مارتیک
مارتیک قره‌خانیان با نام هنری مارتیک (زادهٔ ۲۶ تیر ۱۳۲۸)، خواننده، آهنگساز، تنظیم‌کننده و نوازنده گیتار ارمنی‌تبار اهل ایران و ساکن آمریکا است.
| مارتیک | |
|---|---|
| نام تولد | مارتیک قره‌خانیان |
| نام(های) دیگر | مارتیک |
| زاده | ۲۶ تیر ۱۳۲۸ ۱۷ ژوئیهٔ ۱۹۴۹ (۷۴ سال) آبادان، ایران |
| ژانر | موسیقی پاپ |
| ساز(ها) | گیتار |
| سازهای اصلی | |
| گیتار | |
زندگی‌نامه ویرایش
مارتیک قره‌خانیان ۲۶ تیر ۱۳۲۸ از والدینی ارمنی در آبادان متولد شد. از پانزده سالگی به موسیقی روی آورد و در شانزده سالگی جهت پیگیری کار حرفه‌ای خود عازم تهران شد و فعالیت خود را با نوازندگی گیتار و خواندن ترانه‌های خارجی آغاز نمود. پس از روی آوردن به خواندن ترانه‌های فارسی و همراهی خوانندگانی چون گوگوش و حسن شماعی‌زاده در اجرا و ساخت آهنگ ترانه و شرکت در برنامه‌های تلویزیونی پیش از انقلاب ایران مثل برنامهٔ تلویزیونی «پنجره» وی به سرعت مورد توجه عموم قرار گرفت. او ترانهٔ حریر را در سال ۱۳۵۵ به عنوان اولین ترانهٔ فارسی زبانش خواند و گوگوش را در کنسرتی در برج ایفل پاریس به عنوان نوازندهٔ گیتار با گروه سل همراهی نمود و ترانهٔ چلچله را نیز برای حسن شماعی‌زاده نوشت و در پاسخ آهنگی را از وی به رسم تشکر هدیه گرفت. دو سال پس از انقلاب ایران وی از ایران خارج و ساکن لس آنجلس آمریکا گشت. مارتیک چندی پیش طی یک مصاحبه با شبکه من و تو گفته بود که سال‌ها پیش قصد بازگشت به ایران را داشته است.
مارتیک به سبب سبک غربی موسیقی خود در فرهنگ و موسیقی ایرانی، تا دههٔ ۱۹۷۰ محبوبیت چندانی در برابر خوانندگانی همچون معین، ابی و بیژن مرتضوی نداشت و از این رو تصمیم به تغییر سبک خود گرفت. در این میان، آهنگ‌هایی که در محبوبیت او تأثیر چشم‌گیری داشتند، آهنگ‌های «بهار»، «ماه»، «تو نشنیدی صدات کردم»، «دو دلبر» و… با آهنگسازی و تنظیم آهنگساز سرشناس ایرانی صادق نوجوکی بودند.[۱]
بیشتر اشعار ترانه‌های وی از شاعرانی چون زویا زاکاریان، مسعود فردمنش، جهانبخش پازوکی، بیژن سمندر و شهیار قنبری با آهنگسازان سرشناسی مانند صادق نوجوکی، فرید زلاند و منوچهر چشم‌آذر بوده‌است. صدا و ترانه‌های وی طرفداران زیادی در میان متولدین دهه‌های چهل، پنجاه و شصت شمسی دارد و یادآور خاطراتی بسیار شیرین برای آن‌هاست. آخرین آلبوم مارتیک، سایه‌نشین نام دارد که در اواخر سال ۱۳۹۳ (فوریه ۲۰۱۵) به بازار ارائه شد.
