مورولا (به انگلیسی: Morula) (از لاتین morus: توت)، اولین مراحل رویانی با ۱۶ سلول است (که به آن بلاستومر گویند) که در توپ صلبی درون زنو پلوسیدا قرار دارد.[۱][۲]

مورولا
بلاستولاسیون. ۱ - مورولا، ۲ - بلاستولا.
مراحل اولیه لقاح اووم پستانداران. نیم-طرح‌واره z.p مخفف زونا پلوسیدا و p.gl مخفف گویچۀ قطبی است. a) مرحله دو-سلولی b) مرحله چهار-سلولی c) مرحله هشت-سلولی d-e) مرحله مورولا.
جزئیات
روزها۳
ساخته اززیگوت
سازندهبلاستولاسیون، بلاستوسیست
شناسه‌ها
MeSHD009028
TEE2.0.1.2.0.0.11

مورولا از بلاستوسیت متمایز است، چرا که مورولا (۳–۴ روز پس از لقاح) به صورت توده‌ای شامل ۱۶ سلول همه‌توان بوده که شکل کروی دارند، درحالی که بلاستوسیست (۴–۵ روز پس از لقاح)، درون زونا پلوسیدا و در طول توده سلولی داخلی دارای حفره است. اگر مورولا دست نخورد و به صورت لانه گزینی شده (کاشته شده) باقی بماند، در نهایت به بلاستوسیست تکوین خواهد یافت.[۳]

مورولا با شروع از زیگوت تک‌سلولی، و پس از یک سلسله تقسیمات رویان اولیه، از نوع تسهیمی تولید می‌گردد. زمانی که به مرحله ۱۶ سلولی رسید، شبیه توت (mulberry) گشته، از این رو به آن مورولا گفته می‌شود (از لاتین morus به معنای توت).[۴] طی چند روز بعد از لقاح، سلول‌های بخش بیرونی مورولا با تشکیل دسموزوم و اتصالات شکاف‌دار، بهم به صورت محکم بسته می‌شوند. این فرایند به فشرده سازی معروف است.[۵][۶] سرنوشت سلول‌های سمت بیرونی و داخلی افتراقی بوده، یعنی سلول‌های بیرونی به پیش‌سازهای تروفوبلاست و سلول‌های داخلی به پیش‌سازان توده سلولی داخلی تبدیل می‌گردند. داخل مورولا، به دلیل انتقال فعال یون‌های سدیم از سلول‌های تروفوبلاست و اسمز آب، حفره ای به‌وجود می‌آید. این پدیده منجر به ایجاد توپ توخالی از سلول‌های رویانی اپی‌تلیومی (تروفکتودرم) می‌گردد. با این حال، برخی از سلول‌ها داخل به دام افتاده و تبدیل به توده سلولی داخلی (ICM) گشته که پرتوان نیز می‌باشند. در پستانداران (بجز مونوتریم‌ها)، ICM درنهایت «کل جنین» (embryo proper) را تشکیل می‌دهند، درحالی که تروفکتودرم تشکیل جفت جنین (placenta) و بافت‌های برون رویانی را می‌دهد. با این حال، خزندگان دارای ICM متفاوتی می‌باشند. این مراحل در خزندگان طولانی شده و به چهار بخش تقسیم‌بندی می‌گردد.[۷][۸][۹][۱۰]

همچنین ببینید ویرایش

منابع ویرایش

  1. Boklage, Charles E. (2009). How New Humans Are Made: Cells and Embryos, Twins and Chimeras, Left and Right, Mind/Self/Soul, Sex, and Schizophrenia. World Scientific. p. 217. ISBN 9789812835130.
  2. "The Early Embryology of the Chick". UNSW Embryology. Retrieved 2015-03-03.
  3. "The Morula and Blastocyst". the Endowment for Human Development. Retrieved 11 April 2015.
  4. Sherman, Lawrence S.; et al., eds. (2001). Human embryology (3rd ed.). Elsevier Health Sciences. p. 20. ISBN 978-0-443-06583-5.
  5. Chard, Tim & Lilford, Richard (1995). Basic sciences for obstetrics and gynaecology. Springer. p. 18. ISBN 978-3-540-19903-8.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)
  6. Mercader, Amparo et al. (2008). "Human embryo culture". In Lanza, Robert; Klimanskaya, Irina (eds.). Essential stem cell methods. Academic Press. p. 343. ISBN 978-0-12-374741-9.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)
  7. Morali, Olivier G. et al. (2005). "Epithelium-Mesenchyme Transitions are Crucial Morphogenetic Events Occurring During Early Development". In Savagner, Pierre (ed.). Rise and fall of epithelial phenotype: concepts of epithelial-mesenchymal transition. Springer. p. 16. ISBN 978-0-306-48239-7.{{cite book}}: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)
  8. Birchmeier, Carmen; et al. (1997). "Morphogenesis of epithelial cells". In Paul, Leendert C.; Issekutz, Thomas B. (eds.). Adhesion molecules in health and disease. CRC Press. p. 208. ISBN 978-0-8247-9824-6.
  9. Nagy, András (2003). Manipulating the mouse embryo: a laboratory manual. CSHL Press. pp. 60–61. ISBN 978-0-87969-591-0.
  10. Connell, R.J.; Cutner, A. (2001). "Basic Embryology". In Cardozo, Linda; Staskin, David (eds.). Textbook of female urology and urogynaecology. Taylor & Francis. p. 92. ISBN 978-1-901865-05-9.

برای مطالعهٔ بیشتر ویرایش