ویکی‌پدیا

علیرضا فیروزجا

شطرنج‌باز ایرانی
(تغییرمسیر از علی‌رضا فیروزجاه)

علیرضا فیروزجا (زادهٔ ۲۸ خرداد ۱۳۸۲) استادبزرگ شطرنج است، که از ماه ژوئیه ۲۰۲۱ با پرچم فرانسه در مسابقات بین‌المللی شرکت می‌کند.[۳][۴] وی در ۹ آوریل ۲۰۱۸ به درجهٔ استاد بزرگی رسید.[۵] وی در سال ۲۰۱۹ و در سن ۱۶ سال و ۱ ماه؛ تبدیل به اولین بازیکن تاریخ شطرنج ایران و دومین بازیکن جوان در تاریخ شطرنج جهان شد (پس از وی یی) که به ریتینگ ۲۷۰۰ دست پیدا کرده‌اند. و سپس در سن ۱۸ سال و ۵ ماه؛ جوانترین بازیکن تاریخ شطرنج جهان شد (با شکستن رکورد مگنِس کارلسن) که به ریتینگ ۲۸۰۰ دست پیدا کرده‌اند.[۶][۷][۸] در نوامبر ۲۰۲۱، وی با قهرمانی در رقابتهای گرندسوئیس شطرنج جهان ۲۰۲۱ موفق شد جواز ورود به مسابقات کاندیداتوری شطرنج جهان در سال ۲۰۲۲ را کسب کند.[۹] وی در آوریل ۲۰۲۴ در رده ششم شطرنج جهان و در رده نخست شطرنج بازان کشور فرانسه قرار دارد.[۱۰][۱۱]

علیرضا فیروزجا
فیروزجا در مسابقات شطرنج
نام کاملعلیرضا فیروزجا
کشورفرانسه (ژوئیه ۲۰۲۱–تاکنون)
فیده (دسامبر ۲۰۱۹–ژوئن ۲۰۲۱)
ایران (تا نوامبر ۲۰۱۹)[۱]
زاده۲۸ خرداد ۱۳۸۲ ‏(۲۰ سال)
بابل
عنواناستادبزرگ شطرنج
رده‌بندی فیده۲۷۶۰ (آوریل ۲۰۲۴) [۲]
بهترین ریتینگ۲۸۰۴ (دسامبر ۲۰۲۱)
رنکینگ۶ (آوریل ۲۰۲۴)

وی در سال‌های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۷ قهرمان قهرمان شطرنج ایران شد. ستاره ایرانی الاصل شطرنج جهان با ریتینگ ۲۹۰۴ در صدر برترین بازیکنان جهان در شطرنج بلیتس قرار گرفت. فیروزجا در حالی با ریتینگ خیره کننده ۲۹۰۴ در رتبه نخست جهان قرار گرفته که هیچ بازیکن دیگری حتی قهرمان جهان ریتینگ بالای ۲۹۰۰ در بلیتس ندارد. پیش از این ناکامورا با اندکی اختلاف نسبت به فیروزجا در صدر قرار داشت اما با از دست دادن ۲۵ واحد ریتینگ، به رده دوم نزول کرد تا فیروزجا ۱۹ ساله صدرنشین شود.

تغییر تابعیت ویرایش

در دسامبر ۲۰۱۹ و پس از عدم اعزام تیم ملی ایران به رقابت‌های قهرمانی شطرنج سریع و رعد آسا جهان برای جلوگیری از رویارویی برابر رقیبان اسرائیلی، فیروزجا اعلام کرد که دیگر زیر پرچم ایران و با نام این کشور در مسابقات شرکت نمی‌کند.[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]

مهرداد پهلوان زاده، رئیس سابق فدراسیون شطرنج در مصاحبه ای در ۱۲ بهمن ۱۳۹۸ (۲۰۲۰ میلادی) گفت: علیرضا فیروزجا همراه با خانواده خود مهاجرت کرده‌است. او در حال حاضر در فرانسه زندگی می‌کند. فیروزجا قصد داشت در ابتدا برای ایران بازی کند، اما شورای برون مرزی (یک نهاد سیاسی که برخلاف منشور المپیک و به صورت غیرقانونی خروج ورزشکاران ایرانی را مدیریت می‌کند) تشخیص داد که وی نمی‌تواند با پرچم ایران بازی کند و بنابراین فیروزجا مجبور به تغییر پرچم خود شد. با این حال باید گفت وی هر زمان که بخواهد می‌تواند به ایران بازگردد و با تغییر پرچم خود به ایران، برای این کشور بازی کند.[۱۶]

اوایل زندگی ویرایش

علیرضا فیروزجا ۲۸ خرداد ۱۳۸۲ در بابل زاده شد.[۱۷] وی در ۸ سالگی شطرنج را آغاز کرد.[۱۸]

وی در سال ۱۳۹۸ همراه با پدرش ایران را ترک کرد و پس از آن در کشور فرانسه زندگی می‌کند.[۱۹][۲۰]

