هاتفی خرجردی

شاعر ایرانی

مولانا عَبدُالله هاتِفی خَرجـِردی خُراسانی (۸۵۸ – ۹۲۷ ه. ق) یا هاتفی جامی شاعر ایرانی اواخر روزگار تیموری و اوایل دوره صفویه است. او پسر خواهر شاعر ایرانی عبدالرحمن جامی بود.[۱] هاتفی در شعرسرایی دنباله‌رو نظامی گنجوی بود. او را از مثنوی‌سرایان بزرگ سده دهم می‌دانند و بیشتر شعرهایش حماسی هستند. وی ابتدا تسنن بود و سپس شیعه شد و شاه اسماعیل یکم نیز در باغ خانه‌اش با وی ملاقات کرد.[۲] وی در سال ۹۲۷ه. ق در زادگاهش خرجرد جام درگذشت.[۳]

هاتفی خرجردی
پرتره‌ای از هاتفی خرجردی اثر کمال‌الدین بهزاد
زادهٔخرگرد
درگذشت۹۲۷ قمری
تربت جام
آرامگاهخرگرد
ملیتایرانی
پیشهشعر فارسی

وی از میان انواع شعر در مثنوی مهارت داشت و خمسه‌ای به پیروی نظامی گنجوی شاعر سدهٔ نهم آغاز کرد که ناتمام ماند. . از ویژگی‌های شعر ساده و روان او تشبیهات دقیق در اوصاف اشخاص و اعمال آنان و میدان‌های جنگ و صف آرایی‌ها برشمردنی است.[۴]

اثرها ویرایش

  • منظومه‌ها (خمسهٔ ناتمام):


لیلی و مجنون،
هفت منظر (مانند هفت پیکر نظامی حدود ۲۰۰۰ بیت)، در بحر خفیف سالم مخبون مقطوع
خسرو و شیرین
تیمورنامه یا تَمُرنامه یا ظفرنامه،
شاهنامهٔ هاتفی یا شاهنشاه‌نامه.
از پنح اثر که «خمسهٔ» او را تشکیل می‌دهند فقط چهارتای آن تاکنون منتشر گشته‌است.

  • دیوان اشعار.

مشخصات چاپ آثار ویرایش

  • هاتفی، عبدالله، شیرین و خسرو، متن انتقادی و مقدمه به سعی و اهتمام سعدالله اسدالله یف، مسکو: ادارهٔ انتشارات دانش، شعبهٔ ادبیات خاور، ۱۹۷۷.

پانویس ویرایش

  1. هاتفی، عبدالله، شیرین و خسرو، به سعی و اهتمام سعدالله اسدالله یف، مسکو: ادارهٔ انتشارات دانش، شعبهٔ ادبیات خاور، ۱۹۷۷، صIV.
  2. هاتفی، عبدالله، شیرین و خسرو، به سعی و اهتمام سعدالله اسدالله یف، مسکو: ادارهٔ انتشارات دانش، شعبهٔ ادبیات خاور، ۱۹۷۷، صXI.
  3. هاتفی، عبدالله، شیرین و خسرو، به سعی و اهتمام سعدالله اسدالله یف، مسکو: ادارهٔ انتشارات دانش، شعبهٔ ادبیات خاور، ۱۹۷۷، صXV.
  4. شریفی، فرهنگ ادبیات فارسی، ۱۴۷۴.

منابع ویرایش

  • شریفی، محمد (۱۳۸۷). محمدرضا جعفری، ویراستار. فرهنگ ادبیات فارسی. تهران: فرهنگ نشر نو و انتشارات معین. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۴۴۳-۴۱-۸.
  • Bernardini، Michele. "HĀTEFI، ʿABD-ALLĀH". دانشنامه ایرانیکا. 15 December 2003. Retrieved 9 March ۲۰۱۲.
  • یاد یار مهربان: مرزهای شرقی شعر پارسی از ورارودان تا هند(از سدة 10تا اوایل سدة 14هجری)، دکتر میرزا ملا احمد. تهران: توس، 1380.