منیرو روانی‌پور

نویسنده ایرانی

منیرو روانی‌پور (زادهٔ ۲ مرداد ۱۳۳۱) نویسنده‌ی ایرانی-آمریکایی است. منیرو به‌خاطر علاقه به اساطیر و آیین‌ها (به‌خصوص آیین‌های جنوب ایران) و کاربردشان در داستان‌های خود شهرت دارد و اولین رمانش اهل غرق (۱۳۶۹) به‌شیوهٔ واقع‌گرایی جادویی نوشته شده و در آن از آیین‌های روستای زادگاهش استفادهٔ فراوان کرده است. بخشی دیگری از شهرت این نویسنده به‌خاطر حساسیت و حضور فعال او در جریان‌های اجتماعی است.[۱] اولین مجموعه‌داستان منیرو روانی‌پور کنیزو (۱۳۶۸) نام دارد که خودش می‌گوید: «اگر شاهد آتش‌زدن شهر نو نبودم کنیزو هرگز نوشته نمی‌شد.» او می‌گوید که به عنوان یک نویسنده وظیفه خود می‌داند دست‌کم به نسل‌های بعد بگوید در کشورش چه خبر بوده است.[۲]

منیرو روانی‌پور
روانی پور در ونکوور کانادا، ژانویه ۲۰۱۹
روانی پور در ونکوور کانادا، ژانویه ۲۰۱۹
زاده۲ مرداد ۱۳۳۱ ‏(۷۱ سال)
جفره، بوشهر
زمینه کارینویسنده
ملیتایرانی
همسر(ها)بابک تختی
فرزند(ان)غلام‌رضا

داستان‌ها و رمان‌های منیرو روانی‌پور اغلب براساس تجربه‌ها و سفرهای دورودراز او و قدرت تخیلی است که از کودکی با آن دمخور بوده. در نوشته‌های او خیلی وقت‌ها تخیل و واقعیت قابل‌تفکیک نیستند و زندگی در بیشتر داستان‌هایش در عین واقعیت در جهانی جادویی و سورئال می‌گذرد. تم اصلی داستان‌ها مبارزه آدمی با ناکامی‌ها و مصائب اجتماعی و طبیعی است، و سرفراز بیرون آمدن از آتش سختی‌هاست. زن‌ها در داستان‌های او نقشی اساسی دارند و در گذر از رنج‌ها زندگی را تغییر می‌دهند و اغلب آینده‌ای بهتر می‌سازند. یکی از ویژگی‌های مهم این نویسنده استفاده از امکانات اینترنتی است. او با استفاده از فیس‌بوک و توییتر و بلاگ‌های متعدد با خوانندگانش در سراسر دنیا ارتباط برقرار کرده. هرچند بیشتر سایت و بلاگ‌های او توسط جمهوری اسلامی بلاک یا بسته شده. او در بیشتر کشورهای جهان داستان‌خوانی و سخنرانی داشته و همچنان به سفر و حضور در مجامع ادبی ادامه می‌دهد. بسیاری آز آثار او به زبان‌های زندهٔ دنیا ترجمه شده و در مجلات معتبر چاپ شده‌اند.[نیازمند منبع]

او در دسامبر سال ۲۰۰۷ با همسر و پسرش به دعوت دانشگاه براوون به آمریکا رفت و در آنجا ماندگار شد.

داستان «رعنا» ی وی از مجموعهٔ نازلی، در دورهٔ سوم (۱۳۸۲) جایزهٔ گلشیری برگزیده شده است.[۳]

زندگی ویرایش

منیرو روانی‌پور در کوی جفرهٔ ماهینی بندر بوشهر به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در این شهر گذراند و در دانشگاه شیراز روان‌شناسی خواند. سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در رشته علوم تربیتی از دانشگاه ایندیانا کارشناسی ارشد گرفت.[۴]

روانی‌پور از سال ۱۳۶۰ داستان‌نویسی را شروع کرده است و نخستین کتابش، کنیزو، در سال ۱۳۶۷ منتشر شد.[۴] پس از آن تعداد زیادی داستان کوتاه و چند رمان نوشت. داستان رعنا از مجموعهٔ نازلی، در دورهٔ سوم ۱۳۸۲ جایزهٔ گلشیری برگزیده شده است.[۳]

روانی‌پور در کلاس‌های داستان‌نویسی با بابک تختی، پسر غلامرضا تختی آشنا شد و ازدواج کردند. بابک تختی ناشر نشر قصه است و فرزندشان غلامرضا حاصل این ازدواج است.[۵]