فعالیت حرفه‌ای ویرایش

فیروزجا در ردهٔ سنی زیر ۱۲ سال در رقابت‌های شطرنج قهرمانی جوانان آسیا در سال ۲۰۱۵ توانست نشان طلا را به دست بیاورد.[۲۱][۲۲] او در سال ۲۰۱۶ قهرمان مسابقات قهرمانی ایران شد. وی با کسب امتیاز ۸/۱۱ (۶=۰–۵+)، یک امتیاز کامل از نزدیک‌ترین رقیب‌اش پیش افتاد، و با ۱۲ سال سن تبدیل به جوان‌ترین فردی شد که تا به حال این عنوان را به دست آورده‌است.[۲۳] همچنین در سال ۲۰۱۶، وی درجهٔ استاد بین‌المللی (IM) را از فدراسیون بین‌المللی شطرنج (فیده) دریافت نمود.[۲۴]

۲۰۱۸ ویرایش

در فوریه ۲۰۱۸، وی در رقابت‌های آزاد آئروفلوت (Aeroflot Open) در روسیه شرکت کرد و با قرار گرفتن در ردهٔ ۴۰ بین ۹۲ شرکت‌کننده،[۲۵] و کسب امتیاز ۹/½۴ (۵=۲–۲+)[۲۶] و به دست آوردن آخرین نرم مورد نیاز خود برای رسیدن به عنوان استادبزرگی (GM) به کار خود پایان داد.[۲۷] وی در آوریل ۲۰۱۸ عنوان استادبزرگی خود را از فیده دریافت کرد.[۲۸] از ۲۶ ژوئیه تا ۴ اوت، فیروزجا به عنوان نمایندهٔ ایران در جام ملت‌های آسیا شرکت کرد که در همدان برگزار شد. ایران در هر سه رویداد آزاد قهرمان شد و فیروزجا با کسب امتیاز ۶/۷ برترین عملکرد شخصی بین تمام شرکت‌کنندگان در بخش شطرنج کلاسیک را به نام خود به ثبت رساند.[۲۹]

در چهل و سومین المپیاد شطرنج، وی در تختهٔ چهارم بازی کرد، و امتیاز ۸/۱۱ (۴=۱–۶+) به دست آورد.[۳۰] وی در المپیاد جهانی شطرنج جوانان زیر ۱۶ سال، که از ۲۵ نوامبر تا ۲ دسامبر برگزار شد، با کسب امتیاز ۸/۹ (۲۷۳۶PR ؛۲=۰–۷+) موفق به کسب نشان طلا در بخش انفرادی شد.[۳۱]

در مسابقات قهرمانی شطرنج سریع جهان ۲۰۱۸ که در سن پترزبورگ انجام شد، فیروزجا در آوردگاه بازیکنان با کلاس جهانی با قرارگرفتن در ردهٔ ششم و پایین‌تر از دانیل دوبوف، شهریار ممدیاروف، هیکارو ناکامورا، ولادیسلاو میخایلوویچ آرتمیف و ماگنوس کارلسن به کار خود پایان داد.

وی که به عنوان نفر ۱۶۹ در بین ۲۰۶ شرکت‌کننده، کار خود را آغاز کرده‌بود در پایان با کسب امتیاز ۱۰/۱۵ (۴=۳–۸+) و رتبه‌بندی عملکرد ۲۸۴۸، پس از دوبوف قهرمان، بهترین عملکرد را به ثبت رساند.[۳۲]

در رقابت‌های قهرمانی شطرنج رعدآسا جهان، فیروزجا با کسب امتیاز ۱۲/۲۱ (۴=۷–۱۰+) در مکان ۴۲ در بین ۱۵۰ شطرنج‌باز قرار گرفت.[۳۳] او در پایان دور هفتم با ۷/½۶ پیشتاز مسابقات بود اما پس از باخت به کارلسن، قهرمان مسابقات، در دور هشتم، شکل نتایج او تغییر کرد و دیگر نتوانست روند مثبت خود را که در ۷ رقابت نخست داشت، به دست بیاورد.[۳۴]

۲۰۱۹ ویرایش

 
فیروزجا در رقابت‌های گرنکه در ۲۲ آوریل ۲۰۱۹

فیروزجا در سال ۲۰۱۹ برای بار دوم قهرمان شطرنج ایران شد و با کسب امتیاز ۹/۱۱ (۴=۰–۷+) و بدون شکست توانست نفر نخست مسابقات شود.[۳۵]

در مارس ۲۰۱۹، او با تیم ایران در مسابقات قهرمانی شطرنج تیمی جهان شرکت کرد. وی در تیم ایران امتیاز ۷/۹ (۲=۱–۶+) کسب کرد و ایران در بین ده تیم، جایگاه ششم مسابقات را کسب کرد.[۳۶] سپس در مارس او در سومین دورهٔ مسترز شارجه شرکت کرد و درحالی که جایگاهش در طول رقابت‌ها بین جایگاه‌های یکم تا هفتم تغییر می‌کرد، پس از انجام بازی نهم و پایانی با کسب امتیاز ۷/۹ (۴=۰–۵+) در جایگاه چهارم قرار گرفت. در پایان ارنستو اینارکیف به عنوان نخست رقابت‌ها رسید.[۳۷]