ترانه‌شناسی ویرایش
حریر (۱۳۵۶/۱۹۷۷) ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| حریر | زویا زاکاریان | مارتیک | اریک / مارتیک |
| طلوع از مغرب | زویا زاکاریان | مارتیک | آندرانیک |
| حرف عاشقونه | زویا زاکاریان | مارتیک | کامران خاشع |
| چشمای تو | زویا زاکاریان | مارتیک | اریک |
| کشتی زرورقی | زویا زاکاریان | مارتیک | کامران خاشع |
| Sorry Seems | مارتیک | اریک | |
| آینه | زویا زاکاریان | مارتیک | آندره آرزومانیان |
| مریخی | زویا زاکاریان | مارتیک | اریک |
| تو | زویا زاکاریان | مارتیک | اریک |
| Everybody Dance | مارتیک | اریک | |
تو رو یادم نمیره (۱۳۶۲/۱۹۸۳) ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| ای عشق | علی نظری | آندرانیک | فیروزه افشار |
| نهایت | اردلان سرفراز | آندرانیک | فیروزه افشار |
| غنیمته | اردلان سرفراز | آندرانیک | فرخ آهی |
| تو رو یادم نمیره | ژاکلین | فرخ آهی | فیروزه افشار |
| خدا عاشقت کنه | رویا میرفخرایی | مارتیک | فیروزه افشار |
| همخونه (با ژاکلین) | ژاکلین | مارتیک | مارتیک |
رفاقت (۱۳۶۵/۱۹۸۶) ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| رفاقت | ژاکلین | مارتیک | مارتیک |
| ناز ناز من کجایی | بیژن سمندر | حسن شماعی‌زاده | منوچهر چشم‌آذر |
| خواب | بیژن سمندر | مارتیک | منوچهر چشم‌آذر |
| همه جا دنبال عشق می‌گشتم | بیژن سمندر | مارتیک | مارتیک |
| اگه برگردی | ایوت | مارتیک | منوچهر چشم‌آذر |
| یکی یه‌دونه | ایوت | محلی ارمنی | مارتیک |
پرنده (۱۳۶۶/۱۹۸۷) ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| پرنده | مسعود فردمنش | مارتیک | منوچهر چشم‌آذر |
| می‌خوامت | مسعود فردمنش | مارتیک | منوچهر چشم‌آذر |
| یار من خیلی خوبه | بیژن سمندر | مارتیک | منوچهر چشم‌آذر |
| قصه | مسعود فردمنش | مارتیک | منوچهر چشم‌آذر |
| موطلائی | بیژن سمندر | حسن شماعی‌زاده | منوچهر چشم‌آذر |
| نفیسه | مسعود فردمنش | مارتیک | منوچهر چشم‌آذر |
ستاره (۱۳۶۸/۱۹۸۹) ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| فقط یک بار | زویا زاکاریان | مارتیک | مارتیک |
| ستاره | مسعود فردمنش | مارتیک | منوچهر چشم‌آذر |
| با من از عشق نترس | بیژن سمندر | مارتیک | منوچهر چشم‌آذر |
| چلچله | زویا زاکاریان | مارتیک | مارتیک |
| یک بار دیگه | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | منوچهر چشم‌آذر |
| نیلوفر | نواب صفا | مجید وفادار | منوچهر چشم‌آذر |
| پاره نور | زویا زاکاریان | مارتیک | مارتیک |
| نگو عاشق نیستی | زویا زاکاریان | مارتیک | مارتیک |
بهار (۱۳۷۱/۱۹۹۲) ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| نگو دیره | امیر کعبه‌ای | حسین واثقی | منوچهر چشم‌آذر |
| بهار | مسعود فردمنش | صادق نوجوکی | صادق نوجوکی |
| عروس | بیژن سمندر | مارتیک | منوچهر چشم‌آذر |
| ناز یار | بیژن سمندر | مارتیک | منوچهر چشم‌آذر |
| زلیخا | مسعود فردمنش | صادق نوجوکی | صادق نوجوکی |
| تعبیر | امیر کعبه‌ای | حسین واثقی | منوچهر چشم‌آذر |
| آشفته | بیژن سمندر | حسن شماعی‌زاده | منوچهر چشم‌آذر |
| برو دیوونه | هما میرافشار | محمد حیدری | منوچهر چشم‌آذر |
خاطره ۸ (مهمون) (۱۳۷۲/۱۹۹۳) مشترک با شهره ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| غریبه عاشق (شهره) | مینا جلالی | صادق نوجوکی | صادق نوجوکی |
| زنگ عشق (شهره) | مینا جلالی | صادق نوجوکی | صادق نوجوکی |
| مهمون (شهره) | ایرج رزمجو | صادق نوجوکی | صادق نوجوکی |
