لب‌شکری
لَب‌شِکَری یا لَبِ شکافته، یکی از نواقص زایشی فرگشت بدن است. در این حالت بخشی از لب نوزاد بازمی‌ماند و گوشت آن رشد کافی نداشته‌است.[۱] حالت لب‌شکری ممکن است هم‌زمان با کام شکافته رخ بدهد. در حالت کام شکافته، بخش‌های چپ و راست سخت‌کام پیوستگی ندارند. کام‌ها یا لب‌های شکافته در هر ۶۰۰ تا ۸۰۰ زایمان رخ می‌دهد و امروزه می‌توان با جراحی سریع پس از زایمان آن را رفع کرد.
| لب‌شکری | |
|---|---|
 | |
| لب شکافتهٔ یک‌سویهٔ کامل در طرف راست. | |
| تخصص | ژن‌شناسی پزشکی  |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
| آی‌سی‌دی-۱۰ | Q۳۵-Q۳۷ |
| آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام | 749 |
| مدلاین پلاس | 001051 |
| ئی‌مدیسین | ped/۲۶۷۹ |
دیگر نام‌ها ویرایش
لب‌شکری را با نام‌های خرگوش‌لب، شکافته‌لب، لب‌چاک، چهارلب، سه‌لبه، سه‌لنج، کفیده‌لب، و شکرلب نیز می‌نامیدند.[نیازمند منبع]
معرفی ویرایش
شکاف کامل لب به داخل سوراخ بینی گسترش می‌یابد و استخوان آلویول را درگیر می‌کند و تعداد دندانها را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. گاهی اوقات نداشتن بعضی از جوانه‌های دندانی یا داشتن دندان‌های اضافی مشاهده می‌شود.
لب‌شکری
-
یک‌سویهٔ ناکامل -
یک‌سویهٔ کامل -
دوسویهٔ کامل
کام و لب شکافته
-
شکاف ناکامل کام -
شکاف یک‌سویهٔ کامل لب و کام -
شکاف دوسویهٔ کامل لب و کام
عوامل ویرایش
این بیماری یکی از متداول‌ترین اختلال‌های ذاتی و ارثی وابسته به کروموزوم ایکس است. تقریباً از هر ۷۰۰ تولد یک نفر مبتلا به لب‌شکری یا شکاف کام می‌شود. در پیدایش شکافهای دهانی عوامل ارثی و محیطی دخیل هستند که شدت و مدت عمل فاکتورهای محیطی مهمتر از نوع بخصوصی از آنها است. عوامل محیطی مثل تماس با مواد سمی از جمله مصرف الکل و کوکائین در حاملگی و سندرم‌های ژنتیکی در پیدایش شکاف دخیل هستند.[۲]
درمان ویرایش
شکاف لب و کام از شایع‌ترین نقایص دهانی- صورتی است که مورد توجه محققان قرار گرفته‌است. درمان شکاف لب همراه با شکاف کام یا بدون آن، انجام جراحی‌های متعدد، گفتار درمانی و درمان‌های ارتودنسی و دندانی را بخصوص در ۱۸ سال اولیه عمر می‌طلبد. ارائه اطلاعات لازم به والدین این کودکان و انجام درمان‌های پزشکی- دندانپزشکی به هنگام، می‌تواند در بهبود وضعیت بسیار مؤثر باشد.[۳]
دندانپزشک کودکان، متخصصین ارتودنسی و جراحان فک و صورت مسئول قبل مستقیم مراقبت‌های دندانی- فکی این بیماران هستند. رابطه قوی بین تعداد و شدت مشکلات دندانی با نوع و شدت شکاف وجود دارد. مراقبت‌های دندانی پیشگیری نیز از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا اکلوژن دندانی دست نخورده کودک، بخصوص در ناحیه شکاف، پایه‌ای برای درمان‌های ارتودنسی و جراحی بعدی محسوب می‌گردد.[۴]
نقش ویتامین آ ویرایش
جذب متعادل ویتامین آ در دوران بارداری می‌تواند خطر ابتلا به شکاف کام و لب را کاهش دهد. نوزادان مادرانی که در دوران بارداری مکملات ویتامین آ را بسیار مصرف می‌کنند نسبت به نوزادان دیگر حدود ۵۰ درصد کمتر در خطر ابتلا به شکاف کام یا لب شکری قرار دارند.[۵] محققان طی مطالعاتی بر روی ۵۳۵ زن باردار دریافتند زنانی که روزانه حدود ۸/۳ میلی‌گرم مکمل‌های ویتامین آ را مصرف می‌کنند خطر تولد نوزادانی با مشکل شکاف کام و لب در آنان بسیار کاهش می‌یابد.
