کردند هنوز برقرار هستند و نیروهای دموکراتیک سوریه هنوز هم در آنجا افرادی را دارند.[۳۷۵][۳۷۶] فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه، مظلوم عبدی، در تاریخ ۲۱ اکتبر گفت در مناطق تحت اشغال ترکیه هیچ زندانی وجود ندارد و همه زندانیان آن مناطق به زندان‌های تحت کنترل ما منتقل شده‌اند.[۳۷۷]

    در نتیجه خروج آمریکا و حمله ترکیه، نیروهای دموکراتیک سوریه زمان و منابع کمتری برای کمک به ایالات متحده در مبارزه با دولت اسلامی خواهد داشت، زیرا این منطقه خودمختار بر مقابله با تهدید نیروهای ترکیه و حفظ استقلال آن منطقه در برابر سوریه و روسیه متمرکز شده‌است.[۳۷۸]

    ترکیه اظهار داشت که نیروهای دمکراتیک سوریه قبل از ورود نیروهای ترکیه به تل ابیض زندانیان داعش را از زندان این شهر فراری داده‌اند. این اظهارات توسط دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا مورد حمایت قرار گرفت، وی در توئیتی اظهار داشت که «کردها ممکن است برخی از جنگجویان داعش را آزاد کنند تا ایالات متحده را درگیر کنند.»[۱۸۳][۳۷۹] اما دیگر مقامات آمریکایی این اتهامات را رد کردند و آن را بی اساس و کذب خواندند.[۳۸۰][۳۸۱] آنان اظهار داشتند که نیروهای دموکراتیک سوریه هنوز از پایگاه‌های خود دفاع می‌کند و اسرای داعش را به مراکز دیگری در جنوب مناطق تحت کنترل خود منتقل می‌کند.[۳۸۰] آنها همچنین گزارش دادند که ارتش آزاد سوریه تحت حمایت ترکیه به‌طور هدفمند زندانیان داعش را از زندان آزاد می‌کند، که پیش از این، این زندان‌ها توسط نیروهای دموکراتیک سوریه اداره می‌شد قبل از اینکه سرزمین آنها توسط این گروه اشغال شود.[۳۸۲][۳۸۳]

    نیروهای دموکراتیک سوریه گزارش داد که دست کم ۷۵۰ تن از اعضای وابسته به داعش پس از بمباران ترکیه در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۹ از اردوگاه آوارگان در عین عیسی فرار کرده‌اند.[۳۸۴] در ۲۳ اکتبر، جیمز جفری اظهار داشت که بیش از ۱۰۰ زندانی داعش فرار کرده‌اند و نمی‌دانند که آنها کجا رفته‌اند.[۳۷۵][۳۷۶]

    در ۱۸ اکتبر، وزارت دفاع ملی ترکیه گزارش داد که یگان‌های مدافع خلق بیش از ۸۰۰ زندانی داعش را از زندان تل ابیض فراری داده‌اند.[۳۸۵]

    در ۱۹ نوامبر، بازرس کل وزارت دفاع گزارشی را منتشر کرد که نشان می‌دهد خروج آمریکا و متعاقب آن حمله ترکیه به شمال سوریه، به داعش اجازه داده‌است که قابلیت‌ها و منابع موجود در سوریه را مجدداً به دست‌آورد و توانایی خود در برنامه‌ریزی برای انجام حملات به خارج از کشور [سوریه] را تقویت کند.[۸۵]

    در ۲۰ نوامبر، ابراهیم کالین، مشاور رئیس‌جمهور و سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه گفت که یگان‌های مدافع خلق خواهان احیای داعش است و می‌خواهد از داعش به عنوان ابزاری برای مشروعیت خود استفاده کند.[۳۸۶]

    واکنش‌ها ویرایش

     
    واکنش‌های جهانی به حمله ترکیه به کردستان
      محکوم کردن اقدام ترکیه
      ابراز نگرانی
      پشتیبانی
      ترکیه
      ضمن محکوم کردن اقدام ترکیه، تحریم‌هایی علیه این کشور اعمال کردند
      بی‌طرف

    واکنش‌های داخلی ویرایش

    حمله ترکیه در ابتدا مورد حمایت طیف وسیعی از رهبران احزاب سیاسی از جمله سه حزب مخالف بزرگ دولت قرار گرفت، اما حزب دموکراتیک خلق‌ها (HDP) از پشتیبانی از این حمله خودداری کرد.[۳۸۷] اتاق‌های خبری مخالف و احزاب مخالف تا حد زیادی از این عملیات پشتیبانی کردند.[۹۷] با این حال با گذشت زمان، احزاب مخالف دولت ترکیه شروع به انتقاد از استراتژی دولت کردند. رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق، کمال قلیچ‌داراوغلو، از سیاست خارجی ماجراجویانه دولت انتقاد کرد و اظهار داشت: «اگر من به تمامیت ارضی دولت دیگر احترام نگذارم، من دشمن خواهم ساخت. امروز ما همه دنیا را دشمن خود ساخته‌ایم.»[۳۸۸] در همین حال، مرال آکشنر رهبر حزب خوب، ضمن انتقاد از اردوغان به دلیل سکوت در مورد تحریم‌های ایالات متحده، از دولت خواست تا با اسد گفتگو کند تا بتواند را صلح برقرار کند.[۳۸۹]

    طبق تحقیقات انجام شده توسط متروپل، میزان حمایت عمومی از این عملیات ۷۹ درصد بوده‌است، در حالی که طبق نظر سنجی‌ها میزان حمایت از عملیات قبلی ترکیه یعنی عملیات شاخه زیتون ۷۱ درصد بوده‌است.[۳۹۰]

    بازداشت‌ها در ترکیه ویرایش

    پلیس ترکیه بیش از ۱۲۰ منتقد آنلاین عملیات چشمه صلح را به دلیل پخش «تبلیغات تروریستی» بازداشت کرد.[۳۹۱][۳۹۲] دادستان‌های ترکیه تحقیقاتی را علیه نمایندگان پارلمان، سزایی تملی و پروین بولدان، رهبران حزب جمهوری‌خواه خلق طرفدار کردها آغاز کردند.[۳۹۳] ترکیه حداقل ۱۵۱ عضو حزب جمهوری‌خواه خلق از جمله مقامات چند منطقه و حداقل ۴ شهردار عضو حزب جمهوری‌خواه خلق را به دلیل گزارش‌هایی مبنی بر ارتباط با پ.ک. ک، که ترکیه آن را یک گروه تروریستی می‌داند، دستگیر کرد.[۳۹۴] مقامات ترکیه همچنین هاکان دمیر از روزنامه بیرگون (که بعداً آزاد شد) و فاتح گوهان دیلر، مدیر سایت خبری دیکن را بازداشت کردند.[۳۹۵]

    ماری استروترز، مدیر بخش اروپایی عفو بین‌الملل گفت: دولت ترکیه همزمان با ورود تانک‌های خود به داخل مرزهای سوریه، اقدام به راه‌اندازی یک کارزار تازه سرکوب کرده تا عقاید مخالف را در رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و خیابان حذف کند. امروز بحث‌های انتقادی در خصوص حقوق و مسائل سیاسی کردها بیش از پیش سخت و محدود شده‌است.[۳۹۶] در روز ۱۰ اکتبر، یک روز پس از شروع تهاجم، مقامات ترکیه به رسانه‌ها هشدار رسمی دادند که «انتشار هرگونه اخباری که بر روحیه و انگیزه سربازان تأثیر منفی بگذارد یا شهروندان را از طریق اطلاعات ناکامل، جعلی، جانبدارانه و به نفع اهداف تروریسم گمراه کند» به هیچ عنوان تحمل نخواهد شد.[۳۹۶] به گزارش عفو بین‌الملل، همزمان با عملیات نظامی «چشمه صلح» ترکیه علیه کردهای سوریه، موجی از سرکوب علیه روزنامه‌نگاران، کاربران شبکه‌های اجتماعی و منتقدان سیاسی در ترکیه به راه افتاده‌است. کسانی که سیاست‌های دولت ترکیه را به نقد کشیده‌اند متهم به حمایت از «تروریسم» شده و تحت تحقیقات کیفری، بازداشت‌های خودسرانه و ممنوعیت خروج از کشور قرار گرفته‌اند و ممکن است به مجازات‌های طولانی زندان محکوم شوند.[۳۹۶]

    جنجال در قبرس شمالی ویرایش

    در ۱۲ اکتبر،[۳۹۷] رئیس‌جمهور قبرس شمالی، مصطفی اکینجی در واکنش به این عملیات اظهاراتی «ضد جنگ» بیان کرد، که در آن بر حق ترکیه برای دفاع از خود تأکید می‌کند وی همچنین اظهار داشت که در همه جنگ‌ها خونریزی‌های زیادی صورت خواهد گرفت.[۳۹۸] اردوغان و معاون وی فؤاد اوکتای اظهارات اکینجی را محکوم کردند.[۳۹۹] در همین حال نخست‌وزیر قبرس شمالی ارسین تاتار از حزب وحدت ملی تلاش کرد از طریق صدور بیانیه مشترک در پارلمان اکینجی را محکوم کند، همچنین وی خواستار استعفای اکینجی به‌خاطر اظهاراتش شد.[۴۰۰] اکینجی از طریق رسانه‌های اجتماعی تهدید به مرگ شد و شکایتی را در ۱۷ اکتبر به پلیس ارائه داد.[۳۹۷] اردوغان گفت که مشروعیت اکینجی به لطف ترکیه است و به همین دلیل باید از ترکیه حمایت کند. اکینجی اردوغان را سرزنش کرد و اظهار داشت «تنها یک مرجع تصمیم می‌گیرد که چگونه به این مقام برسید و آن قوم ترک قبرس است».[۴۰۱]

    تحریم‌ها و تعلیق فروش اسلحه ویرایش

    اتحادیه اروپا ویرایش

     
    اعتراضات در برلین ضد عملیات نظامی ترکیه و صادرات اسلحه به ترکیه

    در ۱۰ اکتبر، اکثریت بزرگی از نمایندگان مجلس هلند از اعمال تحریم‌ها علیه ترکیه حمایت کردند.[۴۰۲][۴۰۳] فرانسه، آلمان،[۴۰۴] سوئد،[۴۰۳] فنلاند[۴۰۵] و نروژ[۴۰۶] محدودیت‌های صادراتی در زمینه صادرات اسلحه به ترکیه اعمال کردند[۴۰۴] همچنین فرانسه خواستار تحریم اقتصادی ترکیه[۴۰۷]و سوئد نیز خواستار تحریم تسلیحاتی[۴۰۳] از سوی اتحادیه اروپا شد،[۴۰۷] اتحادیه اروپا در ۱۴ اکتبر به بررسی تحریم‌های احتمالی این اتحادیه علیه ترکیه پرداخت.[۴۰۷] ایتالیا، که سابقاً بزرگترین تأمین کننده تسلیحات ترکیه بود، بعداً به تحریم تسلیحاتی علیه ترکیه پیوست.[۴۰۸][۴۰۹]

    در ۱۴ اکتبر، تمام کشورهای اتحادیه اروپا موافقت کردند که فروش اسلحه به ترکیه را متوقف کنند، اتخاذ تحریم تسلیحاتی رسمی علیه ترکیه در سطح اتحادیه اروپا متوقف ماند.[۴۱۰] اتحادیه اروپا نیز با انتشار بیانیه مطبوعاتی با محکوم کردن حمله ترکیه به شمال سوریه اظهار داشت که "... اقدام نظامی یک‌جانبه ترکیه در شمال شرقی سوریه باعث رنج غیرقابل قبول انسان‌ها می‌شود، جنگ علیه داعش را تضعیف می‌کند و شدیداً امنیت اروپا را تهدید می‌کند.[۴۱۱]

    ایالات متحده آمریکا ویرایش

     
    نامه مورخ ۹ اکتبر از دونالد ترامپ به رجب طیب اردوغان، که در ۱۶ اکتبر در رسانه‌ها منتشر شد.[۱۲۷] در ۱۸ اکتبر اردوغان، به خبرنگاران گفت زبان این نامه توهین بزرگی بوده و هرگز آن را فراموش نخواهد کرد وی افزود که پیگیری این موضوع در حال حاضر اولویت دولتش نیست، اما در زمان خود اقدام‌های لازم را در ارتباط با این نامه انجام خواهد داد.[۴۱۲]

    ترامپ گفت که با رهبران کنگره از جمله دموکرات‌ها همکاری می‌کند تا تحریم‌های اقتصادی «قدرتمندی» علیه ترکیه بخاطر حمله به شمال شرقی سوریه اعمال کند.[۴۱۳] سناتور لیندسی گراهام ضمن هشدار به ترکیه گفت: اگر ترکیه به سوریه حمله کند، ما قطعنامه دو حزبی علیه ترکیه ارائه خواهیم داد و اگر ترکیه به نیروهای کرد که به آمریکا در نابودی داعش کمک کردند، حمله کند تعلیق عضویت ترکیه در ناتو را خواستار خواهیم شد.[۴۱۴] قوانین دو حزبی مربوط به تحریم ترکیه در مجلس نمایندگان[۴۱۵] و همچنین مجلس سنا ارائه شد.[۴۱۶]

     
    دیدار دونالد ترامپ با رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه در دفتر بیضی کاخ سفید، ۱۳ نوامبر ۲۰۱۹

    در ۱۴ اکتبر، دولت ایالات متحده تحریم‌هایی را علیه وزارت دفاع، کشور و انرژی ترکیه وضع کرد.[۸۰] در بیانیه انتشار یافته توسط وزیر خزانه داری ایالات متحده استیون منوچین و معاون رئیس‌جمهور مایک پنس اقدامات دولت ترکیه به دلیل به خطر انداختن جان غیرنظامیان و بی‌ثبات کردن منطقه و همچنین تضعیف کارزار ضد داعش (گروه دولت اسلامی) محکوم شده‌است. پنس بار دیگر تأکید کرد که آمریکا «چراغ سبزی برای حمله ترکیه به سوریه نشان نداده‌است» مایک پنس هشدار داد که تحریم‌ها ادامه خواهد یافت و شدیدتر خواهد شد مگر آنکه ترکیه آتش‌بسی فوری را اجرا کند.[۸۰] در همان روز، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در گفتگو با رئیس‌جمهور ترکیه اردوغان خواستار اعمال آتش‌بس شد. دونالد ترامپ در توئیتی اعلام کرد توافقنامه ۱۰۰ میلیارد دلاری تجاری با ترکیه را متوقف خواهد کرد، همچنین وی تحریم‌هایی را علیه مقامات دولت ترکیه اعمال کرد.[۴۱۷]

     
    اعتراض نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده نسبت به تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از شمال سوریه در جلسه‌ای که در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۹ در کاخ سفید برگزار شد.

