عصب‌شناسی
عصب‌شناسی یا نورولوژی (به انگلیسی: Neurology) دانش مطالعهٔ ساختار، کارکرد و بیماری‌های دستگاه عصبی جانداران است. موضوع عصب‌شناسی بررسی دستگاه عصبی جانداران در سطوح گوناگون از سلولی و مولکولی تا آناتومی، علوم رفتاری، و آسیب‌شناسی پزشکی است. واژهٔ عصب‌شناسی برگردان واژهٔ انگلیسی Neurology (نورولوژی) است ولی موارد به‌کارگیری این واژه در فارسی و انگلیسی متفاوت است. عصب‌شناسی در فارسی برابر واژهٔ Neuroscience انگلیسی است. به جای واژهٔ عصب‌شناسی از اصطلاحِ علوم عصبی نیز بهره‌گیری می‌شود.
 | |
| دستگاه | سی‌تی اسکن، ام‌آرآی، پونکسیون کمری |
|---|---|
| بیماری‌های مهم | رادیکولوپاتی، پلی‌نوریت، دید برفکی، سکته مغزی، زوال عقل، حمله‌های صرعی و صرع، بیماری آلزایمر، اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی |
| آزمایش‌های مهم | دستگاه عصبی (یا سیستم عصبی) |
| متخصص | عصب‌شناس |
زیرشاخه‌های عصب‌شناسی ویرایش
این دانش یکی از زیرشاخه‌های زیست‌شناسی است و از علوم پایهٔ پزشکی به‌شمار می‌آید. عصب‌شناسی خود به زیرشاخه‌هایی تقسیم می‌شود که بیشتر آن‌ها در فارسی نام استاندارد و یکسانی ندارند:
- عصب‌شناسی بالینی، عصب‌پزشکی یا همان نورولوژی (Neurology): شاخه‌ای از دانش پزشکی است که به بیماری‌های عصبی و روش درمان دارویی آن‌ها می‌پردازد.
- عصب‌شناسی رفتاری (Behavioral neurology): به بررسی فرایندهای عصبیِ منجر به رفتارهای گوناگون در موجود زنده می‌پردازد.
- روان‌پزشکی عصبی (Neuropsychiatry): شاخه‌ای از پزشکی است که به مطالعه ارتباط روان‌پزشکی با عصب‌شناسی می‌پردازد. این رشته در تلاش برای درک و نسبت دادن رفتار به برهم‌کنش عوامل عصب‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی می‌باشد.[۱] در روان‌پزشکی عصبی، ذهن «به عنوان یک ویژگی و موجودیت برآمده از مغز» در نظر گرفته می‌شود[۲] درحالی که در سایر تخصص‌های رفتاری و عصبی ممکن است این دو را به عنوان موجودیتهای جداگانه در نظر بگیرند. روان‌پزشکی عصبی دیرینه‌تر از رشته‌های کنونی روان‌پزشکی و عصب‌شناسی است که پیشتر آموزش مشترکی داشتند.[۳]
- روان‌شناسی عصبی (Neuropsychology): ترکیبی از دانش روان‌شناسی و عصب‌شناسی است که با تکیه بر فرایندهای عصبی به دنبال پاسخ پرسش‌های دانش روان‌شناسی می‌گردد.
- آناتومی عصبی (Neuroanatomy): بررسی ماکروسکوپی شکل اندامهای عصبی همانند مغز و نخاع را بر دوش دارد.
- عصب‌شناسی شناختی (Neurocognition): شناخت (cognition) رویکردی در دانش روان‌شناسی است و عصب‌شناسی شناختی به مسائل این رویکرد از دریچهٔ فرایندهای عصبی می‌نگرد.
- فیزیولوژی عصبی (Neurophysiology): به چگونگی کارکرد دستگاه‌های عصبی می‌پردازد.
- آسیب‌شناسی عصبی (Neuropathology): به مطالعه بیماری‌های بافت دستگاه عصبی می‌پردازد که بیشتر این مطالعات در چارچوب بافت‌برداری با جراحی‌های کوچک یا با کالبدگشایی کل بدن صورت می‌گیرد.
- جراحی مغز و اعصاب (Neurosurgery): یک رشتهٔ تخصصی و فوق تخصصی پزشکی است در رابطه با پیشگیری، تشخیص، درمان و توانبخشی اختلالاتی که بر هر بخش از دستگاه عصبی شامل مغز، نخاع، اعصاب پیرامونی و دستگاه عروق مغزی خارج از جمجمه تأثیرگذار است.[۴][۵][۶]
- علوم اعصاب (Neuroscience): دانش مطالعهٔ دستگاه عصبی و زیرشاخه‌ای چندرشته‌ای از زیست‌شناسی است که با بهره‌گیری از فیزیولوژی، آناتومی، زیست‌شناسی تکاملی و زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، مدل‌سازی ریاضی و روان‌شناسی به درک ویژگی‌های نورون‌ها و مدارهای عصبی می‌پردازد. یک دانش میان رشته‌ای است و در واقع با دیگر رشته‌های دانش مانند روان‌شناسی، شیمی، رایانه، مهندسی، زبان‌شناسی، ریاضی، پزشکی، فیزیک و فلسفه همکاری دارد.
جُستارهای وابسته ویرایش
- علوم محاسباتی اعصاب
- فیزیولوژی بالینی اعصاب (Clinical neurophysiology)
- جایزه کاولی
منابع ویرایش
- ↑ Sachdev, Perminder S. (May 2005). "Whither Neuropsychiatry?". The Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences (به انگلیسی). 17 (2): 140–141. doi:10.1176/jnp.17.2.140. ISSN 0895-0172. PMID 15939966.
- ↑ Sachdev, Perminder S.; Mohan, Adith (2013). "Neuropsychiatry: Where Are We And Where Do We Go From Here?". Mens Sana Monographs. 11 (1): 4–15. doi:10.4103/0973-1229.109282. ISSN 0973-1229. PMC 3653233. PMID 23678234.
- ↑ Yudofsky, S.C.; Hales, E.H. (2002). "Neuropsychiatry and the Future of Psychiatry and Neurology". American Journal of Psychiatry. 159 (8): 1261–1264. doi:10.1176/appi.ajp.159.8.1261. PMID 12153815.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۲.
- ↑ «AANS - Patient Information». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۲.
- ↑ «جراحی مغز». ۱۱ مه ۲۰۱۹.