گیسو (دنباله‌دار)
گیسو، یا کُما (به انگلیسی: Coma) نام پوشش ابرمانندی در اطراف هستهٔ یک دنباله‌دار است. گیسو زمانی تشکیل و دیده می‌شود که دنباله‌دار از نزدیکی خورشید در مدار بیضی شکل بسیار کشیدهٔ خود عبور می‌کند.[۱] این هالهٔ دربرگیرندهٔ هسته، با گرم شدن بخش‌هایی از هستهٔ دنباله‌دار تصعید می‌شود.[۲] پدیدآمدن این حالت در یک دنباله‌دار ظاهر آن را از دیدگاه تلسکوپ‌های مشاهده‌کننده کدر (فازی) می‌کند و آن را از ستاره‌های واقعی متمایز می‌سازد.
گیسو به‌طور کلی از یخ و غبار دنباله‌دار ساخته شده‌است.[۱] آب معمولاً بیشترین و تا ۹۰٪ از مواد فرّاری است که از هستهٔ دنباله‌دار در داخل منطقهٔ ۳ تا ۴ واحد نجومی از خورشید، به بیرون فوران می‌کند.[۱] مولکول‌های منبع H2O در درجهٔ اول از طریق نورکافت و به نسبت بسیار کوچکتری از طریق فوتویونیزه نابود می‌شوند.[۱] باد خورشیدی نقش کوچکتری در تجزیهٔ آب در مقایسه با فوتوشیمی ایفا می‌کند.[۱] ذرات گرد و غبار بزرگتر در امتداد مسیر مداری دنباله‌دار باقی می‌مانند در حالی که ذرات کوچکتر در اثر فشار تابش نور به دور از خورشید و به طرف دم دنباله‌دار رانده می‌شوند.
در ۱۱ اوت ۲۰۱۴، اخترشناسان با استفاده از آرایه میلی‌متری بزرگ آتاکاما (ALMA) مطالعاتی را برای نخستین بار منتشر کردند که توزیع هیدروژن سیانید، هیدروژن ایزوسیانید، فرمالدهید و گرد و غبار را در داخل کمای دنباله‌دارهای C / 2012 F6 و سی/۲۰۱۲ اس۱ را شرح می‌دهد؛ و C / 2012 S1 (ISON).[۳][۴] در ۲ ژوئن ۲۰۱۵، ناسا گزارش داد که طیف‌نگار ALICE در کاوشگر فضایی روزیتا که در حال مطالعهٔ دنباله‌دار چوریوموف-گراسیمنکو ۶۷پی (P / Churyumov- Gerasimenko) بود، تعیین کرد که الکترون‌ها (در فاصله ۱ کیلومتری (۰٫۶۲ مایل) بالاتر از هسته دنباله‌دار) از فوتونیزه شدن مولکول‌های آب توسط تابش خورشید تولید می‌شوند و فوتون‌های خورشید همانگونه که قبلاً تصور شد، مسئول آزادسازی مولکول‌های آب و دی‌اکسید کربن آزاد شده از هستهٔ دنباله‌دار در کما نیستند.[۵][۶]
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ Combi, Michael R.; Harris, W. M.; Smyth, W. H. (2004). "Gas Dynamics and Kinetics in the Cometary Coma: Theory and Observations" (PDF). Lunar and Planetary Institute (Comets II). 745: 523–552. Bibcode:2004come.book..523C.
- ↑ Combi, Michael R. ; Harris, W. M. ; Smyth, W. H. (2004). "Gas Dynamics and Kinetics in the Cometary Coma: Theory and Observations" (PDF). Lunar and Planetary Institute (Comets II) 745: 523–552. Bibcode:2004come.book..523C.
- ↑ Zubritsky, Elizabeth; Neal-Jones, Nancy (11 August 2014). "RELEASE 14-038 - NASA's 3-D Study of Comets Reveals Chemical Factory at Work". NASA. Retrieved 2014-08-12.
- ↑ Cordiner, M.A.; et al. (11 August 2014). "Mapping the Release of Volatiles in the Inner Comae of Comets C/2012 F6 (Lemmon) and C/2012 S1 (ISON) Using the Atacama Large Millimeter/Submillimeter Array". The Astrophysical Journal. 792 (1): L2. arXiv:1408.2458. Bibcode:2014ApJ...792L...2C. doi:10.1088/2041-8205/792/1/L2. S2CID 26277035.
- ↑ Agle, DC; Brown, Dwayne; Fohn, Joe; Bauer, Markus (2 June 2015). "NASA Instrument on Rosetta Makes Comet Atmosphere Discovery". NASA. Retrieved 2015-06-02.
- ↑ Feldman, Paul D.; A'Hearn, Michael F.; Bertaux, Jean-Loup; Feaga, Lori M.; Parker, Joel Wm.; et al. (2 June 2015). "Measurements of the near-nucleus coma of comet 67P/Churyumov-Gerasimenko with the Alice far-ultraviolet spectrograph on Rosetta" (PDF). Astronomy and Astrophysics. 583: A8. arXiv:1506.01203. Bibcode:2015A&A...583A...8F. doi:10.1051/0004-6361/201525925. S2CID 119104807.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «(Coma (cometary». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۹ دسامبر ۲۰۱۵.
پیوند به بیرون ویرایش
- اوموآموا، یک سنگ دیگر آسمانی، یا کاشفی فرازمینی؟ (مانی پارسا)