    در ۱۶ اکتبر، در مجلس نمایندگان ایالات متحده، هر دو حزب با رای بی‌سابقه ۳۵۴ در برابر۶۰، خروج سربازان آمریکایی از سوریه را به دستور ترامپ محکوم کردند، زیرا از نظر هر دو حزب «رها کردن متحدان ایالات متحده باعث تضعیف مبارزه علیه داعش و دامن زدن به فاجعه بشردوستانه خواهد شد».[۴۱۸]

    در ۱۷ اکتبر، پس از دستیابی به توافق آتش‌بس با رجب طیب اردوغان، مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده اعلام کرد که کلیه تحریم‌های اعمال شده علیه ترکیه برداشته می‌شود و به محض دستیابی به آتش‌بس دائمی، دیگر عملاً تحریمی وجود نخواهد داشت.[۴۱۹]

    در تاریخ ۲۹ اکتبر سال ۲۰۱۹، نمایندگان مجلس نمایندگان ایالات متحده با رای ۴۰۵–۱۱ خواستار به رسمیت شناخته شدن نسل‌کشی ارامنه، به دلیل حمله ترکیه به سوریه شدند.[۴۲۰] با این حال، این درخواست توسط سناتور جمهوری‌خواه کارولینای جنوبی، لیندسی گراهام، به دنبال درخواست کاخ سفید وتو شد.[۴۲۱]

    پوشش رسانه‌ای ویرایش

    در ترکیه، مقاماتی مانند دادستان مرکزی استانبول از سانسور گزارش‌های انتقادی دربارهٔ حمله ترکیه به سوریه از طریق بازداشت یا آزار و اذیت خبرنگاران در تلاش برای «ارعاب رسانه‌ها به سکوت» انتقاد کردند.[۴۲۲] افزون بر این، رئیس‌جمهور ترکیه اردوغان در مورد حمله ترکیه در قسمت سرمقاله‌های ویژه روزنامه‌ها درمورد تهاجم ترکیه مطالبی نوشت که به طور طبیعی به عنوان تبلیغ برای این عملیات شناخته شد.[۴۲۳]

    بخش عمده ای از پوشش رسانه‌های غربی و تفسیرها دربارهٔ نقش آمریکا در این درگیری بر «اشتباهات استراتژیک» دونالد ترامپ که منجر به حمله ترکیه به سوریه شد، تأکید کردند.[۴۲۳]ای‌بی‌سی نیوز به دلیل پخش فیلم تقطیع شده از میدان تیراندازی کنتاکی که به عنوان فیلم حمله نیروهای ترکیه به خاک سوریه معرفی شده بود، مورد انتقاد قرار گرفت.[۴۲۴][۴۲۵][۴۲۶] فیلم این این حادثه به سرعت پاک شد.[۴۲۷][۴۲۸] این شبکه خبری به دلیل این اشتباه مجبور به عذرخواهی شد.[۴۲۹][۴۳۰]

    پیامدها ویرایش

    در اکتبر ۲۰۱۹، در پاسخ به حمله ترکیه، روسیه مذاکراتی بین دولت سوریه و نیروهای کرد در دمشق ترتیب داد.[۴۳۱][۴۳۲]مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه، اعلام کرد که آنها آماده همکاری با ولادیمیر پوتین (روسیه) و بشار اسد (سوریه) هستند و همچنین اظهار داشت ما می‌دانیم باید سازش‌های دردناکی با مسکو و بشار اسد انجام دهیم چنانچه بخواهیم با آنان کارکرده و راه بیاییم اما اگر قرار باشد بین سازش و نسل‌کشی مردم مان یکی را انتخاب کنیم، ما مطمئناً زندگی برای را برای مردم مان انتخاب خواهیم کرد.[۴۳۳] جزئیات این توافق‌نامه نامعلوم است، اما گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد نیروهای دموکراتیک سوریه در نیروهای مسلح سوریه گنجانده خواهد شد و شمال شرقی سوریه تحت کنترل مستقیم دولت سوریه قرار می‌گیرد.[۴۳۴] به گفته مقامات کرد سوریه، این توافقنامه به نیروهای دولت سوریه اجازه می‌دهد امنیت برخی مناطق مرزی را به دست گیرند، و دولت آنها [روژاوا] همچنان کنترل نهادهای محلی را حفظ می‌کند.[۴۳۵]

    چشم‌انداز استقلال کردها در منطقه به شدت کاهش می‌یابد، زیرا کردها با عقب‌نشینی ایالات متحده در معرض حمله ترکیه قرار گرفتند و پس از آنکه کردها مجبور شدند از نیروهای دولتی سوریه تحت حمایت روسیه - که اشتراک آنها با کردها دشمنی با ترکیه و شبه نظامیان شورشی سنی است - درخواست کمک کنند، دولت سوریه توانست دوباره برای خود در شمال شرقی سوریه جای پایی به دست آوردند.[۴۳۶][۴۳۷] در رابطه با ایالات متحده و اوضاع، مظلوم عبدی اظهار داشت: "ما از بحران فعلی مایوس و ناامید شده‌ایم. مردم ما مورد حمله قرار گرفته‌اند و امنیت آنها مهمترین نگرانی ما است. دو سؤال باقی می‌ماند: چگونه می‌توانیم به بهترین وجه از مردم خود محافظت کنیم؟ و آیا ایالات متحده هنوز متحد ما است؟ ".[۴۳۳]احساس عمیق خیانت نسبت به متحد سابق کردها یعنی آمریکا در بین کردهای سوریه وجود دارد.[۴۳۸][۴۳۹][۴۴۰]

    در تاریخ ۱۵ اکتبر وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که نیروهای روسی شروع به گشت زنی در امتداد جبهه‌های نیروهای ترکیه و سوریه کرده‌اند[۴۳۲][۴۳۵] و این نشان می‌دهد که روسیه در حال پر کردن خلاء امنیتی ناشی از خروج ناگهانی آمریکا است.[۴۳۵][۴۴۱] فیلم‌های ضبط شده نشان می‌دهد که سربازان و روزنامه نگاران روسی در پایگاهی که ایالات متحده آمریکا آن را رها کرده‌است در حال گشت و گذار هستند.[۴۳۵][۴۴۲] الکساندر لاورنتیف، فرستاده ویژه روسیه در امور سوریه، هشدار داد که حمله ترکیه به سوریه غیرقابل قبول است و اظهار داشت که روسیه به دنبال جلوگیری از درگیری بین نیروهای ترکیه و سوریه است.[۴۴۳]

    شماری از قانونگذاران آمریکایی با انتقاد از رها کردن متحدان کرد خود، اظهار داشتند که این امر اعتبار ایالات متحده را به عنوان یک متحد تضعیف می‌کند در حالی که روسیه، ایران و رژیم اسد سوریه از این امر سود می‌بردند.[۴۴۴] با این حال برخی مفسران در مسکو اظهار داشتند که مداخله ترکیه در سوریه و پشتیبانی روسیه از دولت سوریه فایده ای [به نفع روسیه نیست] برای روسیه ندارد اما با خروج ایالات متحده از سوریه، ممکن است فرصتی برای روسیه به عنوان واسطه فراهم کند.[۴۴۵] مفسران اظهار داشتند که از زمان خروج آمریکا، روسیه موقعیت خود را به عنوان کارگزار اصلی قدرت در خاورمیانه تثبیت کرده‌است.[۴۴۲][۴۴۶][۴۴۷]

    با توجه به اوضاع در سوریه، علائمی از اختلاف و شکاف بین ترکیه و سایر اعضای ناتو دیده می‌شود، که در آن ناتو فاقد قدرت لازم برای مدیریت اوضاع دیده می‌شود و دولت ترکیه نیز به این امر واقف است.[۴۴۸] علاوه بر این، رئیس‌جمهور آمریکا ترامپ، و همچنین مقامات نظامی و دیپلماتیک ایالات متحده، عضویت ترکیه در ناتو را مهمترین دلیلی دانستند که ایالات متحده آمریکا نمی‌تواند در درگیری بین نیروهای ترکیه و کردهای سوریه مداخله کند.[۴۴۹] در همین حال، به دلیل موقعیت استراتژیک ترکیه بین اروپا و خاورمیانه، اعضای اتحاد ناتو در شرایطی قرار گرفتند که به طور نسبی مجبور شدند سطح انتقادات از عملیات نظامی ترکیه را کاهش و آن را محدود کنند.[۴۵۰]

    به گفته نیویورک تایمز ایالات متحده در حال بررسی خروج احتمالی تسلیحات هسته‌ای این کشور از پایگاه هوایی اینجرلیک در نتیجه حمله ترکیه است این تسلیحات در قالب طرح اشتراک گذاری هسته ای ناتو در ترکیه مستقرند.[۴۵۱][۴۵۲] سناتور جمهوریخواه لیندسی گراهام[۴۵۳][۴۵۴] و نماینده دموکرات‌ها اریک سوآلول[۴۵۵] خواستار تعلیق عضویت ترکیه در ناتو شدند.

    تحولات عملیاتی جدید، دسامبر ۲۰۱۹ تا کنون ویرایش

    در ۹ دسامبر، نیروهای روسی وارد رقه شدند و توزیع کمک‌های بشردوستانه را آغاز کردند.[۴۵۶][۴۵۷][۴۵۸]

    در یک میزگرد در مورد مناقشه در دسامبر سال ۲۰۱۹، بسیاری از کارشناسان اظهار داشتند که این درگیری به آرامی به سمت حل و فصل پیش می‌رود. یکی از کارشناسان گفت: روند دیپلماتیک «آستانه» که شامل ترکیه، روسیه و ایران می‌شود، نتایج مثبتی داشته‌است. کارشناسان همچنین گفتند که بشار اسد در زمینه احیای حکومت توسط شوراهای محلی در مناطقی که تحت تأثیر این درگیری هستند، پیشرفت کرده‌است.[۴۵۹]

    اقدامات ترکیه ویرایش

    اردوغان اظهار داشت که ترکیه برای اسکان پناهندگان سوری در منطقه شمالی که مورد حمله ترکیه قرار گرفته آماده است و ترکیه در صورت لزوم هزینه آن را پرداخت می‌کند.[۴۶۰] در ۹ دسامبر ۲۰۱۹، گزارش منابع مختلف محلی حاکی از آن است که ترکیه برای اولین بار پناهجویان سوری را به منطقه عملیاتی خود در شمال سوریه منتقل می‌کند.[۴۶۱] اردوغان گفت که ترکیه در تلاش است تا یک میلیون نفر را در شهرهای تل ابیض و راس العین اسکان دهد.[۴۶۲] این امر باعث ترس از تغییر بافت جمعیتی شده‌است.[۴۶۳]

    روسیه گفت که متعهد خواهد شد نیروهای ترکیه را از یک بزرگراه کلیدی در شمال سوریه خارج کند و برای حفظ ثبات نیروهای روسی را جایگزین آنها کند.[۴۶۴] در همین حال، ترکیه شروع به انتصاب شهردار در چند شهر شمالی سوریه کرد.[۴۶۵]

    گزارش شده‌است که ارتش روسیه و ترکیه توافق‌نامه ای را امضا کرده‌اند که به موجب آن برق تل ابیض توسط متحدین روسیه، نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) که از اسد پشتیبانی می‌کنند؛ تأمین می‌شود. در حالی که آب توسط ایستگاه آب علوک که توسط نیروهای ترکیه کنترل می‌شود تأمین می‌شود.[۴۶۶] این توافق عمدتاً توسط مقامات نظامی روسیه تسهیل شد.[۴۶۷]

    به نظر می‌رسد که ترکیه در حال خارج کردن تمام نیروهای خود از سیلوهای الشرکرک است این سیلوها حاوی منابع مهمی از گندم است، به نظر می‌رسد که خروج این نیروها نتیجه میانجیگری روسیه باشد.[۴۶۸]

    نیروهای روسیه و ترکیه در حال ادامه دادن به گشت‌های مشترک خود هستند.[۴۶۹] سؤالاتی در مورد میزان کنترل ترکیه بر نیروهای تحت حمایت خود، مانند ارتش آزاد سوریه، وجود دارد.[۴۷۰]

    اقدامات سوریه و نیروهای دموکراتیک سوریه ویرایش

    برخی گزارش‌ها بیان داشتند که بشار اسد نسبت به تلاش‌های روسیه برای برقراری آرامش و تثبیت اوضاع در سوریه خشنود است.[۴۷۱]

    در همین حال، احزاب مختلف کرد که رقیب تاریخی بودند، برای همکاری بیشتر با یکدیگر شروع به دیدار کردند. دلیل اعلام شده برای این دیدارها این بود که آنها در صورت لزوم با قدرت بیشتری در مقابل روسیه و ترکیه بایستند.[۴۷۲][۴۶۹] دولت روسیه به احزاب کرد اطلاع داد که باید آشتی کنند و با ارائه خواسته‌هایی یکپارچه، خواسته‌های خود را از روسیه روشن کنند.[۴۷۳] احزاب مختلف کرد یکدیگر و شورایشان را به دلیل عدم پیشرفت مقصر دانستند.[۴۷۴]

    مصطفی بالی، رئیس نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) گفت که توافق‌نامه‌ای با دولت سوریه امضا شده‌است تا نیروهای سوری در طول مرز مستقر شوند.[۴۷۵] مقامات نظامی روسیه توافقنامه‌هایی را بین سوریه، ترکیه و کردها ترتیب دادند تا مناطقی که باید توسط هر طرف گشت زنی مشخص شود.[۴۷۶]

    دولت سوریه نمایندگانی را به شمال شرقی سوریه فرستاد تا با گروه‌های محلی آنجا با هدف رفع نگرانی‌های آنها و تأکید بر اتحاد و تلاش مشترک برای رفع مشکلات دیدار کنند.[۴۷۷]جلسه ای در شهر قامشلی، در شمال شرقی سوریه برگزار شد که شامل مقامات ملی سوریه، شخصیت‌ها و نیروهای سوری، نمایندگان کردها و عرب‌ها بود.[۴۷۸] اعضای حاضر در جلسه به طور کلی بر تمایل خود برای محافظت از سوریه تأکید کردند.

