رافق تقی
رافق تقی لی (به ترکی آذربایجانی: Rafiq Tağı یا Tağıyev Rafiq Nəzir oğlu) یا رافق نظیر اوغلو تقی اف پزشک بیماریهای قلبی و عضو اخراجی اتحادیه نویسندگان جمهوری آذربایجان که تاکنون چندین کتاب نیز از وی چاپ شده و در سال ۲۰۱۱، در پی درج مقاله‌ای در روزنامه صنعت صنعت قزئتی اعتراض شماری از مقامات مذهبی و ائمه جمعه (در ایران و جمهوری آذربایجان) را برانگیخت، ۱۹ نوامبر ۲۰۱۱، با چاقو مورد سوء قصد قرار گرفت و ۲۳ نوامبر ۲۰۱۱ در بیمارستان مرکز کلنیکی باکو جان سپرد. عدم حفاظت کامل از او در بیمارستان مورد سؤال قرار گرفته. [۱][۲][۳]
| رافق تقی لی | |
|---|---|
| زادهٔ | ۵ اوت ۱۹۵۰ روستای «خوش‌چوپان‌لی»، شهرستان ماساللی، جمهوری آذربایجان |
| درگذشت | ۲۳ نوامبر ۲۰۱۱ (۶۱ سال) باکو، جمهوری آذربایجان |
| علت مرگ | توسط سلاح سرد کشته شد |
| ملیت | آذربایجانی |
| دیگر نام‌ها | رافق ناظر اوغلو تقی اف |
| پیشه | روزنامه‌نگار و نویسنده |
| وبگاه | |
پزشک روزنامه‌نگار ویرایش
رافق تقی در روستای «خوش‌چوپان‌لی»[۴] در آذربایجان به دنیا آمد. وی از دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان فارغ‌التحصیل شد و به عنوان پزشک در مناطق روستایی خدمت کرد. او بعداً تحصیلات خودش را در رشته کاردیولوژی (قلب و عروق) نیز، ادامه داد و از آکادمی پزشکی مسکو[۵] فارغ‌التحصیل شد و از سال ۱۹۹۰ در خدمات اورژانس بیمارستان باکو مشغول به کار بود.[۶]
رافق تقی، پزشکی که به روزنامه‌نگاری و نویسندگی روی آورد و در اتحادیه نویسندگان آذربایجان[۷] به مدت ۱۶ سال عضویت داشت، شش کتاب[۸]به جا گذاشته و مقالات بحث‌انگیزی نوشته‌است.
در مصاحبه کوتاهی[۹] که در بیمارستان صورت گرفت گفت وقتی ضربات چاقو بر من فرود آمد، کتابی از نیکلای الکساندرویچ بردیایف[۱۰] در دستم بود[۱۱] او به نویسندگانی چون بردیایف که آزاداندیش و عاصی به وضع موجود بودند، علاقه داشت.[۱۲] وی در زمان صمد وورغون نایب رئیس فرهنگستان علوم آذربایجان، و رئیس اتحادیه نویسندگان در باکو، مقاله انتقادی تندی علیه اوضاع سیاسی – اجتماعی شوروی (سابق) نوشت. مقالات او از جمله «اروپا و ما»، «خطاهای الهی»، «عاشورا» واکنش‌های تندی به دنبال داشته‌است.
واکنش‌ها ویرایش
بعد از انتشار مقالات «خطاهای الهی»، «عاشورا» و «اروپا و ما» که از دید مسلمانان آذربایجان به پیامبر اسلام توهین[۱۳] شده بود در باکو تظاهرات بزرگی علیه رافق تقی لی راه افتاد، مخالفین وی با ذکر این مسئله که یکی از حامیان مالی اصلی روزنامه صنعت (صنعت قزئتی) صنایع نفت جمهوری آذربایجان است که تحت نفوذ شرکت‌های بریتیش پترولیوم و کمپانی شل قرار دارد، وی را حقوق بگیر بیگانگان معرفی نمودند.
رافق تقی لی، در مقاله «اروپا و ما» نوشته بود:[۱۴]
اسلام دین حقه‌بازی و خشونت و به دور از معیارهای بشری است.[۱۵]
وی در مقاله «خطاهای الهی» که ۱۳ فروردین ۱۳۸۳ منتشر نمود، نکاتی را یادآور شد که از دید مخالفینش کفرگویی و بی حرمتی به خداوند تلقی شد و آنها گفتند مقاله‌ای هم که به نام «عاشورا» نوشته در مورد مسجد تازه پیر باکو، تعابیر جنسی (پورنوگرافی) بکار برده‌است.