وی از دسامبر ۲۰۰۶ با خانواده‌اش در آمریکا به سر می‌برد.[۶]

فعالیت‌ها ویرایش

گروه کولی‌ها ویرایش

روانی‌پور گروه کولی‌ها را از ایران آغاز کرد. این گروه از سال ۱۳۷۳ شروع به کار کرد و درسال ۱۲۷۸ نام کولی‌ها را برای خود برگزید. به‌گفتهٔ روانی‌پور انتخاب نام کولی به این دلیل بود که آن‌ها جا و مکان مشخصی نداشتند و برای داستان‌خوانی به رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌های مختلف می‌رفتند. به گفتهٔ منیرو روانی‌پور، هدف از تشکیل این گروه برهم زدن فضای سوت و کور و خفقان حاکم بر جامعهٔ ادبی آن دوره بود.[۷]

گروه کتابخوانی کولی‌ها و جلسات داستان خوانی از منزل شخصی روانی پور در خیابان فاطمی شروع شد. پس از نقل مکان به آمریکا فعالیت کارگاه کولی‌ها با جلسات کتاب‌خوانی و کارگاه‌های نویسندگی داستان کوتاه و خاطرات از سر گرفته شد.[۸]

چاپ آثار ویرایش

پس از مهاجرت روانی‌پور اقدام به چاپ کتاب‌هایش در آمریکا کرد. آثار او در سایت آمازون[۹] و گوگل پلی[۱۰] قابل‌دسترسی است.

در سال ۲۰۱۴ روانی پور با همکاری عباس معروفی کتاب اول کولی‌ها را به چاپ رساند. درسال ۲۰۱۵ کتاب دوم وسوم کولی‌ها توسط ناشر اچ اند اس درلندن منتشر شد. در سال ۲۰۲۲ داستان بچه‌های گروه‌های جدید توسط خود روانی پور درگوگل پلی منتشر شد.[۱۱]

در سال ۲۰۲۲ روانی پور داستان فرشته ای روی زمین را به صورت هفتگی در خبرنامه خود منتشر کرد. به گفته خودش «داستان نوشتن این داستان؛ خودش داستان غریبی است.»[۱۲]

سایر فعالیتها ویرایش

در سال ۱۳۷۹ روانی‌پور یکی از شرکت‌کنندگان کنفرانس برلین بود.[۱۳] قهرمان داستان زن فرودگاه فرانکفورت نیز زنی است که قرار بوده در کنفرانس برلین داستان بخواند، اما با مشکلاتی که در حاشیهٔ کنفرانس به وجود می‌آید، فرصت داستان‌خوانی را از دست می‌دهد و علاوه‌برآن در کشورش نیز او را برای حضور در این کنفرانس مورد شماتت قرار می‌دهند.[۱۴]

روانی‌پور در سال ۱۳۸۵ از اولین حامیان «کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان» در ایران بود.[۱۵]

ده ماه پس از ساقط شدن پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین با شلیک موشک‌های سپاه پاسداران، منیرو روانی‌پور، برای جمعی از خانواده‌های کشته‌شدگان این هواپیما یک کارگاه خاطره‌نویسی برگزار کرد.[۱۶] کمتر از یک‌سال بعد و در دسامبر ۲۰۲۱ منیرو روانی‌پور کتاب به کی‌یف که رسیدم زنگ می‌زنم را که حاصل آن کلاس‌هاست بر روی سرویس کتاب الکترونیک Google Play Books[۱۷] منتشر کرد. او در معرفی کتابش این‌گونه می‌نویسد:

«صبح هشتم ژانویهٔ ۲۰۲۰ هواپیمای مسافربری اوکراین پرواز ۷۵۲ در آسمان تهران با شلیک دو موشک منفجر شد. کلیهٔ مسافران این هواپیما در آتش بلاهت و جباریت سوختند. تنها بازماندهٔ این هواپیما خرگوشی بود به‌نام راشل که غروب روز قبل از پرواز، بلیتش از طرف شرکت هواپیمایی کنسل شده بود. ده ماه بعد از این حادثهٔ هولناک بازماندگانِ برخی از این گل‌نثاران، به‌سراغ من آمدند تا خاطراتشان را بنویسند. این کتاب داستان خاطره‌هاست. خاطره‌های نوشته‌شده و گفته‌شده، خاطرهٔ آنچه در کلاس اتفاق افتاد. گریه‌ها، حسرت‌ها، خنده‌ها و شادی‌ها… شما در این کتاب شیوهٔ رهیابی و کوچینگ یک مدرس خاطره‌نویسی را می‌بینید.»[۱۸]

