عملیات اپرا

حمله هوایی اسرائیل در ۷ ژوئن ۱۹۸۱ که راکتور هسته ای اوسیراک عراق را از بین برد

عملیات اُپرا (به عبری: מבצע אופרה) که با نام عملیات بابِل نیز شناخته می‌شود،[۱] نام عملیاتی نظامی است که در ۱۷ خرداد ۱۳۶۰ خورشیدی برابر با ۷ ژوئن ۱۹۸۱ میلادی و در جریان جنگ ایران و عراق، توسط نیروی هوایی اسرائیل علیه تأسیسات اتمی عراق به نام اوسیراک صورت گرفت.

عملیات اپرا
بخشی از ستیز عرب‌ها و اسرائیل
هدف عملیاتاستراتژیک
مکان
بغداد، عراق

۳۳°۱۲′۳۰″ شمالی ۴۴°۳۱′۳۰″ شرقی / ۳۳٫۲۰۸۳۳°شمالی ۴۴٫۵۲۵۰۰°شرقی / 33.20833; 44.52500
برنامه‌ریزمناخم بگین (نخست‌وزیر)
David Ivry (فرمانده نیروی هوائی)
هدفتخریب رآکتور اوسیراک
اجرا۷ ژوئن ۱۹۸۱
نیروی اجرایی نیروی هوایی اسرائیل
نتیجهموفق و رآکتور تخریب شد
تلفات و صدمات۱۰ سرباز عراقی کشته شدند
۱ شهروند فرانسه کشته‌شد
مسیر پرواز جنگنده‌های اسرائیلی و مسیر بازگشت آنان در عملیات اپرا.

عملیات توسط ۸ فروند جنگنده اف-16 و حدود 9 ماه پس از حمله نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به نیروگاه اوسیراک و تعمیر آن توسط کارشناسان فرانسوی در عملیات شمشیر سوزان انجام شد.

عملیات ویرایش

در اواخر دههٔ ۱۹۷۰ عراق یک رآکتور هسته‌ای «کلاس ازیریس» را از فرانسه خریداری کرد. اطلاعات نظامی اسرائیل اینگونه تصور نمود که این کار با هدف تولید پلوتونیوم برای پیشبرد برنامهٔ سلاح‌های هسته‌ای عراق بوده‌است.

همچنین اطلاعات نظامی اسرائیل باور داشت تابستان سال ۱۹۸۱ آخرین فرصت برای نابودی رآکتورها پیش از بارگیری سوخت هسته‌ای است.

طراح حمله هوایی موفقیت‌آمیز اسرائیل که باعث تخریب ۱۰۰ درصدی نیروگاه اتمی شد. ژنرال ابیعام صلع نام داشت.[۲]

 
جنگنده اف-۱۶ به‌کارگرفته شده توسط ایلان رامون در عملیات اپرا.

نام بسیاری از خلبانان نیروی هوایی اسرائیل که در عملیات اپرا شرکت داشتند تا سال‌ها منتشر نشد، اما پس از گذشت دو دهه از انجام آن، نام برخی از خلبانان و طراحان آن منتشر شد که از آن‌جمله می‌توان به ژنرال دان حالوتس (خلبان ایرانی الاصل نیروی هوایی اسرائیل) و ایلان رامون نخستین فضانورد اسرائیلی که در حادثه انفجار فضاپیمای کلمبیا کشته شد، اشاره کرد.[۲] وی بعدها رئیس ستاد کل نیروهای دفاعی اسرائیل شد.

ادعای همکاری با ایران ویرایش

بر طبق برخی اسناد مبهم، اسرائیل در این عملیات از نقشه، عکس‌ها و اطلاعاتی بهره برد که توسط ایران به آنها داده شده بود.[۳] همچنین هواپیماهای اسرائیلی می‌توانستند برای حمله از حریم هوایی ایران نیز استفاده کنند.[۴] حتی بگفته آری بن مناشه ، مقامات اسرائیلی و فرستاده آیت‌الله خمینی یک ماه قبل از این عملیات در پاریس جهت تبادل نظر و اطلاعات محرمانه با یکدیگر دیدار کردند که در آن حتی موافقت شد که در صورت بروز مشکل فنی در حین اجرای این عملیات، بمب افکن‌های اسرائیلی به‌طور مخفیانه در پایگاهی در تبریز فرود اضطراری آیند.[۵]

بنیامین نتانیاهو نخست‌ وزیر اسرائیل در سال ۲۰۲۱ گفت حمله به اوسیراک به اندازه‌ای مخفی بوده که اسرائیل متحد اصلی خود آمریکا را نیز در جریان نگذاشت.[۶]

اسامی خلبان‌های این عملیات ویرایش

افراد شرکت کننده در این عملیات عبارت بودند از:

  • زیو راز
  • عاموس یادلین
  • دابی یافی
  • ایلان رامون
  • امیر ناحوم
  • یفتاح اسپیکور
  • هاگایی کاتز
  • رلیک شفیر[۷]

پارلمان عراق ویرایش

پارلمان عراق در سال ۱۳۹۵ اعلام کرد که قصد شکایت از اسرائیل برای حمله به این مرکز و دریافت غرامت را دارد.[۸][۹]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. Amos Perlmutter, Michael I. Handel, Uri Bar-Joseph. Two Minutes over Baghdad. Routledge (2nd ed.), 2008. p. 120.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «ملاقات محرمانه اولمرت با طراح حمله به رآکتور اتمی عراق» (رادیو فردا)
  3. نشریه Sunday Telegraph چاپ لندن. شماره ۱۴ ژوئن ۱۹۸۱ میلادی
  4. BY TRITA PARSI (۲۰۰۷). "Treacherous Alliance: The Secret Dealings of Israel, Iran, and the U.S." (PDF) (به انگلیسی). Yale University Press. Archived from the original (PDF) on 17 September 2012. Retrieved 3 April 2010.
  5. کتاب October Surprise نوشته گری سیک. انتشارات Three Rivers Press. سال ۱۹۹۲ میلادی. شابک ‎۰−۸۱۲۹−۲۰۸۷−۲ ص۲۰۷
  6. «حمله نتانیاهو به دولت جدید اسرائیل». خبرگزاری انتخاب. 2021. دریافت‌شده در ۰۱ تیر ۱۴۰۰. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  7. «Fire From The Skies». jewishpress.
  8. https://www.isna.ir/news/95031715477/بغداد-از-اسرائیل-به-خاطر-بمباران-تاسیسات-هسته-ای-عراق-شکایت-می-کند
  9. https://www.iraq-businessnews.com/2016/06/19/iraq-to-sue-israel-for-destroying-nuclear-reactor/

الحرب النوویة: مَن یهدد مَن ..؟

پیوند به بیرون ویرایش