آلان قفقاز

آلانیا سرزمین قرون وسطایی ایرانی‌های آلانی (پیشینیان اوستی-آسی‌های امروز) هستند که در شمال قفقاز رشد و نمو کردند. این مردم در منطقه چرکسیه و شمال اوستیا-آلانیای امروزی قرار داشتند تا زمانی که توسط حمله مغول نابود شدند. پایتخت آنها مقس بود. ویرانی مقس را به باتوخان، رهبر مغول و نوه چنگیزخان، در سال ۱۲۳۹ میلادی نسبت می‌دهند.

پادشاهی آلان
اواخر قرن ۹ میلادی –۱۲۳۸–۱۲۳۹
نقشه آلان براساس Ruslan S. Bzarov.
پایتخت	مقس
زبان(های) رایج	زبان آسی
دین(ها)	دین سکایی و سایر باور های مزدیسنا, سپس مسیحیت در قرن ۱۰ ام میلادی
حکومت	سلطنتی
دوره تاریخی	قرون وسطی
• استقلال از خزرها	اواخر قرن ۹ میلادی
• فتوحات مغول	۱۲۳۸–۱۲۳۹
پیشین پسین خزرها امپراتوری مغول

تاریخ

آلان‌ها (آلانی‌ها) قومی ایرانی زبان از سرمتیان بودند و با حمله هون‌ها به دو بخش اروپایی و قفقازی تقسیم شدند. آلان‌های قفقاز بخشی از دشت قفقاز شمالی و دامنه‌های رشته کوه اصلی از سرچشمه رودخانه کوبان در غرب تا تنگه دارال در شرق را اشغال کردند.

آلان قفقاز بعدها تحت سلطه خاقانات خزر قرار گرفت. آنها در قرن نهم متحدان سرسخت خزرها باقی ماندند و از آنها در برابر ائتلافی به رهبری امپراتوری بیزانس در دوران سلطنت بنیامین خاقان خزر حمایت کردند. در اواخر قرن نهم آلان قفقاز از خزرها مستقل شد. هنگامی که ابن رسته در مقطعی بین سالهای ۹۰۳ و ۹۱۳میلادی از آلان دیدن کرد، پادشاه آن در آن زمان مسیحی بود.

پس از سقوط خزرها، سرزمین آلان اغلب با بیزانسی‌ها و حاکمان مختلف گرجستان برای محافظت در برابر تجاوزات مردم استپ شمالی مانند پچنگ‌ها‌ها و قبچاق‌ها‌ متحد می‌شدند. اتحاد آلان و گرجستان در دهه ۱۰۶۰میلادی، زمانی که آلان‌ها به سراسر آران حمله کردند و گنجه را غارت کردند، مستحکم شد.

در اوایل قرن سیزدهم، آلان در واقع به تعداد زیادی قبایل و روستاهای خودمختار متلاشی شده بود که توسط روسای جنگ داخلی که ده‌ها تا چند صد جنگجو را رهبری می‌کردند، اداره می‌شدند. این وضعیت هرج و مرج توسط راهب مجارستانی جولیان توصیف شد، که در سال ۱۲۳۶میلادی مشاهده کرد که «به تعداد روستاها حاکم وجود دارد که هیچ یک از آنها وفاداری به دیگری ندارند. جنگ در آنجا بی وقفه است، رهبر علیه رهبر، روستا با روستا.»

مغولان به فرماندهی جبه و سوبوتای پس از عبور از شیروان و داغستان در سال ۱۲۲۲ میلادی برای اولین بار با آلان روبرو شدند. آنها با اتحاد قبچاق-آلان مواجه شدند که با مکر با قبچاق‌ها آن را شکست دادند. حمله دوم مغول به آلان در سال ۱۲۳۹ میلادی توسط مونگکه و گویوک خان آغاز شد در حالی که برخی از قلعه‌های آلانی در برابر مغول‌ها مقاومت می‌کردند، به نظر می‌رسد که بسیاری از اشراف محلی در واقع با مهاجمان همکاری می‌کردند تا بر رقبای خود برتری پیدا کنند.

اوج تهاجم، محاصره مقس بود که در نوامبر یا دسامبر ۱۲۳۹ آغاز شد و تا فوریه ۱۲۴۰میلادی ادامه یافت. سرانجام قلعه سقوط کرد و مردم قتل‌عام شدند. بسیاری از آلان‌ها به سمت غرب گریختند و احتمالاً در سال ۱۲۳۹ به مجارستان رسیدند، جایی که آنها به عنوان قوم یاسی‌ها(jaszsok) شناخته شدند که زبان خود را تا قرن ۱۶میلادی حفظ کردند.

دوران سرزمین آلان سرانجام در اواخر قرن چهاردهم به پایان رسید، زمانی که تیمورلنگ به آن حمله کرد. حمله تیمور منجر به فرار آلان‌ها به عمق کوه‌های قفقاز و پایان حضور آلان ها در استپ‌های شمال قفقاز شد. عده معدودی که باقی ماندند در نهایت جذب کاباردی‌های چرکس و قره‌چای‌های ترک و بالکارها شدند.عقب‌نشینی در کوه‌ها منجر به پیدایش قوم جدیدی شد: اوستی‌ها.

میراث

در سالهای آخر اتحاد جماهیر شوروی، در حالی که جنبش‌های ملی گرایانه سراسر قفقاز را فراگرفته بود، بسیاری از روشنفکران در اتحاد جماهیر شوروی اوستیای شمالی خواستار احیای نام «آلانیا» شدند. یک فیلولوژیست برجسته اوستیایی T. A. Guriev مدافع اصلی این ایده بود و اصرار داشت که اوستی‌ها باید نام آلان‌ها را به عنوان نام خود بپذیرند و نام اوستیای شمالی را به آلانیا تغییر دهند. اصطلاح "آلانیاً به سرعت در زندگی روزمره اوستیایی‌ها از طریق نام شرکت‌های مختلف، یک کانال تلویزیونی، سازمان‌های سیاسی و مدنی، یک انتشارات، یک تیم فوتبال، یک شرکت هواپیمایی و غیره رایج شد. در نوامبر ۱۹۹۴، نام " آلانیا» رسماً به عنوان جمهوری اوستیای شمالی-آلانیا اضافه شد.

منابع

• Wikipedia contributors. (2018, April 15). Alania. In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Retrieved 10:43, May 11, 2018, from https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Alania&oldid=836573922