پراکنش ریلی

(به‌طوربارز) پراکنش کشسان نور یا دیگر تابش الکترومغناطیسی توسط ذرات بسیار کوچکتر از طول‌موج تابش
(تغییرمسیر از پراکندگی رایلی)

پَراکنش ریلی (رایلی)، (به انگلیسی: Rayleigh scattering) گونه‌ای پراکنش کشسان نور یا دیگر امواج الکترومغناطیس است که به وسیله ذرات کوچکتر از طول‌موج، حتی اتم‌ها یا مولکول‌ها اتفاق می‌افتد.

پراکنش رایلی نوعی کشسانی نور و عامل اصلی رنگ آبی آسمان و قرمز و نارنجی نزدیک غروب است و به افتخار تحقیقات فیزیک‌دان انگلیسی ویلیام رایلی نامگذاری شد.[۱]

محیط تابش ویرایش

این پراکنش بیشتر در گازها مشاهده می‌شود، اگرچه در مایع‌ها و جامدها هم ممکن است.

رنگ آبی آسمان ویرایش

پراکنش رایلی، تابعی از قطبیت‌پذیری الکتریکی ذرات است.

پراکنش رایلی نور سفید خورشید در جو باعث پراش تابش آسمانی می‌شود و دلیل رنگ آبی آسمان و رنگ زرد نور خورشید در روی سطح زمین، همین مسئله است.

نور خورشید به رنگ سفید است. نور به خط مستقیم سیر می‌کند و در برخورد با مولکول‌های درشت هوا مانند نیتروژن و حتی اتم‌ها مقداری از آن جذب‌شده و بقیه تجزیه‌شده و در جهت‌های مختلف پخش می‌شود. به دلیل اینکه نور آبی دارای طول‌موج بسیار کوتاه‌تری نسبت به نور قرمز و غیره دارد، با سرعت بالاتری در اتمسفر پخش‌شده و به چشم ما می‌رسد و ما آسمان را به رنگ آبی می‌بینیم. پدیده رایلی فقط در گازها اتفاق نمی‌افتد و در مایعات نیز اتفاق می‌افتد؛ آبی‌بودن دریا نیز به همین دلیل است. حتی دلیل رنگ آبی در چشم نیز همین پدیده است؛ در بدن انسان، ما رنگدانه تولیدکننده آبی نداریم.

منابع ویرایش

  1. Lord Rayleigh (John Strutt) refined his theory of scattering in a series of papers; see Works.
  • ویکی‌پدیای انگلیسی