علی میرفطروس

علی میرفِطروس ، نویسنده و مورخ ایرانیِ مقیم فرانسه است.

علی میرفطروس
زادهٔ	۱۳۲۹ (۷۴ سال) لنگرود
ملیت	ایرانی
پیشه	نویسنده، مورخ
آثار	جنبش حروفیه و نهضت پسیخانیان؛ حلاج؛ ملاحظاتی در تاریخ ایران؛ عمادالدین نسیمی، شاعر و متفکّر حروفی؛ دیدگاه‌ها؛ گفتگوها؛ رو در رو با تاریخ؛ هفت گفتار؛ برخی منظره‌ها و مناظره‌های فکری در ایران امروز؛ تاریخ در ادبیات؛ دکتر محمّد مصدّق؛ آسیب‌شناسی یک شکست؛ خاطرات دکتر امیراصلان افشار، آخرین رئیس تشریفات محمدرضاشاه پهلوی.
وبگاه	mirfetros.com

تحصیلات

میرفطروس در دانشگاه ملی حقوق قضایی خواند و تحصیلات عالیه را در «مدرسه مطالعات عالی» (دانشگاه سوربن پاریس) دنبال کرده‌است.

بنا به نوشته سایت میرفطروس: او در سال ۱۹۹۲میلادی توسط «احسان یارشاطر»، به یکی از ایرانشناسان فرانسوی، «ژان کالمار» معرّفی می‌شود و دوره پیش دکتری ((اختصاری D.E.A)) را با در مدرسه مطالعات عالیه دانشگاه سوربن پاریس در سال ۱۹۹۴میلادی گذرانده‌است که موضوع رساله او «کتاب‌شناسی و نقد منابع جنبش حروفیان» به زبان فرانسه منتشرشده‌است. در ادامه و تکمیل رساله فوق، موضوع رساله دکترای میرفطروس با نام «جنبش‌های اجتماعی ایران در قرن‌های ۱۶–۱۵ میلادی: جنبش حروفیان و نهضت پسیخانیان» از سوی ژان کالمار تأیید شد و میرفطروس دررشته دکترای مدرسه مطالعات عالیه دانشگاه سوربُن در سال ۱۹۹۵میلادی ثبت‌نام کرد؛ اما این رساله فرصت دفاع نیافت؛ اما به فارسی بخشی از این رساله دکترا، با نام «عمادالدّین نسیمی؛ شاعر حروفی» در ۲۲۰ صفحه منتشر شده‌است.

نوشتار و عقاید

علی میرفطروس در سال‌های اخیر به علت انتشار اثر خود پیرامون کارنامهٔ دکتر محمد مصدق با نام آسیب‌شناسی یک شکست، به نقد کشیده شد. اثری که به گفتگوهای بسیاری میان منتقدان و موافقان دامن زد. او در مقدمه کتاب آسیب‌شناسی یک شکست می‌نویسد:

«ما میراث‌خوارِ یک تاریخ عَصَبی و عصبانی هستیم و چه بسا که حال و آینده را فدای این عَصَبیّتِ ویران‌ساز کرده‌ایم. تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران – عموماً – بازتاب این عصبیت‌ها و عصبانیت‌هاست.»

محمد امینی کتاب سوداگری با تاریخ را در پاسخ به این کتاب نوشته‌است. حسن اعتمادی به کتاب محمد امینی پاسخ داده است. میرفطروس نیز در مقالۀ «یک کلمه با مدّعی» و سخنی بانویسندۀ طنّاز،مهشیدامیرشاهی به این ادعاها پرداخته است.

فعالیّت‌های سیاسی

فعالیت‌های سیاسی میرفطروس از سال ۱۳۴۹ در دانشگاه تبریز و با انتشار جنگ سهند با گرایش‌های چپ شروع شد.

زندان در دوره پهلوی

او به دلیل انتشار این جنگ از دانشگاه تبریز اخراج و به خدمت سربازی اعزام شد. او بعد از مدتی به به دلیل فعالیت‌های چپ گرایانه اش به سه سال زندان محکوم شد. که مدتی از ان را در زندان کرمان به همراه حسن ضیاظریفی گذراند. او پس از آزادی از زندان وارد دانشکده حقوق دانشگاه ملی شد و در مقطع لیسانس از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.