در اعتراض به نوشته‌های وی در باکو و تهران و تبریز و اردبیل... تظاهرات بزرگی راه افتاد و وی از اتحادیه نویسندگان آذربایجان اخراج شد.
مخالفین وی می‌گفتند دولت با کوچک‌ترین انتقاد مردم به شدت برخورد می‌کند و مخالفین الهام علی اف سر به نیست می‌شوند ولی حکومت اجازه می‌دهد به مقدسات مذهبی بی حرمتی شود و خودباختگان شیفته غرب هرچه دلشان می‌خواهد بگویند.[۱۶]
رئیس پیشین حزب اسلامی جمهوری آذربایجان طی ایراد نطقی احزاب متمایل به اسلام را بخاطر بی اعتنایی نسبت به این عمل مورد مذمت قرار داد و اعلام شد: اهالی نارداران رافق تقی لی را محکوم به مرگ کرده‌اند و باید سر وی را از بدنش جدا کرد.
وی باید بداند که ما نخواهیم گذاشت او زنده بماند. خطیبان این مراسم اعلام کردند که رافق تقی لی را زنده نخواهیم گذاشت، زنده نخواهیم گذاشت…[۱۷]
در پی اوج گرفتن اعتراضات، دولت آذربایجان رافق تقی را دستگیر و به اتهام نفرت پراکنی به سه سال زندان محکوم کرد. وی بعد از دو سال، با عفو ریاست جمهوری آزاد شد. مدیر مسئول نشریه سمیر صداقت اوغلو هم برای مدت کوتاهی زندانی شد.
ایلقار ابراهیم اوغلو خطیب جمعه باکو در پاسخ به مدافعان وی که خواهان گذشت مقامات مذهبی شده بودند، گفته بود:
هیچ‌کس نمی‌تواند در مورد حقی که متعلق به او نیست، گذشت کند. در این مورد ضرر به منافع شخصی رسانده نشده‌است که کسی بتواند آن را ببخشد، بلکه به منافع جمعی ضرر رسانده شده‌است و درست نیست که کسی از طرف جامعه مدعی بخشش و عفو در این مورد شود.
در ایران نیز مرتضی بنی‌فضل نماینده استان آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان رهبری و از مدرسین حوزه علمیه قم اعلام کرد: «رافق تقی لی» روزنامه‌نگار کشور جمهوری آذربایجان به اتهام افساد و مرتد بودن واجب قتل می‌باشد و هر شخصی که «رافق تقی لی» را به هلاکت برساند منزل مسکونی این آیت‌الله را به عنوان جایزه دریافت خواهد کرد.[۱۸]
بنا به اظهارات پان ترکیست ایرانی پیروز دیلنچی، رافق تقی دقیقاً یک سال قبل از مرگش به وی گفته بوده حزب‌اللهی‌های باکو تهدید به مرگش کرده‌اند.[۱۹]
فتوای قتل ویرایش
یک هفته بعد محمد فاضل لنکرانی که اصالتاً از لنکران کشور آذربایجان بود، با صدور فتوایی نوشت: قتل او بر هر کسی که به او دسترسی داشته باشد لازم است و مسئول روزنامه مذکور که چنین افکار و عقایدی را با علم و توجه منتشر می‌کند همین حکم را دارد.[۲۰]
سؤال: وظیفه مسلمانان در قبال این امر غیرقابل تحمل چیست؟
مقلدین حضرتعالی از آذربایجان
بسمه تعالی
چنین شخصی چنانچه مسلمان‌زاده باشد، با اعترافات مذکور مرتد است و چنانچه کافر بوده، از مصادیق ساب النبی است و در هر صورت برفرض چنین اعترافاتی قتل او بر هر کسی که دسترسی داشته باشد لازم است و مسئول روزنامه مذکور که چنین افکار و عقائدی را با علم و توجه منتشر می‌کند همین حکم را دارد. خداوند اسلام و مسلمین را از شر دشمنان حفظ فرماید. یریدون لیطفوا نورالله بافواهم والله متم نوره ولوکره الکافرون.[۲۱]
محمد فاضل لنکرانی[۲۲]
۴ / ۹ / ۸۵»
من به خدا نزدیکترم ویرایش
رافق تقی لی در یکی از مصاحبه‌های مطبوعاتی خود گفت:
هفت آیت‌الله برای مرگ من فتوا داده‌اند. برخی از آنها دار فانی را وداع گفتند. اینان که به اصطلاح خادمان دین هم هستند و به نام دین، فتوای قتل دیگران را صادر می‌کنند، کارشان بی‌معناست. من مثل آنها کتاب‌های دینی زیادی نخواندم و بیشتر، کتاب‌های علمی خواندم؛ اما برای کسی آرزوی مرگ نمی‌کنم. بگذار زندگی کنند. نکش و حکم قتل صادر نکن! زندگی را هدیه کن، نه مرگ را! من هم از شما خوشم نمی‌آید؛ اما من به مرگ شما حکم نمی‌کنم؛ پس به من بگوئید چه کسی به خدا نزدیکتراست. من از آیت‌الله‌ها هم به خدا نزدیکتر هستم.[۲۳]
پانویس ویرایش
- ↑ «Рафик Таги скончался رافق تقی درگذشت. زندگی و تحصیلات وی…». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۴ دسامبر ۲۰۱۱.
