موشک بالستیک ضدکشتی

(تغییرمسیر از موشک بالستیک ضد کشتی)

موشک بالستیک ضدکشتی، نوعی موشک بالستیک نظامی است که برای هدف قرار دادن کشتی جنگی در دریا طراحی شده‌است.

با توجه به سرعت پرواز اغلب هایپرسونیک موشک‌های بالستیک، ممکن است انرژی جنبشی هنگام برخورد فقط یک موشک بالستیک ضدکشتی با کلاهک متعارف، برای فلج کردن یا نابودی کامل یک ناو هواپیمابر بزرگ کافی باشد. با این حال، برخلاف کلاهک هسته‌ای، چنین آسیبی به کشتی دشمن مستلزم ضربه دقیق و مستقیم است؛ بنابراین، برخلاف یک موشک بالستیک معمولی که مسیر پرواز بالستیک را پس از مرحله نسبتاً کوتاه اولیه پرواز به‌کمک پیشران دنبال می‌کند، یک موشک بالستیک ضدکشتی به سامانه دقیق و کارامد هدایت و هدف‌یابی با حسگرهای پیشرفته و اصلاح‌های حین پرواز نیاز دارد تا بتواند با موفقیت یک هدف متحرک را هدف قرار دهد.[۱][۲]

چین ویرایش

چین نخستین موشک بالستیک ضدکشتی عملیاتی جهان را معرفی کرد.[۳] نام آن دی‌اف-۲۱دی است که قادر به حمل هردو کلاهک متعارف و هسته‌ای است.[۴] در سال ۲۰۱۰، گزارش شد که دی‌اف-۲۱دی در مرحله عملیاتی اولیه مستقر شده‌است.[۵]

موشک دی‌اف-۲۶ که برای اولین بار در رژه روز پیروزی ۲۰۱۵ معرفی شد، نیز قادر به حمل کلاهک‌های ضدکشتی، احتمالاً کلاهک‌های هایپرسونیک مانند دی‌اف-زداِف، است که در حمله به کشتی‌های متوسط و بزرگ تا برد ۳٬۵۰۰–۵٬۰۰۰ کیلومتر (۲٬۲۰۰–۳٬۱۰۰ مایل) کاربرد دارد.[۶]

چین ظاهراً در حال کار بر روی نسل دوم بالستیک ضدکشتی با استفاده از فناوری کلاهک بازگشتی مانورپذیر هایپرسونیک است که پیش‌تر با دی‌اف-زداِف آزمایش شده‌است. چنین کلاهکی می‌تواند مکان فعلی ناو دشمن را جستجو کند، به‌جای اینکه فقط به سمت نقطه پیش‌بینی‌شدهٔ قبلی شیرجه بزند. مانورهای بسیار سریع آن نیز رهگیری موشک را بسیار سخت می‌کند.[۷]

ایران ویرایش

در فوریه ۲۰۱۱، ایران موشک خلیج فارس را به عنوان موشک بالستیک ضدکشتی رونمایی کرد. همچنین موشک‌های بالستیک هرمز[کدام؟] و فاتح[کدام؟] هم به‌عنوان بالستیک ضدکشتی معرفی شده‌اند.

با ورود پهپادها به عرصه جنگ‌های نوین دیگر نیاز با رادارهای فرا-افق کمتر شده، بالستیک‌های ایرانی می‌توانند با استفاده از اطلاعات پهپادها و به‌روزرسانی مسیر و دریافت اطلاعات لحظه‌ای هر هدفی را تا مسافت دوهزار کیلومتری[نیازمند منبع] از آب‌های سرزمینی ایران هدف قرار دهند.

یمن ویرایش

یمن (انصارالله) یک موشک بالستیک ضدکشتی را به تاریخ نوامبر ۲۰۲۲ در دریای سرخ آزمایش کرد.[۸] ارتش یمن از موشک بالستیک ضدکشتی فالق۱رونمایی کرد. گفته می‌شود فالق۱ بردی بیش از ۲۰۰ کیلومتر دارد و از سر جنگی مجهز به جستجوگر اپتیکی_حرارتی بهره می‌برد.[۹]

اولین استفاده عملیاتی در جنگ ویرایش

در ژانویه ۲۰۲۴ همزمان با حملات هوایی آمریکا و بریتانیا به یمن، بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، تایید کرد که یمنی‌ها برای «اولین بار در تاریخ» از موشک‌های بالستیک ضدکشتی استفاده کرده‌اند.[۱۰] در اواخر نوامبر ۲۰۲۳، در جریان تنش‌های دریای سرخ ناشی از ادامه جنگ غزه در سال ۲۰۲۳، فرماندهی مرکزی ایالات متحده در خاورمیانه، سنتکام، گزارش داد که دو موشک بالستیک به ناوشکن یواس‌اس میسون از مناطق تحت کنترل شبه نظامیان یمنی شلیک شده‌است.[۱۱][۱۲]

هند ویرایش

هم‌اکنون نیروی دریایی هند می‌تواند موشک بالستیک دانوش را در نقش ضدکشتی از ناوهای خود پرتاب کند. دانوش بردی معادل ۷۵۰ کیلومتر (۴۷۰ مایل) دارد و قادر به عملیات ضدکشتی است.[۱۳] موشک دیگری به‌نام اَگنی-پی، که احتمالاً نسخه ارتقایافته موشک‌های بالستیک اَگنی-۴ و اَگنی-۵ خواهد بود، برای انجام عملیات ضدکشتی در حال توسعه است.[۱۴]

تا سپتامبر ۲۰۲۲، سازمان تحقیق و توسعه دفاعی کار طراحی موشک زمینی دیگری با برد ۱٬۵۰۰ کیلومتر (۹۳۰ مایل) را برای حمله به اهداف دریایی و پوشش ناوهای هندی در خلیج بنگال و دریای عرب تکمیل کرده بود.[۱۵]

آمریکا ویرایش

در آمریکا چند سالی می‌شود که تحقیقات وتست‌هایی در زمینه جنگ‌افزارهای بالستیک ساحل به دریا و ضد کشتی شروع شده، امریکایی‌ها به اهمیت این نوع از جنگ‌افزارها پی برده‌اند و در صدد دستیابی به آن برآمده‌اند.

