قلعه هرسم

روستایی در ایران

قلعه هرسم، روستایی از توابع بخش حمیل شهرستان اسلام‌آباد غرب در استان کرمانشاه ایران است.

قلعه هرسم
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانکرمانشاه
شهرستاناسلام‌آباد غرب
بخشبخش حمیل
دهستانهرسم
مردم
جمعیت۳۶۸ نفر (سرشماری ۹۵)
کد آماری۰۴۷۷۲۱

جمعیت ویرایش

این روستا در دهستان هرسم قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۹۸ نفر (۱۵۲خانوار) بوده‌است.

مردم ویرایش

مردم روستای قلعه هرسم از ایل زنگنه هستند. این مردم به گویش شبیه به کلهری تکلم می کنند و در گذشته به گویش گورانی زنگنه ای ایل زنگنه یا همان ماچوی زنگنه ای صحبت می کردند و اکنون به غیر از چند روستا مثل روستای کندوله در کرمانشاه و همچنین مردم زنگنه کرکوک عراق، دیگر به گویش گورانی زنگنه ای صحبت نمی کند.[۱] از آنجا که ایل زنگنه تیره‌های گوناگونی دارد، مردم روستا خود را زنگنۀ كركوتی می‌نامند. همچنین دین مردم این روستا اکنون اسلام و مذهب آنان تشیع است اما در گذشته ای نه چندان دور، مردمش پیرو آیین یارسان بودند، چنانچه هم اکنون افرادی از این روستا با فامیلی (هرسمی) که در شهرهای کرند و گهواره پراکنده شدند، هنوز پیرو آیین یارسان هستند.[۲][۳][۴]

تاریخ روستا ویرایش

در روستای قلعه هرسم تپه‌ای باستانی وجود دارد که قدمت آن به دورۀ‌ ایلخانیان می‌رسد.[۵] ناصرالدین‌شاه ‌در سفرنامه‌ی خود به عتبات عالیات از روستای قلعه هرسم با نام قلعه ‌‌آخوند یاد كرده‌ا‌ست‌.[۶]

گفته می‌شود که اجداد مردم‌ روستا در گذشته‌ای دور از محلی به‌ نام ‌زنقر (به کردی: زه‌نقڕ) در حومۀ کرکوک به مکان کنونی کوچ کرده‌اند. زنقر یعنی ‌محلی كه ایل‌ زنگنه دچار نابودی و بحران ‌(به کردی: قڕان) شده‌است.

وجه تسمیه ویرایش

گفته می‌شود که نام بزرگ‌خاندان زنگنه‌های کرکوتی مهاجر که به این روستا آمده‌اند، ‌هه‌راس بوده‌ و به همین دلیل نام‌ هرسم‌ بر روی این روستا گذاشته شده‌است.[نیازمند منبع]

محیط زیست و جاذبه‌های طبیعی ویرایش

سراب هرسم در این روستا قرار دارد که به واسطۀ دارا بودن چشم‌اندازهای زیبای طبیعی سبب شده تا روستای قلعه هرسم به عنوان یک روستای هدف گردشگری به تفرجگاه تبدیل بشود.[۷][۸] همچنین در جنوب شرقی روستا محلی به نام دارتاوی قرار دارد که یک درخت کهنسال داغداغان (به کردی: تاوی) با میوه‌ای شبیه زیتون در آنجا واقع است و چشمه‌ای بزرگ در پای آن قرار دارد.[۹]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. شاهو خبر: نگاهی به عناصر مشترک زبانی لهجه های لکی: درآمدی برشناخت و بررسی گویش لکی در اقلیم لک ها،‌ نوشتۀ محمد کاکاوند، نوشته‌شده در ۷ آذر ۱۳۹۴؛ بایگانی‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۱ بهمن ۱۳۹۸.
  2. سراب هرسم؛ بایگانی‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۲ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۱ بهمن ۱۳۹۸.
  3. خبرگزاری تسنیم: سراب هرسم، روستایی با چشم‌اندازهای طبیعی، نوشته‌شده در ۱۹ اسفند ۱۳۹۲؛ بایگانی‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۲ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۱ بهمن ۱۳۹۸.
  4. باشگاه خبرنگاران جوان: روستای سراب هرسم کجاست؟، نوشته‌شده در ۱۷ آبان ۱۳۹۱؛ بایگانی‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۲۲ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۱ بهمن ۱۳۹۸.
  5. خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): در قلعۀ هرسم چه می‌گذرد؟، نوشته‌شده در ۱۸ شهریور ۱۳۹۲؛ بازدید در ۲۱ بهمن ۱۳۹۸.
  6. سلطانی، محمدعلی. ۱۳۸۱. جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان، جلد ۱، تهران: مؤسسۀ فرهنگی نشر سها، چاپ سوم؛ ص ۳۵.
  7. خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): روستای هدف گردشگری هرسم، نوشته‌شده در ۱۷ شهریور ۱۳۸۹؛ بازدید در ۲۱ بهمن ۱۳۹۸.
  8. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا): روستای سراب هرسم، جاذبۀ گردشگری منحصر به فرد، نوشته‌شده در ۹ فروردین ۱۳۹۸؛ بازدید در ۲۱ بهمن ۱۳۹۸.
  9. خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): درخت تاوی قلعه هرسم، نوشته‌شده در ۴ اسفند ۱۳۸۹؛ بازدید در ۸ اسفند ۱۳۹۸.
  • «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ آبان ۱۳۹۲.