بررسی آثار ویرایش

هرچند سبک و زبان نویسنده در طول سال‌ها تغییر می‌کند، دغدغه‌های او ثابت هستند؛ عناصر ویژهٔ داستانی، طبیعت حاکم بر فضای داستان‌ها و نقش برجستهٔ زن‌ها، از همان کتاب اول در داستان‌ها حضور دارند. بعضی از شخصیت‌های داستانی مانند مریم یا گلپر نیز در داستان‌های مختلف روانی‌پور بارها ظاهر می‌شوند.[۱۹]

کتاب‌شناسی ویرایش

داستان‌های بلند ویرایش

مجموعه داستان ویرایش

مجموعه شعر ویرایش

  • ۱۳۹۴ - آوازخوان دوره‌گرد[۳۱]

کودکان ویرایش

  • ۱۳۵۸- گنجشک و آقای رئیس‌جمهور
  • ترانه‌های کودکان

منابع ویرایش

  1. گفت‌وگوی ویژه - منیرو روانی‌پور، نویسنده ، دریافت شد ژانویه ۲۰۲۳
  2. «منیرو روانی‌پور در گفت‌وگو با صدای آمریکا: باید به نسل‌های بعد بگویم در کشورم چه خبر بود». صدای آمریکا. ۲۰۲۱-۱۲-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۰۳.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ «وبگاه بنیاد گلشیری، بازدید در ۸ ژانویه ۲۰۰۸». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۰۸.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «منیرو روانی‌پور». وبگاه آفتاب. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۰۸.[پیوند مرده]
  5. اسطوره‌های ما پشتمان را خالی کردند، گفت و شنید با بابک تختی، شهروند، بازدید در ۸ ژانویه ۲۰۰۸
  6. یادداشتهای منیرو روانی‌پور، بازدید در ۸ ژانویه ۲۰۰۸[پیوند مرده]
  7. گروه ادبی کولی ها-- قسمت اول ، دریافت شد فوریه ۲۰۲۳
  8. داستان کولی‌ها ، دریافت شد فوریه ۲۰۲۳
  9. صفحه فروش کتاب روانی پور در سایت آمازون، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱
  10. صفحه فروش کتاب روانی پور در سایت گوگل پلی، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱
  11. گروه کتابخوانی کولی‌ها -قسمت دوم ، دریافت شد فوریه ۲۰۲۳
  12. An angel on earth ، دریافت شد فوریه ۲۰۲۳
  13. «کدیور، مکتوب، بازدید در ۱۴ ژانویه ۲۰۰۸». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۰۸.
  14. «نگاهی به دو مجموعه داستان «زنی در فرودگاه فرانکفورت» و «نازلی»، بازدید در ۱۴ ژانویه ۲۰۰۸». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۰۸.
  15. تغییر برای برابری (وبگاه رسمی کمپین یک میلیون امضا، بازدید در ۸ ژانویه ۲۰۰۸
  16. منیرو روانی‌پور در گفت‌وگو با صدای آمریکا: باید به نسل‌های بعد بگویم در کشورم چه خبر بود ، دریافت شد فوریه ۲۰۲۳
  17. به کی‌یف که رسیدم زنگ می‌زنم ، دریافت شد فوریه ۲۰۲۳
  18. تلفیقی ناب از ثبت تاریخی فاجعه‌ای هولناک با انتقال حس درد و رنج طاقت‌فرسای بازماندگان ، دریافت شد فوریه ۲۰۲۳
  19. «فرشته احمدی، روزنامه شرق، ۱۸ خرداد۱۳۸۳، بازدید در ۸ ژانویه ۲۰۰۸». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ دسامبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۰۸.
  20. رمان اهل غرق، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱
  21. رمان دل فولاد، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱
  22. رمان شبهای شورانگیز، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱
  23. مجموعه داستان سنگ‌های شیطان، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱
  24. مجموعه داستان سیریا، سیریا، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱
  25. مجموعه داستان زن فرودگاه فرانکفورت، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱
  26. مجموعه داستان نازلی، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱
  27. مجموعه داستان اشقان عهد عتیق، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱
  28. مجموعه داستان کشتی شکستگان، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱
  29. یادداشتهای زن جیوه ای، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱
  30. مجموعه داستان سرخپوست تنها، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱
  31. مجموعه شعر آواز خوان دوره‌گرد، دریافت‌شد آگوست ۲۰۲۱

پیوند به بیرون ویرایش