در آوریل، فیروزجا در مسابقات شطرنج سریع Chess.com به رقابت پرداخت و در دور یک‌چهارم نهایی به هیکارو ناکامورا، قهرمان بازی‌ها باخت و از دور رقابت‌ها کنار رفت.[۳۸]

سپس در آوریل، فیروزجا پس از کنستانتین لوپولسکو از رومانی با کسب ۶ برد و یک باخت و دو تساوی (۲=۱–۶+) و کسب ۷ امتیاز از ۹ امتیاز ممکن (۷/۹) در جایگاه دوم سی و چهارمین دورهٔ مسابقات آزاد ریکیاویک ایسلند قرار گرفت. وی در روز استراحت این رقابت‌ها در مسابقات شطرنج بابی فیشر اروپایی با امتیاز ۸/۹ که با کسب ۷ پیروزی و دو تساوی (۲=۰–۷+) به دست آمد قهرمان شد.[۳۹]

فیروزجا در مسابقات شطرنج آزاد گرنکه، که از ۱۸ تا ۲۲ آوریل برگزار شد، به رقابت پرداخت. او در دو بازی نخست خود صاحب برتری شد اما از بازی مقابل استاد بزرگ شطرنج اسرائیل اُر برونستین در دور سوم خودداری کرد، و بدین ترتیب این بازی برگزار نشد.[۴۰] فیروزجا سپس در دور چهارم مقابل آنتونیا زاگنفوس دارای ریتینگ ۱۹۴۵ شکست خورد و با پیروزی در پنج رقابت بعدی با امتیاز نهایی ۷ از ۹ (۷/۹) در رتبهٔ ۲۷ مسابقات قرار گرفت.[۴۱]

در ماه مه، فیروزجا در رویداد قهرمانی شطرنج سرعتی جوانان جهان ۲۰۱۹ در یک رقابت آنلاین شطرنج رعدآسا و سریع، به میزبانی Chess.com با استاد بزرگ کشور پرو، خوزه مارتینز-آلکانتارا به رقابت پرداخت. علیرضا توانست این بازی را نتیجهٔ کلی ۱۸ بر ۷ پیروز شود.[۴۲] سپس در ماه مه، او در مسابقات شطرنج سریع و رعدآسا فرانسه که در لو بلان-منیل برگزار می‌شد، شرکت کرد. او با شکست دادن آلبرتو دیوید ایتالیایی در دیدار پایانی، عنوان نخست این رویداد سریع را به دست آورد.[۴۳][۴۴]

در ماه ژوئن، فیروزجا در هجدهمین دورهٔ شطرنج قهرمانی آسیا که از ۶ تا ۱۶ ژوئن در شینگتای به انجام رسید، شرکت کرد. او این مسابقات را با کسب امتیاز ۶/۹ (۲=۲–۵+) در مکان ششم به پایان رساند. با این‌که تنها پنج نفر برتر برای حضور در مسابقات جام جهانی شطرنج ۲۰۱۹ انتخاب می‌شدند، اما فیروزجا برای حضور در مسابقات جام جهانی شطرنج ۲۰۱۹ صعود کرد چرا که لی کوانگ لیم، نفر نخست مسابقات و رینات جومابایف، نفر پنجم مسابقات، پیش از این در رویدادهای پیشین توانسته بودند جواز حضور در جام جهانی ۲۰۱۹ را به دست بیاورند.[۴۵]

او سپس در بخش شطرنج رعدآسا که در روز پایانی رقابت‌ها برگزار گردید، با کسب امتیاز ۶٫۵ از ۹ امتیاز ممکن (۹/½۶) در جایگاه چهارم جای گرفت. وی ۶ برد، دو باخت و یک تساوی (۱=۲–۶+) کسب کرد.[۴۶]

فیروزجا از ۱۷ تا ۲۸ ژوئیه به عنوان نمایندهٔ تاتوان در سوپر لیگ ترکیه شرکت کرد. او در این مسابقات امتیاز ۱۳/½۱۱ (۳=۰–۱۰+) کسب کرد و توانست ریتینگ خود را به ۲۷۰۲ رساند و با رسیدن به این ریتینگ علیرضا نخستین ایرانی شد که به ریتینگ ۲۷۰۰ یا بالاتر رسیده‌است. همچنین با رسیدن به این رکورد، وی جوان‌ترین سوپر استادبزرگ حال حاضر جهان شد.[۴۷]

در جام جهانی شطرنج در ماه سپتامبر، فیروزجا در دورهای نخست و دوم به ترتیب آرمان پاشیکیان و دانیل دوبوف را شکست داد و بدین ترتیب فیروزجا به نخستین بازیکن ایرانی تبدیل شد که به دور سوم جام جهانی شطرنج رسیده‌است.[۴۸] وی در دور سوم برابر دینگ لیرن، استاد بزرگ شطرنج چین و بخت نخست قهرمانی قرار گرفت و در دو بازی شطرنج کلاسیک با حریف خود به تساوی رسید اما هر دو بازی سریع را از دست داد و از رقابت‌ها حذف شد.[۴۹]

