شهرستان سیاهکل

یکی از شهرستان‌های استان گیلان

شهرستان سیاهکَل یکی از شهرستان‌های استان گیلان در شمال ایران به مرکزیت شهر سیاهکل است. این شهرستان دارای ۲ بخش و ۵ دهستان است.

شهرستان سیاهکل
موقعیت در استان
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانگیلان
مرکز شهرستانسیاهکل
سایر شهرهاسیاهکل ، دیلمان
بخش‌هامرکزی ، دیلمان
اداره
فرماندارامین بابایی[۱]
مردم
جمعیت۴۶٬۹۷۵ نفر (۱۳۹۵)

نام اصلی سیاهکل، سی کل بوده‌است که به معنی آبادی کنار کوه‌ است زیرا سی به معنی کوه سینه بریده و با شیب تند است و دامنه دلفک به سوی سیاهکل شیبی بیش از ۶۰ درجه دارد و کل یا کلاً به معنی آبادی است و ترکیب آن‌ها معنی آبادی کنار کوهی با شیب تند را می‌سازد. این منطقه از گذشته قشلاق دیلمان محسوب می‌گردید و مردم منطقه دیلمان در فصول سرما به این محدوده کوچ می‌نمودند. سکونت به صورت ثابت و یکجانشینی در شهر سیاهکل در حدود ۱۵۰ سال پیش با کوچ بدون بازگشت مردمان کوهستان این ناحیه یعنی دیلمان به محدوده فعلی سیاهکل آغاز شد لذا قدمتی بیش از ۱۵۰ سال ندارد و در هیچ سند تاریخی متعلق به زمانی بیش از ۱۵۰ سال این نام مشاهده نمی‌شود. شهر سیاهکل امروز ترکیبی از فاضل خان محله به همراه روستاهای کلسر و برفجان و کدوبنک است و سیاهکل در واقع آبادی شکل گرفته با محوریت فاضل خان محله به انضمام این چند روستاست که به مرور آن سه روستا را در خود گرفته‌ است. این نام امروزه بر شهرستانی با وسعتی بیش از ۱۰۰۰ کیلومترمربع نهاده شده‌است که بخش دیلمان را در خود دارد. شهرستان سیاهکل از شمال به شهرستان‌های لاهیجان، از شرق به شهرستان‌های لنگرود و رودسر و املش و از جنوب به شهرستان رودبار و منطقهٔ الموت و از غرب به شهرستان رشت محدود است.

جمعیت ویرایش

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران،جمعیت شهرستان سیاهکل در سال ۱۳۹۵ برابر با ۴۶٬۹۷۵ بود.[۲]

مردم و زبان ویرایش

مردم شهرستان سیاهکل گیلک هستند و به زبان گیلکی سخن می‌گویند. در مناطق جلگه‌ای گویش بیه‌پیش از زبان گیلکی[۳] و در ارتفاعات این شهرستان مانند بخش دیلمان، گویش گالشی از زبان گیلکی[۴][۵] رایج است. زبان مردم بخش مرکزی سیاهکل گویش شرقی گیلکی و زبان مردم کوهستان گونه‌ی گالشی (دیلمی) از زبان گیلکی است.[۶]

تقسیمات کشوری ویرایش

شهر: سیاهکل

شهر: دیلمان

منابع ویرایش

  1. https://www.iribnews.ir/fa/news/3376947
  2. «درگاه ملی آمار > سرشماری عمومی نفوس و مسکن > نتایج سرشماری > جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395». www.amar.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۹.
  3. گویش گیلکی لاهیجان. واژه‌نامه و پاره‌ای ویژگی‌های آوایی و ساخت‌واژه‌ای. جلد اول. دکتر نادر جهانگیری. چاپ دانشگاه مطالعات خارجی توکیو.
  4. «محمود رنجبر» و «رقیه رادمرد»؛ «بررسی وتوصیف گویش گالشی»؛ نشر گیلکان
  5. https://www.ethnologue.com/language/glk
  6. رضایی، سیما (۱۳۹۳). بررسی ساخت فعل در گویش گیلکی شرق گیلان (شهرستان‌های لاهیجان و سیاهکل). دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجه. ص. ۲، ۹.
  • اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران ۱۳۸۳خ.
  • سیاهکل دیار پایدار نوشته افشین پرتو

پیوند به بیرون ویرایش