پُشت‌مازه[۳][۴] یا طناب پشتی یا نوتوکورد (notochord) طناب استوانه‌ای‌شکلی است که در بدن جنین تمام جانوران شاخه طنابداران (مازه‌داران) دیده می‌شود. این طناب کوچک عصبی توخالی روی طرف پشتی جنین قرار دارد و محور طولی جنین را مشخص می‌کند و به مغز ختم می‌شود.[۵]

پشت‌مازه
کالبدشناسی نیزک. شماره ۲ در تصویر، پشت‌مازه است.
جزئیات
ساخته ازمیان‌پوست مازه‌ای[۱]
سازندههسته نرم[۲]
شناسه‌ها
لاتینnotochorda
MeSHC000000
TEE5.0.1.1.0.0.8
FMA85521

پشت‌مازه به شکل میله باریک ژلاتینی در بافت همبند سفتی جای گرفته است و به صورت استخوان‌بندی در سراسر عمر باقی می‌ماند.

پشت‌مازه متشکل از یاخته‌هایی است که از میان‌پوست مشتق شده‌اند؛ علاوه بر نقش ساختمانی و پشتیبانی در القای بافت‌های مجاور خود و تمایز آنها مانند لوله عصبی، سومایت‌ها و آندودرم نقش دارد.[۶]

پشت‌مازه از صفحات پهن‌شده‌ای تشکیل شده‌است که شامل سلوم‌های بزرگ است. این سلوم ترشحات ژلاتینی تولید می‌کنند که همانند غلافی در اطراف این سلوم‌ها قرار می‌گیرند و پشت‌مازه حالت مقاوم پیدا می‌کند. به این ترتیب پشت‌مازه به صورت میله باریک، انعطاف‌پذیر، نرم و مقاومی است که در قسمت پشتی جانور کشیده شده و شکل ابتدایی ستون فقرات را ایجاد می‌کند.

پشت‌مازه در مهره‌داران جای خود را به ستون فقرات غضروفی یا استخوانی می‌دهد.

منابع ویرایش

  • Wikipedia contributors, "Notochord," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed August 11, 2013).