غُلفَه یا پیش‌پوست[۱] (به انگلیسی: Foreskin) پوست کشسان حلقوی شامل عصب و رگ بر سر آلت مردی است که سرنره را احاطه کرده‌است. در حالت آختگی (راست شدن) به پس می‌رود و در حالت چل (خوابیده، شل)، نوک پنیس را می‌پوشاند. پیش‌پوست در نوزادی پس نمی‌رود. سنی که یک پسر می‌تواند پیش‌پوست را پس بزند در افراد مختلف متفاوت است و ناتوانی در پس زدن پیش‌پوست در کودکی الزاماً نشانه وجود مشکل نیست مگر آنکه با عوارض دیگر همراه باشد. پیش‌پوست بر سر پنیس پوشیده می‌شود تا از حساسیت نوک پنیس مراقبت کرده و آن را نرم، مرطوب و براق نگاه دارد ولی این پوست در زمان راست‌شدگی که آماده سکس می‌گردد پس رفته و روی سر پنیس را کامل نمی‌پوشاند تا لذت جنسی بیشتر شود. در ختنه پیش‌پوست بریده می‌شود و ختنه‌گاه پدید می‌آید.

پیش‌پوست پنیس انسان که سرنره (گلنس) را پوشانده است

آناتومی ویرایش

 
پیش‌پوست هنگامی که آ‌لت‌مردی برانگیخته نیست، روی سرنره را می‌پوشاند(بالا) اما پس از برانگیخته‌شدن آلت‌مردی عقب می‌رود.(پایین)

حرکت‌دادنِ پیش‌پوست با دست، آختگی، دخول، می تواند سر آلت را بپوشاند یا برهنه کند.[۲]

کارکردها ویرایش

برپایه اظهارات سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۰۷ میلادی از جمله کارکردهایی پیش‌پوست عبارت‌اند از: مرطوب نگه‌داشتن سرنره، محافظت از آلت تناسلی‌مردی درحال رشد در رحم و افزایش لذت جنسی به سبب حضور گیرنده‌های عصبی فراوان.[۳] همچنین پیش‌پوست به تهیه پوست کافی هنگام نعوظ کمک می‌کند.[۴]
پیش‌پوست از سرنره محافظت می‌کند.[۵] پیش‌پوست در نوزادان از آلت‌تناسلی دربرابر آمونیاک و مدفوع درون پوشک محافظت می‌کند که این خود باعث کاهش رخداد تنگی مجرای‌ادرار می‌شود. پیش‌پوست همواره در طول عمر مرد از سرنره دربرابر ساییدگی و زخم‌شدن هنگام فعالیت‌های جنسی جلوگیری می‌کند.[۴] چین پیش‌پوست دارای رطوبتی است که با پوست‌مرده ترکیب می‌شود و اسمگما را تولید می‌کند.

میزان حساسیت ویرایش

پیش‌پوست بافت تخصص‌یافته‌ای است که دربردارنده اعصاب و گیرنده‌های کششی است.[۶] پیش‌پوست دارای پایانه‌های عصبی کاروسکولهای ماینز است که در حس لمس‌های ظریف نقش‌دارند. این پایانه‌های عصبی در حلقه پیش‌پوست، مرز بین لایه درونی (مخاطی) و بیرونی پیش‌پوست، بیشترین تمرکز، و در لایه صاف درونی پیش‌پوست کم‌ترین تمرکز را دارند.
کراتینه شدن سرنره پس از ختنه می‌تواند حساسیت را کاهش دهد. گرچه برخی از پژوهش‌ها باور دارند که ختنه باعث کراتینه شدن سرنره نمی‌شود؛[۷] اما برخی مطالعات دیگر خلاف این ادعا را نشان‌داده‌اند.[۸]

انجمن پزشکس سلطنتی هلند در سال ۲۰۱۰ میلادی بیان‌کرد که بسیاری از سکس‌شناسان بر این باوراند که پیش‌پوست بافتی پیچیده و محرک تحریکات جنسی است و نقش مهمی در فعالیت‌های فیزیکی آلت‌تناسلی‌مردی هنگام آمیزش‌جنسی و خودارضایی دارد.[۹]

بازگردانی پیش‌پوست ویرایش

روش‌هایی هستند که افراد ختنه‌شده از طریق آن‌ها می‌توانند پیش‌پوست شان را بازسازی کنند.

نگارخانه ویرایش

پیوند به بیرون ویرایش

  • گیلیان لانگلی (۱۳۹۶). «آناتومی پیشپوست: جنبه‌های کارکردی، تکوینی و بهداشتی آن». AHPub.ir. پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک)

منابع ویرایش

  1. «پیش‌پوست» [علوم سلامت] هم‌ارزِ «foreskin» مترادفِ: «غلفه» هم‌ارزِ واژهٔ بیگانه‌ای دیگر (prepuce, preputium)؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر سیزدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (ذیل سرواژهٔ پیش‌پوست)
  2. _ Scott, S. (1999). The anatomy and physiology of the human prepuce. In G. C. Denniston, F. M. Hodges & M. F. Milos (Eds.), Male and female circumcision: Medical, ethical and legal considerations in pediatric practice (pp. 9-18). New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers.
  3. "Male circumcision: Global trends and determinants of prevalence, safety and acceptability" (PDF). World Health Organization. 2007.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Dobanovacki D, Lucić Prostran B, Sarac D, Antić J, Petković M, Lakić T (2012). "[Prepuce in boys and adolescents: what when, and how?]". Medicinski Pregled. 65 (7–8): 295–300. doi:10.2298/MPNS1208295D. PMID 22924249.
  5. College of Physicians; Surgeons of British Columbia (2009). "Circumcision (Infant Male)" (PDF). Archived from the original (PDF) on May 31, 2012. Retrieved April 22, 2012.
  6. Human Sexuality: An Encyclopedia. Routledge; 14 January 2014. ISBN 978-1-135-82502-7. p. 120–.
  7. Barreto J, Caballero C, Cubilla A. Penis. In: Sternberg SS, editor. Histology for pathologists. 2nd ed. Philadelphia: Lippincott-Raven; 1997.
  8. Szabo, R., & Short, R. V. (2000). How does male circumcision protect against HIV infection? BMJ : British Medical Journal, 320(7249), 1592–1594.
  9. "Non-therapeutic circumcision of male minors (2010)". KNMG. 12 June 2010.