    دیپلماسی با کشورهای عضو ناتو ویرایش

    در دسامبر سال ۲۰۱۹ و در اجلاس ناتو که در لندن برگزار شد، رئیس‌جمهور فرانسه امانوئل مکرون، اختلافات عمده با ترکیه در مورد تعریف تروریسم را برجسته کرد و گفت احتمال کمی وجود دارد که این جنبه از درگیری بتواند مثبت حل شود.[۴۷۹] مکرون از ترکیه به دلیل نبرد با گروه‌هایی که با فرانسه و غرب برای نبرد با تروریسم متحد شده بودند، به شدت انتقاد کرد.[۴۸۰]

    در اجلاس ناتو در لندن پیشنهادهای مختلفی برای حل مناقشه مطرح شد. ترکیه منطقه امن را پیشنهاد کرد که بتواند پناهندگان سوری را در آن اسکان دهد، اما همه طرف‌ها از این پیشنهاد پشتیبانی نکرد.[۴۸۰] یک گزارش مطبوعاتی ادعا کرد که قبل از نشست ناتو، جلسه ای در خیابان ۱۰ داونینگ با حضور رهبران فرانسه، انگلیس، آلمان و ترکیه برگزار شده‌است. نکته کلیدی این جلسه این بود که کشورهای غربی اصرار داشتند پناهندگان فقط به صورت داوطلبانه اسکان داده شوند.[۴۸۱] در همین حال، نگرانی‌هایی در ناتو در مورد نزدیکی ترکیه و روسیه وجود داشت.[۴۸۲]

    اردوغان ادعا کرد که قرار است اجلاسی چهار جانبه دربارهٔ سوریه در فوریه سال ۲۰۲۰ در ترکیه برگزار شود که شامل ترکیه، آلمان، انگلستان و فرانسه است.[۴۸۳]

    دیپلماسی با کشورهای که عضو ناتو نیستند ویرایش

    در جلسه‌ای در دمشق، مقامات روسیه و سوریه به وضوح حمایت خود را از این مسئله اعلام کردند که سوریه بتواند کنترل کل قلمرو خود را به دست‌آورد.[۴۸۴][۴۸۵][۴۸۶] همچنین امارات متحده عربی از اسد حمایت رسمی ابراز کرد.[۴۸۷]

    دور جدیدی از نشست‌های آستانه در نورسلطان، پایتخت قزاقستان برگزار شد. این نشست شامل روسیه، سوریه، ترکیه و ایران می‌باشد[۴۸۸]