در ۲۷ دسامبر علیرضا فیروزجا اعلام کرد که دیگر زیر نظر فدراسیون شطرنج ایران بازی نخواهد کرد. این تصمیم وی پس از کناره‌گیری تیم ایران از شرکت در رقابت‌های قهرمانی شطرنج سریع و رعدآسا جهان ۲۰۱۹ به منظور پیشگیری از بازی نمایندگان این کشور با اسرائیلی‌ها گرفته شد.[۱۹] در عوض فیروزجا با مجوز فدراسیون بین‌المللی شطرنج (فیده)، به عنوان نمایندهٔ این نهاد به رقابت پرداخت. علیرضا از ۲۶ تا ۲۸ دسامبر در مسابقات قهرمانی شطرنج سریع جهان که در مسکو برگزار می‌شد، به رقابت پرداخت. او با کسب امتیاز ۱۵/½۱۰ (۵=۲–۸+) توانست به عنوان نائب قهرمانی جهان برسد. فیروزجا در این مسابقات توانست هیکارو ناکامورا استاد بزرگ آمریکایی و نفر نخست شطرنج رعدآسا جهان را شکست بدهد اما برابر ماگنوس کارلسن باخت. او در پایان با یک امتیاز کمتر از قهرمان رقابت‌ها، ماگنوس کارلسن دوم شد و نخستین سوپر استادبزرگ زادهٔ-ایران شد که در تاریخ این مسابقات توانسته‌است روی سکو برود.[۵۰][۵۱] در مسابقات قهرمانی شطرنج رعدآسا جهان که از ۲۹ تا ۳۰ دسامبر انجام شد، فیروزجا با ۱۲ پیروزی و ۶ باخت و ۳ تساوی (۳=۶–۱۲+)، ۱۳٫۵ امتیاز از ۲۱ امتیاز ممکن کسب کرد (۲۱/½۱۳) و به رتبهٔ ششم دست یافت.[۵۲]

۲۰۲۰ ویرایش

در ژانویه، علیرضا فیروزجا در مسابقات سوپر تورنمنت تاتا استیل شرکت کرد. او نخستین ایرانی شد که در گروه استادبزرگ‌های این مسابقات به رقابت پرداخت.[۵۳] پیش از این پرهام مقصودلو از ایران در رقابت‌های تاتا استیل رقابت کرده بود. این نخستین باری بود که فیروزجا در یک تورنمنت کلاسیک رابین-رابین با نخبگان جهانی روبرو می‌شد و وی در مصاحبه‌ای گفت که انتظار پیروزی در این رویداد را نداشته بلکه به دنبال کسب تجربهٔ بیشتر در رقابت‌های سطح بالا است.[۵۴] او با امتیاز ۱۳/½۶ (۴=۴–۵+) و کسب مقام نهم به کار خود پایان داد.[۵۵]

در ماه فوریه، فیروزجا در بخش استادبزرگ‌های جشنوارهٔ بین‌المللی شطرنج پراگ، در یک رویداد ۱۰ نفره در دستهٔ XIX، به عنوان جانشین دیرهنگام، به جای وی یی، که به شیوع بیماری همه‌گیر COVID-19 نتوانسته بود شرکت کند، به رقابت پرداخت.[۵۶] پس از تساوی نفرات نخست تا پنجم در امتیاز ۵/۹، فیروزجا پس از پیروزی ۲ بر ۰ برابر ویدیت گوجرادی توانست به عنوان قهرمانی مسابقات برسد و بدین ترتیب توانست نتیجهٔ کسب شده در رقابت پیشین خود در تاتا استیل را بهبود ببخشد و تبدیل به جوان‌ترین بازیکنی شود که توانسته در یک سوپر تورنمنت قهرمان شود.[۵۷]

در ۱۵ آویل، فیروزجا در دیدار نهایی جام بنتر بلیتس شطرنج رعدآسا (Chess24 Banter Blitz Cup) که به صورت اینترنتی برگزار می‌شد در برابر ماگنوس کارلسن قرار گرفت و با حساب ½۸–½۷ برابر مرد شماره یک شطرنج جهان پیروز شد[۵۸] و جایزهٔ ۱۴ هزار دلاری رقابت‌ها را از آن خود کرد. این بازی که به صورت آنلاین از سایت میزبان این رقابت‌ها پخش می‌شد نزدیک به ۳۰ هزار تماشاگر داشت.[۵۹]

رقابت‌های بنتر بلیتس یک مسابقهٔ حذفی با ۱۲۸ بازیکن در سایت chess۲۴ است و مجموع جوایز این مسابقات ۵۰ هزار دلار بود و نفر نخست این رقابت‌ها ۱۴ هزار دلار را برنده شد.[۶۰]

فیروزجا سپس در رقابت‌های سوپر تورنمنت به دعوت ماگنوس کارلسن (Magnus Carlsen Invitational) که رویدادی سریع بود و توسط chess۲۴ از ۱۸ آوریل تا ۳ مه برگزار شد به همراه کارلسن و شش شطرنج‌باز برتر دیگر شرکت کرد.[۶۱]

کارلسن به عنوان نفر نخست شطرنج جهان با توجه به شیوع ویروس کرونا و لغو بازی‌های حضوری، تصمیم گرفت که این رقابت‌ها را راه‌اندازی کند.[۶۲] او به دلیل این که علاقه‌مندان شطرنج در خانه‌ها بمانند و خلأ لغو بسیاری از مسابقات مهم و باکیفیت را احساس نکنند، تصمیم به این کار گرفت.

