مسجد جامع سبزوار

اثر ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران

مسجد جامع سبزوار یکی از قدیمی‌ترین مساجد سبزوار است که در دورهٔ سربداران ساخته شده‌است.[۲][۳]

مسجد جامع سبزوار
مسجد جامع سبزوار
Map
ناممسجد جامع سبزوار
کشورایران
استاناستان خراسان رضوی
شهرستانسبزوار
اطلاعات اثر
کاربریمسجد
دورهٔ ساخت اثرسربداران
مالک فعلی اثرسازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۱۳۱۶[۱]
تاریخ ثبت ملی۲۷ دی ۱۳۵۵
اطلاعات بازدید
امکان بازدیددارد

مشخصات بنا ویرایش

مسجد جامع سبزوار با مساحتی حدود چهار هزار متر مربع مشتمل بر ایوانهای قبله، شمالی، صحن، شبستان و رواق در حاشیهٔ جنوبی خیابان بیهق این شهر واقع است. در ضلع جنوبی ایوان قبله محراب قرار دارد بر بالای آن کتیبه‌ای به تاریخ ۱۲۹۲ ه‍.ق و بر راس این ایوان دو مناره آجری دیده می‌شود.[۴] در طرفین این قسمت شبستان‌های با طاق ضربی بلند همزمان با بنای ایوان جنوبی ایجاد شده‌است. در دالان سمت شرقی ایوان شمالی مسجد کتیبه‌هایی به صورت سنگ نوشته از دوران صفویه با تاریخ‌های ۹۷۹ و ۱۱۳۶ ه‍.ق دربارهٔ مراعات سکنه سبزوار و دستوری از شاه طهماسب صفوی ثبت می‌باشد.[۵] از عمده تزیینات مسجد جامع سبزوار کاشی هفت رنگ و کاشیکاری خشتی است. این بنا ویژگی‌های معماری سده هشتم هجری را نشان می‌دهد.[۶]

بازسازی سردر ویرایش

در دوره رضاشاه سردر این مسجد پس از پاره‌ای تغییرات در ساختار شهر و خیابان بیهق خراب شد و سپس به دست سید محمد اشراقی، از معماران شهر، بازسازی شد.[۷]

شبستان شرقی ویرایش

شبستان شرقی مسجد جامع سبزوار ، سال ۱۳۸۵ قمری برابر با ۱۳۴۴ خورشیدی ، به همت میرزا حسین فقیه سبزواری و با مشارکت مالی میرزا حسین خان غنی ساخته شده است . بر کتیبه ای از کاشی که بالای در ورودی شبستان شرقی نصب شده، به خط نستعلیق نوشته شده :

در خفنک در وسط شبستان که تماماً مزین به کاشی است این عبارت با خط درشت نستعلیق کاشی سفید بر زمینه لاجوردی نوشته شده :

و در زیر این عبارت با خط نستعلیق ریز مرقوم شده :

  • « (به قلم حاج محمد حسن رضوان کتیبه نویس آستان قدس رضوی و به کاشی پزی استاد محمود معاونی) »

و در همین خفنک با خط نستعلیق درشت در دو قسمت نوشته شده :

  • « عجلوا بالصلوه قبل الفوت و عجلوا بالتوبه قبل الموت.»[۹]

سید علینقی امین نیز در مقاله ای زیر عنوان ؛ مساجد و مدارس سبزوار ؛ نوشته است :

نگارخانه ویرایش

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ نوامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۱۶.
  2. http://www.asrarnameh.com/sabzevar.php?id=1229
  3. http://www.ettelaat.com/etiran/?p=35481
  4. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ نوامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۱۶.
  5. http://hamgardi.com/place/3443
  6. http://vista.ir/article/255261/مسجدجامع-سبزوار
  7. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ نوامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۱۶.
  8. «سید محسن حسینی، مسجد جامع سبزوار و موقوفات آن» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۱ اكتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ اكتبر ۲۰۱۹. تاریخ وارد شده در |بازبینی=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  9. اصغر حسین آبادی، مسجد جامع سبزوار
  10. سید علینقی امین، امام مسجد جامع تهرانپارس، مجله وحید، اسفند ۱۳۵۳ – شماره 135 ،مساجد و مدارس سبزوار