    منابع ویرایش

    1. "Rebel faction takes frontline role in Turkey offensive". France 24. 12 October 2019.
    2. "Turkish military, rebels to cross Syrian border 'shortly'". Al-Jazeera. 9 October 2019.
    3. "Turkey Syria offensive: Dozens killed as assault continues". BBC News. 11 October 2019. Retrieved 13 October 2019.
    4. Pitarakis, Lefteris; El Deeb, Sarah (9 October 2019). "Turkey Begins an Offensive Against Kurdish Fighters in Syria". Time (به انگلیسی). Archived from the original on 9 اكتبر 2019. Retrieved 16 October 2019. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help)
    5. Rwanduzy, Mohammed (13 October 2019). "Kurds strike deal with Damascus for gov't force entry of north Syria towns: officials". rudaw.net. Retrieved 16 October 2019.
    6. Deniz, Sinan (13 November 2016). "'Raqqa's fall will bring the end of Erdoğan'". ANF News. Retrieved 26 January 2017.
    7. "Syria's army to deploy along Turkey border as Kurds strike deal". Al-Jazeera. 14 October 2019.
    8. "Syrian army to deploy along Turkish border in deal with Kurdish-led forces". Reuters. 13 October 2019.
    9. "Son dakika! Fuat Oktay'dan Barış Pınarı Harekatı açıklaması". Mynet Haber.
    10. "Turkey not resuming military operation in northeast Syria: security source". Reuters. 25 November 2019 – via www.reuters.com.
    11. "Barış Pınarı Harekatı bitti mi?". haberturk.com.
    12. [۱] Putin and Erdogan Announce Plan for Northeast Syria, Bolstering Russian Influence, text: "Erdogan also got most of what he wanted"
    13. Russia, Turkey and Syrian government on the same page - but for how long?
    14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ O'Connor, Tom (17 October 2019). "U.S. says it made a "ceasefire" deal in Syria, Turkey and Kurdish forces reject the claim". Newsweek.
    15. "Full text of Turkey, Russia agreement on northeast Syria". aljazeera.com.
    16. "Russia deploys troops to Turkey-Syria border". BBC News. 23 October 2019.
    17. ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ 30 یوما من نبع السلام: "قسد" تخسر نصف مساحة سیطرتها تقریباً.. وروسیا و"النظام" لاعب جدید فی الشمال السوری.. وانتهاکات الفصائل الترکیة تجبر المدنیین علی الفرار.. وأکثر من 870 شهیداً وقتیلاً.. وأوضاع إنسانیة وصحیة کارثیة تهدد المنطقة • المرصد السوری لحقوق الإنسان (به عربی). Syria Observatory on Human Rights. 9 November 2019.
    18. "Akar: 600 yerleşim yeri kontrol altına alındı". gazeteduvar.com.tr.
    19. [۲]
    20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ قوات سوریا الدیمقراطیة تنسحب من کامل مدینة رأس العین (سری کانییه) • المرصد السوری لحقوق الإنسان (به عربی). Syria Observatory on Human Rights. 20 October 2019.
    21. ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ قوات النظام تبدأ دخول مدینة منبج شمال شرق حلب بالتزامن مع استمرار انسحاب قوات التحالف من المدینة • المرصد السوری لحقوق الإنسان (به عربی). Syria Observatory on Human Rights. 15 October 2019.
    22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ "Syrian Army enters strategic city in Al-Raqqa with heavy equipment: video". 15 October 2019. Archived from the original on 16 اكتبر 2019. Retrieved 15 اكتبر 2019. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help)
    23. "Syrian army enters Kurdish-held city, air base to help counter Turkish assault". xinhuanet.com. Archived from the original on 14 اكتبر 2019. Retrieved 15 اكتبر 2019. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help)
    24. "Syrian army moves to confront Turkish forces as US withdraws". timesofisrael.com.
    25. "Syrian forces enter key border town". Times. 16 October 2019. Archived from the original on 17 اكتبر 2019. Retrieved 19 اكتبر 2019. {{cite news}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help)
    26. ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ "US troops completely withdraw from the countrysides of Aleppo and Raqqa". 20 October 2019. Archived from the original on 20 اكتبر 2019. Retrieved 29 April 2020. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
    27. "U.S. coalition: 'We are out' of Syria's Manbij". Reuters. 15 October 2019 – via reuters.com.
    28. ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ 11 یوما من "نبع السلام": 120 شهیدا مدنیا.. وقسد تنسحب من "رأس العین" والتحالف ینسحب من قاعدتین عسکریتین بریفی حلب والحسکة.. و470 قتیلا من "قسد" والنظام والقوات الترکیة والفصائل الموالیة لها • المرصد السوری لحقوق الإنسان (به عربی). Syria Observatory on Human Rights. 20 October 2019.
    29. Schmitt, Eric; Cooper, Helene (30 October 2019). "Hundreds of U.S. troops leaving - and also arriving - in Syria". The New York Times.
    30. "Harekat ile ilgili çalışmalarımız devam ediyor" [Minister of National Defense Akar: Operations are continuing]. aa.com.tr (به ترکی استانبولی). 9 October 2019.
    31. "Suriye'ye ilk adımı atan birliğin komutanı tanıdık çıktı". odatv.com.
    32. "Kritik Barış Pınarı toplantısı!". haberturk.com.
    33. "Free Syrian Army ready for potential new operation". Yeni Şafak.
    34. ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ وعالم, المدن-عرب. ""نبع السلام":"الجیش الوطنی"یلاحق مرتکبی الانتهاکات.. ویمنع التعفیش". almodon.
    35. "Images document extrajudicial killings by Turkish-backed militia in Syria". The France 24 Observers.
    36. «SDF troops kill Turkish-backed militant commander». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۷ آوریل ۲۰۲۰.
    37. Szuba, Jared (23 June 2019). "New Syrian military councils are the SDF's latest push for decentralization". The Defense Post. Retrieved 14 October 2019.
    38. ÇAKSU, ERSİN (11 October 2019). "Not a single house captured by the enemy in Serekaniye". ANF News (به انگلیسی). Retrieved 11 October 2019.
    39. "HAT Commander Tolhildan Zagros fell martyr in Girê Spî". ANF News.
    40. ۴۰٫۰ ۴۰٫۱ ۴۰٫۲ ۴۰٫۳ Gregory Waters (20 November 2019). "Return to the northeast: Syrian Army deployments against Turkish forces". Middle East Institute. Retrieved 21 November 2019.
    41. ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ "Two senior officers injured, one element killed, another was injured in Zarkan countryside - ANHA | HAWARNEWS | English". hawarnews.com.
    42. "Пентагон заявил об отсутствии у США обязательств воевать за курдов :: Политика :: РБК". 13 October 2019. Archived from the original on 13 October 2019.
    43. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام aj-turkey-begins وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
    44. ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ ۴۴٫۲ ۴۴٫۳ ۴۴٫۴ "Which Syrian Groups Are Involved in Turkey's Syria Offensive?". VOA News. 9 October 2019.
    45. ۴۵٫۰ ۴۵٫۱ قوات سوریا الدیمقراطیة تواصل تمشیط القری والمواقع آلتی تقدمت إلیها الفصائل الموالیة لترکیا بأطراف عین عیسی (به عربی). Syria Observatory on Human Rights. 24 November 2019.
    46. "251 SNA martyred fighting YPG/PKK terrorists in N.Syria". aa.com.tr.
    47. "Bakan Akar: Yasaklanan hiçbir mühimmatı veya kimyasal silahı kullanmadık". aa.com.tr.
      Turkish soldier killed by accident in N Syria
      2 soldiers killed in YPG attack in SE Turkey
      2 Turkish soldiers martyred in terrorist attacks
    48. ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ "SDF balance sheet of war and resistance for 2019". www.anfenglish.com.
    49. 3 killed (16 Oct.),[۳] 1 killed (17 Oct.),[۴] 5 killed (9 Nov.),[۵][۶][۷] 5 killed (10 Nov.),[۸] 1 killed (11 Nov.),[۹] 1 killed (15 Nov.),[۱۰] 6 killed (21 Nov.),[۱۱] 2 killed (2 Dec.),[۱۲] 1 killed (3 Dec.),[۱۳] total of 25 reported killed
    50. "ANALYSIS - Turkey's Strategy of Multiple Priority in its war on terror". aa.com.tr.
    51. ۵۱٫۰ ۵۱٫۱ "About 10 citizens were killed or injured due to rocket shelling carried out by the forces of "Jarabulus Military Council" on the city of Jarabulus north-east of Aleppo". 10 October 2019.
    52. "Car bomb in Syrian border town kills 13". cbsnews.com.
    53. "Car bomb attack kills at least eight civilians in Syria's Tal Abyad".
    54. "Three blasts kill at least 6 in Syrian town near Turkey". aljazeera.com.
    55. "19 killed in car bombing in northern Syria". RTÉ News. 16 November 2019 – via www.rte.ie.
    56. "Car bomb kills at least 10 people near Syria's border with Turkey". Reuters. 23 November 2019 – via www.reuters.com.
    57. "Car bomb kills at least 17 people in northeastern Syria, Turkish ministry says". The Globe and Mail. 26 November 2019.
    58. "1,230 terrorists neutralized in N.Syria op: President". aa.com.tr.
    59. ۵۹٫۰ ۵۹٫۱ "Turkish military operation east Euphrates kills more than 70 civilians so far and forces nearly 300 thousand people to displace from their areas". 16 October 2019.
    60. "100,000 flee as Turkey steps up Syria offensive". BBC News. 11 October 2019.
    61. "Two Turkish soldiers killed in Kurdish militant attack in Syria: ministry". Reuters. 11 October 2019 – via reuters.com.
    62. "Turkish soldier killed by roadside bomb in northeast Syria". 4 November 2019.
    63. ۶۳٫۰ ۶۳٫۱ "Trump makes way for Turkey operation against Kurds in Syria". BBC News. 7 October 2019. Retrieved 10 October 2019.
    64. Bethan McKernan (9 October 2019). "Turkey launches military operation in northern Syria". The Guardian.
    65. "Teröristlerin saldırılarında 20 sivil şehit oldu, 170 kişi yaralandı". Bursada Bugün. Archived from the original on 18 اكتبر 2019. Retrieved 25 April 2020. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
    66. "Kurdish Politician Among Nine Civilians Executed by Turkish-backed Fighters in Syria". Haaretz. 13 October 2019.
    67. ۶۷٫۰ ۶۷٫۱ "Damning evidence of war crimes by Turkish forces and allies in Syria". Amnesty International. 18 October 2019.
    68. "Turkey begins ground offensive in northeastern Syria". Al Jazeera. 10 October 2019.
    69. Candar, Cengiz (30 September 2019). "Erdogan's Syria plan: Resettling the Syrian refugees or ousting Kurds from their land?". Al-Monitor.
    70. "Syria is witnessing a violent demographic re-engineering". Financial Times.
    71. ۷۱٫۰ ۷۱٫۱ "Turkey's plan to settle refugees in northeast Syria alarms allies". Reuters. 8 October 2019 – via reuters.com.
    72. Dockery, Wesley (9 October 2019). "Turkey Begins Military Operation Against Kurds After Trump Pulls Troops in Northern Syria". International Business Times.
    73. "After US green light, Turkey prepares military operation in Syria". Arab News. 7 October 2019.
    74. "India slams Turkey for its 'unilateral military offensive' in northeast Syria | India News – Times of India". The Times of India (به انگلیسی). Retrieved 10 October 2019.
    75. "PM Imran telephones Erdogan, assures full support to Turkey". The News International. 11 October 2019.
    76. "Turkic Council supports Turkey's anti-terror operation". aa.com.tr.
    77. "Türk Konseyi Liderler Zirvesi'nden ortak 'Barış Pınarı' bildirisi". CNN Türk.
    78. "Subscribe to read". Financial Times. {{cite web}}: Cite uses generic title (help)
    79. Hubbard, Ben; Troianovski, Anton; Gall, Carlotta; Kingsley, Patrick (15 October 2019). "In Syria, Russia Is Pleased to Fill an American Void" – via The New York Times.
    80. ۸۰٫۰ ۸۰٫۱ ۸۰٫۲ "Turkey-Syria offensive: US sanctions Turkish ministries". BBC. 15 October 2019.
    81. "US betrayal of Kurds destroys the West's credibility for years to come". Sky News.
    82. "Trump's Syria move 'delivers a blow to US credibility worldwide'". Al Jazeera.
    83. "Trump's Gut, and the Gutting of American Credibility". The New York Times.
    84. "Trump's decision on Syria has already turned into a foreign policy disaster". NBC News.
    85. ۸۵٫۰ ۸۵٫۱ O’brien, Connor. "Trump's pullout from Syria allowed ISIS to gain strength, intel agency reports". POLITICO.
    86. "Syria blames Kurdish forces for Turkish military offensive". Xinhua Net. 11 October 2019. Archived from the original on 13 اكتبر 2019. Retrieved 11 October 2019. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help)
    87. "Syrian army to enter SDF-held Kobani, Manbij: Monitor". english.alarabiya.net (به انگلیسی). Retrieved 13 October 2019.
    88. ۸۸٫۰ ۸۸٫۱ "Report: Syrian army to enter SDF-held Kobani, Manbij". Reuters (به انگلیسی). 13 October 2019. Retrieved 13 October 2019.
    89. "Syrian government forces set to enter Kobani and Manbij after SDF deal". The Defense Post (به انگلیسی). 13 October 2019. Retrieved 13 October 2019.
    90. "Syrian troops sent north to 'confront' Turkey over incursion, says state media". The National (به انگلیسی). Retrieved 13 October 2019.
    91. "Suriye Milli Ordusu: Münbiç Operasyonu Başladı". Haber.com. 14 October 2019.
    92. ۹۲٫۰ ۹۲٫۱ "US and Turkey reach agreement to suspend military operation in Syria". Middle East Eye. 17 October 2019.
    93. ۹۳٫۰ ۹۳٫۱ ۹۳٫۲ "Turkey to suspend Syria offensive, US says". BBC. 17 October 2019.
    94. ۹۴٫۰ ۹۴٫۱ ۹۴٫۲ ۹۴٫۳ "The Latest: Pence says 5-day cease-fire in Syria has held". Miami Herald. 22 October 2019. Archived from the original on 23 October 2019. Retrieved 22 October 2019.
    95. ۹۵٫۰ ۹۵٫۱ ۹۵٫۲ ۹۵٫۳ ۹۵٫۴ ۹۵٫۵ "FULL TEXT: Memorandum of Understanding between Turkey and Russia on northern Syria". The Defense Post. 22 October 2019.
    96. ۹۶٫۰ ۹۶٫۱ ۹۶٫۲ Crisis Group (16 October 2019), Turkey's PKK Conflict: A Visual Explainer, Fatalities map
    97. ۹۷٫۰ ۹۷٫۱ ۹۷٫۲ Kingsley, Patrick (16 October 2019). "The World Condemns Erdogan's War on Kurds. But Turkey Applauds". The New York Times.
    98. ۹۸٫۰ ۹۸٫۱ ۹۸٫۲ ۹۸٫۳ Erdemir, Aykan (20 October 2019). "Turkey's Syria campaign serves Erdogan's electoral ambitions". Al Arabiya.
    99. "Turquie: plusieurs maires pro-kurdes arrêtés pour "terrorisme"". RFI. 21 October 2019.
    100. Getmansky, Anna; Sinmazdemir, Tolga; Zeitzoff, Thomas (26 October 2019). "Most Turks support the Syrian invasion. Here's why". Washington Post.
    101. "Assessing the Fatalities in Turkey's PKK Conflict". Crisis Group. 22 October 2019.
    102. "Safe Zone: Existing Project But Deferred Details". Enab Baladi (به انگلیسی). 29 August 2019. Retrieved 9 October 2019.
    103. Kurdistan24. "SDF command reveals details about buffer zone in northeast Syria". Kurdistan24 (به انگلیسی). Retrieved 9 October 2019.
    104. "Turkey says U.S. stalling on Syria 'safe zone', will act alone if needed". Reuters (به انگلیسی). 9 October 2019. Retrieved 9 October 2019.
    105. "Erdoğan cites U.S. -Turkey disagreement over safe zone as joint patrols begin in Syria". Ahval (به انگلیسی). Archived from the original on 15 اكتبر 2019. Retrieved 9 October 2019. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
    106. "Turkey to initiate own plans if safe zone deal fails". TRT World. 18 September 2019.{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)