این مسابقات در هفت دور برای هر شطرنج‌باز که شامل چهار بازی سریع است برگزار شد و هر فرد در صورت پیروزی مستقیم برابر حریف ۳ امتیاز می‌گرفت. در صورت تساوی دو بر دو، شطرنج‌بازی که در بازی سرنوشت (آرماگدون) پیروز می‌شد برندهٔ ۲ امتیاز می‌شد و به بازنده یک امتیاز داده می‌شد. در پایان هفت دور، چهار نفر نخست به مرحلهٔ نیمه‌نهایی صعود می‌کردند.

علیرضا فیروزجا در رقابت خود با کارلسن با نتیجهٔ ½۲–½۱ باخت.[۶۳] فیروزجا در پایان دور هفتم مسابقات با پنج باخت و دو پیروزی کسب شده در ردهٔ ششم رقابت‌ها جای گرفت و نتوانست به دور حذفیِ نیمه‌نهایی راه یابد.[۶۴] در دیدار نهایی نیز کارلسن برابر ناکامورا به برتری رسید و قهرمان این رقابت‌ها شد.[۶۵]

در اکتبر، فیروزجا در سوپر تورنمنت سالیانهٔ نروژ که در استاوانگر برگزار می‌شد، حضور پیدا کرد. ماگنوس کارلسن قهرمان جهان، فابیانو کاروانا شمارهٔ ۲ جهان، یان کریستوف دودا، لوون آرونیان و آرین طاری بازیکن اهل نروژ، نفرات شرکت کننده در این رویداد بودند.[۶۶] مانند دورهٔ پیشین، این رقابت‌ها با سیستم امتیازدهی مسابقات فوتبال (۳ امتیاز برای برد، ۱ امتیاز برای مساوی و ۰ امتیاز برای باخت) به انجام رسید. در صورت تساوی، بازی‌ها در دور بازی حذفی آرماگدون مشخص می‌شد.

فیروزجا با به دست آوردن مقام دوم (۱۸٫۵)، ۱ امتیاز پایین‌تر از کارلسن (۱۹٫۵) و بالاتر از آرونیان، کاروانا و دودا به کار خود پایان داد.[۶۷][۶۸] طبق شکل استاندارد و معمول امتیازدهی، کسب ۶٫۵/۱۰ (۵=۱–۴+) برای کسب جایگاه نخست این رقابت‌ها کافی بود. TPR وی برای این رویداد ۲۸۸۰ بود.

دستاوردها ویرایش

ملی ویرایش

وی در سال ۱۳۹۴ و در سن ۱۳ سالگی[۶۹][۷۰] موفق شد احسان قائم‌مقامی، نخستین استاد بزرگ شطرنج ایران را شکست دهد.[۷۱] وی جوان‌ترین استاد بزرگ شطرنج ایران است که توانست در فروردین ۱۳۹۷ و در سن ۱۴ سال و ۱۰ ماه به این عنوان دست یابد.[۷۲] عنوانی که پیش از او در اختیار پرهام مقصودلو با ۱۶ سال و ۱ ماه بود. وی در سال ۲۰۱۹ با رسیدن به ریتینگ ۲۷۰۲ رکورد بالاترین ریتینگ دست‌یافته در تاریخ شطرنج ایران را به نام خود ثبت کرد. رکوردی که پیش از او در اختیار پرهام مقصودلو بود که ریتینگ ۲۶۸۹ را به‌دست آورده بود.

فیروزجا در رقابت‌های سوپر تورنمنت شطرنج تاتا استیل در ژانویه سال ۲۰۲۰ با برتری مقابل آنیش‌گیری با ریتینگ ۲۷۶۸، رکورددار بهترین پیروزی تاریخ شطرنج ایران شد.[۷۳] رکوردی که پیش از وی در اختیار احسان قائم مقامی بود.

بین‌المللی ویرایش

در نوامبر ۲۰۱۴ فیروزجا به ریتینگ ۲۳۳۲ بزرگسالان رسید و این ریتینگ، بهتر از ریتینگی است که ماگنوس کارلسن در چنین سنی داشته‌است.[۷۴] علیرضا فیروزجا در مرداد ۱۳۹۸ و در پایان سوپر لیگ ترکیه با ۱۰ برد و ۳ تساوی همزمان با دست‌یابی به عنوان قهرمانی تیمی و انفرادی، توانست به ریتینگ ۲۷۰۰ برسد تا نخستین سوپر استاد بزرگ شطرنج ایران لقب بگیرد.

