فتح قسطنطنیه

سقوط پایتخت امپراتوری بیزانس در ۲۹ مهٔ ۱۴۵۳ و اشغال آن توسط ترکان عثمانی
(تغییرمسیر از سقوط قسطنطنیه)

فتح قسطنطنیه (به یونانی بیزانسی: Ἅλωσις τῆς Κωνσταντινουπόλεως، به ترکی استانبولی: İstanbul'un Fethi) به تصرف شهر قسطنطنیه توسط ترکان مسلمان عثمانی به رهبری سلطان محمد دوم در روز ۲۹ مه سال ۱۴۵۳ میلادی که منجر به سقوط امپراتوری بیزانس شد، اشاره می‌کند. سلطان محمد دوم پس از این پیروزی «محمد فاتح» نام گرفت.

سقوط قسطنطنیه
بخشی از جنگ‌های عثمانی در اروپا و جنگ‌های عثمانی و بیزانس

سلطان محمد فاتح پس از فتح قسطنطنیه
تاریخ۶ آوریل ۱۴۵۳ تا ۲۹ مه ۱۴۵۳
موقعیت
نتایج فتح قسطنطنیه به دست سلطان محمد دوم و پایان امپراتوری بیزانس
طرف‌های درگیر
امپراتوری عثمانی  امپراتوری روم شرقی
 جمهوری جنوا
 جمهوری ونیز
پادشاهی سیسیل
 ایالات پاپی
فراریان عثمانی
فرماندهان و رهبران
سلطان محمد فاتح امپراتوری روم شرقیکنستانتین یازدهم 
امپراتوری روم شرقیلوکاس نوتاراس اعدام‌شده
جمهوری جنواجیووانی جوستینیانی لانگو (مجروح)[الف]
اورهان چلبی اعدام‌شده
قوا
۸۰٬۰۰۰ نفر (بر پایه تخمین‌های جدید و آمار امپراتوری عثمانی)، ۷۰ توپ جنگی (۱۴ توپ بزرگ و ۵۶ توپ کوچک)، ۷۰ کشتی و ۲۰ گالی جنگی ۷٬۰۰۰–۱۰٬۰۰۰ نفر، ۶۰۰ فراری عثمانی، ۲۶ کشتی
تلفات و خسارات
نامعلوم ۴٬۰۰۰ نفر کشته شدند. (شامل مبارزان و شهروندان)
۳۰٬۰۰۰ نفر به بردگی گرفته شدند یا تبعید شدند.

محاصره از ۶ آوریل تا ۲۹ مه سال ۱۴۵۳ میلادی (طبق گاه‌شماری یولیانی) به طول انجامید. سقوط قسطنطنیه، پایان امپراتوری بیزانس را بعد از ۱۱۰۰ سال رقم زد. بعد از پیروزی، محمد فاتح قسطنطنیه را پایتخت جدید امپراتوری عثمانی قرار داد. بسیاری از روشنفکران و دانشمندان یونانی و غیر یونانی این شهر را قبل و بعد از محاصره به مقصد ایتالیا و سایر مناطق غربی ترک کردند. این دانشمندان که کتاب‌ها و دانش زیادی با خود داشتند و موجب اشاعه این کتب، علوم و ادبیات در سرزمین‌های مقصد خود شدند. تکمیل صنعت چاپ در سال ۱۴۵۷ میلادی، کمک بزرگی به انتشار این آثار کرد و در نتیجه نهضت ادبی بزرگی در دنیای آن زمان ایجاد شد که به نهضت انسان‌گرایی معروف است. استدلال شده‌است که این واقعه به رشد رنسانس کمک کرد. برخی سقوط استانبول را نقطه عطفی در پایان قرون وسطی و آغاز رنسانس می‌دانند.[۲]

پانویس ویرایش

  1. جوستینیانی لانگو در نبرد مجروح شد اما موفق به فرار شد، او در روزهای ابتدای ژوئن ۱۴۵۳ درگذشت.[۱]

منابع ویرایش

  1. Pertusi, Agostino, ed. (1976). La Caduta di Costantinopoli, I: Le testimonianze dei contemporanei scrittori greci e latini [The Fall of Constantinople, I: The Testimony of the Contemporary Greek and Latin Writers] (به ایتالیایی). Vol. I. Verona: Fondazione Lorenzo Valla.
  2. Crowley, Roger (2006). Constantinople: The Last Great Siege, 1453. Faber. ISBN 0-571-22185-8. (reviewed by Foster, Charles (September 22, 2006). "The fall of Constantinople and the end of empire". Contemporary Review. Some say the Middle Ages ended then)

غفاری‌فرد، عباسقلی (۱۳۸۷). «سوم». تاریخ اروپا از آغاز تا قرن بیستم. تهران: انتشارات اطلاعات. ص. ۲۳۱. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۲۳-۷۰۶-۵.

پیوند به بیرون ویرایش