    107. "Turkey's Syria 'safe zone' deadline expires". gulfnews.com (به انگلیسی). Retrieved 9 October 2019.
    108. Simkins, J. D. (8 October 2019). "Trump on pulling US troops out of Syria: 'We're not a police force'". Military Times.
    109. Crowley, Michael; Gall, Carlotta (8 October 2019). "In Trump, Turkey's Erdogan Keeps Finding a Sympathetic Ear". The New York Times.
    110. Hubbard, Ben; Gall, Carlotta (9 October 2019). "Turkey Launches Offensive Against U.S. -Backed Syrian Militia". The New York Times.
    111. "Report: Turkish warplanes bombing Kurdish targets in northeast Syria". Ynetnews. 10 July 2019.
    112. "Russian Special Forces open new Euphrates crossing between SDF, SAA lines: photos". Al-Masdar News. 7 October 2019. Archived from the original on 9 اكتبر 2019. Retrieved 19 اكتبر 2019. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help)
    113. "Kurdish-led SDF claim Syrian Army is preparing to capture Manbij". Al-Masdar News. 8 October 2019. Archived from the original on 9 اكتبر 2019. Retrieved 19 اكتبر 2019. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help)
    114. "The Turkish forces target the vicinity of Ras Al-Ayn area by shells and heavy machineguns, in conjunction with the arrival of new batches of factions loyal to Turkey to the latter's territory in the frame of the anticipated military operation • The Syrian Observatory For Human Rights". 8 October 2019.
    115. "Donald Trump and Recep Erdogan destroyed the United States' Syria policy - The Washington Post".
    116. "Civilians flee Syrian border towns as Turkish warplanes, artillery kick off offensive" Reuters. 9 October 2019
    117. ۱۱۷٫۰ ۱۱۷٫۱ "Turkey-Syria border: All the latest updates". aljazeera.com. 10 October 2019.
    118. McKernan, Bethan (9 October 2019). "Turkey launches military operation in northern Syria". The Guardian – via www.theguardian.com.
    119. "Turkey begins military offensive in Syria: Live updates" 9 October 2019
    120. "YPG/PKK'lı teröristlerin attığı roket Nusaybin'e düştü | STAR" بایگانی‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine Star.com.tr
    121. "Nusaybin ve Ceylanpınar'a havan mermisi düştü!" بایگانی‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine takvim.com.tr
    122. "Turkey launches assault on Syrian Kurdish forces" AFP.com
    123. "EXCLUSIVE-US-backed Syrian forces halt counter-Islamic State operations -sources" news.yahoo.com
    124. "Turkey launches Syria offensive with air strikes" BBC News. 9 October 2019
    125. "'Panic' as Turkish Ground Troops Push into Northeast Syria, 'Humanitarian Catastrophe' Feared by Kurdish Civilians" 9 October 2019
    126. Santora, Marc (18 October 2019). "Turkish President Slams Trump's Letter for 'Lack of Respect'". The New York Times.
    127. ۱۲۷٫۰ ۱۲۷٫۱ Holland, Steve (16 October 2019). "Trump warned Erdogan in letter: 'Don't be a tough guy' or 'a fool'". Reuters (به انگلیسی). Retrieved 17 October 2019.
    128. "Trump's 'Don't Be a Fool!' Letter to Erdogan Comes Out, Completely Baffling Twitter: 'This Can't Be Real'". 16 October 2019.
    129. "Barış Pınarı'nda kara harekatı da başladı" www.haberturk.com
    130. "Money, hatred for the Kurds drives Turkey's Syrian fighters". Associated Press. 15 October 2019.
    131. "Analysis: Uniting the Syrian Opposition - The Components of the National Army and the Implications of the Unification" (PDF). SETA. October 2019.
    132. "US gave green light to Turkey, provided it with mercenaries to attack Syria: Report". Press TV. 20 October 2019. Archived from the original on 10 November 2019. Retrieved 6 December 2019.
    133. "Renewed clashes between the Kurdish forces and pro-Turkey factions in the north-eastern parts of Aleppo countryside • The Syrian Observatory For Human Rights". 10 October 2019.
    134. "- TSK, Tel Erkam Köyüne Yakın Bağlantı Yolunu Kontrol Altına Aldı- Tabatin ve Al-mushrifah Köyleri..." Haberler.com.
    135. @BarisKaynagi_sy (10 October 2019). قوات الجیش الوطنی تحرر قریتی مشرفة الحاوی و برزان ومزرعتی حاج علی وبنی مشهور شرق مدینة تل ابیض بعد دحر عصابات PKK/PYD الإرهابیة ضمن عملیة نبع السلام. [The National Army forces liberate the villages of Mishrifah Al-Hawi, Barzan and Haj Ali and Bani Mashhour farms east of Tall Abyad city after the PKK / PYD terrorist gangs were defeated in Operation Spring of Peace.] (Tweet) – via Twitter.
    136. "Trump says jihadists 'will be escaping to Europe' in potential jailbreak". 10 October 2019. Archived from the original on 8 April 2020. Retrieved 20 اكتبر 2019. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)
    137. "Hain saldırı... Bir acı haber daha: 7 şehit, 85 yaralı". hurriyet.com.tr.
    138. "228 YPG terrorists neutralized in Turkey's Operation Peace Spring". DailySabah.
    139. "Erdogan threatens to flood Europe with 3.6 million refugees if EU calls Turkish operation in Syria an 'invasion'". 10 October 2019.
    140. "109 'terrorists' killed in Turkish offensive in Syria, says Erdogan". The Irish Times. 10 October 2019.
    141. Gall, Carlotta; Kingsley, Patrick (10 October 2019). "Shells Fired into Turkey as Syria Offensive Extends into 2nd Day". The New York Times.
    142. "Turkey presses Syrian assault as thousands flee the fighting". 10 October 2019.
    143. ۱۴۳٫۰ ۱۴۳٫۱ "The Latest". The Washington Post (به انگلیسی). 11 October 2019. Archived from the original on 12 اكتبر 2019. Retrieved 12 October 2019. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
    144. "YPG/PKK gazetecilerin olduğu restorana ateş açtı: 2 gazeteci yaralandı" Şafak, Yeni (11 October 2019).
    145. "YPG'nin Suruç'a saldırısında sivil şehit sayısı 3'e yükseldi".
    146. "Son dakika... Terör örgütü YPG'den sivillere alçak saldırı: İki ilçemizde şehit ve yaralılar var". CNN Türk.
    147. "Barış Pınarı Harekatı'nda Ayn El Arab'daki terör hedefleri, top atışları ile vuruldu"
    148. "Nusaybin'e havan saldırısı: 2 şehit". 11 October 2019.
    149. "Nusaybin'de sivillere havanlı saldırı: 8 şehit".
    150. "Eight killed in Turkish border town in YPG attack: Governor's office". Reuters. 11 October 2019.
    151. "Turkish Forces killed 7 civilians as they try to escape the fire, and continued their attacks on Tal Abyad and Ras al-Ayn with large land and air support • the Syrian Observatory for Human Rights" 11 October 2019
    152. "399 terrorists neutralized by Turkey's anti-terror op"
    153. قوات الجیش الوطنی تحرر قریة حلاوة جنوب شرق مدینة تل ابیض بعد دحر عصابات PKK/PYD الإرهابیة ضمن عملیة نبع السلام. The National Army forces liberate the village of Halawa, southeast of the city of Tal Abyad, after the PKK / PYD terrorist gangs were defeated in Operation Spring of Peace
    154. "Suriye Milli Ordusu Tel Halef köyündeki terör örgütü paçavralarını indirdi" [Syrian National Army lowered the rags of terrorist organization in Tel Khalef village]. TRT Haber (به ترکی استانبولی). 11 October 2019.
    155. Sanchez, Raf (11 October 2019). "Dispatch: Anger on Turkish border as conflict reveals contradiction at the heart of Western Syria policy". The Telegraph (به انگلیسی). ISSN 0307-1235. Retrieved 11 October 2019.
    156. O'Connor, Tom; LaPorta, James; Jamali, Naveed (11 October 2019). "EXCLUSIVE: TURKEY ATTACKS US SPECIAL FORCES IN SYRIA, APPARENTLY BY MISTAKE". Newsweek. Retrieved 11 October 2019.
    157. Lamothe, Dan (12 October 2019). "U.S. forces say Turkey was deliberately 'bracketing' American troops with artillery fire in Syria". Washington Post (به انگلیسی). ISSN 0190-8286. Retrieved 13 October 2019.
    158. "TSK ABD gözlem noktasını vurdu mu".
    159. "Turkey Syria offensive: 100,000 flee homes as assault continues". BBC News. 11 October 2019. Retrieved 11 October 2019.
    160. "The areas of Ras Al-Ayn, Tal Abyad, Al-Darbasiyyah and Al-Qamishli witness violent clashes and intense ground shelling". Syrian Observatory for Human Rights. 11 October 2019. Retrieved 11 October 2019.
    161. "Information about the killing and injury of 12 members of the Turkish Border Guard Forces in clashes against the SDF at the border strip in the area of Ayn Al-Arab (Kobani)". Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 11 October 2019. Retrieved 12 October 2019.
    162. "SON DAKİKA! Barış Pınarı Harekatı'nda çok önemli gelişme! Stratejik noktaya ulaşıldı". Sabah.
    163. "Son dakika haberi: MSB duyurdu! Rasulayn kontrol altına alındı".
    164. "Bakan Soylu açıkladı! 'Mardin'e 300'e yakın havan mermisi düştü' - Akşam". aksam.com.tr. Archived from the original on 12 October 2019. Retrieved 13 October 2019.
    165. "Suriye Milli Ordusu, Resulayn'ı kontrol altına aldı". Timeturk.com.
    166. "Resulayn'da kontrol ele geçirildi! İşte YPG'nin elindeki ABD zırhlıları!".
    167. ERSİN ÇAKSU; RUKEN CEMAL (12 October 2019). "SDF Serêkaniyê commander Amude: The city is under our control". ANF News (به انگلیسی). Retrieved 13 October 2019.
    168. Editorial Staff (12 October 2019). "Syrian Kurds deny Turkey has taken battleground border Serêkaniyê town". Ekurd.net. Retrieved 13 October 2019.
    169. ۱۶۹٫۰ ۱۶۹٫۱ ۱۶۹٫۲ Sly, Liz (13 October 2019). "Turkish-led forces film themselves executing a Kurdish captive in Syria". Washington Post.
    170. Joanne Stocker, Joanne (13 October 2019). "Turkey-backed Syrian rebels kill Kurdish politician, execute prisoners". The Defense Post.
    171. Sly, Liz (13 October 2019). "Turkish-led forces film themselves executing a Kurdish captive in Syria". The Washington Post.
    172. Dadouch, Sarah. "Grief, accusations surround killing of Kurdish politician in northeastern Syria". Washington Post.
    173. "Tel Abyad'ın Suluk beldesi teröristlerden kurtarıldı". aa.com.tr.
    174. "The Turkish forces and factions loyal to them achieve a new advancement in Al-Raqqah countryside and take the control of large spaces of Sluk town under a cover of heavy firepower • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 13 October 2019. Retrieved 13 October 2019.
    175. مع اقتراب الاشتباکات من مخیم عین عیسی.. مخاوف کبیرة لدی آلاف النازحین فی المخیم.. وعوائل من تنظیم "الدولة الإسلامیة" تفر منه .. والطائرات الترکیة تقصف قری واقعة فی محیطه • المرصد السوری لحقوق الإنسان (به عربی). Syria Observatory on Human Rights. 13 October 2019.
    176. "The SDF regain the control of Ras Al-Ayn city almost completely after a counter attack in which 17 members of the pro-Turkey factions were killed • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 13 October 2019. Retrieved 13 October 2019.
    177. "Archived copy". Archived from the original on 13 October 2019. Retrieved 13 October 2019.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link)
    178. ۱۷۸٫۰ ۱۷۸٫۱ القوات الترکیة والفصائل الموالیة لها تسیطر علی مساحة نحو 220 کلم مربع عند الشریط الحدودی منذ انطلاق العملیة العسکریة شرق الفرات • المرصد السوری لحقوق الإنسان (به عربی). Syria Observatory on Human Rights. 13 October 2019.
    179. "Turkish army, Syrian allies enter Tell Abyad, situation calm: Reuters witness". Reuters. 13 October 2019 – via reuters.com.
    180. بغطاء جوی وبری مکثف.. القوات الترکیة والفصائل تحرز تقدمات جدیدة فی محوری رأس العین وتل أبیض ومعارک عنیفة یشهدها اتستراد الـ (M4) • المرصد السوری لحقوق الإنسان (به عربی). Syria Observatory on Human Rights. 13 October 2019.
    181. "YPG sivillere füzeyle saldırdı: 2 şehit!". takvim.com.tr.
    182. Edwards, Robert (13 October 2019). "Almost all suspected ISIS militants' escape Syria camp: SDF". rudaw.net. Retrieved 13 October 2019.
    183. ۱۸۳٫۰ ۱۸۳٫۱ "PKK/YPG'li teröristler DEAŞ'lıları serbest bıraktı: İşte o hapishane". trthaber.com.
    184. ۱۸۴٫۰ ۱۸۴٫۱ Seligman, Lara. "Turkish-Backed Forces Are Freeing Islamic State Prisoners". Foreign Policy.
    185. Browne, Ryan; Lybrand, Holmes; Subramaniam, Tara (14 October 2019). "Fact checking Trump's claim that Kurds are releasing ISIS prisoners on purpose". CNN.
    186. "U.S. "preparing to evacuate" remaining troops from northern Syria, defense secretary says". cbsnews.com.
    187. "U. S. -allied Kurds strike deal to bring Assad's Syrian troops back into Kurdish areas". Washington Post.
    188. "Yasin Aktay: Suriye ordusu ile çatışma çıkabilir". Gazeteduvar. 13 October 2019. Archived from the original on 24 July 2020.
    189. Abdi, Mazloum. "If We Have to Choose Between Compromise and Genocide, We Will Choose Our People". Foreign Policy (به انگلیسی). Retrieved 14 October 2019.
    190. "U.S. forces try to hinder the deployment of the Russian force and regime forces in the area separating between Manbij Military Council and the factions of "Euphrates Shield" • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 14 October 2019. Retrieved 14 October 2019.
    191. "The Turkish forces try to encircle Ras Al-Ayn city and to cut off the road to Tal Tamr in order to impose their control over the city in the incoming few hours amid intense shelling and fierce battles against the SDF • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 14 October 2019. Retrieved 14 October 2019.
    192. "More casualties raise to about 15, the number of people who were killed due to the Turkish airstrikes which targeted the "humanitarian support" convoy in Ras Al-Ayn city • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 14 October 2019. Retrieved 14 October 2019.
    193. "Violent battles continue in areas in Ras Al-Ayn city and its countryside and in the vicinity of Tal Abyad city in conjunction with heavy ground shelling witnessed in the area • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 14 October 2019. Retrieved 14 October 2019.
    194. "Turkish bombardment targets Al-Darbasiyyah city in conjunction with ongoing airstrikes and violent battles witnessed in Ras Al-Ayn city • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 14 October 2019. Retrieved 14 October 2019.
    195. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام timeturk.com وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
    196. "Münbiç sınırına takviye güç (Bordo bereliler ve komandolar ilerlemeye başladı)". NTV.
    197. [۱۴] Milli Savunma Bakanı Akar açıkladı: Resulayn ve Tel Abyad kontrolümüz altında
    198. "Syrian army deploys to town near Raqqa-state media". 14 October 2019 – via www.reuters.com.
    199. «Syrian army enters Kurdish-held city, air base to help counter Turkish assault». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اكتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۵ اكتبر ۲۰۱۹. تاریخ وارد شده در |بازبینی=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
    200. U.S. demands Syria ceasefire, slaps sanctions on Turkey over incursion