رفراندم

علی میرفطروس از پیشگامان طرح رفراندوم (همه پُرسی) برای عبور مسالمت آمیز از حکومت جمهوری اسلامی به رژیمی مُنبعث از خواست و ارادهٔ مردم ایران است. او در مقالات و یادداشت‌های مختلف به این ضرورت سیاسی اشاره کرده‌است، از جمله: میرفطروس در بهمن ماه ۱۳۸۳ در مصاحبه‌ای جنبش رفراندم را «ارکستر بزرگ ملّی» نامیده‌است. در ۵ خرداد ۱۳۹۵ نیز در یادداشت «حسن روحانی و تقاضای انجام رفراندوم» نیز به این مسئله پرداخته‌است.

حمله نظامی به رژيم ایران

میرفطروس در اوج سرکوب جنبش سبز و اعتراض به جنگ طلبی‌های محمود احمدی‌نژاد، در ۸ نوامبر ۲۰۱۰ (برابر با ۱۷ آبان ماه ۱۳۸۹) او در نامه‌ای به سناتور ایالت کارولینای جنوبی، لیندسی گراهام، از حمله نظامی به رژیم ایران پشتیبانی کرد. او در بخشی از نامه خود با فرنام «چرا با حمله نظامی به رژیم ایران موافق هستم؟» چنین نوشت:

هر حمله‌ای که پایگاه‌ها و ستادهای سرکوب رژیم ایران را بقول شما اخته کند، باعث رضایت و شادمانی مردم ایران خواهد بود و به آنان فرصت خواهد داد تا بدون ترس از سرکوب پاسداران رژیم، به خیابان‌ها ریخته و خود به حیات این رژیم فاشیستی نقطهٔ پایان بگذارند.^[۴][۵]

به دنبال این نامه ابوالقاسم صمدانی رئیس دانشگاه american global university دکترای افتخاری وی را پس گرفت.^[۶] میرفطروس نیز چنین واکنش نشان داده‌است: «اینگونه اقدامات ساخته و پرداختهٔ عوامل جمهوری اسلامی یا «مأموران معذور» است… من، تاکنون، هیچ‌گاه و در هیچ مراسم دانشگاهی و غیردانشگاهی، آقای ابوالقاسم صمدانی را ندیده‌ام و لذا پس از آگاهی از وابستگی‌های این فرد، طبق نامه‌های موجود، «دکترای افتخاری» مزبور را پس فرستاده‌ام و نیز خواهش‌ها و درخواست‌های مکرّر آقای صمدانی برای سرپرستی بخش ایرانشناسی آن «دانشگاه» را رد کرده‌ام.^[۷]

دیدار با نماینده اسرائیل

در تاریخ بیست و ششم اکتبر ۲۰۱۲ میلادی، غلامعلی بیگدلی، دکتر در حقوق از دانشگاه تولوز در فرانسه در مقاله‌ای زیر عنوان «آسیب‌شناسی شکست‌های میرفطروس» از ملاقات پنهانی علی میرفطروس با نمایندگان اسرائیل پرده برداشت، این ملاقات در سال ۲۰۰۹ میلادی درست یک سال پیش از ارسال نامه علی میر فطروس به سناتور گراهام آمریکایی و درخواست حمله نظامی به ایران انجام شده بود. علی بیگدلی در مقاله خود به منبع افشای این اطلاعات که یکی از افسران پیشین اطلاعاتی در ارتش شاهنشاهی فرامرز دادرس از افسران پیشین گارد شاهنشاهی و کارشناس اطلاعاتی و نظامی در فرانسه اشاره می‌کند علی میرفطروس پس از افشا شدن این ملاقات، با انتشار نامه‌ای در سایت شخصی خود، به ارائه توضیح در مورد این ملاقات پنهانی پرداخت، بدنبال این ادعاها ،آقای هومرآبراهامیان از این دو فرد دعوت کرد تا در یک مناظرۀ تلویزیونیِ به پرسش های موجود پاسخ دهند ولی این دو فرد از شرکت دراین مناظرۀ روشنگر  پرهیز کردند.