عوارض شکاف ویرایش
بستگی به میزان و محل شکاف کام یا لب عوارض آن نیز فرق می‌کند. به‌طور کلی یک، چند یا تمام عوارض زیر ممکن است روی دهد:
- تنفس — ناهنجاری فک و کام باعث مشکل تنفسی می‌شود. درمان شامل جراحی و بکارگیری پروتزهای دهانی است.[۶]
- تغذیه — تغذیهٔ نوزادان مبتلا به شکاف نیز با مشکلاتی روبروست. همکاری متخصص تغذیه و گفتار درمانی ممکن است سودمند باشد. دستگاه‌های ویژه‌ای نیز به منظور تغذیه نوزاد در دسترس هستند.[۷][۸]
- عفونت‌های گوش و کاهش شنوایی — هر ناهنجار ی دستگاه تنفسی فوقانی می‌تواند عملکرد شیپور استاش را مختل کند و احتمال تجمع مایع در گوش میانی را افزایش دهد. این امر شانس عفونت گوش میانی را زیاد می‌کند. کاهش شنوایی نیز نتیجهٔ عفونت‌های مکرر گوش میانی است. برای اصلاح این مشکل متخصص گوش و حلق و بینی از وی تی یا گرومت استفاده خواهد کرد.[۹][۱۰]
- تأخیر در تکلم — برای اینکه کودک بتواند به‌درستی صدا و کلمات واضحی را تولید کند رشد و تکامل طبیعی لب و کام ضروری است. می‌توان باعمل جراحی شکاف را ترمیم کرده و با گفتار درمانی به تکامل گفتاری کودک کمک نمود.[۱۱]
- مشکلات دندانی — گاهی شکاف شامل لثه و فک نیز می‌شود و این امر بر رشد صحیح دندانها و فک تأثیر می‌گذارد. دندانپزشک اطفال یا متخصص ارتودنسی می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند.[۱۲][۱۳]
منابع ویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ لب‌شکری موجود است. |
- ↑ Walker، Nicholas J.؛ Podda، Silvio (۲۰۱۸). Cleft Lip. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing. PMID 29489249.
- ↑ Gjessing, HÃ¥kon K.; Murray, Jeffrey C.; Nguyen, Truc Trung; Christiansen, Lene; Christensen, Kaare; Wilcox, Allen J.; Lie, Rolv T.; Skare, Øivind; Jugessur, Astanand (2012-06-19). "X-Linked Genes and Risk of Orofacial Clefts: Evidence from Two Population-Based Studies in Scandinavia". PLOS ONE (به انگلیسی). 7 (6): e39240. doi:10.1371/journal.pone.0039240. ISSN 1932-6203. PMC 3378529. PMID 22723972.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link) - ↑ Shkoukani, Mahdi A.; Chen, Michael; Vong, Angela (2013-12-27). "Cleft Lip – A Comprehensive Review". Frontiers in Pediatrics. 1. doi:10.3389/fped.2013.00053. ISSN 2296-2360. PMC 3873527. PMID 24400297.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link) - ↑ Earley, Michael. "Management of Cleft Lip and Palate in the Developing World". Annals of The Royal College of Surgeons of England. 93 (1): 91. doi:10.1308/003588411X12851639107511h. ISSN 0035-8843. PMC 3293290.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link) - ↑ Johansen, Anne Marte W.; Lie, Rolv T.; Wilcox, Allen J.; Andersen, Lene F.; Drevon, Christian A. (2008-05-15). "Maternal dietary intake of vitamin A and risk of orofacial clefts: a population-based case-control study in Norway". American Journal of Epidemiology. 167 (10): 1164–1170. doi:10.1093/aje/kwn035. ISSN 1476-6256. PMID 18343877.