- ↑ رافیق تقی پزشک بیماریهای قلبی و... است (کمیته بین‌المللی علیه اعدام. ۲۲ نوامبر ۲۰۱۱)[پیوند مرده]
- ↑ WHO KILL Rafiq Tağı ? مصاحبه با همسر رافق تقی در یوتیوب
- ↑ Khash-Chabanly / Khoshchobanly
- ↑ Московская медицинская академия
- ↑ «Рафик Таги скончался رافق تقی درگذشت». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۴ دسامبر ۲۰۱۱.
- ↑ Azərbaycan Yazıçılar Birliyi
- ↑ کتبی که رافق تقی نوشته عبارت است از:
Yanaşı ulduzlar(1987), “Düşmənimin xatirinə”(1991), “Pozitiv. Neqativ”(1996), “Şahzadə Dipendranın məhəbbəti”(2005), “Ucaboy liliput”(2005), “Gənc qraf Kenterberiyski”(2006).
- ↑ Դանակահարված ադրբեջանցի գրողը մահացել է - YouTube
- ↑ Nikolai Berdyaev
- ↑ Azerbaijani Journalist Targeted By Fatwa Dies After Stabbing Attack
- ↑ Hamneshine Bahar: Rafiq Tağı and horrific story of Apostasy در یوتیوب
- ↑ از دید ائمه جمعه و جماعات و مقلدین آیت‌الله لنکرانی این جمله رافق تقی که در مقاله ما و اروپا گفته بود: «اسلام دین حقه‌بازی و خشونت و به دور از معیارهای بشری است» توهین محسوب می‌شود.
- ↑ مقاله اروپا و ما در شماره اول تا ۱۴ نوامبر ۲۰۰۶ نشریه صنعت قزئتی به چاپ رسید. http://azerbaycannews.blogfa.com/post-614.aspx
- ↑ قسمتی از مقاله اروپا و ما نویسنده: رافق نقی، نشریه «صنعت قزئتی»، اکتبر ۲۰۰۶ اروپا نه تنها به دلیل موقعیت جغرافیایی، بلکه از منظر واقعیت‌های معنوی، انسان را به اندیشه وادار کرده‌است؛ زیرا ارزش‌های اروپایی در اصل پیروزی همه بشریت است. این مسئله نباید باعث ایجاد تکبر در اروپاییان شود. صرف نظر از اینکه متأسفانه این تکبر گاه‌وبیگاه خود را نمایان می‌کند و حتی در کسوت فاشیسم ماده شده، یا به صورت علنی میلیتاریزه و مهاجم خود نمایی می‌کند. اسلام حقه بازی اخلاقی است؛ بشر دوستی اسلام را نمی‌توان باور کرد. معیارهای بشر دوستی اسلامی هنوز هم تاب مقاومت در برابر ایرادهای ماتریالیسم دیالکتیکی را ندارد که آنها را حفظ کرده و یادگرفته‌ایم. اسلام همشکل استعمار شرقی است و صرفاً می‌تواند به عنوان یکی از انواع استعمار محسوب شود. اسلام هرگز نمی‌تواند از نظر معنوی بر اروپا چیره شود و قدرت آن را نیز ندارد؛ با اینکه آن را درون تابوتی بر شانه‌های امپراتوری عثمانی گرداندند؛ ولی نتوانستند جایی برای بر زمین گذاشتنش بیابند و دوباره به مشرق زمین آوردنش و به سوی قبله خواباندند…
