فیزیک خورشیدی (انگلیسی: Solar physics)، شاخه‌ای از اخترفیزیک است که ویژگی آن تمرکز در مطالعه و سنجش نزدیک‌ترین ستاره؛ خورشید است، اندازه‌گیری‌های دقیقی که انجام آن‌ها، تنها برای نزدیکترین ستاره به ما امکان‌پذیر است. این رشته با بسیاری از رشته‌های فیزیک محض، اخترفیزیک، علوم رایانه، از جمله پویایی شاره‌ها، فیزیک پلاسما شامل مگنتوهیدرودینامیک، زلزله‌شناسی، فیزیک ذرات، فیزیک اتمی، فیزیک هسته‌ای، تکامل ستارگان، فیزیک فضا، طیف‌سنجی، انتقال تابشی، نورشناسی، پردازش سیگنال، بینایی رایانه‌ای، فیزیک محاسباتی، اخترفیزیک و نجوم خورشیدی سر و کار دارد.

از آنجا که خورشید به‌گونهٔ منحصر به فردی برای مشاهدهٔ نزدیک در نزدیکی قرار گرفته (از دیگر ستاره‌ها نمی‌توان برای مواردی مانند دقت و تفکیک‌پذیری‌های فاصله‌ای یا زودگذر؛ که با خورشید می‌تواند حل و فصل شود)، انشعابی بین رشتهٔ مربوط به اخترفیزیکِ مشاهده‌ای (از ستاره‌ها از راه دور) و مشاهدات فیزیک خورشیدی وجود دارد.

مطالعهٔ فیزیک خورشیدی هم مهم است زیرا یک آزمایشگاه حقیقی برای مطالعهٔ فیزیک پلاسما ارائه می‌دهد.[۱]

تاریخچه ویرایش

زمان باستان ویرایش

بابلی‌ها سابقهٔ خورشیدگرفتگی‌ها را ثبت و نگهداری می‌کردند که سابقهٔ قدیمی‌ترین آن در بارهٔ شهر باستانی «اوگاریت»، در سوریهٔ امروز است. این رکورد به حدود ۱۳۰۰ سال پیش از میلاد بر می‌گردد.[۲]اخترشناسان باستان چینی نیز مشاهدهٔ پدیده‌های خورشیدی (مانند گرفتگی‌های خورشیدی و لکه‌های قابل مشاهدهٔ خورشید) را با هدف نگه داشتن گاه‌شماری و تقویم، که براساس چرخه‌های ماه و خورشید بود، مشاهده و ثبت کردند. متأسفانه، پرونده‌هایی که پیش از سال ۷۲۰ قبل از میلاد نگهداری می‌شد، بسیار مبهم هستند و اطلاعات مفیدی ارائه نمی‌دهند. به هر حال، پس از ۷۲۰ پیش از میلاد، ۳۷ مورد گرفتگی خورشیدی در طی ۲۴۰ سال به ثبت رسیده‌است.[۳]

زمان قرون وسطی (اروپا) ویرایش

دورهٔ رنسانس ویرایش

رنسانس در اخترشناسی، با کارهای نیکلاس کوپرنیک آغاز شد. او پیشنهاد گردش سیاره‌ها در اطراف خورشید و نه در اطراف زمین را؛ به اعتقاد آن زمان در اروپا، مطرح کرد. این مدل به عنوان مدل خورشیدمرکزی شناخته شده‌است.[۴] کار او بعداً توسط یوهانس کپلر و گالیلئو گالیله گسترش یافت. به‌طور خاص، گالیله از تلسکوپ جدید خود برای نگاه کردن به خورشید استفاده کرد. در سال ۱۶۱۰، اشعه‌های خورشیدی را بر روی سطح آن کشف کرد. در پاییز سال ۱۶۱۱، یوهانس فابریسیوس نخستین کتاب را در مورد لکه‌های خورشیدی، ("در بارهٔ لکه‌های مشاهده شده در خورشید") نوشت.[۵]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. Solar Physics, Marshall Space Flight Center. "Why we study the Sun". NASA. Archived from the original on 18 November 2015. Retrieved 28 January 2014.
  2. Littman, M.; Willcox, F; Espenak, F. (2000). Totality: Eclipses of the Sun (2nd ed.). Oxford University Press.
  3. Sten, Odenwald. "Ancient eclipses in China". NASA Goddard Space Flight Center. Retrieved 17 January 2014.
  4. Taylor Redd, Nola. "Nicolaus Copernicus biography: facts & discoveries". Space.com. Retrieved 18 January 2014.
  5. "Sunspots". The Galileo Project. Retrieved 18 January 2014.