نیدل‌استیک (به انگلیسی: Needlestick)که در گفتار پزشکی نیدل‌استیک شدن نامیده می‌شود[۱][۲][۳][۴] یا زخم سر سوزن، در بین کارکنان جامعه پزشکی و سلامت و نیز سازمان‌های بیمه‌گر، به هرنوع سوراخ شدن پوست توسط سوزن یا شئ نوک تیز به صورت تصادفی و در هنگام مداخلات پزشکی یا پرستاری گفته می‌شود. زخم سر سوزن توسط یک سرنگ نو و استریل به‌خودی خود هیچ خطری را بدنبال ندارد. بزرگترین نگرانی زمانی بروز می‌کند که سوراخ شدن پوست توسط یک سرنگ استفاده‌شده و آلوده به خون بیمار باشد که در این میان بیشترین خطر برای ابتلا به ویروس هپاتیت بی(HBV)، هپاتیت سی(HCV) و اچ‌آی‌وی(HIV یاایدز) منجر به نگرانی خواهد شد.[۵]

زخم سر سوزن
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰W46
آی‌سی‌دی-۹-سی‌امE92.05
سمپD016602

ازاین بین میزان آلودگی با ویروس هپاتیت بی با بیشترین احتمال (حدود ۳۰ درصد) و ویروس ایدز با کمترین احتمال (حدود ۰/۸ درصد) قرار دارد و ویروس هپاتیت سی بااحتمال متوسط آلودگی (بین ۳ تا ۵ درصد) مابین این دو قرار می‌گیرد.[۶][نیازمند منبع]

کنترل ویرایش

درصورت بروز زخم سوزن‌زدگی هنگام درمان بیمار سروپوزیتیو و با توجه به واکسیناسیون پرسنل پزشکی-بهداشتی علیه هپاتیت بی بیشترین تمرکز بر هپاتیت سی (با توجه به احتمال پایین ابتلا به ایدز) قرار می‌گیرد.[۷][نیازمند منبع] در مرحلهٔ ابتدایی حادثه آزمایش کلی ابتلا به هپاتیت انجام می‌گیرد و درصورتی‌که سالم باشد پس از شش هفته(۴۰ روز) و در دومین مرحله آزمایش ویروس هپاتیت سی (HCV RNA) انجام می‌گیرد و در سومین مرحله پس از سه ماه(۹۰ روز) آزمایش همزمان ار. ان. ای ویروس (HCV RNA) و پادتن آن (HCV Antibody) انجام شده و در مرحله چهارم یا پایانی و پس از شش ماه تنها آزمایش پادتن (HCV Antibody) انجام می‌پذیرد تا شخص اطمینان یابد که آلوده نشده‌است.[۸]

پیش‌گیری ویرایش

 
جعبه جمع‌آوری وسایل تیز و برنده نصب‌شده در بیمارستان

گام‌های پیشگیرانه در سطح‌های مختلف شامل کاهش یا حذف استفاده از وسایل نوک تیز و برنده تا آنجا که ممکن است، مهندسی کنترل، کنترل‌های اداری از جمله آموزش و ارائه منبع کافی، استفاده از ابزار (بجای انگشتان دست) و دوری‌جستن از دست به دست کردن ابزار نوک تیز و برنده و احتیاط به‌ویژه برداشتن و گذاشتن درپوش سوزن در سرنگ که یکی از مهم‌ترین دلیل‌های زخم سر سوزن است. خط مشی‌های بهداشتی و استاندارد عملکرد در مورد برداشتن و گذاشتن درپوش سرنگ‌ها همواره بهترین و ایمن‌ترین روش را پیش روی پرسنل قرار می‌دهد. در تمام بخش‌های بیمارستانی و سلامت و بهداشت سیفتی باکس و ظروف جمع‌آوری پسماندهای تیز و برنده مانند سوزن و … باید قرار داده شده و پرسنل موظف به قرار دادن همه ابزار تیز و برنده دورانداختنی در این جعبه‌ها شده‌اند. جعبه‌ها بنا به منبع‌های مالی مرکز درمانی یا از جنس پلاستیک درجه یک یا فلزی و با محل ویژه جهت قلاب کردن سوزن از سرنگ جهت جدانمودن آن هستند.[۹]

در بیشتر کشورهای پیشرفته جابجایی و حرکت پرسنل پزشکی-بهداشتی با سرنگ بدون درپوش جرم محسوب شده و مستوجب جزاهای سنگین اداری می‌باشد.[۱۰]

جستارهای وابسته ویرایش

مایکل وایس

منابع ویرایش

  1. «بررسی مواجهه شغلی با نیدل استیک». دانشگاه علوم‌پزشکی تهران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۱۴.
  2. «جراحت ناشی‌از نیدل استیک شدن». نشریه بیماریهای عفونی و گرمسیری. ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اكتبر ۲۰۱۴. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  3. «"نیدل استیک" شدن را جدی بگیرید». ایسنا. مهر۹۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  4. «نیدل‌استیک پزشکان و پرستاران». خبرگزاری فارس. مهرماه ۹۳. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  5. Prüss-Ustün A, Rapiti E, Hutin Y (دسامبر۲۰۰۵). "Estimation of the global burden of disease attributable to contaminated sharps injuries among health-care workers". ژورنال پزشکی صنعتی. 48 (6): ص۴۸۰. doi:10.1002/ajim.20230. PMID 16299710. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  6. S A Mujeeb. "Frequency of parenteral exposure and seroprevalence of HBV, HCV, and HIV among operation room personnel" (به انگلیسی).
  7. «Risk of HCV transmission after needlestick injury, and the efficacy of short-duration interferon administration to prevent HCV transmission to medical personnel».
  8. Makary MA, Al-Attar A, Holzmueller CG; et al. (June 2007). "Needlestick injuries among surgeons in training". N. Engl. J. Med. 356 (26): 2693–9. doi:10.1056/NEJMoa070378. PMID 17596603. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  9. «کارگاه آموزشی پیشگیری از نیدل استیک شدن». دانشگاه جندی‌شاپور اهواز. خرداد۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۴. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  10. «Preventing Needlestick Injuries in Health Care Settings». NIOSH.

پیوند به بیرون ویرایش