ژیلا مساعد استخری، (متولد سال ۱۳۲۷ خورشیدی در تهران) شاعر و نویسندهٔ ایرانی-سوئدی و عضویت کمیته داوری نوبل ادبیات است. از ژیلا مساعد ۲۰ کتاب منتشر شده که بیش از ۱۰ عدد از آنها به زبان فارسی است. ۱۰ کتاب شعر فارسی، دو رمان و یک کتاب کودک، و هفت کتاب شعر به زبان سوئدی. حدود ۶۰ مقاله فرهنگی و اجتماعی نیز از او به زبان سوئدی منتشر شده‌است.[۱] برخی کتاب‌های او به زبان‌های دیگر مانند انگلیسی، اسپانیایی و استونی نیز ترجمه شده‌است.[۲] او در حال حاضر ساکن یوتبوری سوئد است و به رغم محبوبیت دفاتر شعرش در سوئد در کشور مادری‌اش کمتر شناخته شده‌است.[۳]

ژیلا مساعد
ژیلا مساعد - ۲۰۱۹
ژیلا مساعد - ۲۰۱۹
نام اصلی
ژیلا مساعد استخری
زاده۱۳۲۷ خورشیدی
تهران، ایران
محل زندگییوتبری، سوئد
زمینه کاریشعر و ادبیات
ملیتایرانی-سوئدی
دلیل سرشناسیعضویت در کمیته داوری نوبل ادبیات
جوایز
  • نویسندهٔ سال ۲۰۱۳ در غرب سوئد

زندگی ویرایش

ژیلا مساعد سال ۱۳۲۷هجری شمسی در ایران متولد شد. در ایران با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و برنامه کودک رادیو و گاهی تلویزیون همکاری داشت.[۱] برخی از سروده‌های او در این دوران از سوی کانون پرورش فکری با موسیقی فریبرز لاچینی و صدای سیمین قدیری در سال ۱۳۵۵ در کاستی به نام آواز منتشر شده‌است.[۳] او در سال ۱۹۸۶ و در سن ۳۸ سالگی به همراه دو فرزند خود به سوئد مهاجرت کرد. او گفته که وی یک بی‌خدا است که به ایرانی با قوانین اسلامی تعلق نداشت.[۴] وی ۱۰ سال پس از ورود به سوئد اولین کتاب شعر خود به این زبان را منتشر کرد.[۵]

مساعد به عنوان نویسندهٔ سال ۲۰۱۳ در غرب سوئد برگزیده شد. او این جایزه را در مراسم ویژه‌ای در یوتبوری دریافت کرد. اهدای این جایزه از سال ۱۹۹۵ آغاز شده و هر سال از سوی Författare Centrum Väst و Väst Svenska Författre Sällskapet به یک نویسنده در منطقهٔ غرب سوئد داده می‌شود. دلیل اهدای این جایزه به ژیلا مساعد از جمله صراحت کم‌نظیر او در بیان آنچه که شرایط و موقعیت حاشیه‌ای تبعید نامیده شده، عنوان شده‌است.[۶] مساعد در ۵ اکتبر ۲۰۱۸ به عضویت کمیته داوری نوبل ادبیات در آکادمی سوئدانتخاب شد.[۷] ژیلا مساعد نخستین خارجی تباری است که در تاریخ ۲۳۲ ساله این آکادمی به عضویت آن درآمده است.[۱][۵]

مجموعه شعرها ویرایش

غزالان چالاک خاطره ۱۹۸۶

یله بر کجاوه اندوه ۱۹۸۸

پنهان کنندگان آتش ۱۹۸۹

پریزدهگان ۱۹۹۶

ماه و آن گاو ازلی (به زبان سوئدی) ۱۹۹۷

سرخ جامه ای که منم (به زبان سوئدی) ۲۰۰۰

هفت اقیانوس وحشی (به زبان سوئدی) ۲۰۰۰

اقلیم هشتم (به زبان سوئدی) ۲۰۰۳

زیر رودخانه بالشی هست (به زبان سوئدی) ۲۰۰۵

هر شب پاهای زمین را می‌بوسم (به زبان سوئدی) ۲۰۰۹

صدایی که تنها من می‌توانم ۲۰۱۲

آهو را من می‌زایم ۲۰۱۵

کتابهای چاپ شده به نثر ویرایش

پنجره‌های رو به خوابهای قدیمی

ایشتار

طوفان

بعضی از کتابهای او به زبانهای دیگر از جمله اسپانیایی، استونیایی و انگلیسی ترجمه شده‌اند.

از شعر او همراه با اشعار محمود کیانوش، احمدرضا احمدی و بهروز رضوی در نوار «آواز فصل‌ها و رنگ‌ها» با آواز سیمین قدیری و موسیقی فریبرز لاچینی استفاده شده‌است.

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ الهه روانشاد (۱۵ مهر ۱۳۹۷). «هوایی تازه در کمیته ادبیات نوبل؛ گفتگو با ژیلا مساعد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۹۷.
  2. «ژیلا مساعد، عضو جدید آکادمی سوئد - رادیو سوئد / رادیوی سویدن Radio Sweden Farsi/Dari». sverigesradio.se. ۵ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۹۷.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ مهرداد قاسمفر (۱۶ مهر ۱۳۹۷). «ژیلا مساعد: منتقدان می‌گویند، شعر من زبان سوئدی را ثروتمند کرده‌است». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۹۷.
  4. https://www.rferl.org/a/liberated-words-iranian-born-poet-swept-from-censors-office-to-nobel-jury/29534440.html
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ «ژیلا مساعد، شاعر ایرانی-سوئدی عضو آکادمی نوبل ادبیات شد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۹۷.
  6. «ژیلا مساعد، نویسنده سال ۲۰۱۳ در غرب سوئد - Sveriges Radio». ۲۳ ژانویه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۹۷.
  7. Nyheter, SVT (5 October 2018). "HD-domaren Eric Runesson och författaren Jila Mossaed väljs in i Svenska Akademien". Retrieved 5 October 2018.

پیوند به بیرون ویرایش