علیرضا فیروزجا با رسیدن به ریتینگ ۲۷۰۰ در سن ۱۶ سال و ۱ ماهگی (پس از وی یی و بالاتر از ماگنوس کارلسن[۷۵])، دومین بازیکن جوان تاریخ شطرنج جهان شد که به عنوان سوپر استاد بزرگی دست پیدا می‌کند.[۷۶]

وی به نخستین شطرنج‌باز تاریخ ایران توانست در سال ۲۰۱۹ به دور سوم جام جهانی شطرنج راه یابد؛ رکوردی که در سال ۲۰۲۱ توسط محمد امین طباطبایی شکسته شد.[۷۷] فیروزجا در این مرحله مقابل دینگ لیرن نفر سوم رنکینگ جهانی و بخت نخست قهرمانی رقابت‌ها قرار گرفت. دو بازی نخست آن‌ها در بخش شطرنج استاندارد با تساوی به پایان یافت؛ ولی در رقابت‌های شطرنج سریع، دینگ لیرن توانست با نتیجه ۲–۰ فیروزجا را شکست دهد و به مرحلهٔ یک‌هشتم نهایی جام جهانی راه یابد.[۷۸]

تغییر پرچم ویرایش

در شهریور ۱۳۹۸ شایعاتی مبنی بر خروج علیرضا فیروزجا از ایران و گرفتن تابعیت فرانسه مطرح شد.[۷۹] وی در دسامبر ۲۰۱۹ و پس از عدم اعزام تیم ملی ایران به مسابقات قهرمانی جهان به سبب جلوگیری از رویارویی با رقیبان اسرائیلی اعلام کرد که دیگر زیر نظر فدراسیون شطرنج ایران و با نام این کشور در مسابقات شرکت نمی‌کند.[۸۰][۸۱] وی پیش از این گفته بود به پیشنهاد تغییر تابعیت فکر هم نمی‌کند.[۸۲]

او در دسامبر ۲۰۱۹ در مسابقات قهرمانی شطرنج سریع جهان که در روسیه به انجام رسید، با پرچم فدراسیون بین‌المللی شطرنج (فیده) شرکت کرد و در دور نهایی پس از مگنِس کارلسن، در سکوی دوم شطرنج سریع جهان قرار گرفت.[۸۳][۸۴]

در ۳ دی ۱۳۹۸ وبگاه فدراسیون بین‌المللی شطرنج به‌طور رسمی پرچم ایران را از مقابل نام فیروزجا برداشت و به جای آن پرچم فدراسیون بین‌المللی شطرنج را قرار داد؛ تا از آن پس او با نام فدراسیون جهانی در مسابقات شرکت کند.

