عدالت خدا

(تغییرمسیر از عدل (کلام))

عدالت خدا اعتقاد به عادل بودن خدا در میان برخی دینداران است. به معنای قضاوت و پاداش به حق است، یعنی باور به اینکه خداوند پاداش و جزای هیچ عملی را هرچند ناچیز و کوچک باشد ضایع نمی‌کند و بدون تبعیض به هر کس جزای عملش را خواهد داد. «عدل» یکی از اصول تشیع و معتزله است. و به همین خاطر خداوند به عدالت معروف است.اگر ما ادم های متمایزی را مشاهده میکنیم و این همه اختلاف جسمانی در انسان ها نشان دهنده بی عدالتی خداوند نیست چراکه همه نعمت ها در روز قیامت محاسبه می شود و هر کس به اندازه توانایی (جسمی مالی اجتماعی فرهنگی روانشناسی بالینی و...)مسئولیت دارد.

عدل در دیدگاه شیعه ویرایش

دلیل انتخاب این اصل به عنوان یکی از اصول شیعه در اصل برداشت سیاسی و فلسفی از عدالت خداوند، نقش عقل عملی در تشخیص عدل و ظلم، و نیز حسن و قبح است؛ چرا که اهل‌سنت نیز به دادگری خداوند باور دارند.

این اصل به این معنی است که قضاوت عقل در مورد حسن و قبح و نیز عدل و ظلم معتبر است و نمی‌توان با اتصال رفتار شخصی (به‌ویژه سلطان یا خلیفه) به خداوند، ظلم وی را توجیه کرد و عقل را ناتوان از درک درست مفهوم حسن و قبح دانست.

البته برای مفهوم عقل در مباحث مختلف فلسفی، کلامی، فقهی و اصولی، و عرفی معانی متفاوتی وجود دارد و در این بحث، معنای منطقی و فلسفی عقل مد نظر قرار دارد.»[۱]

مطرح‌شدن این اصل در اعتقادات شیعه در پی اختلافات کلامی و فلسفی بین معتزله و اشاعره رخ داد. اهل‌سنت امروزی دربرداشت از اصل عدالت خداوند به اشاعره نزدیک‌اند و معتزله نیز پیروان رسمی ندارند.

پانویس ویرایش

  1. کار برد عقل در فقه از دیدگاه شیخ مفید رحمه الله، مجله حوزه، بهمن و اسفند1371، شماره54: لینک مقاله:[۱]

منابع ویرایش

  • مطهری، مرتضی، عدل الهی، انتشارات صدرا
  • عدالت، محمدی ری شهری