پدافند و مقابله ویرایش

به گفته راجر کلیف از محققان مؤسسه تحقیقات نظامی رند:[نیازمند منبع]

به خاطر داشته باشید که چینی‌ها برای این که بتوانند حمله موفق بالستیکی به یک کشتی نیروی دریایی آمریکا داشته باشند ابتدا باید کشتی مورد نظر را شناسایی کنند، محاسبه دقیقی از موقعیت آن داشته باشند (تصاویر ماهواره‌ای که ارسال آن‌ها یک ساعت طول می‌کشد قطعاً هیج فایده‌ای ندارند چون کشتی از زمانی که تصویر گرفته شده می‌تواند ۴۰ کیلومتر جابجا شده باشد) و سپس در طول مسیر اطلاعات جدید را برای موشک بفرستند تا کلاهک جنگی بتواند بر روی کشتی قفل کرده و در آن فرود آید. این زنجیره پیچیده فرصت فراوانی را برای شکست آن فراهم می‌کند.[نیازمند منبع]

برای مثال رادار فرا-افقی که برای شناسایی کشتی‌ها استفاده می‌شوند را می‌توان مختل کرده یا تخریب کرد. از دود و سایر گمراه‌کننده‌ها برای جلوگیری از شناسایی کشتی استفاده کرد. به‌روزرسانی بین مسیر موشک قابل اخلال است و وقتی موشک بر روی هدف قفل کرد نیز می‌توان جستجوگرهای آن را گمراه کرد. در نتیجه چنین موشکهایی به خودی خود کاملاً بی‌استفاده هستند. برای به‌کارگیری آن‌ها یک مجموعه از سیستم‌ها نیاز است. ممکن است بعضی کشورها به خریدن این موشک‌ها برای نمایش قدرت به همسایگان علاقه داشته باشند اما تأثیرگذاری جنگی آن‌ها ناچیز است مگر اینکه آن کشور بتواند در زمینه سیستم‌های شناسایی، فرآوری اطلاعات و ارتباطات نیز سرمایه‌گذاری کند.[نیازمند منبع]

منابع ویرایش

  1. "CM-401 anti-ship ballistic missile". GlobalSecurity. Retrieved October 22, 2021. The CM-401 is guided by a radar seeker that can track surface ships or use synthetic aperture (SAR) to image the ground to attack ground facilities such as ports
  2. Globaldefencenews (4 October 2020). "Kh-47M2 Kinzhal Air-Launched Ballistic Hypersonic Missile Of Russia". Global Defence News. Retrieved 22 October 2021. Latest Russian air-to-ground missiles are pretty accurate due to the use of modern guidance systems with satellite navigation capability.
  3. Kazianas, Harry (29 September 2013). "No Game Changer, but a Great Complicator: China's DF-21D ASBM". Asia Dialogue. Archived from the original on 11 July 2016. Retrieved 30 November 2013.
  4. Talmadge, Eric (5 August 2010). "Chinese missile could shift Pacific power balance". NBC News.
  5. Gertz, Bill (27 December 2010). "China has carrier-killer missile, U.S. admiral says". The Washington Times.
  6. "Janes | Latest defence and security news".
  7. Perrett, Bradley; Sweetman, Bill (January 27, 2014). "U.S. Navy Sees Chinese HGV As Part Of Wider Threat". www.aviationweek.com. Penton. Retrieved January 27, 2014.[پیوند مرده]
  8. «یمن: حوثی‌ها در دریای سرخ موشک ضد کشتی آزمایش کردند». www.aa.com.tr. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۱۹.
  9. «ارتش یمن، سومین نیروی مجهز به موشک بالستیک ضد کشتی در جهان/ یادآوری روز کابوس‌وار ناوشکن‌های Arleigh burke نیروی دریایی آمریکا در ساحل یمن +تصاویر». مشرق نیوز. ۲۰۲۲-۰۹-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۱۹.
  10. Sabbagh، Dan؛ Borger، Julian؛ Defence، Dan Sabbagh؛ editor، security (۲۰۲۴-۰۱-۱۲). «US and UK strike Houthi sites in Yemen in response to 'unprecedented' attacks» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۲.
  11. «شلیک موشک از یمن به ناو آمریکایی که به نجات کشتی سنترال پارک رفته بود». BBC News فارسی. ۲۰۲۳-۱۱-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۲.
  12. «We Might Have Just Seen the World's First Anti-Ship Ballistic Missile Attack». Popular Mechanics (به انگلیسی). ۲۰۲۳-۱۲-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۲.
  13. "India tests Prithvi missile's naval version Dhanush". IBN Live. Archived from the original on 8 October 2012. Retrieved 30 June 2021.
  14. "Agni P (Prime): India's ASBM in the Making and its Impact on Naval Warfare". Indian Defence Research Wing. 2021-06-29. Retrieved 2021-06-30 – via ELE Times.
  15. Gupta, Shishir (2022-09-03). "DRDO's conventional ballistic missile design ready, awaits signal for development". Hindustan Times. Retrieved 2022-09-03.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Anti-ship ballistic missile». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.