    201. Syrian army moves to confront Turkish forces as US withdraws
    202. "120 ساعة من "نبع السلام": قوات النظام تبدأ الانتشار فی الشمال السوری.. و250 ألف نازح.. والطائرات الترکیة تقصف قافلة مدنیة وتخلف عشرات الشهداء والجرحی.. وارتفاع حصیلة قتلی المقاتلین إلی نحو 250 • المرصد السوری لحقوق الإنسان". المرصد السوری لحقوق الإنسان (به عربی). 2019-10-14. Retrieved 2019-10-14.
    203. Desk, News (2019-10-14). "Syrian Army takes control of Brigade 93 base in northern Raqqa". AMN - Al-Masdar News | المصدر نیوز (به انگلیسی). Archived from the original on 14 August 2020. Retrieved 2019-10-14. {{cite web}}: |first= has generic name (help)
    204. Sanchez, Raf (2019-10-14). "Assad troops enter north-east Syria after Russia-backed deal with Kurds". The Telegraph (به انگلیسی). ISSN 0307-1235. Retrieved 2019-10-14.
    205. "Picture of the day: A Syrian soldier waves the national flag". The Week UK (به انگلیسی). Retrieved 2019-10-14.
    206. ""Jarabulus Military Council" targets a vehicle south of Jarabulus by a guided missile leaving 2 persons dead in conjunction with an assassination targeted members of Turkey-loyal factions south of Azaz • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 2019-10-13. Retrieved 2019-10-15.
    207. "Münbiç'e operasyon başladı!". yeniakit. Archived from the original on 14 October 2019. Retrieved 15 October 2019.
    208. "Menbiç'e operasyon başladı: 3 köy YPG'den temizlendi". Yeni Şafak. 14 October 2019.
    209. "Syrian state media says army enters town of Manbij in northern Syria". Reuters (به انگلیسی). 2019-10-14. Retrieved 2019-10-14.
    210. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۹.
    211. "SDF carry out a counter attack on the Turkish forces and the factions west of Ras Al-Ayn city and regain control of posts and positions in the area • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 15 October 2019. Retrieved 15 October 2019.
    212. "YPG/PKK'dan sivillere havan ve roketatarlı saldırılar: 2 şehit, 12 yaralı". aa.com.tr.
    213. "Erdogan announces liberation of Syria 'safe zone', ready for refugees to return". Middle East Monitor. 15 October 2019. Archived from the original on 16 October 2019. Retrieved 15 October 2019.
    214. "Op. Peace Spring clears 1,000 sq km of terrorists so far". aa.com.tr.
    215. "Erdogan says Syrian army attack killed one Turkish soldier in Manbij". Reuters. 15 October 2019 – via reuters.com.
    216. بعد رفض القوات الأمریکیة السماح لهم بالعبور نحو مدینة عین العرب (کوبانی).. رتل قوات النظام یعود إلی منطقة منبج • المرصد السوری لحقوق الإنسان (به عربی). Syria Observatory on Human Rights. 15 October 2019.
    217. "Erdoğan'dan "Munbiç'e rejim girebilir" mesajı". odatv.com.
    218. "Turkish military operation east Euphrates kills more than 70 civilians so far and forces nearly 300 thousand people to displace from their areas • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 2019-10-16. Retrieved 2019-10-16.
    219. "قوات سوریا الدیمقراطیة تنفذ هجوماً معاکساً علی الفصائل والقوات الترکیة غرب عین عیسی وتستعید السیطرة علی مواقع فی المنطقة • المرصد السوری لحقوق الإنسان". 16 October 2019.
    220. ۲۲۰٫۰ ۲۲۰٫۱ ۲۲۰٫۲ "The first week of "Peace spring": 300 thousand displaced people and 71 civilian casualties… violent clashes in several fronts and several changes in the area… and About 360 casualties of the "SDF", the factions, and the Turkish Forces • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 2019-10-16. Retrieved 2019-10-16.
    221. "The Turkish forces and their loyal factions carryout a new attack in Ras Al-Ayn city under a cover of heavy and violent aerial and ground bombardment • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 2019-10-16. Retrieved 2019-10-17.
    222. "Cumhurbaşkanı Erdoğan: 1220 kilometrekare alanı temizledik". CNN Türk.
    223. "القوات الأمریکیة تدمر قاعدتها العسکریة فی خراب عشک بریف عین العرب (کوبانی) بعد الانسحاب منها • المرصد السوری لحقوق الإنسان". 16 October 2019.
    224. "US expands air base in northern Syria for use in battle for Raqqa". Stars and Stripes.
    225. Myles B. Caggins III [@OIRSpox] (16 October 2019). "#Coalition forces continue a deliberate withdrawal from northeast #Syria. On Oct. 16, we vacated the Lafarge Cement Factory, Raqqa, and Tabqah. // تواصل قوات التحالف الإنسحاب المُخطّط له من شمال شرق سوریا. فی 16 تشرین الأول، قُمنا بإخلاء مصنع لافارج للأسمنت والرقة والطبقة" (Tweet) – via Twitter.
    226. III, OIR Spokesman Col Myles B. Caggins (16 October 2019). "On Oct. 16, after all #Coalition personnel and essential tactical equipment departed, two Coalition F-15Es successfully conducted a pre-planned precision airstrike at the Lafarge Cement Factory to destroy an ammunition cache and reduce the facility's military usefulness".
    227. "Russian Forces cross the Qara Qoqaz Bridge and deploy in the vicinity of Ayn al-Arab (Kobani) city, and exchange of shelling and targeting between the factions and the regime forces in fronts of Manbij city • The Syrian Observatory For Human Rights". 16 October 2019.
    228. "Syrian Forces Enter Key Border Town, Thwarting Turkish Plans". Time (به انگلیسی). Archived from the original on 17 October 2019. Retrieved 2019-10-17.
    229. Seligman, Lara (16 October 2019). "Turkey Advances on Kobani in Latest Broken Promise". Foreign Policy.
    230. "القوات الترکیة والفصائل تحاصر مدینة رأس العین (سری کانییه) بشکل کامل، ولا صحة لسیطرة "النظام السوری" علی سجون قوات سوریا الدیمقراطیة ضمن المناطق آلتی انتشرت بها • المرصد السوری لحقوق الإنسان". 17 October 2019.
    231. "'Avrupa, terör örgütünün rehberliğini kendisine yol tutmuş'". Timeturk.com.
    232. ۲۳۲٫۰ ۲۳۲٫۱ Pamuk, Humeyra; Toksabay, Ece; Gumrukcu, Tuvan; Evans, Dominic (17 October 2019). "Pence says Turkey, U.S. agree ceasefire in northeast Syria". Reuters.
    233. ۲۳۳٫۰ ۲۳۳٫۱ McKernan, Bethan; Borger, Julian (17 October 2019). "Pence and Erdoğan agree on ceasefire plan but Kurds reject 'occupation'". The Guardian.
    234. Hennigan, W.J. (17 October 2019). "Kurds Await Fate as Trump, Turkey Praise Brief "Ceasefire"". Time.
    235. Riley-Smith, Ben; Sabur, Rozina; Oliphant, Roland (17 October 2019). "US and Turkey agree ceasefire in Syria to allow Kurdish withdrawal". The Telegraph.
    236. Tur, Katy (17 October 2019). "In 'final betrayal,' U.S. brokered Syria ceasefire is effectively a Kurdish surrender". MSNBC.
    237. "Leading Democrats blast Trump over 'sham ceasefire' in Syria". Times of Israel.
    238. Kennedy, Merrit (17 October 2019). "Pence Says Turkey Has Agreed To Suspend Its Incursion Into Syria". NPR.
    239. "الفصائل الموالیة لأنقرة تهاجم قسد فی مدینة رأس العین (سری کانییه) بالتزامن مع استهداف القافلة الطبیة آلتی تحاول دخول المدینة لإخلاء الجرحی والمصابین • المرصد السوری لحقوق الإنسان". 18 October 2019.
    240. CNN, Kareem Khadder, Mohammed Tawfeeq and Eliza Mackintosh. "Kurds say Turkey is violating hours-old 'ceasefire' in northern Syria". CNN.
    241. ۲۴۱٫۰ ۲۴۱٫۱ "Syria-Turkey ceasefire: Live updates". CNN. 19 October 2019.
    242. "Turkey plans to establish 12 posts in Syria 'safe zone': Erdogan". Reuters. 18 October 2019.
    243. "القوات الترکیة والفصائل الموالیة لها تسیطر علی مناطق فی شرق الفرات تقدر بربع مساحة لبنان • المرصد السوری لحقوق الإنسان". 19 October 2019.
    244. "Turkey's military operation in Syria: All the latest updates". www.aljazeera.com.
    245. "Suriye'nin kuzeyinde 1 Türk askeri yaşamını yitirdi". euronews. 20 October 2019. Archived from the original on 10 November 2019. Retrieved 25 October 2019.
    246. ۲۴۶٫۰ ۲۴۶٫۱ Formanek, Ingrid; Khadder, Kareem; Garcia, Jaide (20 October 2019). "16 Syrian Democratic Force and 1 Turkish soldier killed in past 24 hours". CNN.
    247. "مجموعات من قوات سوریا الدیمقراطیة تبدأ بالانسحاب من مدینة رأس العین (سری کانییه) بالتزامن مع خروج القافلة الطبیة • المرصد السوری لحقوق الإنسان". 20 October 2019.
    248. "قوات التحالف الدولی تنسحب من مطار صرین بریف عین العرب (کوبانی) • المرصد السوری لحقوق الإنسان". 20 October 2019.
    249. Paton Walsh, Nick (20 October 2019). "500 US personnel moving through Syria". CNN.
    250. Chulov, Martin; Borger, Julian (21 October 2019). "Syrian residents pelt retreating US troops with food and insults". The Guardian.
    251. Coles, Sune Engel Rasmussen and Isabel (21 October 2019). "U.S. Troops Withdrawing From Syria Draw Scorn". Wall Street Journal.
    252. Schmitt, Eric; Haberman, Maggie (20 October 2019). "Trump Said to Favor Leaving a Few Hundred Troops in Eastern Syria" – via NYTimes.com.
    253. Michael R. Gordon; Gordon Lubold. "Trump Weighs Leaving Small Number of Troops in Syria". The Wall Street Journal.
    254. Prothero, Mitch (21 October 2019). "Trump said his chaotic withdrawal from Syria had 'secured' the country's oil. It hasn't, and now the US is scrambling to protect a key oil-producing area". Business Insider.
    255. ۲۵۵٫۰ ۲۵۵٫۱ ۲۵۵٫۲ "12 days of Operation "Peace Spring": Turkish-backed factions continue to violate the ceasefire and commit violations against citizens in areas under their control. The death toll among the "SDF", the regime, Turkish forces and factions loyal to it rises to 477 • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 2019-10-21. Retrieved 2019-10-22.
    256. ۲۵۶٫۰ ۲۵۶٫۱ Ilyushina, Mary; Hodge, Nathan (22 October 2019). "Russian defense minister says new forces needed to patrol Syria". CNN.
    257. Kourdi, Eyad; Barnes, Taylor (22 October 2019). "Assad: Syria rejects "any occupation" under "any pretext"". CNN.
    258. O'Connor, Tom (22 October 2019). "Syria's Assad visits war zone, is "ready to support any group that resists" Turkey". Newsweek.
    259. Rogers and Barrett, Alex and Ted (22 October 2019). "McConnell introduces resolution opposing US withdrawal from Syria". CNN.{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)
    260. Hansler, Jennifer; Browne, Ryan (22 October 2019). "Top US envoy for Syria was not consulted in decision to withdraw US troops". CNN.
    261. Fraser, Suzan; Isachenkov, Vladimir (22 October 2019). "Russia, Turkey seal power in northeast Syria with new accord". AP NEWS. Archived from the original on 17 December 2019. Retrieved 25 October 2019.
    262. ۲۶۲٫۰ ۲۶۲٫۱ ۲۶۲٫۲ ۲۶۲٫۳ ۲۶۲٫۴ "Full text of Turkey, Russia agreement on northeast Syria". Aljazeera. 22 October 2019.
    263. Sonmez, Felicia; Nakamura, David (23 October 2019). "Trump says U.S. will lift sanctions on Turkey, calling cease-fire in Syria 'permanent'". Washington Post.
    264. Segers, Grace (23 October 2019). "Trump lifts Turkey sanctions, calling ceasefire in Syria "permanent"". CBS News.
    265. Shesgreen, Deirdre; Jackson, David (23 October 2019). "Trump declares 'big success' in Syria, lifts sanctions on Turkey". USA TODAY.
    266. "Russia urges Kurdish fighters to withdraw from Syria's border". Aljazeera. 23 October 2019.
    267. Fraser, Suzan; Pitarakis, Lefteris (23 October 2019). "Russian forces deploy at Syrian border under new accord". AP NEWS. Archived from the original on 10 November 2019. Retrieved 25 October 2019.
    268. LaPorta, James; O'Connor (23 October 2019). "Exclusive: U.S. has a plan to send tanks and troops to "secure" Syria's oil fields amid withdrawal". Newsweek (به انگلیسی).
    269. ۲۶۹٫۰ ۲۶۹٫۱ Starr, Barbara; Browne, Ryan (24 October 2019). "Trump suggests Kurds relocate as US considers deploying armored vehicles to protect oil fields". CNN.
    270. ۲۷۰٫۰ ۲۷۰٫۱ DePetris, Daniel (24 October 2019). "America last: Trump is still risking our soldiers' lives over Syrian oil". Washington Examiner.
    271. Vanden Brook, Tom (24 October 2019). "Pentagon planning to send tanks, armored vehicles to Syrian oil fields". USA TODAY.
    272. ۲۷۲٫۰ ۲۷۲٫۱ Mroue, Bassem (24 October 2019). "Syria says Turkish-led forces attacked its troops". AP NEWS.
    273. «ارتش با تهاجم نیروهای متخاصم ترکیه علیه روستاهای کوزلیه وتل لبن در تل تمر مقابله می‌کند… اعتراضات مردمی در روستای تل حلف در حومه راس العین». سانا. ۲۰۱۹-۱۰-۲۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ ژانویه ۲۰۲۰.
    274. "Kurdish forces start Syria-Turkey border pullback". Arab News. 24 October 2019.
    275. Malsin, Jared; Osseiran, Nazih (24 October 2019). "Russia Strikes Syrian Rebel Stronghold, Raising Fears of Assad Regime Offensive". Wall Street Journal.
    276. Elizabeth Hagedorn, Elizabeth (24 October 2019). "After Turkey-Russia deal, what's next for Syria's Idlib?". Middle East Eye.
    277. Brzozowski, Alexandra (25 October 2019). "NATO slams Turkey over Syria, lukewarm reactions to German 'safe zone' proposal". Euractiv.
    278. "Initiative to set up NATO-controlled safe zone in Syria will bring 'nothing good' – Lavrov". RT International (به انگلیسی).
    279. ۲۷۹٫۰ ۲۷۹٫۱ "Turkey rejects German defense minister's Syria 'security zone' proposal". Deutsche Welle. 26 October 2019.
    280. ۲۸۰٫۰ ۲۸۰٫۱ ۲۸۰٫۲ Kayali, Laura (26 October 2019). "Turkish minister: Germany's Syria proposal 'unrealistic'". POLITICO.
    281. Morgan, Wesley (25 October 2019). "U.S. sending armored vehicles into Syria to protect oil fields, Pentagon chief confirms". POLITICO.
    282. Lolita C., Baldor; Burns, Robert (25 October 2019). "Esper: US troops, armored vehicles going to Syria oil fields". AP NEWS.
    283. Youssef, Nancy A. (25 October 2019). "Defense Chief Affirms U.S. Troop Shift to Syrian Oil Fields". Wall Street Journal.
    284. Seligman, Lara (24 October 2019). "Trump Wants U.S. Troops to Guard Syria's Oil. The Kurds May Not Welcome Them". Foreign Policy.
    285. ۲۸۵٫۰ ۲۸۵٫۱ "Russia Sends Chechen Military Police Reinforcements to Syria". The Moscow Times. 25 October 2019.
    286. ۲۸۶٫۰ ۲۸۶٫۱ ۲۸۶٫۲ Erkoyun, Ezgi; Gumrukcu, Tuvan (26 October 2019). "Turkey will clear Syria border area of Kurdish fighters if Russia fails to act: Erdogan". Reuters.
    287. ۲۸۷٫۰ ۲۸۷٫۱ ۲۸۷٫۲ ۲۸۷٫۳ ۲۸۷٫۴ "'Banditry': Russia slams US as troops move back into Syria". The Guardian. 26 October 2019.
    288. Formanek, Ingrid; Hassan, Mohammed (26 October 2019). "US military vehicles cross into Syria". CNN.
    289. Heintz, Jim (26 October 2019). "Russia Calls U.S. Move to Protect Syrian Oil Fields 'Banditry'". Time. Archived from the original on 26 اكتبر 2019. Retrieved 27 April 2020. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
    290. "Syria clashes between pro-Turkish forces and Kurds leave 15 dead, monitor says". Middle East Eye. 26 October 2019.
    291. "15 dead in Syria clashes between pro-Turkish forces, Kurds: monitor". Yahoo! News. 26 October 2019.
    292. Barrington, Lisa; Francis, Ellen (27 October 2019). "Syrian Kurdish forces say leaving Turkish border area, Damascus welcomes move". Reuters.