- ↑ Kulkarni, Kalpana R; Patil, Mohan R; Shirke, Abasaheb M; Jadhav, Shivaji B (2013). "Perioperative respiratory complications in cleft lip and palate repairs: An audit of 1000 cases under 'Smile Train Project'". Indian Journal of Anaesthesia. 57 (6): 562–568. doi:10.4103/0019-5049.123328. ISSN 0019-5049. PMC 3883390. PMID 24403615.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link) - ↑ Goswami, Mridula; Jangra, Babita; Bhushan, Urvashi (2016). "Management of feeding Problem in a Patient with Cleft Lip/Palate". International Journal of Clinical Pediatric Dentistry. 9 (2): 143–145. doi:10.5005/jp-journals-10005-1351. ISSN 0974-7052. PMC 4921884. PMID 27365936.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link) - ↑ Devi, E. Sree; Sai Sankar, A. J.; Manoj Kumar, M. G.; Sujatha, B. (2012). "Maiden morsel - feeding in cleft lip and palate infants". Journal of International Society of Preventive & Community Dentistry. 2 (2): 31–37. doi:10.4103/2231-0762.109350. ISSN 2231-0762. PMC 3894082. PMID 24478964.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link) - ↑ Sharma, Ramesh Kumar; Nanda, Vipul (2009-10-01). "Problems of middle ear and hearing in cleft children". Indian Journal of Plastic Surgery: Official Publication of the Association of Plastic Surgeons of India. 42 (Suppl): S144–S148. doi:10.4103/0970-0358.57198. ISSN 0970-0358. PMC 2825075. PMID 19884670.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link) - ↑ Ruegg, Teresa A.; Cooper, Margaret E.; Leslie, Elizabeth J.; Ford, Matthew D.; Wehby, George L.; Deleyiannis, Frederic W.B.; Czeizel, Andrew E.; Hecht, Jacqueline T.; Marazita, Mary L. (2017-03-01). "Ear Infection in Isolated Cleft Lip: Etiological Implications". The Cleft palate-craniofacial journal: official publication of the American Cleft Palate-Craniofacial Association. 54 (2): 189–192. doi:10.1597/15-010. ISSN 1055-6656. PMC 4706498. PMID 26153759.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link) - ↑ Timmons, M. J.; Wyatt, R. A.; Murphy, T. (2001-07-01). "Speech after repair of isolated cleft palate and cleft lip and palate". British Journal of Plastic Surgery. 54 (5): 377–384. doi:10.1054/bjps.2000.3599. ISSN 0007-1226. PMID 11428766.
- ↑ Borodkin, Adena F.; Feigal, Robert J.; Beiraghi, Soraya; Moller, Karlind T.; Hodges, James S. (2008-09-01). "Permanent tooth development in children with cleft lip and palate". Pediatric Dentistry. 30 (5): 408–413. ISSN 0164-1263. PMID 18942600.
- ↑ Britton, K. F. M.; Welbury, R. R. (2010-10-01). "Dental caries prevalence in children with cleft lip/palate aged between 6 months and 6 years in the West of Scotland". European Archives of Paediatric Dentistry: Official Journal of the European Academy of Paediatric Dentistry. 11 (5): 236–241. ISSN 1818-6300. PMID 20932398.