منابع ویرایش

  1. ↑ "Firouzja, Alireza FIDE Chess Profile - Players Arbiters Trainers". فیده.
  2. ↑ "Alireza Firouzja FIDE Chess Profile". ratings.fide.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-07-29.
  3. ↑ «فیروزجا رسماً فرانسوی شد». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۷-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۰۸.
  4. ↑ «علیرضا فیروزجا رسماً فرانسوی شد». ورزش سه. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۰۸.
  5. ↑ Firouzja، Alireza. «1st quarter Presidential Board Meeting 2018, April 6-9, Minsk, Belarus». FIDE.com. دریافت‌شده در ۳۰ ژانویه ۲۰۲۱.
  6. ↑ «علیرضا فیروزجا تاریخ ساز شد/ کسب عنوان سوپر استاد بزرگ شطرنج». Mehrnews.com. Mehrnews.com. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۲۱.
  7. ↑ «نابغه ایرانی همه را حیرت‌زده کرد!». Varzesh3.com. varzesh3.com. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۲۱.
  8. ↑ «صعود فیروزجا به رده دوم شطرنج جهان/ رکورد کارلسن شکسته شد!». Isna.ir. isna.ir. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۲۱.
  9. ↑ نابغه ایرانی در راه قهرمانی جهان
  10. ↑ «FIDE Online. FIDE Top players - Standard Top 100 Juniors». Fide.com (به انگلیسی). ratings.fide.com. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹.
  11. ↑ «FIDE Online. FIDE Top players - Standard Top 100». Fide.com (به انگلیسی). ratings.fide.com. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹.
  12. ↑ «حذف پرچم ایران از مقابل نام علیرضا فیروزجا در فدراسیون جهانی شطرنج». خبرگزاری تسنیم. ۳ دی ۱۳۹۸.
  13. ↑ https://www.khabaronline.ir/news/1336071/فیروزجا-چرا-از-زیر-پرچم-ایران-خارج-شد
  14. ↑ https://www.khabaronline.ir/news/1732133/بمب-ورزش-ایران-ترکید-ورود-ملی-پوش-معروف-به-دنیای-مد-و-فشن
  15. ↑ https://www.pishkhan.com/news/248217
  16. ↑ https://www.imna.ir/news/407859/فیروزجا-می-خواست-برای-ایران-بازی-کند-شورای-برون-مرزی-نگذاشت
  17. ↑ Cmiel, Thorsten (12 June 2018). "Im Fokus: Alireza Firouzja" (به آلمانی). ChessBase.
  18. ↑ Shah, Sagar (9 September 2018). "The story of Alireza Firouzja narrated by his father". ChessBase India. Shah: So he started playing chess at eight? Hamidreza: Yes, yes.
  19. ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ "Chess: Iran's Alireza Firouzja, 16, bypasses ban on playing Israelis". The Guardian.
  20. ↑ Life, Kayhan (2020-01-07). "Iranian Chess Prodigy Alireza Firouzja to Play Under French Flag From Now On". KAYHAN LIFE (به انگلیسی). Retrieved 2020-05-29.
  21. ↑ "Asian Youth Chess Championships 2015 – Winners". Chessdom. 2015-08-11.
  22. ↑ "Asian Youth Chess Championship-2015 (Under-12 Open)". chess-results.com.
  23. ↑ Silver, Albert (28 January 2016). "12-year-old Alireza Firouzja is Iranian Champion". ChessBase.
  24. ↑ "List of titles approved by General Assembly in Baku, Azerbaijan". FIDE. 2016-09-20.
  25. ↑ "Aeroflot Open 2018 A". chess-results.com. 28 February 2018.
  26. ↑ "Aeroflot Open 2018 A: Firouzja Alireza". chess-results.com. 28 February 2018.
  27. ↑ Chase, Chris (4 March 2018). "Chess notes". The Boston Globe.
  28. ↑ "List of titles approved by the 2018 1st quarter PB in Minsk, Belarus". FIDE. 2018-04-09.
  29. ↑ Pereira, Antonio (1 September 2018). "Asian Nations Cup 2018: Iran and China on top". ChessBase.
  30. ↑ "43rd Chess Olympiad: Batumi 2018, Iran". OlimpBase.
  31. ↑ Sheikhi, Marjohn (3 December 2018). "Iran's Firouzja wins gold at World Youth U-16 Chess Olympiad". Mehr News Agency.
  32. ↑ "Daniil Dubov, Ju Wenjun Win World Rapid Chess Championships". Chess.com. 29 December 2018.
  33. ↑ "King Salman World Blitz Championship 2018 Open". chess-results.com. 30 December 2018.
  34. ↑ McGourty, Colin (31 December 2018). "Carlsen & Lagno end 2018 as World Blitz Champions". Chess24.
  35. ↑ Mojtabaei, Shahrokh (3 February 2019). "The strongest chess boom in Iran, ever". ChessBase.
  36. ↑ Doggers, Peter (14 March 2019). "England Grabs Silver At World Team Chess Championship". Chess.com.
  37. ↑ Inarkiev claims Sharjah Masters Chess crown. The Gulf Today.
  38. ↑ Nakamura Wins Chess.com Bullet Championship Chess.com
  39. ↑ Doggers, Peter (16 April 2019). "Lupulescu Wins Reykjavik Open Among 8-Way Tie". Chess.com.
  40. ↑ Pai, Adiya (20 April 2019). "Grenke Open: Iranian star hands free point to Israeli". ChessBase.
  41. ↑ Schulz, André (23 April 2019). "Daniel Fridman wins Grenke Open". ChessBase.
  42. ↑ Doggers, Peter (22 May 2019). "Firouzja Crushes Martinez In Junior Speed Chess Match". Chess.com.
  43. ↑ "The Week in Chess 1282". Theweekinchess.com. Retrieved 2020-01-13.
  44. ↑ "L'Iran en force au Blanc Mesnil: FIROUZJA et HEJAZIPOUR vainqueurs! LAGARDE champion de France Rapide 2019". LeBlanc-Mesnil. 31 May 2019.
  45. ↑ Le Quang Liem Wins Asian Continental Chess Championship Chess.com
  46. ↑ "Chess-Results Server Chess-results.com – Asian Continental Open and Women's Championships 2019". Chess-results.com. 2019-06-15. Retrieved 2020-01-13.