    293. "SDF begins withdrawal from Syria–Turkey border". Al Jazeera. 27 October 2019.
    294. O'Connor, Tom (29 October 2019). "Russia says Syrian Kurdish forces have officially left border with Turkey as U.S. troops guard oil". Newsweek.
    295. "Turkish forces kill six Syrian soldiers in border clash - AFP". Ahval. Archived from the original on 13 September 2020. Retrieved 27 April 2020.
    296. "Rasulayn'da rejim unsuru 18 kişi sağ ele geçirildi". trthaber.com.
    297. "Russia says Kurdish withdrawal in northeast Syria complete: TASS". Reuters (به انگلیسی). 29 October 2019.
    298. ۲۹۸٫۰ ۲۹۸٫۱ ۲۹۸٫۲ ۲۹۸٫۳ ۲۹۸٫۴ O'Connor, Tom (30 October 2019). "Syria calls for U.S. allies to join its military as clashes threaten Russia-Turkey deal". Newsweek.
    299. ۲۹۹٫۰ ۲۹۹٫۱ "Erdogan: Turkey-Russia patrols in Syria to begin on Friday". Al Jazeera. 31 October 2019. Retrieved 30 October 2019.
    300. "Turkey, Russia launch first patrols in northern Syria - Turkey News". Hürriyet Daily News.
    301. Gall, Carlotta (1 November 2019). "Turkey Hands Over 18 Captured Syrian Soldiers". The New York Times.
    302. "Two civilians die in Turkish shelling on "Tal Warda" in Abu Rasin area • The Syrian Observatory For Human Rights". 31 October 2019.
    303. "Syrian army fights intense battles with Turkish army in northern Syria - Xinhua | English.news.cn". xinhuanet.com. Archived from the original on 28 September 2020. Retrieved 27 April 2020.
    304. "Syrian Army Fiercely Clashes with Turkish Occupation Troops in Ras Al-Ain Countryside – Al-Manar TV Lebanon". english.almanar.com.lb.
    305. "Syrian troops withdraw from Til Temir, Zirgan and Dirbesiye". ANF News.
    306. "The Syria Democratic Forces shell the villages of Azizia and Jamiliyyeh • The Syrian Observatory For Human Rights". 31 October 2019.
    307. "US reinforcements arrived at Sarin base - ANHA | HAWARNEWS | English". hawarnews.com.
    308. ۳۰۸٫۰ ۳۰۸٫۱ "Russian forces in Syria seize US special forces gym equipment". The Jerusalem Post | JPost.com.
    309. "Syrian army fights intense battles with Turkish army in northern Syria". Asia Pacific Daily (به انگلیسی). Retrieved 2020-02-28.
    310. Bellamy, Daniel (2 November 2019). "Car bomb kills at least 13 in town on Syria's border with Turkey". Euronews. Retrieved 3 November 2019.
    311. "Explosion in Syrian Town on Turkish Border Kills 13". 2 November 2019 – via The New York Times.
    312. Jonny Hallam and Raza Razek. "Car bomb explosion kills at least 13 in northern Syria". CNN.
    313. "Clashes Continue in NE Syria Despite US Push for Cease-fire". Voice of America.
    314. "Turkey-loyal factions carry out new offensive north of Ayn Issa town trying to control Sherkrak Silos and close the international highway in the area • The Syrian Observatory For Human Rights". 7 November 2019.
    315. Press, The Associated (8 November 2019). "Turkish Military Vehicle Runs Over and Kills Syrian Protester" – via The New York Times.
    316. "Kurds hurl rocks at Turkish and Russian convoy traveling through northern Syria". cbsnews.com.
    317. "Russian-Turkish Patrol Convoy Pelted With Stones in Syria" – via www.rferl.org.
    318. "8 civilians killed by terrorist attack in N Syria - World News". Hürriyet Daily News.
    319. "More casualties raise the death toll to about 20, in the booby-trapped car explosion at al-Bab city • The Syrian Observatory For Human Rights". The Syrian Observatory For Human Rights (به انگلیسی). 16 November 2019. Retrieved 2019-11-16.
    320. "El Bab'da bombalı araç saldırısı: 18 sivil öldü". haberturk.com.
    321. ۳۲۱٫۰ ۳۲۱٫۱ "YPG/PKK behind Al-Bab attack, says defense ministry - World News". Hürriyet Daily News.
    322. "Barış Pınarı Harekatı bölgesinde 988 EYP ve 442 mayın etkisiz hale getirildi". CNN Türk.
    323. "Clashes continue between SDF against the Ankara-loyal factions north of Tal Tamr town, in conjunction with anticipation for a Russian patrol to enter the town • The Syrian Observatory For Human Rights". 16 November 2019.
    324. Desk, News (18 November 2019). "SDF troops kill Turkish-backed militant commander in northern Raqqa". Archived from the original on 1 December 2020. Retrieved 27 April 2020. {{cite web}}: |first= has generic name (help)
    325. "Shrekrak Silos area in Ayn Issa witnesses the continuation of exchange of shelling and clashes between SDF and the Ankara-loyal factions • The Syrian Observatory For Human Rights". 20 November 2019.
    326. "SDF reports ongoing attacks against northern Syria". ANF News.
    327. "Lens of the Syrian Observatory for Human Rights from Ayn Issa Camp:: as clashes approach the camp .. "Asayish" forces abandon the task of protecting the camp to join the fighting .. families of the "Islamic State" organization flee .. and fears among the displaced people • The Syrian Observatory For Human Rights". 13 October 2019.
    328. "SDF carry out a violent attack on Shrekrak Silos in the Ayn Issa countryside to recover them from the Ankara-loyal factions • The Syrian Observatory For Human Rights". 20 November 2019.
    329. "With intensive Turkish air support, the Ankara-loyal factions advance at the expense of SDF and control Ayn Issa camp, the death toll is about 20 so far • The Syrian Observatory For Human Rights". 23 November 2019.
    330. Desk, News (24 November 2019). "Syrian Army, SDF troops still in full control of Ayn Issa". Archived from the original on 13 November 2020. Retrieved 27 April 2020. {{cite web}}: |first= has generic name (help)
    331. ۳۳۱٫۰ ۳۳۱٫۱ "Cautious calm prevails Ayn Issa area north of al-Raqqah in conjunction with the flight of warplanes believed to be Russian • The Syrian Observatory For Human Rights". 24 November 2019.
    332. "The news about handing over "Ayn Issa" to the regime forces is completely false .. and the "Autonomous Administration" transfers its headquarters for being considered an area of clash • The Syrian Observatory For Human Rights". 1 December 2019.
    333. "PKK'nın yeni stratejisi ne". odatv.com.
    334. "Syria: Car Bomb Kills 9 in Tal Abyad". Asharq AL-awsat. Archived from the original on 10 February 2020. Retrieved 27 April 2020.
    335. "SDF continue to sweep villages and sites where the Turkey-loyal factions advanced to in Ayn Issa outskirts • The Syrian Observatory For Human Rights". 24 November 2019.
    336. ۳۳۶٫۰ ۳۳۶٫۱ ۳۳۶٫۲ Trew, Bel (18 October 2019). "Turkey faces scrutiny over alleged use of chemical weapons on children in Syria". The Independent.
    337. ۳۳۷٫۰ ۳۳۷٫۱ ۳۳۷٫۲ ۳۳۷٫۳ ۳۳۷٫۴ Haddad, Tareq (18 October 2019). "Turkey accused of war crimes after suspected white phosphorus use against civilian Kurds in Syria". Newsweek.
    338. Sabbagh, Dan Sabbagh (18 October 2019). "UN investigates alleged use of white phosphorus in Syria". The Guardian.
    339. ۳۳۹٫۰ ۳۳۹٫۱ "Kurds accuse Turkey of using napalm and white phosphorus". France 24 (به انگلیسی). 17 October 2019. Retrieved 18 October 2019.
    340. "Kurdish politician urges Israeli diplomatic intervention to stop Turkish assault". Times of Israel. 17 October 2019.
    341. "Son dakika | Bakan Akar açıkladı! Terör örgütünün 'kimyasal silah' planı". Milliyet.
    342. Loyd, Anthony (2 November 2019). "Syria: U-turn over investigation into 'white phosphorus injuries' after Turkey's clash with Kurds". The Times (به انگلیسی).
    343. Sweeney, Steve (3 November 2019). "OPCW abandons Turkey chemical attack investigation". Morning Star.
    344. Paton Walsh, Nick. "Gruesome videos emerge from Syria". CNN.
    345. Chulov, Martin (26 October 2019). "Syria: videos of Turkey-backed militias show 'potential war crimes'". The Guardian.
    346. Hansler, Jennifer; Browne, Ryan (23 October 2019). "Top US envoy for Syria: Turkish supported forces have committed "several" war crimes in Syria". CNN.
    347. Hansler, Jennifer (23 October 2019). "Top envoy for Syria says the US is looking into allegations of war crimes". CNN.
    348. ۳۴۸٫۰ ۳۴۸٫۱ Nebehay, Stephanie (15 October 2019). "U.N. urges Turkey to investigate executions in Syria". Reuters.
    349. "Turkish forces commit war crimes in Syria offensive - fresh evidence". Amnesty International UK. 18 October 2019.
    350. Colville, Rupert (15 October 2019). "Press briefing note on Syria". Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights.
    351. تل أبیض: مراسل جسر یرصد انتهاکات بحق المدنیین من قبل فصائل "الوطنی" [Tel Abyad: Jisr reporter monitors abuses against civilians by SNA factions]. Jesr Press (به عربی). 18 October 2019. Archived from the original on 13 November 2019. Retrieved 21 October 2019.
    352. ۳۵۲٫۰ ۳۵۲٫۱ "Smugglers deceive Ras al-Ayn citizens who want to flee the Ankara-loyal faction-controlled area by handing them over to Turkey and accusing them of being "Autonomous Administration" and "SDF" • The Syrian Observatory For Human Rights". 25 November 2019.
    353. ۳۵۳٫۰ ۳۵۳٫۱ "As a part of their continued violations in the area .. pro-Turkey factions kidnap a pharmacist in Tal Abyad as he refused to sell prohibited analgesic drugs for them • The Syrian Observatory For Human Rights". 5 December 2019.
    354. Jacinto, Leela (23 October 2019). "Kurdish boy severely burned during Turkish offensive arrives in France for treatment". France 24.
    355. ۳۵۵٫۰ ۳۵۵٫۱ Ritter, Karl; El Deeb, Sarah (20 October 2019). "Turkey wants Syrian forces to leave border to allow settlement of refugees". The Sydney Morning Herald.
    356. ۳۵۶٫۰ ۳۵۶٫۱ Ritter, Karl; AP, Sarah El Deeb (20 October 2019). "Turkey wants Syrian forces to leave border areas, aide says". Washington Post (به انگلیسی). Archived from the original on 21 اكتبر 2019. Retrieved 28 April 2020. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
    357. ۳۵۷٫۰ ۳۵۷٫۱ Thomas-Davis, Maya; Leete, Lorraine (21 October 2019). "Erdogan is using refugees as blackmail to avoid accusations of invading Syria – the EU-Turkey deal must end now". The Independent.
    358. Smith, Helena (16 October 2019). "Turkish Syria offensive raises Greek fears of new refugee influx". The Guardian.
    359. "Sent to a war zone: Turkey's illegal deportations of Syrian refugees". Amnesty International. 25 October 2019. pp. 8–10.
    360. "Turkey is illegally deporting Syrians into war zones". Amnesty International. 25 October 2019.
    361. "Ankara rejects Amnesty International's claims on Syrians in Turkey - Turkey News". Hürriyet Daily News. 26 October 2019.
    362. "Turkey to suspend Syria offensive after US meeting". BBC. 18 October 2019.
    363. Wright, Robin (20 October 2019). "America's Ally in Syria Warns of Ethnic Cleansing by Turkey". The New Yorker (به انگلیسی).
    364. McIntyre, Jamie (21 October 2019). "As US forces decamp to Iraq, Syrian Kurds make last desperate plea for troops to stay". Washington Examiner.
    365. "Syrians return back to areas after security measures - World News". Hürriyet Daily News.
    366. Gall, Carlotta; Kingsley, Patrick (11 October 2019). "ISIS Rears Its Head, Adding to Chaos as Turkey Battles Kurds". The New York Times.
    367. Sly, Liz; Ryan, Missy (11 October 2019). "Turkey's invasion of Syria puts Islamic State fight on hold at a critical time". Washington Post.
    368. "Kurdish forces in Syria will no longer prioritise guarding Isis prisons". The Guardian. 12 October 2019.
    369. "Turkey/Syria: Civilians at Risk in Syria Operation". Human Rights Watch. 11 October 2019.
    370. Hubbard, Ben (21 October 2019). "Our Reporter Walked into a Prison Full of ISIS Detainees". The New York Times.
    371. Gardner, Frank (26 October 2019). "Europe faces ticking time bomb in IS prison camps". BBC.
    372. Cooper, Charlie (10 October 2019). "Trump shrugs off ISIS fighters fleeing Syria: They'll 'be escaping to Europe'". POLITICO.
    373. Choi, David (9 October 2019). "Trump brushes off worries that freed ISIS prisoners will be a threat: 'They're going to be escaping to Europe.'". Business Insider.
    374. Ahmed, Ilham (9 October 2019). "We fought ISIS side by side with the Americans. Now they're leaving us to our fate". Washington Post.
    375. ۳۷۵٫۰ ۳۷۵٫۱ "More than 100 Daesh prisoners have escaped in Syria: US envoy". Arab News. 23 October 2019.
    376. ۳۷۶٫۰ ۳۷۶٫۱ "More than 100 Islamic State prisoners have escaped in Syria: US envoy". France 24. 23 October 2019.
    377. Jeff Seldin, Jeff (24 October 2019). "Concerns Persist About Fate of Captured Islamic State". Voice of America.
    378. Byman, Daniel L. (29 October 2019). "5 lessons from the death of Baghdadi". Brookings.
    379. "Son dakika... Trump'tan yeni açıklama: Türkiye ile savaşacağımızı düşünen mi var?". Hurriyet.
    380. ۳۸۰٫۰ ۳۸۰٫۱ Seligman, Lara (14 October 2019). "Turkish-Backed Forces Are Freeing Islamic State Prisoners". Foreign Policy. Trump waded into the information war on Monday, tweeting that the "Kurds may be releasing some [Islamic State prisoners] to get us involved"—an accusation that U.S. officials said is baseless. "That has enraged our forces in Syria", the senior U.S. administration official said. "Kurds are still defending our bases. Incredibly reckless and dishonest thing to say". Another U.S. official said the SDF has not abandoned the prisons—in fact, the group has moved some detainees to facilities further south.
    381. Browne, Ryan (14 October 2019). "Senior US defense official: Trump is "falsely claiming that the SDF Kurds are letting ISIS prisoners out"". CNN. President Trump is "falsely claiming that the SDF Kurds are letting ISIS prisoners out of prison," a senior US defense official told CNN, referencing the Kurdish-led Syrian Democratic Forces.
    382. Seligman, Lara (14 October 2019). "Turkish-Backed Forces Are Freeing Islamic State Prisoners". Foreign Policy. The FSA, also known as the Turkey-supported opposition (TSO) [...] In addition to killing unarmed civilians, as Turkey captures territory from the SDF, the TSO is deliberately releasing Islamic State detainees previously held by the Kurdish fighters, U.S. officials say.
    383. Haltiwanger, John (14 October 2019). "Trump suggested the Kurds were releasing ISIS prisoners, but US officials say Turkish-backed forces are actually doing this". Business Insider. The Free Syrian Army, a group of Arab militants in Syria backed by Turkey, is reported to be deliberately releasing ISIS detainees amid a Turkish military operation targeting the Kurds in northeast Syria. The Pentagon on Monday afternoon also released a statement from Secretary of Defense Mark Esper that blamed Turkey, not the Kurds, for the release of ISIS detainee es.
