سیندخت

سیندُخت یکی از شخصیت‌های داستانی در شاهنامه فردوسی است. او زن مهراب کابلی والی کابل و مادر رودابه و نیای مادریِ رستم است. سیندُخت از ماجرای ارتباط رودابه و زال خبر نداشت امّا از زمانیکه گردان زال در دشت کابل خیمه زد و شوهرش به ملاقات زال جوان رفت، بحث زال در خانواده او بسیار داغ شد:

سیندخت
نگاره سیندخت در شاهنامه تهماسبی نگاره سیندخت در شاهنامه تهماسبی
اطلاعات کلی
نام	سیندخت
منصب	شهبانو
نژاد	تازیان
آئین	دیویسنا
زادگاه	کابل
ملیت	سیستان
خانواده
همسر	مهراب
فرزندان	رودابه

بپرسید سیندخت مهراب را

ز خـوشاب بـگشاد عناب را

سیندخت در شاهنامه

وقتی که مهراب از مهمانی زال برگشت سیندخت از او دربارهٔ مهمان ناخوانده پرسید، که چگونه مردیست، آیا برازنده تاج و تخت هست، خوی و خصلت آدمی دارد، دنباله‌رو اساطیر و نام‌آوران گذشته می‌باشد و هر آنچه که زیبندهٔ یک پادشاه مقبول بود راجع به زال از مهراب پرسید. ظاهراً بحث فوق با حضور رودابه انجام شد و او نیز پاسخ پدر را می‌شنید.

مهراب شیفتهٔ زال گشته بود. یال و کوپال او را برازندهٔ پهلوانی و پادشاهی می‌دانست امّا از یک عیب زال دلسرد بود و آن موهای سفید و پیرگونه زال بود ولی سایر ویژگی‌های زال را شایسته می‌دید. توصیف مهمان ناخواندهٔ مرزهای کابل برای مرزبان اینگونه بود که مهراب زال را نزد خانواده بسیار ستود. احتمالاً اختلاف عقیدتی و آئینی نیز میان کابلیان و زابلیان مطرح بوده است چرا که مهراب از تبار ضحاک و نیرمیان از وفاداران به تبار فریدون بودند. ولی هنگامیکه مراسم رسمی عقد و ازدواج در حال انجام شدن بود رودابه تلویحاً ابراز کرد که شوهرش را به کیش و آئین نیاکان یا همان آیین ضحاک باشد، تشویق خواهد کرد.

سخت‌ترین دوران حیات سیندخت زمانی است که شوهرش مهراب از راز میان رودابه و زال آگاه شده خشمگین وارد کاخ شد و پس از مشاجره سخت با همسرش سیندخت، برخاست تا به اتاق رودابه رفته و او را هلاک نماید. مادر متوجه وضعیت وخیم شد ناچار باید جلوی فاجعه‌ای را بگیرد، این بود که با دو دستش محکم کمر مهراب را چسبید و مانع حرکت او شد، سپس به انواع زبان و طراری‌ها از مهراب خواست تا حل معضل را به او واگذارد:

چو بشنید مهراب بر پای جست		نهاد از بر دست شمشیر دست
تنش گشت لرزان و رخ لاجورد		پر از خون جگر دل پر از باد سرد
همی گفت رودابه را رود خون		به روی زمین بر کـَنم هم کنون
چو این دید سیندخت بر پای جست		کمر کرد بر گردگاهش دو دست
چنین گفت کز کهتر اکنون یکی		سخن بشنو و گوش‌دار اندکی

تبارنامه

ضحاک

سام

مهراب کابلی

سیندخت

زال

رودابه

رستم

منابع

• حسین، الهی قمشه‌ای (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.