| یاد تو هستم (مارتیک) | بیژن سمندر | صادق نوجوکی | صادق نوجوکی |
| ماه (مارتیک) | مسعود فردمنش | صادق نوجوکی | صادق نوجوکی |
| دو دلبر (مارتیک) | بیژن سمندر | صادق نوجوکی | صادق نوجوکی |
صدف و سنگ (۱۳۷۳/۱۹۹۴) ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| کم جرئت | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | منوچهر چشم‌آذر |
| صدای پا | منوچهر چشم‌آذر | ||
| عجب بهاریه | منوچهر چشم‌آذر | ||
| به خدا نه | کاظم عالمی | ||
| عزیزم زودتر | منوچهر چشم‌آذر | ||
| صدف و سنگ | کاظم عالمی |
هوسا (ارمنی) (۱۳۷۴/۱۹۹۵) ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| Nor Dari | واهان آندراسیان | آرتور گریگوریان | |
| Yes Hishoomem Der | آرتور گریگوریان | آرتور گریگوریان | |
| Hoosa | واهان آندراسیان | آرتور گریگوریان | |
| Myrickis | آرتور گریگوریان | آرتور گریگوریان | |
| Ashoon | آرتور گریگوریان | آرتور گریگوریان | |
| Artzakh | واهان آندراسیان | آرتور گریگوریان | |
| Mnas Barov | اما پتروسیان | آرتور گریگوریان | |
| Meghedi | آرتور گریگوریان | آرتور گریگوریان | |
| Kele Kele | کومیلاس | کومیلاس | |
| Loosniak Gisher | کومیلاس | کومیلاس |
نوای عشق (۱۳۷۵/۱۹۹۶) ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| یعنی چه | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | منوچهر چشم‌آذر |
| بگو کدوم شب | عماد رام | عماد رام | منوچهر چشم‌آذر |
| آهای آقای داماد | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | منوچهر چشم‌آذر |
| می‌میرم | عماد رام | عماد رام | منوچهر چشم‌آذر |
| تو نشنیدی صدات کردم | مسعود فردمنش | صادق نوجوکی | صادق نوجوکی |
| دل ما رفته مهمانی | مسعود فردمنش | محمد حیدری | منوچهر چشم‌آذر |
| بر بام دگر | مسعود فردمنش | سیاوش قمیشی | منوچهر چشم‌آذر |
| می‌میرم برای تو (بی کلام) | عماد رام | منوچهر چشم‌آذر | |
عطر لحظه ها (۱۳۷۶/۱۹۹۷) ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| چه خبر | زویا زاکاریان | حسن شماعی‌زاده | تیگران ساکیان |
| چهل سال | زویا زاکاریان | مارتیک | تیگران ساکیان |
| خوش بحالتون | زویا زاکاریان | حسن شماعی‌زاده | منوچهر چشم‌آذر |
| دوست و دشمن | زویا زاکاریان | حسن شماعی‌زاده | تیگران ساکیان |
| سرشار از عشق | زویا زاکاریان | داوود اردلان | تیگران ساکیان |
| شراب خانه | زویا زاکاریان | لقمان ادهمی | منوچهر چشم‌آذر |
| مهتاب خانوم | زویا زاکاریان | مارتیک | منوچهر چشم‌آذر |
| دلغرقه | زویا زاکاریان | امیر خانیان | تیگران ساکیان |
با شما (۱۳۸۱/۲۰۰۲) ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| آهوی پر کرشمه | محمود استادمحمد | مارتیک | مارتیک / آلبرت بلبلیان |
| با شما | زویا زاکاریان | مارتیک | مارتیک / آلبرت بلبلیان |
| نوش | زویا زاکاریان | مارتیک | مارتیک / آلبرت بلبلیان |
| دستای من | زویا زاکاریان | مارتیک | آرتاشست کارتالیان |
| شانه (بازخوانی) | ناصر رستگارنژاد | فولکلور عربی | ابی بروجردی |
| نگو بدرود | محمود استادمحمد | حسین واثقی | مارتیک / آلبرت بلبلیان |
| منو ببخش | زویا زاکاریان | آرمن آهارونیان | منوچهر چشم‌آذر |
| دوستت دارم | بیژن سمندر | حسن شماعی‌زاده | انوش / آلبرت بلبلیان |
| خوش | حافظ | مارتیک | آلبرت بلبلیان |
| گریه | زویا زاکاریان | مارتیک | مارتیک |
سایه نشین (۱۳۹۳/۲۰۱۵) ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| لحظه دیدار | زویا زاکاریان | فرید زلاند | تیگران ساکیان |