    384. McKernan, Bethan (13 October 2019). "At least 750 Isis affiliates escape Syria camp after Turkish shelling". The Guardian – via theguardian.com.
    385. "YPG/PKK freed 800 ISIL prisoners in Syria: Turkish Defense Ministry - World News". Hürriyet Daily News.
    386. "YPG seeks resurgence of ISIL for own legitimacy: Gov't - Turkey News". Hürriyet Daily News.
    387. "How Turkey's Syria offensive is being received by opposition parties".
    388. "Government caused world to take position against Turkey: Main opposition leader - Turkey News". Hürriyet Daily News.
    389. "Opposition leader urges gov't to contact Assad - Turkey News". Hürriyet Daily News.
    390. "Public support for Turkey's Syria offensive at 79 percent: Poll". duvarenglish.com.
    391. "Turkish Patriotism on Display Amid Syria Operation". The New York Times. 16 October 2019. Archived from the original on 17 اكتبر 2019. Retrieved 29 April 2020. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help)
    392. "Turkish public, politicians voice support for Syria military push". Al-Jazeera. 10 October 2019.
    393. "Turkish police investigate Kurdish leaders, fire water cannon at protesters". Reuters. 10 October 2019.
    394. "Turkey detains mayors of Kurdish party opposing Syria push". aljazeera.com. 15 October 2019.
    395. "Turkish authorities launch legal action against 78 people". Hürriyet Daily News. 10 October 2019.
    396. ۳۹۶٫۰ ۳۹۶٫۱ ۳۹۶٫۲ "Turkey: Hundreds arrested in crackdown on critics of military offensive in Syria". amnesty.org.
    397. ۳۹۷٫۰ ۳۹۷٫۱ "Turkish Cypriot leader Akıncı files complaint against death threats". Hurriyet. 17 October 2019.
    398. "Akinci hits back at Erdoğan, says comments on Syria were distorted". Cyprus Mail. 14 October 2019.
    399. "Turkey's VP condemns Turkish Cypriot leader over Syria op". Hurriyet. 13 October 2019.
    400. "Death threats and political ruckus in wake of Akinci's Syria remarks". 16 October 2019.
    401. "Turkish Cypriot leader hits back at Erdoğan over comments on indebtedness to Turkey". Ahval. Archived from the original on 10 February 2020. Retrieved 29 April 2020.
    402. "Dutch MPs call for action against Turkey after offensive, ministers condemn attacks". Dutch News. 10 October 2019.
    403. ۴۰۳٫۰ ۴۰۳٫۱ ۴۰۳٫۲ Ensor, Josie; Allen, Nick (11 October 2019). "Turkey may have targeted US forces with artillery in Syria, coalition source claims". The Telegraph (به انگلیسی). ISSN 0307-1235. Retrieved 13 October 2019.
    404. ۴۰۴٫۰ ۴۰۴٫۱ Baume, Maïa de La (12 October 2019). "Germany, France to curb arms sales to Turkey over Syria operation". POLITICO. Retrieved 13 October 2019.
    405. "Suomi tuomitsee Turkin hyökkäyksen Syyriaan – asevientiluvat Turkkiin jäädytetään". YLE (به فنلاندی). 9 October 2019. Retrieved 10 October 2019.
    406. "Nato ally Norway suspends new arms exports to Turkey". thelocal.no. 11 October 2019.
    407. ۴۰۷٫۰ ۴۰۷٫۱ ۴۰۷٫۲ "Furious with Turkey, EU threatens sanctions, arms embargo". Reuters (به انگلیسی). 11 October 2019. Retrieved 13 October 2019.
    408. Brzozowski, Alexandra (14 October 2019). "EU condemns Turkey's military action, stops short of common arms embargo". euractiv.com (به انگلیسی). Retrieved 14 October 2019.
    409. "Italy to block arms exports to Turkey - Di Maio - English". ANSA.it (به انگلیسی). 14 October 2019. Retrieved 14 October 2019.
    410. Weise, Zia; Barigazzi, Jacopo (14 October 2019). "EU countries agree to suspend arms exports to Turkey". POLITICO. Retrieved 16 October 2019.
    411. "European Council conclusions on Turkey, illegal drilling activities and MH17 - Consilium". consilium.europa.eu.
    412. BBC Newshour Oct. 18[پیوند مرده]
    413. Bredemeier, Ken (13 October 2019). "Trump Pulls out Remaining Troops from N. Syria; Warns of 'Powerful Sanctions' on Turkey". Voice of America (به انگلیسی). Retrieved 17 October 2019.
    414. "Lindsey Graham turns on Trump over 'disaster' Syria move". The Independent. 7 October 2019.
    415. "Graham, Van Hollen announce new Turkey sanctions". Vox. 9 October 2019.
    416. "U.S. House Republicans to seek sanctions on Turkey over Kurd offensive". Reuters. 10 October 2019.
    417. David Smith; Bethan McKernan (15 October 2019). "Donald Trump asks Turkey for ceasefire and orders sanctions as violence escalates". The Guardian – via theguardian.com.
    418. "House condemns Trump's Syria withdrawal". MSN.
    419. "Turkey to suspend Syria offensive after US meeting". BBC News. 18 October 2019.
    420. Edmondson, Catie; Gladstone, Rick (29 October 2019). "House Passes Resolution Recognizing Armenian Genocide". The New York Times.
    421. "Lindsey Graham says he blocked a Senate resolution recognizing the Armenian genocide because the White House didn't want to anger Turkey". Business Insider. 25 November 2019.
    422. "Turkey bans critical reports on military operation in Syria, detains 2 journalists". Committee to Protect Journalists. 10 October 2019.
    423. ۴۲۳٫۰ ۴۲۳٫۱ Allsop, Jon (15 October 2019). "Syria, Turkey's President Erdoğan, and the ongoing op-ed problem". Columbia Journalism Review.
    424. Business, Analysis by Brian Stelter, CNN. "Questions swirl after ABC airs video from Kentucky gun range, labeled as Syria". CNN.
    425. Tobin, Ben. "ABC News mistakenly airs video from Kentucky gun show as Syria bombing footage". USA TODAY.
    426. "Did ABC Mistakenly Label a Video from a US Gun Range as Syrian War Footage?". Snopes.com.
    427. Acanerler, Alican (9 October 2019). "Videonun Barış Pınarı Harekatı sırasında Tel-Abyad'ın bombalandığını gösterdiği iddiası".
    428. "This video shows a shooting range in the US, not 'destroyed Turkish tanks' in Syria". AFP Fact Check. 10 October 2019.
    429. Baragona, Justin (14 October 2019). "ABC News Apologizes for Airing Fake Syria Bombing Video". The Daily Beast.
    430. "ABC News apologizes for broadcasting fake video of bombings in Syria". jpost.com.
    431. Foy, Henry. "Russia calls Turkey's invasion of north Syria 'unacceptable'". Financial Times.
    432. ۴۳۲٫۰ ۴۳۲٫۱ Kottasová, Ivana; Ilyushina, Mary (15 October 2019). "Russians fill the void left by US troops in Syria". CNN.
    433. ۴۳۳٫۰ ۴۳۳٫۱ Abdi, Mazloum (13 October 2019). "If We Have to Choose Between Compromise and Genocide, We Will Choose Our People". Foreign Policy.
    434. Sanchez, Raf (14 October 2019). "Assad troops enter north-east Syria after Russia-backed deal with Kurds". The Telegraph.
    435. ۴۳۵٫۰ ۴۳۵٫۱ ۴۳۵٫۲ ۴۳۵٫۳ Fahim, Kareem; Dadouch, Sarah; Englund, Will (15 October 2019). "Russia patrolling between Turkish and Syrian forces after U.S. troops withdraw". Washington Post.
    436. Dominic Evans, Dominic; Coskun, Orhan; Perry, Tom (16 October 2019). [https://www.reuters.com/article/us-syria-security-turkey-usa-power-analy/power-shift-who-gains-in-the-battle-for-syrias-northeast-idUSKBN1WU2K8 website=Reuters "Power shift: Who gains in the battle for Syria's northeast?"]. {{cite web}}: Check |url= value (help); Missing pipe in: |url= (help); line feed character in |url= at position 144 (help)
    437. Seligman, Lara (30 October 2019). "How the Iran Hawks Botched Trump's Syria Withdrawal". Foreign Policy.
    438. Evans, Margaret (20 October 2019). "Turkey 'outsourcing war crimes' to armed groups, Amnesty says after Kurdish politician's murder". CBC.
    439. Perry, Tom; Francis, Ellen (22 October 2019). "For Syrian Kurds, a leader's killing deepens sense of U.S. betrayal". Reuters (به انگلیسی).
    440. Hubbard, Ben; Kirkpatrick, David D. (18 October 2019). "Kurds' Sense of Betrayal Compounded by Empowerment of Unsavory Rivals". The New York Times.
    441. Mortazavi, Negar (16 October 2019). "How Russia is filling the gap left by Trump's withdrawal of US troops in Syria". The Independent.
    442. ۴۴۲٫۰ ۴۴۲٫۱ Oliphant, Roland (15 October 2019). "Russia assumes mantle of supreme power broker in Middle East as US retreats from Syria". The Telegraph.
    443. Sevastopulo, Demetri; Williams, Aime; Pitel, Laura; Foy, Henry (16 October 2019). "US delegation to press Turkey for Syrian ceasefire". Financial Times.
    444. Olorunnipa, Toluse; Kim, Seung Min (8 October 2019). "Republicans deliver rare rebuke of Trump, slamming his Syria withdrawal decision". Washington Post.
    445. Sherwin, Emily (14 October 2019). "Turkey offensive in Syria forces Russia into a balancing act". Deutsche Welle.
    446. Rosenberg, Steve (17 October 2019). "Putin: From pariah to Middle East power broker". BBC.
    447. Pitarakis, Lefteris; Mroue, Bassem (16 October 2019). "Russia Seeks to Cement its Role as a Power Broker in Syria". Time (به انگلیسی). Archived from the original on 16 اكتبر 2019. Retrieved 29 April 2020. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
    448. Stolton, Samuel (14 October 2019). "Turkey's relationship with NATO tested over Syria operation". Aljazeera.
    449. Wolfgang, Ben; Glenn, Mike (16 October 2019). "Turkey's NATO status complicates U.S. response to Erdogan's Syria incursion". The Washington Times.
    450. "Esper chides NATO ally Turkey for "heading in the wrong direction" with Russia in Syria". CBS News. 24 October 2019.
    451. staff, T. O. I. "US said considering plan to remove nukes from Turkish base near Syrian border". timesofisrael.com.
    452. Brennan, David (15 October 2019). "U.S. -Turkey tensions raise fears over future of nuclear weapons near Syria". Newsweek.
    453. "Why is Turkey in NATO Anyway?". The Atlantic.
    454. "Lindsey Graham says Congress will call for Turkey to be suspended from NATO and hit it with sanctions if it attacks Kurds". Business Insider. 7 October 2019.
    455. "Democratic lawmaker: Expelling Turkey from NATO 'should be on the table'". The Hill. 15 October 2019.
    456. Russian forces enter former Islamic State stronghold in Syria:Russian troops in Raqqa were handing out humanitarian aid and its military doctors were offering residents medical attention. By Reuters ,9 December 2019.
    457. Russian troops enter Syria’s Raqqa, filling void of withdrawing US forces, by Jared Szuba, 10 December 2019.
    458. Russians near Raqqa two years after US helped take city from ISIS By Seth J. Frantzman, 9 December 2019.
    459. Syria: the most complex conflict of our time, By Elias Hazou, 8 December 2019
    460. Erdogan says Turkey aims to settle 1 million refugees in Syria offensive area, reuters, 9 December 2019.
    461. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام foreignpolicy.com وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
    462. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام shafaaq.com وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
    463. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام auto22 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
    464. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام auto8 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
    465. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام rudaw.net وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
    466. Russia and Turkey armies strike deal to swap water for electricity, 9 December 2019, middleeastmonitor.com
    467. Russians appear to broker deal with Turkey in electricity for water swap in Syria, Wladimir van Wilgenburg Wladimir van Wilgenburg |December 09-2019.
    468. What is happening in al-Shirkark silos in Ain Issa district? The Turkish occupation army withdrew from al-Shirkrak silo, according it seems agreement with Russia, while yesterday, the Russian forces headed with the Syrian regime to remove mines in the silos' vicinity, we have no precise information about the forces which will be stationed in the silos. 10 Dec 2019, Tue - 14:38 2019-12-10T14:38:00 AIN ISSA – SHARVIN MUSTAFA. hawarnews.com
    469. ۴۶۹٫۰ ۴۶۹٫۱ 2 months of Operation Peace Spring: what now? Karwan Faidhi Dri, 10 Dec 2019.
    470. Life on the Front Lines in Northern Syria; With echoes of shelling from Turkish-allied forces nearby, families sheltering in abandoned villages wonder when they can go home. BY Jade Sacker, 23 November 2019.
    471. Syria: Russian helping hand, by JOHN CHERIAN, 6 December 2019.
    472. SDF woos Syrian Kurdish rivals in wake of Turkish assault, Amberin Zaman 4 December 2019.
    473. Russia wants Syrian Kurds to unify, clarify their demands of Moscow: Kurdish opposition Karwan Faidhi Dri, 10 Dec 2019.
    474. Syria’s Kurdish parties do not see eye to eye, Shivan Ibrahim 9 December 2019.
    475. Mustafa Bali: Turkey continues to violate ceasefire deals, targets Kurds, 9 Dec 2019.
    476. Russian forces in Syria, SDF discuss phase two in border security deal بایگانی‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine, 7 Dec 2019.
    477. Faisal Azouz: Our goal is to know region's project, we do not wish to see any disagreement. The coordinator of the National Dialogue Follow-up Committee of the Arab Socialist Baath Party, Faisal, indicated that they are looking for ways to find a formula for compatibility between the Autonomous Administration project and Article 107 of the Syrian constitution related to local administrations. 8 Dec 2019, Sun - 13:54 2019-12-08T13:54:00 QAMISHLO_ SHINDA AKRAM – AKRAM BARAKAT.
    478. Northeast Syria Between Autonomous, Local Administrations بایگانی‌شده در ۱۰ فوریه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine, Monday, 9 December 2019.
    479. Macron and Turkey clash over terrorism after Syria conflict 'No consensus possible!' By ROMINA MCGUINNESS, 6 Dec 2019.
    480. ۴۸۰٫۰ ۴۸۰٫۱ Macron spars with US and Turkey over Nato, By NIKOLAJ NIELSEN BRUSSELS, 4. DEC, euobserver.com.
    481. Exclusive details of Erdoğan's meeting with Johnson, Merkel and Macron, by Yahya Bostan, dailysabah.com
    482. Erdogan in NATO: Russia’s ‘Trojan horse’?, by Cengiz Candar 9 December 2019.
    483. A four-way summit on Syria will be in Turkey, NewsTurkey 5 December 2019.
    484. Putin’s Envoy Tells Assad Russia Supports ‘Recapturing All Syrian Territories’ بایگانی‌شده در ۱۰ فوریه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine, Tuesday, 3 December 2019.
    485. Intel: How Russia is changing course in Syria, Maxim A. Suchkov 3 December 2019.
    486. Press release on Russian officials’ meeting with President of Syria Bashar al-Assad, 02-12-2019.
    487. UAE OFFICIALLY BACKS SYRIA'S ASSAD TO WIN WAR, BY TOM O'CONNOR ON 12/3/19.
    488. Astana round begins with a meeting between the meeting sponsors The 14th round of the Astana meetings began in the Kazakh capital Nur Sultan on Tuesday morning with a series of meetings of the meeting sponsors (Russia, Turkey and Iran). 10 Dec 2019, Tue - 14:07 2019-12-10T14:07:00 NEWS DESK