او در تارنمای خود نوشت: «دوسال پیش، در دعوت و دیداری ناخواسته با نمایندگانی از دولت اسرائیل، به آنان گفتم: من یک پژوهشگر تاریخ ام و لذا نمی‌دانم که شما چرا درمسئلهٔ ایران، که یک مسئلهٔ حسّاس سیاسی است، به من مراجعه کرده‌اید؟ گفتند: ما با ایرانی‌های متعدّدی (از جمهوریخواه تا سلطنت طلب) گفتگو کرده‌ایم اما هریک، به جای ارائهٔ «راه حل»، بیشتر به نفی و انکارِ یکدیگر پرداخته‌اند یا «مُماشات با رژیم جمهوری اسلامی» را توصیه کرده‌اند، از این رو به شما مراجعه کرده‌ایم تا از دیدگاه‌های شما نیز آگاه شویم.

چندی بعد، مضمون آن ملاقات توسط امیراصلان افشار، به اطلاع آقای «مائیر عِزری»، سفیر سابق اسرائیل درایران (اهل اصفهان) رسید که آقای «عِزری» نیز ضمن تأیید عدم وجود طرح یا برنامه برای حملهٔ نظامی به ایران توسط دولت اسرائیل، گفتند: «درآینده اگر برنامه‌ای درکار باشد، عملیّاتی خواهد بودکه مُسلّماً به نفع ملّت بزرگ ایران و رهائی آنان از شرِّ جمهوری اسلامی است!». میر فطروس از بازگو کردن جزئیات این ملاقات و نام ماًمورین اسرائیلی خودداری کرده‌است.

کتاب‌ها

• جنبش حروفیه و نهضت پسیخانیان (۱۳۵۶ خورشیدی)
• حلاج (۱۳۵۷)
• ملاحظاتی در تاریخ ایران (۱۹۸۸میلادی
• مقدمه‌ای در اسلام‌شناسی (۲ جلد)
• عمادالدین نسیمی، شاعر و متفکّر حروفی (۱۹۹۲میلادی)
• دیدگاه‌ها (۱۹۹۳میلادی)
• گفتگوها (۱۹۹۸میلادی)
• رو در رو با تاریخ (۱۹۹۹میلادی)
• هفت گفتار (۲۰۰۱میلادی)
• برخی منظره‌ها و مناظره‌های فکری در ایران امروز (۲۰۰۴میلادی)
• تاریخ در ادبیات (۲۰۰۶میلادی)
• دکتر محمّد مصدّق؛ آسیب‌شناسی یک شکست (۲۰۰۸میلادی)
• خاطرات امیراصلان افشار، آخرین رئیس تشریفات محمدرضاشاه پهلوی (۲۰۱۲میلادی)

علاوه بر اینها، رساله دانشگاهی میرفطروس به زبان فرانسه منتشر شده و کتاب ملاحظاتی در تاریخ ایرانِ وی نیز به کوشش محمدرضا صفایی به زبان دانمارکی انتشار یافته‌است. ترجمه انگلیسی کتاب آسیب‌شناسی یک شکست نیز در دست انتشار است. هم‌چنین سال‌ها پیش کاست نوار و سی‌دی آوازهای تبعیدی با صدای او انتشار یافته‌است. کتاب‌های جدید میرفطروس به نام‌های جنبش سرخ‌جامگان (بابک خرمدین)، نگاه‌ها و نظرها و حلاج (با ویرایش جدید، الحاقات و اضافات فراوان) در آینده منتشر می‌شوند.

جستارهای وابسته

• فهرست تاریخ‌نویسان ایرانی
• ایران در گذر روزگاران
• فهرست کتاب‌های ایرانیان در نقد اسلام

منابع

• لقمان، مسعود. ایران در گذر روزگاران(گفتگوهای مسعود لقمان با ماشاالله آجودانی، داریوش آشوری، عبدالمجید ارفعی، مرتضی ثاقب‌فر، جلال خالقی مطلق، علی میرفطروس و عباس میلانی، تهران: نشر شورآفرین، ۱۳۹۳.

پیوند به بیرون

تارنمای علی میرفطروس