- ↑ نشریه صنعت قزئتی چاپ باکو ۱۵ نوامبر ۲۰۰۶ با عذرخواهی از معترضین نوشت: خوانندگان عزیز! در شماره اول تا ۱۴ نوامبر ۲۰۰۶ نشریه صنعت قزئتی مقاله رافیق تقی، نویسنده با عنوان اروپا و ما به چاپ رسید. یادآوری کنیم که رافیق تقی از کارکنان نشریه صنعت قزئتی نیست و یکی از ده‌ها نویسنده‌ای است که (مقالاتش) در این نشریه به چاپ می‌رسد و مقاله اروپا و ما نیز صرفاً یک مقاله‌ای است که به خواست شخصی خود نوشته‌است. بجاست متذکر شویم که به هنگام آماده چاپ کردن شماره‌ای از نشریه‌مان که حاوی مقاله " اروپا و ما" نیز بود / سامیر صداقت اوغلو سردبیر نشریه به علت بیماری یکی از اعضای خانواده‌اش در تحریریه حضور نداشت. تاکنون اثرهای هنری و داستانهای صرف رافیق تقی که در جامعه به عنوان نویسنده شناخته شده‌است/ در این نشریه به چاپ رسیده‌است. به هنگام آماده نشر شدن این نشریه (شماره قبلی) همکار فنی نشریه به گمان اینکه مقاله ارسال شده از طریق اینترنت توسط رافیق تقی اثر هنری و داستان دیگری از رافیق تقی است / آن را در میان صفحات این نشریه جای داده بود. به این ترتیب صرفاً بخاطر اشتباه فنی مقاله " اروپا و ما " در این نشریه منتشر شده بود. ما به عنوان نشریه " صنعت قزئتی " اعلام می‌کنیم که برغم تأکید قوانین کشور بر آزادی بیان و مطبوعات و عقاید / بخاطر انتشار مقاله " اروپا و ما " که بخاطر اشتباه فنی صورت گرفته‌است / متاسفیم و در افکار بیان شده در این مقاله سهیم نیستیم و ضمن تکذیب آن / عذرخواهی می‌کنیم. برغم اینکه هیئت تحریریه در مورد افکار و ملاحظات نویسندگان مسئولیتی ندارد / ما به عنوان " صنعت قزئتی " / بار دیگر بخاطر سوء تفاهم ایجاد شده در نتیجه اشتباه فنی در ارتباط با مقاله " اروپا و ما " از برادران دینی مان نه تنها در کشور خود بلکه در جهان به عنوان یک مسلمان عذرخواهی می‌کنیم. " – هیئت تحریریه صنعت قزئتی http://azerbaycannews.blogfa.com/post-614.aspx
- ↑ Azerbaycan news
- ↑ (جمهوری اسلامی ۱/۹/۸۵) http://www.baybak.com/Baybak/?p=3854
- ↑ http://staging.shahrgon.com/?p=4011[پیوند مرده] تراژدی آذربایجان- به بهانه ترور رافیق تقی
- ↑ (بازتاب ۸/۹/۸۵)
- ↑ قتل «رافق تقی» و فتوای پنج سالهٔ آیت‌الله فاضل لنکرانی
- ↑ محمد جواد فاضل لنکرانی، از روحانیون محافظه‌کار مقیم قم، با انتشار پیامی خطاب به مردم جمهوری آذربایجان، از قتل رافق تقی، نویسنده آذربایجانی حمایت کرد. آقای فاضل لنکرانی با “ملحد” و “مرتد” توصیف کردن نویسنده مقتول، خاطره پدر خود آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی را، که فتوای “مهدورالدم” بودن این نویسنده را صادر کرده بود، گرامی داشت. بی‌بی‌سی ۰۶ آذر ۱۳۹۰
- ↑ رافق نقی: من از آیت‌الله‌ها به خدا نزدیکترهستم. تلویزیون آذربایجان جنوبی