  47. ↑ Cmiel, Thorsten (30 July 2019). "Auf dem Weg zur Weltspitze – in Etappen". ChessBase (به آلمانی).
  48. ↑ "Iranian chess player cruises to FIDE World Cup third round for first time in history". Islamic Republic News Agency. 15 September 2019.
  49. ↑ McGourty, Colin (19 September 2019). "Khanty World Cup R3 TB: Xiong knocks out Giri". Chess24.
  50. ↑ "Iranian Chess Player Who Refused To Play For His Country Wins Silver Medal At World Championship". RadioFreeEurope/RadioLiberty.
  51. ↑ "Carlsen & Humpy win Rapids | Firouzja grabs silver". chess24.com.
  52. ↑ "What happened in Carlsen vs. Firouzja?". chess24.com. Archived from the original on 26 May 2020. Retrieved 19 May 2020.
  53. ↑ "All Tata Steel Masters - Tata Steel Chess". www.tatasteelchess.com. Archived from the original on 2 May 2020. Retrieved 19 May 2020.
  54. ↑ Chess, Tata Steel (January 16, 2020). "| Another win for the 16-year old Alireza Firouzja. #TataSteelChesspic.twitter.com/ux4hUb8IxV".
  55. ↑ "Firouzja beats Carlsen to win the Banter Blitz Cup". Chess24. 16 April 2020.
  56. ↑ "WORLD JUNIOR #1 ALIREZA FIROUZJA TO PLAY IN PRAGUE". Prague Chess Festival. 9 February 2020.
  57. ↑ "Prague Masters: Firouzja wins 1st supertournament". Chess24. 21 February 2020.
  58. ↑ "Firouzja beats Carlsen to win the Banter Blitz Cup". Chess24. 16 April 2020.
  59. ↑ «با قهرمانی فیروزجا خواب از سر ورزش جهان پرید». رادیو فردا. ۲۹ فروردین ۱۳۹۹.
  60. ↑ «فیروزجا کارلسن را مات کرد. قهرمانی فیروزجا در مسابقات ۵۰ هزار دلاری». ایسنا. ۲۷ فروردین ۱۳۹۹.
  61. ↑ «راه‌اندازی مسابقات سوپر تورنمنت ۲۵۰ هزار دلاری توسط کارلسن». ایسنا. ۲۰ فروردین ۱۳۹۹.
  62. ↑ «مگنوس کارلسن تورنمنت برخط شطرنج برگزار می‌کند». ایرنا. ۲۴ فروردین ۱۳۹۹.
  63. ↑ «حماسه فیروزجا برابر کارلسن تکرار نشد». ورزش سه. ۱ اردیبهشت ۱۳۹۹.
  64. ↑ Doggers, Peter (3 May 2020). "Magnus Carlsen Wins Magnus Carlsen Invitational". Chess.com.
  65. ↑ «قهرمانی کارلسن در تورنمنت ابداعی خودش». ایسنا. ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۹.
  66. ↑ «نایب قهرمانی علیرضا فیروزجا در سوپرتورنمنت شطرنج/کسب جایزه ۳۹ هزار دلاری توسط فیروزجا». ایسنا. ۲۵ مهر ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۶ مهر ۱۳۹۹.
  67. ↑ "A SPECIAL 8TH EDITION COMES TO AN END". 17 October 2020.
  68. ↑ «حق فیروزجا نایب قهرمان؛ قهرمانی بود». ورزش سه. ۲۶ مهر ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲۶ مهر ۱۳۹۹.
  69. ↑ «در پایان رقابت‌های قهرمانی شطرنج کشور علیرضا فیروزجاه به عنوان قهرمانی رسید». ورزش سه. ۸ بهمن ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۹.
  70. ↑ "12-year-old Alireza Firouzja is Iranian Champion". Chess News (به انگلیسی). ۲۸ ژانویه ۲۰۱۶. Retrieved 29 July 2019.
  71. ↑ «علیرضا فیروزجاه با پیروزی دور نهم مقابل احسان قائم مقامی به رده نخست جدول فینال شطرنج قهرمانی کشور مردان صعود کرد». ورزش سه. ۷ بهمن ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۹.
  72. ↑ «1st quarter Presidential Board Meeting 2018, April 6-9, Minsk, Belarus». Fide.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۹.
  73. ↑ «پیروزی فیروزجا مقابل شطرنج‌باز میزبان در رقابت‌های سوپر تورنمنت هلند». ایسنا. ۲۶ دی ۱۳۹۸.
  74. ↑ «فیروزجاه از مازندران!». www.khabare-shomal.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۹.
  75. ↑ Pein، Malcolm (۳۱ ژانویه ۲۰۱۵). «Magnus Carlsen's record as youngest player to pass 2700 is broken by Wei Yi as Judit Polgar's reign also ends» (به انگلیسی). شاپا 0307-1235. دریافت‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۹.
  76. ↑ «فیروزجا تاریخ‌ساز شد/ رسیدن به ریتینگ ۲۷۰۰ و کسب عنوان سوپر استاد بزرگ». خبرگزاری فارس. ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۹.
  77. ↑ «تاریخ‌سازی نماینده ایران/ فیروزجا راهی دور سوم شد». خبرگزاری فارس. دریافت‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹.
  78. ↑ «شکست فیروزجا از نفر سوم رنکینگ جهانی و حذف از جام جهانی». خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا). دریافت‌شده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۹.
  79. ↑ «شایعه تلخ و نگران کننده در شطرنج ایران/ علیرضا فیروزجا فرانسوی می‌شود؟». جی پلاس. ۲ شهریور ۱۳۹۸.
  80. ↑ علی آخوندان (۳ دی ۱۳۹۸). «نابغه شطرنج و مسابقه بدون نام ایران؛ از 'باید ببازی' تا 'اصلاً نباید بروی'». بی‌بی‌سی فارسی.
  81. ↑ «سال کوچ؛ نگاهی به چهره‌های برجسته ورزش ایران که مهاجرت کردند». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۶ اسفند ۱۳۹۸.
  82. ↑ ««نابغه» ایرانی شطرنج جهان: به پیشنهاد تغییر تابعیت فکر هم نمی‌کنم/ زودتر از ۲۲ سالگی قهرمان دنیا می‌شوم». مشرق نیوز.
  83. ↑ «علیرضا فیروزجا با پرچم «فیده» نایب قهرمان بزرگسالان جهان شد؛ نابغه شطرنج ایران برای فرانسه باز می‌کند». بخش فارسی صدای آمریکا. ۸ دی ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۹.
  84. ↑ «علیرضا فیروزجا نایب قهرمان شطرنج سریع جهان شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۸ دی ۱۳۹۸.

پیوند به بیرون ویرایش

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=علیرضا_فیروزجا&oldid=39275140»