| روزهای بهتر | شهیار قنبری | فرید زلاند | تیگران ساکیان |
| فایده نداره | هما میرافشار | محمد حیدری | کارلوس رودریگز |
| خبری نیست | زویا زاکاریان | فرید زلاند | منوچهر چشم‌آذر |
| هم آغوش | زویا زاکاریان | مارتیک | تیگران ساکیان |
| سایه‌نشین | زویا زاکاریان | مارتیک | مارتیک / ژوان پورتیلو / آرتور سولار |
| قلب | شهیار قنبری | مارتیک | تیگران ساکیان |
| دردانه | زویا زاکاریان | سلیمان واثقی | آرتور گریگوریان |
| شکرانه | زویا زاکاریان | فرید زلاند | شوبرت آواکیان |
| جان عشق | زویا زاکاریان | زویا زاکاریان | شوبرت آواکیان |
| با تو بد نیستم | زویا زاکاریان | زویا زاکاریان | اروین خاچیکیان |
| حریر | زویا زاکاریان | مارتیک | آرتور گریگوریان |
| دوستم داشته باش | شهیار قنبری | مارتیک | اروین خاچیکیان |
| نمی‌ترسیم (با هلن) | شهیار قنبری | مارتیک | جیمز استرانگ |
| طلا | زویا زاکاریان | اندی جی | اندی جی |
تک‌آهنگ‌ها ویرایش
| نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم | سال انتشار |
|---|---|---|---|---|
| شهبانو (با ابی و نوش آفرین) | ۱۹۷۴ | |||
| Past Time Paradise | ۱۹۷۶ | |||
| غرقابه درد | سعید دبیری | سیاوش قمیشی | واروژان | ۱۹۷۶ |
| جاده سبز | زویا زاکاریان | مارتیک | اریک آرکانت | ۱۹۷۶ |
| شاعر (با گوگوش) | زویا زاکاریان | مارتیک | اریک آرکانت | ۱۹۷۶ |
| آدم و حوا (با گوگوش) | منصور تهرانی | مارتیک | ناصر چشم‌آذر | ۱۹۷۸ |
| Karotic | ۱۹۸۴ | |||
| Sirelis | ۱۹۸۴ | |||
| چشم تو | فریدون علیخانی | مارتیک | فیروزه افشار | ۱۹۸۷ |
| فقط تو | عماد رام | عماد رام | منوچهر چشم‌آذر | ۱۹۹۴ |
| نگاه تو (با هلن) | زویا زاکاریان | مارتیک | مارتیک | ۲۰۰۳ |
| Windmills Of Your Mind | ۲۰۱۷ | |||
| رفاقت (با گوگوش) | رها اعتمادی | مارتیک | روما کانیان | ۲۰۱۸ |
| عشق کمیاب (با گوگوش) | باران تفرشی | مارتیک | کارلوس رودگارمن | ۲۰۱۹ |
| عاشقت هستم (با گوگوش) | باران تفرشی | مارتیک | آرتور سولار | ۲۰۱۹ |
| شبِ بیداد | زویا زاکاریان | مهین زرین‌پنجه | کارلوس رودگارمن | ۲۰۲۱ |
| دنیا خانم | مسعود فردمنش | مارتیک | شاهین یوسف‌زمانی | ۲۰۲۲ |
| بارانک | عباس هژیر | مارتیک | مارتیک / آلبرت / ژوان | ۲۰۲۳ |
| حقیقت | دلشاد امامی | انوشیروان روحانی | رضا روحانی | ۲۰۲۳ |
| مرا بخوان | باران تفرشی | مارتیک | ژوان پورتیلو | ۲۰۲۳ |
آهنگسازی و تنظیم برای دیگران ویرایش
مارتیک برای گوگوش، بتی، هلن، عارف و … آهنگسازی کرده‌است.
| نام خواننده | نام ترانه | ترانه‌سرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|---|
| حسن شماعی‌زاده | چلچله | زویا زاکاریان | مارتیک | ردی بوبیو |
| گوگوش | معشوق | زویا زاکاریان | مارتیک | اریک ارکانت |
| گوگوش و مارتیک | شاعر | زویا زاکاریان | مارتیک | اریک ارکانت |
| گوگوش و مارتیک | آدم و حوا | منصور تهرانی | مارتیک | ناصر چشم‌آذر |
| ستار | گلنار | منصور تهرانی | مارتیک | اریک ارکانت |
| عارف | نه نباید | زویا زاکاریان | مارتیک | عبدی یمینی |
| هلن | ما | مریم قاضی | مارتیک | مارتیک |
| هلن | نگاه تو | زویا زاکاریان | زویا زاکاریان/ مارتیک | مارتیک |
| هلن | اُرمک | شهیار قنبری | هلن | مارتیک |
| بتی | ستاره | اردلان سرفراز | پرویز مقصدی | مارتیک |
| بتی | رفتنی | سعید دبیری | سعید دبیری | مارتیک |
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ هومن سازگار (۱۹۹۷)، موسیقی و وطن، نغه پرداز، ص. ۸۴